Phó Đức An - Giao dịch bẩn thỉu

Trump đã có cuộc điện đàm đầu tiên với Putin vào thứ Tư về tương lai của Ukraine. Cuộc trò chuyện kéo dài một tiếng rưỡi, nhưng không có nhiều nội dung quan trọng được đưa ra.

Điều khiến EU lo ngại hơn nữa là "lằn ranh đỏ" mà Bộ trưởng Quốc phòng củaTrump đã vạch ra cho Ukraine: Việc quay trở lại đường biên giới năm 2014 là "không thực tế". Điều đó có nghĩa là Kiev sẽ phải từ bỏ một phần lãnh thổ của mình; và không thể gia nhập NATO.

Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu và là người đứng đầu chính sách đối ngoại của EU, bà Kaja Kallas so sánh ngày nay với năm 1938, khi “Hiệp định Munich” dẫn đến việc nước Đức của Hitler sáp nhập một số phần của Tiệp Khắc. Bà cho biết "chính sách xoa dịu này không hiệu quả". Kallas cho biết vào thứ Năm rằng "Bất kỳ giải pháp nhanh chóng nào cũng tương đương với một thỏa thuận bẩn thỉu, giống như thỏa thuận mà chúng ta đã thấy ở Minsk". Và đối với bà, bất kỳ cuộc đàm phán nào cũng không thể được tiến hành "sau lưng châu Âu và Ukraine", nếu không sẽ bị trừng phạt bằng "thất bại".

Thỏa thuận Minsk đạt được cách đây một thập kỷ đã dẫn đến lệnh ngừng bắn ở Ukraine, nhưng lệnh ngừng bắn đã nhiều lần bị phá vỡ cho đến khi Nga xâm lược Ukraine vào tháng Hai năm 2022.

Tổng thống Hoa Kỳ đã gây chấn động vào thứ Tư khi tuyên bố sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Ả Rập Saudi. Hai bên đã nói chuyện qua điện thoại vào đầu ngày và đồng ý bắt đầu đàm phán "ngay lập tức" để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine.

Thủ tướng Đức Scholz từ chối chấp nhận "hòa bình áp đặt cho Kyiv". Đồng tình với phản ứng của Berlin, Kallas cũng chỉ trích chiến thuật đàm phán của Tổng thống Trump và đặt câu hỏi "Tại sao chúng ta lại trao cho họ mọi thứ họ muốn trước khi các cuộc đàm phán bắt đầu?"

Trong số các "lằn ranh đỏ" khác nhau được Trump vạch ra vào thứ Tư, Hoa Kỳ tin rằng tư cách thành viên NATO của Ukraine là không thực tế và việc Ukraine quay trở lại đường biên giới trước năm 2014 (tức là đường biên giới với Crimea, nơi đã được Moscow sáp nhập vào năm đó) cũng là không thực tế. Người Mỹ cũng tin rằng bây giờ châu Âu phải cung cấp phần lớn sự hỗ trợ cho Kyiv.

Các nhà lãnh đạo Nga hoan nghênh các tuyên bố và kêu gọi mở rộng các cuộc thảo luận để bao gồm cả "an ninh châu Âu". Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskov cho biết ngoài Ukraine, Điện Kremlin cũng muốn có một "cuộc tranh luận sâu rộng" về toàn bộ "an ninh của lục địa châu Âu" và "mối quan ngại về an ninh" của Nga.

Phe Ukraine vẫn thận trọng trong bối cảnh có nhiều bất ổn lớn.

"Thông điệp từ Ukraine là: Chúng tôi đang tiếp tục. Chúng tôi mạnh mẽ, chúng tôi có năng lực", Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umarov phát biểu tại Brussels, mà không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

‘’Thời khắc quan trọng đối với NATO’’

Bộ trưởng Quốc phòng mới của Hoa Kỳ tuyên bố "ngay lập tức" khởi động các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine và yêu cầu người châu Âu tự lo liệu công việc của mình, điều này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ tại trụ sở NATO.

"Đây là thời điểm quan trọng và then chốt đối với tương lai của NATO", Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Le Cornu cho biết. Ông lưu ý rằng "Một số người nói rằng NATO là liên minh quân sự quan trọng và hùng mạnh nhất trong lịch sử". Về mặt lịch sử thì điều này đúng, câu hỏi thực sự là liệu nó có còn đúng sau 10 hay 15 năm nữa không? “

Hegseth đã tìm cách gạt bỏ những nghi ngờ đó khi phát biểu vào thứ Năm và cho rằng Trump là "nhà đàm phán giỏi nhất hành tinh" và là người duy nhất có khả năng đảm bảo hòa bình "lâu dài" ở Ukraine.

Trên diễn đàn "Sự thật", Trump đã thông báo về cuộc gọi với chủ nhân Điện Kremlin, mà theo ông, đây là một "cuộc trò chuyện dài và mang tính xây dựng".

Trump cho biết Hoa Kỳ và Nga đã đồng ý bắt đầu đàm phán "ngay lập tức" về Ukraine. Vậy, vị thế của Ukraine, nạn nhân của cuộc chiến xâm lược này, ở đâu? Sau khi Trump nói chuyện với Putin, ông đã thông báo cho Tổng thống Ukraine Zelensky về nội dung cuộc trò chuyện với Putin.

Theo Zelensky, trọng tâm trong các cuộc thảo luận của ông với Trump là "khả năng đạt được hòa bình". “Cùng với Hoa Kỳ, chúng tôi đã xác định các bước chung để chấm dứt hành động xâm lược của Nga và đảm bảo một nền hòa bình đáng tin cậy và lâu dài.”

Sau đó, Trump phát biểu trên diễn đàn của mình rằng cuộc trò chuyện với Zelensky, giống như cuộc trò chuyện với Putin, "diễn ra suôn sẻ" và "Zelensky muốn hòa bình". Ông nói thêm rằng Zelensky sẽ có cuộc hội đàm chi tiết vào thứ Sáu tuần này với Phó Tổng thống Hoa Kỳ Cyril Vance và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, những người cũng đang tham dự Hội nghị An ninh Munich.

Chính xác thì Trump sẽ làm gì với Ukraine cho đến khi có cuộc gọi này? Ông luôn ở trong tình trạng không rõ ràng, nói rằng ông muốn chấm dứt "thảm sát" do chiến tranh gây ra càng sớm càng tốt và liên tục gây sức ép lên Ukraine, quốc gia đã nhận hàng chục tỉ đô la viện trợ từ chính quyền Biden trước đó.

Tổng thống Ukraine Zelensky lo ngại rằng Hoa Kỳ và Nga sẽ quyết định số phận của Ukraine khi ông vắng mặt, và từ lâu đã tuyên bố rằng không ai có thể quyết định số phận của Ukraine sau lưng nước này. Zelensky nhắc lại rằng điều kiện tiên quyết để đàm phán với Putin là quân đội Nga phải rút khỏi lãnh thổ Ukraine và Ukraine sẽ không bao giờ lấy đất của mình để đổi lấy hòa bình.

Ý định của Putin đã được thể hiện rõ qua nhiều tuyên bố của ông: Thứ nhất, ông sẽ không từ bỏ các vùng đất Ukraine do quân đội Nga chiếm đóng; thứ hai, Ukraine sẽ từ bỏ kế hoạch gia nhập NATO.

Trong tuyên bố mới nhất của mình, Zelensky đề xuất rằng ông sẵn sàng trao đổi vùng Kursk của Nga do Ukraine kiểm soát lấy lãnh thổ Ukraine do Nga chiếm đóng. Tuy nhiên, người phát ngôn của Putin gọi ý tưởng của Zelensky là vô lý: "Nga chưa bao giờ và sẽ không thảo luận về vấn đề trao đổi lãnh thổ".

Thông điệp được tiết lộ ở đây là Putin dựa vào sức mạnh của mình và tin rằng mọi thứ ông chiếm đóng đều thuộc về ông. Ông tức giận vì Ukraine dám đề xuất trao đổi đất đai với Nga.

Không thể biết Trump sẽ bắt đầu đàm phán như thế nào và sẽ chấm dứt chiến tranh bằng cách nào và với những điều khoản nào. Đây là một cuộc chiến tranh xâm lược, và cách tốt nhất để kết thúc nó là kẻ xâm lược phải rút khỏi lãnh thổ bị xâm lược.

Tuy nhiên, nước Nga của Putin không những không chịu rút lui mà còn muốn chiếm đóng vĩnh viễn. Điều này là vô lý và không thể chấp nhận được. Ukraine phải tiếp tục chiến đấu để đánh đuổi kẻ xâm lược ra khỏi đất nước kể cả những nơi bị chúng chiếm đóng sát nhập năm 2014. Nếu Ukraine và EU cứ khăng khăng phải đánh đến cùng và không nghe theo Trump thì điều gì sẽ xẩy ra? Đây là một bài toán cần phải giải. EU không thể ỡm ờ nữa mà phải dốc toàn lực để thay thế Mỹ ở chiến trường này. Liệu có dám và có đồng lòng làm được không?

Nói như bộ trưởng quốc phòng Pháp Sebastien Le Cornu : ”Đây là thời điểm quan trọng và then chốt đối với tương lai của NATO". Không thắng được trận chiến này, NATO chỉ còn là cái tên gọi đùa cợt với Nga và Trung Quốc. Nguy cơ bị Nga tấn công luôn tồn tại. Tương lai của NATO sẽ bị bao trùm và ám ảnh bởi một bóng ma tàn bạo (Nga). Tiến lên sẽ đổ máu và chết chóc, lùi lại sẽ có hòa bình trong nhục nhã kèm theo cơn ác mộng lâu dài. Đây mới gọi là “Tiến thoái lưỡng nan”!

Một điều rất quan trọng nữa là bàn tay Putin đã nhuốm máu chiến tranh, gây đến sự chết chóc của biết bao sinh mạng và tàn phá đất nước Ukraina như vậy. Hắn phải bị trừng phạt như một kẻ tội phạm chiến tranh. Như vậy mới công bằng với những sinh linh đã nằm xuống và công bằng với những người yêu chuộng hòa bình và công lý trên toàn thế giới. Trump nên nghĩ kỹ vấn đề này, đừng tưởng vỗ vai Putin để đổi lấy hòa bình là xong. Muốn là một tổng thống vĩ đại thì phải làm được những điều vĩ đại mà người thường không làm được.

Tôi khuyên Trump hãy đắn đo suy tính, đưa ra những nước cờ khiến tên độc tài khát máu Putin phải khuất phục trước sức mạnh của chính nghĩa.

Vinh quang thuộc về nhân dân Ukraina!

PHÓ ĐỨC AN 14.02.2025