Trên nền đen, L'Express đăng ảnh các thanh niên biểu tình mang khẩu trang, với dòng tít « Chiến lược zero Covid : Thất bại của Trung Quốc ». Cũng với nền đen và cảnh sinh viên biểu tình đang hô khẩu hiệu, Le Point chạy tựa lớn «
Khi Trung Quốc tỉnh thức » và dòng tít phụ « Ba mươi ba năm sau Thiên
An Môn, những người hùng mới của tự do. Họ thách thức chế độ độc tài lớn
nhất thế giới ». The Economist chọn màu đỏ cho
trang bìa với chiếc bóng màu đen của một thanh niên đang ngồi bó gối,
chân bị xiềng bằng chiếc cùm đầu mút tròn có những gai nhọn tua tủa như
con virus, nhấn mạnh « Thất bại Covid của Trung Quốc ».
Trang nhất Libération hôm nay nói về Covid, viêm phổi trẻ
em, cúm, ba dịch bệnh xuất hiện cùng một lúc trong khi bệnh viện đã quá
tải và việc chích ngừa còn chậm. La Croix quan tâm đến việc nghiệp đoàn bác sĩ đa khoa kêu gọi đình công hôm nay và ngày mai để đòi tăng giá khám bệnh. Nhật báo kinh tế Les Echos ghi nhận giá địa ốc tiếp tục giảm. Le Monde
tố cáo sự gian dối của các quỹ đầu tư tự xưng là sinh thái. Phong trào
phản kháng ở Trung Quốc cũng là chủ đề được các báo bàn luận nhiều ở
trang trong, bên cạnh hồ sơ Ukraina.
Libération dẫn
lời nhà nghiên cứu Úc Nathan Ruser cho biết có ít nhất 56 cuộc biểu
tình đã diễn ra tại 18 thành phố để biểu lộ tình liên đới với 10 người
Duy Ngô Nhĩ bị chết cháy trong tòa nhà bị phong tỏa ở Urumqi. Trong bài « Tại Tân Cương, vụ hỏa hoạn đã đổ dầu vào lửa », tờ
báo kể tên một số nạn nhân, từ một em bé 5 tuổi vui cười trong hình với
món đồ chơi Siêu nhân cho đến một bà mẹ hai con, tất cả đã bị thiêu
sống hôm thứ Năm 24/11 ở Urumqi.
Làn sóng biểu tình chống zero Covid ở Trung Quốc và chiến tranh
Ukraina là hai chủ đề chia nhau trang nhất các nhật báo Pháp hôm nay.
Nhật báo kinh tế Les Echos chạy tựa « Covid : Phẫn nộ dâng cao ở Trung Quốc », tương tự với Libération « Trung Quốc, một sự phẫn nộ dễ lây lan ». Le Monde cho biết « Tại Donbass, quân Nga ngã rạp dưới sự quan sát của drone Ukraina », còn Le Figaro nhận thấy « Cuộc chiến tranh ở Ukraina gây căng thẳng tại Nga ».
« Tại Trung Quốc, zero Covid giết nhiều người hơn cả con virus »
Trang bìa L'Obs kỳ này dành cho người dẫn chương trình truyền hình Cyril Hanouna có nhiều ảnh hưởng mà tuần báo cho là nguy hiểm. Le Point tố cáo những trùm băng đảng mới, giàu có, bạo lực cùng các đường dây buôn ma túy. Courrier International nói về một thế hệ đấu tranh cho môi trường với các biện pháp gây chú ý. Trên trang nhất L'Express là tổng thống Mỹ Biden đang tươi cười, xung quanh nào là trực thăng, hỏa tiễn...chạy tựa « Hoa Kỳ, người thắng lớn trong cuộc chiến ».
Tựa chính của Libération hôm nay tập trung cho cuộc điều tra về các trường dạy nghề lợi dụng chính sách của Nhà nước, Le Figaro đề cập đến tranh cãi về dự luật cấm đấu bò do phe cực tả đề nghị. Le Monde lưu ý « Trung Quốc bị cầm tù bởi chính sách zero Covid của mình », Les Echos chạy tựa trang nhất « iPhone, nạn nhân của zero Covid Trung Quốc ». Ở các trang trong, chiến tranh Ukraina và World Cup chiếm lượng bài vở nhiều nhất.
Thông tin quý giá giúp pháo binh tiêu diệt quân Nga
Về Ukraina, đặc phái viên Le Monde nhấn mạnh đến « Vai trò chính yếu của những người ủng hộ ở Kherson » : trong thời gian bị quân Nga chiếm đóng, những người dân thường đã cung cấp thông tin về các vị trí của quân địch.
Cuộc chiến tranh cường độ cao chưa từng thấy kể từ Đệ nhị
Thế chiến ngốn mất một lượng lớn vũ khí của cả hai bên. Mỹ đã viện trợ cho
Ukraina 2/3 số hỏa tiễn Javelin, Stinger trong kho ; và vừa đặt hàng hơn
nửa tỉ đô la tên lửa dùng cho Himars. Sản xuất khó thể theo kịp tiến độ cuộc
chiến – có lúc Nga bắn tới 60.000 đạn pháo/ngày. Vũ khí thông minh của phương
Tây rất hiệu quả, nhưng công cuộc chống xâm lăng của Kiev lại cần số lượng lớn
khí tài thông thường.
Nga dội bão lửa, Mỹ mở kho giúp Ukraina đạn pháo, hỏa tiễn
Chín
tháng sau khi Nga tấn công vào Ukraina, lo ngại đang tăng lên về khả
năng đồng minh duy trì nhịp độ cung cấp vũ khí cho Kiev. Le Monde chạy tựa trang nhất « Kho vũ khí phương Tây dưới áp lực ». Theo
các chuyên gia quân sự, trong giai đoạn cao điểm vào mùa hè, Nga đã bắn
đi 60.000 quả đạn pháo mỗi ngày, Ukraina 20.000 quả. Sau đó con số này
giảm xuống « chỉ » còn 20.000 một ngày phía Nga và 7.000 phía Ukraina.
Trang web Oryx chuyên đếm số vũ khí bị phá hủy của mỗi bên dựa theo bằng
chứng video, ước lượng quân đội Nga đã mất trên 1.500 xe tăng kể từ
ngày 24/02, tức phân nửa số xe đang hoạt động.
Trực tuyến trước toàn thế giới, cầu thủ Iran từ chối hát quốc ca
Trong bài xã luận « Từ Qatar đến Teheran », La Croix chú
ý tới sự kiện hai tháng sau cái chết của cô Mahsa Amini tại Iran, đến
lượt các cầu thủ đội tuyển quốc gia bày tỏ sự phản đối chế độ trên
chương trình truyền hình trực tiếp trước toàn thế giới.
Cho đến khi tái chiếm Kherson, vẫn còn có thể mong chờ một
sự thương thảo. Nhưng giờ đây khả năng này không còn nữa. Đối với Kiev, cái mốc
phải là tháng 1/2014, trước khi Matxcơva chiếm Crimée. Chín tháng qua, đã có
gần 100.000 nạn nhân mỗi bên, hàng triệu người Ukraina phải di tản, những thành
phố biến thành gạch vụn, Nga liên tục phạm tội ác chiến tranh. Matxcơva không
thể « mất » Crimée, nhưng Kiev làm sao dừng lại ở biên giới 24/02,
sau những hy sinh vô bờ và những chiến thắng ngoạn mục ?
Kherson trước nỗi lo bị Nga oanh kích
Đặc phái viên La Croix cho biết về « Nỗi sợ bị trả đũa sau khi Kherson được giải phóng ».
Một tuần sau khi quân đội Ukraina tiến vào thành phố chiến lược
Kherson, chấm dứt 8 tháng chiếm đóng, niềm vui vẫn rộn ràng nơi người
dân Kherson, nhưng xen lẫn với mối lo nay trở thành tiền tuyến. Một số
cư dân tìm cách rời thành phố.
Sau chiến thắng Kherson, Ukraina sẽ tấn công những nơi nào ?
L'Express đặt câu hỏi « Sau khi giải phóng Kherson, quân đội của Kiev sẽ còn tiến đến đâu ? ». Rất
nhiều ngày sau khi quân Nga đã rút đi hôm 11/11, cư dân Kherson tiếp
tục tập hợp tại quảng trường Tự Do, phất những lá cờ màu xanh vàng mừng
chiến thắng. Ukraina mong có được những cảnh vui tươi như vậy trong
những tháng tới, sau khi đã giành lại được hơn phân nửa số diện tích bị
chiếm từ sau ngày 24/02.
Tựa chính của Les Echos hôm nay nói về áp lực lên doanh nghiệp, La Croix về những xoay sở của người nghèo, Le Figaro đề cập đến chủ trương bảo hộ của Mỹ. Libération dùng nền đen cho trang nhất, với bức ảnh một phụ nữ cầm cây đèn cầy leo lét sau khung cửa, với dòng tít « Ukraina, nỗi sợ mùa đông ». Le Monde chạy tựa « Hỏa tiễn rơi xuống Ba Lan, NATO căng thẳng ». Các báo đều dành nhiều trang trong hoặc xã luận cho sự kiện này, tất cả đều có cùng nhận định : NATO đã tỏ ra kềm chế.
Nga bị cô lập tại hội nghị được Zelensky gọi là « G19 »
Chiến
tranh Ukraina, hội nghị G20, Trái Đất có 8 tỉ cư dân, vấn đề di dân tại
châu Âu, đó là các chủ đề chiếm trang nhất báo Pháp hôm nay. Les Echos cho biết Nga bị lên án « mạnh mẽ » tại G20, bị cô lập hơn bao giờ hết. Theo dự thảo thông cáo chung, « đa số các nước thành viên » họp tại Bali tố cáo những hậu quả tai hại của cuộc chiến đối với thế giới. Chữ « chiến tranh » đã được sử dụng, trước thất vọng của phía Matxcơva - vẫn tiếp tục nói về « chiến dịch quân sự đặc biệt ».
Một số nhà lãnh đạo Trung Á
đã gây ngạc nhiên khi tỏ thái độ, đôi khi trực tiếp. Chẳng hạn hôm
17/06 tại Diễn đàn Kinh tế Saint-Pétersbourg, tổng thống Kazakhstan phải
trả lời một câu hỏi gây bối rối : có sẵn sàng công nhận các « nước cộng
hòa ly khai » Donetsk và Luhansk ? Trước mặt Vladimir Putin, ông
Kassym-Jomart Tokaiev đáp : « Nếu quyền tự quyết được áp đặt khắp
nơi trên thế giới ; sẽ có trên 600 nước thay vì 193 thành viên Liên Hiệp
Quốc hiện nay. Chắc chắn sẽ hỗn loạn ».
Kherson, chiến thắng lớn nhất của Ukraina kể từ đầu cuộc xâm lăng
Tái
chiếm Kherson (280.000 dân) là chiến thắng lớn nhất của Ukraina kể từ
đầu cuộc xâm lăng, sau cuộc phản công thần tốc để giành lại Izium
(45.000 dân) hồi tháng Chín. Bộ trưởng Quốc phòng Nga loan báo đã « tái phối trí » 30.000 quân cùng với 5.000 xe quân sự, thiết bị ở hữu ngạn sông Dniepr, « không để lại một ai phía sau ». Nhưng
các hình ảnh trên mạng xã hội ngược lại cho thấy một cuộc rút lui hỗn
loạn, quân Nga qua sông bằng cầu phao tạm bợ, bỏ lại quân phục và vũ
khí. Trong một video, một lính Nga khẳng định đơn vị đã được lệnh mặc
thường phục và tự tìm phương tiện để rút chạy.
Vì sao Nga liên tiếp thất bại ? Trên thực tế, những
cái tát đã nhận được rất sớm, những thành công ban đầu là nhờ tính bất
ngờ của cuộc xâm lăng. Ukraina nay giữ thế công, và đang tiến gần đến
chiến thắng. Phải rút quân khỏi Kherson, Matxcơva sẽ dựng lên câu chuyện
yêu chuộng hòa bình - Nga luôn tìm ra một cái cớ đẹp đẽ cho các cuộc
rút quân, thực chất là bại trận.
Le Figaro đặt câu hỏi « Tại sao Nga từ bỏ Kherson ? » với Cédric Mas - nhà sử học quân sự, Viện trưởng Action Résilience, vốn theo dõi chặt chẽ cuộc chiến Ukraina ngay từ đầu.
Bị sức ép lớn từ Ukraina, Nga đành rút khỏi Kherson
Tuy tựa chính có khác nhau, từ bạo lực của phe sinh thái quá « tả »,
vấn đề trợ tử cho đến việc hãng xe Renault tổ chức lại hoạt động, nhưng
bầu cử giữa kỳ ở Mỹ và chiến tranh ở Ukraina vẫn là thời sự quốc tế được
chú ý nhất.
Ukraina trước chiến lược « chiến tranh địa ngục » của Nga
Le Monde chạy tựa trang nhất « Ukraina : Chiến tranh của Nga nhắm vào tâm lý thường dân » :
Nếu không thắng được cuộc chiến thì biến chiến tranh thành không thể
chịu đựng nổi đối với đối thủ. Hơn 250 ngày sau khi tung ra « chiến dịch
quân sự đặc biệt », Nga đứng trước thực tế là dù hỏa lực áp đảo và bắt
thêm hàng trăm ngàn lính quân dịch, quân đội Nga không thể thắng nổi, ít
nhất là trong những tháng tới.
Bị đem con bỏ chợ, hàng trăm tấm « bia đỡ đạn » đã uổng mạng
Về cuộc chiến tranh ở Ukraina, trong bài « Sự phẫn nộ của những người lính bị động viên tại Nga », thông tín viên Le Figaro ở
Matxcơva kể lại câu chuyện của 560 thanh niên vùng Voronej, đông nam
nước Nga bị bắt lính. Họ bị đưa tới vùng Donbass, bỏ mặc dưới mưa đạn và
nhiều người đã mất mạng.
Bắc Kinh chuẩn bị cho dân chúng về trừng phạt và xung đột
Trong bài bình luận « Pháo đài Trung Quốc », Le Figaro nhận
định Đại hội Đảng lần thứ 20 kết thúc với quyền hành tuyệt đối nằm
trong tay Tập Cận Bình, nay là chủ tịch mãn đời được sự hỗ trợ của tất
cả sáu ủy viên thường trực Bộ Chính trị. Sự tập trung quyền lực này gắn
liền với ý định biến Trung Quốc thành một pháo đài để nhảy lên dẫn đầu
toàn thế giới vào khoảng năm 2049, nhân kỷ niệm 100 năm ngành thành lập
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Mục tiêu là xây dựng một thế giới hậu
phương Tây, mạnh được yếu thua, tự do và nhân quyền bị cấm cản, ý thức
hệ mác-xít và ý đồ đế quốc đứng trên kinh tế.
Ảnh bìa L'Express tuần này đưa chân dung tổng thống Nga trên nền đen và dòng tựa « Putin, cuốn sách đen : Mafia, KGB, ý tưởng, tàn bạo... » với bài viết độc quyền là trích đoạn điều tra của hai nhà sử học Galia Ackerman và Stéphane Courtois về Vladimir Putin.
«
Tôi mong cuốn sách này là cây đinh cuối cùng đóng vào quan tài Putin,
và là viên đá đầu tiên cho tòa án quốc tế sẽ kết án giới tinh hoa Nga đã
tạo ra mọi việc » - Stéphane Courtois thẳng thừng nói. Năm 1997, nhà sử học từng gây tiếng vang lớn với cuốn « Sách đen về chủ nghĩa cộng sản » tiết lộ tầm cỡ tội ác của chế độ xô-viết. Để soạn thảo « Sách đen về Vladimir Putin », ông
Courtois kết hợp với đồng nghiệp Galia Ackerman, chuyên nghiên cứu về
thế giới hậu Liên Xô, tập hợp các chuyên gia giỏi nhất về Nga để tìm
hiểu vì sao một trung tá bình thường, hầu như vô danh cách đây 25 năm,
lại có thể trở thành một Sa hoàng mới ?
Tranh cãi về việc Bộ Nội vụ Pháp dự định cấp giấy phép cư trú cho
người nước ngoài làm những công việc đang thiếu nhân công, nạn bạo hành
phụ nữ, hội nghị các giám mục Pháp tại Lộ Đức (Lourdes), những dấu hiệu
sụt giảm tiêu thụ đầu tiên là những vấn đề trong nước chiếm trang nhất
các nhật báo Pháp hôm nay. Về thời sự quốc tế, căng thẳng giữa hai miền
Triều Tiên, Matxcơva nối lại thỏa thuận ngũ cốc, dấu ấn cựu tổng thống
Donald Trump trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa kỳ ở Mỹ được đề cập nhiều
nhất.
Nga dọa không được, đành buông vì lực bất tòng tâm
Liên quan đến Ukraina, Libération giải thích « Phong tỏa giao thông trên Hắc Hải : Vì sao Matxcơva đảo ngược quyết định ». Sau
khi rút khỏi thỏa thuận cho phép các tàu buôn chở ngũ cốc Ukraina xuất
khẩu đi qua hôm thứ Bảy, Nga lại tham gia từ hôm qua, thứ Tư. Trên thực
tế, các tàu hàng vẫn tiếp tục sử dụng hành lang hàng hải này, bất chấp
các đe dọa của Kremlin.
