Obamacare: Thêm một thất bại đau đớn cho Donald Trump

TT Donald Trump họp báo tại Phòng bầu dục sau khi dự luật cải cách bị rút lại , 24/03/2017.

(Libération 27/03/2017) Do không đủ đa số trong phe Cộng Hòa, dự án cải cách y tế đã bị rút lại ngay trước khi đưa ra bỏ phiếu. Một thất bại cay đắng cho ông Trump, vốn tâm đắc về kế hoạch cải cách có thể làm tăng thêm 18 triệu người Mỹ không có bảo hiểm y tế ngay năm tới.

Đó là những câu nói ngắn, các video và tweet mà Donald Trump muốn quên đi. Từ tối thứ Sáu 24/3, thất bại của dự luật Cộng Hòa được cho là sẽ bãi bỏ được Obamacare, những phát biểu kiêu căng của nhà tỉ phú trong những tháng gần đây lại được dựng dậy trên mạng xã hội, do những người chống ông Trump thỏa mãn với diễn tiến sự việc, đăng tải lên.

Trong một cuộc mít-tinh hồi tháng Tư, ứng cử viên Trump đã hứa hẹn: « Chúng tôi sẽ thắng lợi nhiều đến nỗi các bạn có nguy cơ mệt mỏi với bấy nhiêu chiến thắng ». Vài tháng sau tại Florida : « Các bạn sẽ được hưởng chăm sóc sức khỏe thật tuyệt vời chỉ với một ít chi phí, và sẽ rất dễ dàng ». Và trên Twitter vào tháng Hai : « Chúng ta sẽ lập tức bãi bỏ và thay thế Obamacare. Không ai có thể làm được điều đó như tôi ».

We will immediately repeal and replace ObamaCare - and nobody can do that like me. We will save $'s and have much better healthcare!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) 9 février 2016

Donald Trump đã cố gắng, nhưng « chiến thắng » và cải cách « tuyệt vời » chẳng thấy đâu. Sau thất bại của các sắc lệnh chống nhập cư, bị tư pháp chận đứng, đó là một đòn rờ-ve đau đớn mới. Một sự sỉ nhục không phải từ phía đối lập Dân Chủ, mà chính phe của mình.

Được đặt tên là American Health Care Act (AHCA), kế hoạch của Cộng Hòa nhằm thay thế đạo luật mang tính biểu tượng của ông Barack Obama cần phải được trình lên Hạ viện chiều thứ Sáu để bỏ phiếu. Do không đủ đa số ủng hộ, người đứng đầu đảng Cộng Hòa ở Hạ viện vào phút chót đành phải giải quyết bằng cách rút lại, với sự đồng ý của Nhà Trắng.

Nhóm "nổi loạn" siêu bảo thủ Freedom Caucus

Tổng thống hoàn toàn sai lầm

Ván bài tẩy của tổng thống như vậy đã thất bại thảm hại. Sau khi dời lại cuộc bỏ phiếu lần đầu tối thứ Năm 22/3, ông Trump đã đưa ra tối hậu thư cho các dân biểu Cộng Hòa : hoặc chấp thuận dự luật, hoặc giữ lại Obamacare. 

Donald Trump chắc rằng một khi bị dồn vào chân tường, các dân biểu bảo thủ sẽ không bỏ qua cơ hội hủy bỏ cải cách của Obama, điều mà ông hứa làm từ khi Obamacare được thông qua cách đây bảy năm. Hơn nữa, có vẻ ông tin rằng phe đa số của mình sẽ không khiến ông bị lăng nhục với kế hoạch cải cách quy mô đầu tiên. Nhưng tổng thống hoàn toàn sai lầm.

Thất bại càng cay đắng hơn đối với Donald Trump vì nhà vua tự phong về « deal » đã hết sức tích cực tham gia thương lượng trong suốt cả tuần, tiếp hơn một trăm dân biểu, đến điện Capitol gặp họ và gọi rất nhiều cuộc điện thoại thương thảo.

Nhà Trắng và các lãnh đạo Cộng Hòa nhiều lần nhượng bộ các lãnh tụ phản kháng – nhóm siêu bảo thủ trong đảng, tập hợp dưới lá cờ Freedom Caucus. Các điều chỉnh này rốt cuộc tỏ ra nguy hại : không chỉ không thuyết phục được nhóm kế thừa của Tea Party (cực hữu – ND) ủng hộ đông đảo dự luật, mà còn làm một số dân biểu ôn hòa phải bỏ chạy vì sợ hãi trước tác động của luật này lên người dân Mỹ.

Tối thứ Sáu, Donald Trump nhìn nhận đã rút ra bài học. Tại Phòng bầu dục, ông nói với vẻ mặt tỏ ra bình thản : « Chúng tôi đã học được nhiều về tiến trình tranh thủ phiếu bầu, về các quy luật ngầm ở Thượng viện và Hạ viện. Thế nên với tôi chắc chắn là một kinh nghiệm thú vị ».

Phía sau tuyên bố ấy là tính nghiệp dư của tổng thống và các cố vấn. Là doanh nhân quen thương lượng, Donald Trump nay đã khám phá nơi Hạ viện rằng các nhân tố chính trị không thể thuyết phục được chỉ bằng lợi nhuận, mà đặc biệt còn là lý tưởng.

Một cách đáng ngạc nhiên, nếu không nói là kỳ cục, tổng thống đã quy trách nhiệm của sự thất bại lên các dân biểu Dân Chủ, phàn nàn rằng không có ai trong số họ muốn bỏ phiếu cho dự luật. Trong khi chính sự nổi loạn trong chính phe mình đã khiến ông thua cuộc. « Cả đời tôi chưa bao giờ thấy một chính quyền bất tài đến thế » - Chuck Schumer, người đứng đầu phe Dân Chủ ở Thượng viện mỉa mai.

Biểu tình chống "Trumpcare"

« Một chiến thắng cho dân Mỹ »

Phía Dân Chủ vốn khá kín tiếng trong tuần này, tỏ ra thích thú về thất bại của dự luật có thể là thảm họa cho người Mỹ. Theo các ước tính độc lập, cải cách này sẽ làm tăng thêm 18 triệu người không có bảo hiểm y tế ngay từ năm tới, và con số này sẽ là 24 triệu người trong vòng mười năm nữa. Chủ tịch phe Dân Chủ ở Hạ viện vui mừng nói: « Đó là một chiến thắng cho người dân Mỹ ». Phản ứng tương tự nơi cựu địch thủ của ông Donald Trump là bà Hillary Clinton, hoan nghênh « một chiến thắng cho 24 triệu người có nguy cơ bị mất bảo hiểm y tế ».

Today was a victory for all Americans. pic.twitter.com/LX6lzQXtBR

— Hillary Clinton (@HillaryClinton) 24 mars 2017

Còn về phía Cộng Hòa, thất bại này còn lâu mới có thể nuốt trôi, dù nhiều người nhắc nhở rằng dự luật rất mất lòng dân – chỉ được 17% người Mỹ ủng hộ, theo một thăm dò của trường đại học Quinnipiac. Ông Paul Ryan, chủ tịch Hạ viện và là kiến trúc sư của dự luật nhìn nhận : « Obamacare là luật, và sẽ tiếp tục là luật cho đến khi nào vẫn chưa được thay thế. Vẫn sẽ là luật trong tương lai gần » - hàm ý việc lật lại cải cách mang tính biểu tượng hiện chưa thể tính đến.

Còn ông Donald Trump, từ nay muốn tấn công vào cải cách thuế khóa, một vấn đề phức tạp cho lập pháp, cũng giữ khoảng cách với hồ sơ y tế. Tổng thống tuyên bố : « Điều tốt nhất có thể làm về chính trị là cứ để cho Obamacare nổ tung ». Ông Trump luôn khẳng định rằng cải cách của người tiền nhiệm là « thảm họa », sẽ dẫn đến thất bại.

Sau khi mặc vào bộ trang phục của lính cứu hỏa và hứa hẹn « cứu vớt » nước Mỹ, Donald Trump nay lại kêu gọi cứ đứng nhìn Obamacare bị ngọn lửa thiêu rụi. Trong khi chờ đợi, chính là ngôi nhà của ông Trump đang bốc cháy !