Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
- Trừng phạt của EU nhắm vào các dân biểu Nga : Theo ông Josep Borrell, người đứng đầu ngành ngoại giao châu Âu, 351 thành viên Douma (Quốc hội Nga) nằm trong danh sách bị trừng phạt.
Trước đó năm 2014 sau khi chiếm Crimée, Nga bị loại khỏi nhóm G8, nay thành G7.
- Ngoại trưởng 27 nước EU nhất trí thông qua loạt biện pháp trừng phạt Nga. Na Uy cũng tham gia tuy không phải là thành viên EU.
Theo Công báo, bốn công ty bị trừng phạt là Htoo Group, International Group of Entrepreneurs (IGE), Mining Enterprise 1 (ME 1) và Myanmar Oil and Gas Enterprise (MOGE), do cung cấp nguồn lực cho tập đoàn quân sự. Tài sản của các công ty này bị phong tỏa, các cá nhân bị cấm nhập cảnh vào EU. Tổng cộng đến nay đã có 65 cá nhân và 10 định chế bị trừng phạt.
Trước đó EU đã cấm vận vũ khí và những thiết bị có thể dùng để đàn áp, cấm xuất khẩu những mặt hàng lưỡng dụng cho quân đội và cảnh sát biên phòng, hạn chế xuất thiết bị giám sát thông tin, cấm huấn luyện và hợp tác quân sự với lực lượng vũ trang Miến Điện.
Theo AFP, số tiền phạt 15 triệu euro do Tòa án Công lý Châu Âu áp đặt trong vụ tranh chấp về mỏ than Turow đã được Ba Lan và Cộng hòa Sec dàn xếp êm thắm với nhau, và Tòa án tối qua 08/02 loan báo xếp lại hồ sơ.
Ủy ban Châu Âu thông báo với chính quyền Ba Lan trong 10 ngày tới sẽ trích ngân sách EU dành cho Ba Lan để trả món tiền phạt. Được biết CJUE hồi tháng 5/2021 đã ra lệnh ngưng khai thác mỏ than gần biên giới Cộng hòa Sec, bị Praha tố cáo tác hại đến môi trường, và đến hôm 20/09/2021 để buộc Ba Lan chấp hành, đã áp đặt 500.000 euro tiền phạt một ngày.
Le Figaro hôm 31/01/2022 dành hai trang báo để nói về « Ván bài tẩy của Putin trước phương Tây ». Tờ báo dẫn nhận định của Wall Street Journal : nắm quyền từ 1999, Vladimir Putin giờ đây đối mặt với rủi ro lớn nhất trong sự nghiệp, khi cố tìm lại hào quang đã đánh mất của Nga, xóa bỏ những gì ông ta cho là bất công trong quá khứ.
Biến thể Omicron làm dấy lại hy vọng miễn dịch tập thể, áp-phe xét nghiệm Covid béo bở, thất nghiệp thấp nhất tại Pháp kể từ 10 năm qua, ảnh hưởng của người nổi tiếng trong lớp trẻ Hồi giáo, Tây Phi trong vòng xoáy đảo chánh, đó là tựa chính trang nhất các báo Pháp hôm nay. Cuộc khủng hoảng Ukraina tiếp tục chiếm nhiều giấy mực. Trong bài « Mỹ và châu Âu đã hiểu ngoài số phận của Ukraina, chính mình cũng bị tấn công », Le Monde nhận định rốt cuộc phương Tây đã thấy ra cần phải sát cánh với nhau trước một nước Nga đang đe dọa thế cân bằng của toàn châu Âu.
Trong cuộc họp tại Bruxelles, ngoại trưởng các nước thành viên đã thông qua một khuyến cáo không mang tính ràng buộc, về các quy định đối với các hành khách di chuyển trong phạm vi châu Âu.
Nhiều nước trong đó có Ý, Đan Mạch đòi hỏi hành khách dù đã chích ngừa Covid vẫn phải xét nghiệm âm tính mới cho nhập cảnh. Hội đồng Châu Âu ra thông cáo khẳng định những người sở hữu giấy chứng nhận dịch tễ số hóa của EU không phải chịu những hạn chế bổ sung, ảnh hưởng đến nguyên tắc tự do di chuyển. Việc buộc xét nghiệm phải dựa vào tình trạng cá nhân, chứ không do nước xuất xứ, trừ những khu vực bị dịch Covid rất nặng.
Tình hình Ukraina và Kazakhstan, biến thể Omicron tiếp tục gây lo lắng trên thế giới, tin giả trên mạng xã hội là các chủ đề được báo chí Pháp quan tâm nhiều hôm nay.
Courrier International đặt vấn đề, từ ngày 01/01, Pháp giữ chức chủ tịch luân phiên Liên hiệp Châu Âu, và Emmanuel Macron sẽ phải tả xung hữu đột trên nhiều mặt trận. Liệu đó có phải là điều tốt, hay lại thêm một gánh nặng cho ông? Chân dung tổng thống Pháp cũng chiếm trang bìa Le Point với hàng tựa « Macron đệ nhị, để làm gì ? ». Tuần báo phân tích về đường hướng ê-kíp mới của ông, cuộc « cách mạng » của vị tổng thống trẻ tuổi đã đi đến đâu. L’Obs chạy tựa « Loạn luân : Sức mạnh của ngôn từ », với ảnh bìa là tác giả cuốn sách tố cáo tệ nạn lâu nay bị coi là đề tài cấm kỵ.
Le Point nêu ra « Những gì để hy vọng cho 2022 » dù năm nay nhiều bất định với dịch bệnh, lạm phát, đảo lộn địa chính trị, bất bình đẳng gia tăng… L’Express dành hồ sơ số đầu năm cho « Những hứa hẹn và thách thức của năm 2022 ».
Những tháng gần đây, ông Stoltenberg đã nhiều lần đề nghị Matxcơva tái lập đối thoại với Liên minh Bắc Đại Tây Dương, hiện rất quan tâm đến xung đột ở Ukraina, nhưng Nga vẫn từ chối. Nga và phương Tây tố cáo lẫn nhau là khiêu khích qua việc tăng cường quân đội tại biên giới.
Suốt từ bảy năm qua, NATO không ngừng lên án việc Nga dùng vũ lực sáp nhập bán đảo Crimée hồi tháng 3/2014, đòi hỏi phải tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina. Đến giữa tháng 12, Nga đưa ra hai bản yêu sách, một cho Hoa Kỳ và một cho NATO, nêu rõ những đòi hỏi để xuống thang. Theo các văn bản này, NATO không được mở rộng, nhất là không kết nạp Ukraina, giới hạn việc hợp tác quân sự giữa phương Tây với Đông Âu và các nước thuộc Liên Xô cũ, cụ thể là rút các vũ khí nguyên tử của Mỹ khỏi châu Âu, triệt thoái các đội quân đa quốc gia của NATO khỏi Ba Lan và các nước vùng Baltic.
Trang nhất báo Pháp hôm nay bộn bề nỗi lo trong mùa Giáng Sinh. Le Figaro chạy tựa « Nước Pháp trước đe dọa bị cúp điện » : một phần tư số lò phản ứng nguyên tử ngưng hoạt động. Nếu tháng Giêng lạnh hơn, tình hình sẽ rất căng thẳng. Le Monde nhấn mạnh « Omicron buộc chính quyền phải có chiến lược cứng rắn hơn ». Chỉ hai ngày nữa là đến Noel, biến thể Omicron tràn đến gây lo sợ cho cả châu Âu ; tại Pháp, các chuyên gia khuyến cáo nên ra lệnh giới nghiêm trong ngày đầu năm mới dương lịch. Tương tự, Les Echos đề cập đến việc bắt buộc làm việc từ xa trở lại, có thể ba, bốn ngày trong tuần kể từ mùa tựu trường tới.
Nhật báo La Croix « Gặp gỡ những người công giáo ở Syria », vốn chịu nhiều thiệt thòi ở những nơi từng xảy ra chiến sự : Alep, Homs và Damas. Một cộng đồng hiện diện trên mảnh đất này từ hai ngàn năm trước, nay hầu hết thanh niên muốn ra đi khỏi đất nước đang bị bỏ quên : điện chỉ có 1 giờ mỗi ngày, thất nghiệp, thời kỳ quân dịch dài đến 10 năm.
« Phòng bệnh hơn chữa bệnh », Liên hiệp Châu Âu (EU) liên tục đưa ra những lời cảnh cáo : trong hội nghị có mặt các đối tác gồm năm nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ chiều hôm qua, và hội nghị thượng đỉnh hôm nay. Các thông điệp của EU hoàn toàn đồng điệu với G7 cuối tuần rồi. Tân thủ tướng Đức Olaf Scholz nhắc lại lời của người tiền nhiệm Angela Merkel « mọi vi phạm toàn vẹn lãnh thổ đều phải trả giá, một cái giá đắt ». Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, Ursula von der Leyen, đe dọa « các biện pháp chưa từng thấy với hậu quả nặng nề cho Nga ».
Le Monde ghi nhận, là quốc gia nằm trong số những nước nghèo nhất cách đây nửa thế kỷ, Trung Quốc nay sắp sửa vượt qua Hoa Kỳ. Phương Tây ngỡ rằng việc mở cửa Hoa lục sẽ đi kèm với dân chủ hóa, nhưng đã lầm lẫn lớn.
Phương Tây tố cáo Trung Quốc làm cho các quốc gia mới nổi ngập trong nợ nần, duy trì tham nhũng, không tôn trọng nhân quyền, phá hoại môi trường với các dự án « Con đường tơ lụa mới », nhằm phục vụ cho mưu đồ bành trướng. Để đối phó, Liên hiệp Châu Âu tung ra chương trình «Global Gateway » với 300 tỉ euro, hứa hẹn minh bạch, công bằng.
Kế hoạch của Liên hiệp Châu Âu nhằm đối phó với « Con đường tơ lụa mới » của Trung Quốc, áp lực quân sự Nga lên Ukraina, khủng hoảng di dân, các ứng cử viên tổng thống Pháp tìm kiếm nguồn tài chính cho cuộc đua. Đó là các chủ đề chính của báo Pháp hôm nay 02/12/2021.
RFI : Kính chào ông Walde, rất cảm ơn ông đã nhận trả lời RFI Việt ngữ. Thưa ông, ông đánh giá thế nào về việc Việt Nam phòng, chống Covid-19 khi đợt dịch thứ tư bùng phát?
Ông Marko Walde : Thực sự Việt Nam đã chống chọi tốt với dịch bệnh trong ba đợt đầu. Đến đợt dịch thứ tư, tình hình có đôi chút khác biệt. Biến thể Delta gây bất ngờ, hoang mang cho các cấp, các ngành. Trong tình hình rất thiếu các lý thuyết dịch tễ, phương tiện và vật liệu y tế chống dịch, tôi thấy rằng Chính phủ Việt Nam và các cơ quan khác lúc đầu có cập rập. Tuy nhiên, không chỉ Việt Nam, nhiều quốc gia dù có kinh nghiệm chống dịch cũng đang bối rối. Nhưng may mắn là, Việt Nam đã dần « thích nghi » với tình hình mới và đưa ra những quyết định quan trọng.
Chỉ số chứng khoán CAC 40 của Pháp phá kỷ lục, khí hậu, vấn đề chẩn đoán vô sinh, đó là các chủ đề lớn trên báo chí Paris hôm nay. Trên lãnh vực kinh tế, Le Monde giải thích "Trung Quốc tìm cách kiểm soát các công ty bán dẫn châu Âu như thế nào". Đang lẹt đẹt phía sau, Bắc Kinh âm thầm ẩn mình sau các công ty bình phong để thâu tóm công nghệ này, kể cả tại Pháp.
Trong cuộc gặp với tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn, nghị sĩ Raphaël Glucksmann nhận định nền dân chủ Đài Loan là một gia tài mà « tất cả các nền dân chủ trên thế giới cần phải trân trọng và bảo vệ ». Ông khẳng định : « Chúng tôi đến đây với một thông điệp đơn giản và rõ ràng : Các bạn không đơn độc. Châu Âu đứng bên cạnh các bạn để bảo vệ tự do, nhà nước pháp quyền và nhân phẩm ».
Cũng theo ông Glucksmann, Liên hiệp Châu Âu (EU) sắp tới cần có chương trình cụ thể về các cuộc họp cấp cao, và những biện pháp để cùng xây dựng quan hệ đối tác EU-Đài Loan mạnh mẽ hơn.
Không thiếu bất cứ một chủ đề nào có thể khiến Bắc Kinh nổi cơn thịnh nộ. Chà đạp lên quyền tự do ở Hồng Kông? Có La Quán Thông (Nathan Law), cựu lãnh tụ sinh viên đến phát biểu. Tây Tạng bị chiếm đóng do tổng thống chính quyền lưu vong Penpa Tsering đại diện. Việc đàn áp người Duy Ngô Nhĩ được nhạc sĩ, nhà đấu tranh Rahima Mahmut nêu ra. Sự đe dọa nền dân chủ Đài Loan được ngoại trưởng đảo quốc Ngô Chiêu Tiếp (Joseph Wu) trình bày rất rõ qua hội nghị truyền hình.
Bà Merkel cảnh báo, các nước châu Âu đã vượt qua được nhiều cuộc khủng hoảng, nhưng vẫn còn một loạt các vấn đề chưa được giải quyết. Về vấn đề Nhà nước pháp quyền mà Ba Lan đang bị Liên hiệp Châu Âu (EU) chỉ trích, thủ tướng Đức mong muốn một cuộc tranh luật bớt gay gắt, kêu gọi đối thoại và thông cảm với lịch sử nước cộng sản cũ này.
Về di dân, EU vẫn luôn dễ bị tổn thương, trong lúc Belarus được cho là thả lỏng để người nhập cư lậu qua biên giới nhằm trả đũa trừng phạt của châu Âu. Angela Merkel cũng lo ngại về tính cạnh tranh của EU, đặc biệt trong công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo.
Nhật báo kinh tế Pháp ví von, bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào (Wang Wentao) phải chịu đựng cả một bản luận tội. Bắc Kinh nhận được trên 1.600 câu hỏi từ khoảng 40 nước thành viên WTO, và làn sóng giận dữ không chỉ từ các quốc gia phát triển. Ông Vương không thuyết phục được ai khi khẳng định luôn tôn trọng các cam kết lúc gia nhập, không làm hại đến lợi ích của nước khác.
Nhà lãnh đạo Ba Lan vốn xung đột với Bruxelles từ nhiều năm qua vì các cải cách tư pháp từ đảng Pháp luật và Công lý (PiS) của ông, được chờ đợi trong không khí « hừng hực lửa » ở Nghị viện Châu Âu. Nhiều nghị sĩ đòi hỏi Ủy ban Châu Âu kích hoạt tiến trình dẫn đến việc ngưng tài trợ cho Ba Lan.
Ủy ban Châu Âu có thể đưa vấn đề ra trước Tòa án Công lý Châu Âu, và ngưng hoặc giảm bớt tài trợ, nhờ một cơ chế đặt ra từ tháng Giêng, tuy nhiên thủ tục có thể kéo dài đến 9 tháng.
