(Bài
trả lời phỏng vấn nhật báo cánh tả Libération của Bí thư Đảng Cộng sản Pháp
Pierre Laurent, đăng ngày 15/08/2012)
Là
người cộng sản vào năm 2012 có ý nghĩa gì ?
Chủ nghĩa
cộng sản, là cộng đồng, là chia sẻ. Và sự phản kháng lại bất công luôn là thời
sự. Tất cả các hệ thống tước đoạt đều trở nên lỗi thời, phải sáng tạo ra một
phương thức sống chung khác. Sau nhiều thập kỷ tăng tốc toàn cầu hóa, ngày nay
người ta thấy nổi lên vấn đề « tài sản chung » của nhân loại, và quay
lại với việc quản lý của cải chú trọng lợi ích xã hội. Trong một phần thế kỷ
20, ý tưởng cộng sản đã trở thành giáo điều, thậm chí còn bị thay đổi mục tiêu
tại các nước Đông Âu. Nhưng lý tưởng cộng sản, không kể những biến thái và suy
đồi, vẫn còn có giá trị. Điều này cần có nỗ lực sáng tạo cực kỳ sâu sắc để nghĩ
ra các giải pháp, trong một thế giới rất khác biệt.
Ví
dụ ?
Ngõ cụt
chính của các trải nghiệm cộng sản là sự mù lòa về dân chủ. Nó ngăn cản người
ta vượt qua các trở ngại. Ngày nay, các mô hình tiêu biểu đã đạt đến giới hạn
do trình độ hiểu biết chưa từng thấy trong xã hội. Các nền dân chủ cần được đổi
mới sâu sắc. Ý nghĩa của sản xuất cần phải được suy nghĩ lại. Ý nghĩa về mặt
lợi ích và mục đích của cải được tạo ra, trở nên quyết định đối với tương lai
sinh thái của hành tinh.
Với
tư cách một người cộng sản, ông có luôn chống lại sở hữu tư nhân về tư liệu sản
xuất ?
Quan niệm
về quốc doanh, tập trung hóa tài sản tập thể đã lỗi thời, nhưng sự chiếm hữu
của cải mang tính xã hội thì không. Hệ thống phúc lợi y tế, được thiết lập tại
Pháp sau khi giải phóng đất nước khỏi tay phát-xít là từ sáng kiến của một bộ
trưởng cộng sản, một ý tưởng hết sức cộng sản chủ nghĩa ! Trích ngay từ
nguồn một phần lợi tức để chăm sóc sức khỏe người dân, đó là cộng sản !
Nhưng điều này không tương phản với sự hiện diện của các doanh nghiệp tư
nhân ! Chủ nghĩa cộng sản ngày nay không thể là cào bằng mọi thứ, áp đặt
một cách hành chính và chối bỏ lao động. Các cá nhân cần được tự do đối mặt với
ý hướng tạo lập. Nhưng tôi không hình dung ra một xã hội lý tưởng.
Thật
là một cuộc cách mạng đối với những người cộng sản, khi không còn cho đây là
mục tiêu lý tưởng !
Tôi thấy
phấn chấn khi mơ về một xã hội (tương lai), nhưng điều này không liên quan gì
đến việc định nghĩa một xã hội lý tưởng. Tôi cũng không còn tin vào một chủ
nghĩa cộng sản với các kế hoạch năm năm. Chủ nghĩa cộng sản là một phong trào,
một con đường của các phác thảo được chia sẻ, không ngừng được đưa ra thảo luận
lại. Đó không phải là một xã hội lý tưởng cần đạt đến.
Chủ
nghĩa cộng sản ngày nay sẽ không trở thành chủ nghĩa xã hội của quá khứ ?
Từ năm
1830 đến 1917, Tuyên ngôn Cộng sản của Marx và Engels được diễn đạt theo
vô số cung cách được gọi là xã hội chủ nghĩa. Nhưng kể từ năm 1917, một cuộc
tranh luận đã diễn ra giữa các lực lượng xã hội chủ nghĩa trên toàn thế giới,
và hầu hết các lực lượng này đã chọn lựa con đường cộng sản. Đọc lại các văn
bản của phe xã hội năm 1936, bạn sẽ thấy khoảng cách với những gì đảng Xã hội
hiện nay nói đến. Đảng Cộng sản Pháp ngày nay kế thừa truyền thống xã hội chủ
nghĩa và cộng sản chủ nghĩa của nửa đầu thế kỷ 20, trong khi phần lớn các nhà
dân chủ xã hội đã đánh mất cốt lõi của truyền thống này.
Nhưng
vì sao vẫn giữ lại cái tên « cộng sản » ? Vì luyến lưu quá khứ
chăng ?
Bởi vì
cánh tả Pháp được cấu thành từ hai trường phái lớn : phe cộng sản và phe
xã hội, thoát thai từ cùng một khuôn mẫu, đã in dấu lên ý thức và văn hóa. Kể
từ thập niên 60, hai trường phái lớn này có các chiến lược chung để chinh phục
quyền lực, thông qua một chương trình chung, việc quản lý các địa phương, kinh
nghiệm điều hành chính phủ. Đây là một đặc thù của Pháp : có một cánh tả
rất tả tại châu Âu ! Nhưng ngày nay người ta thấy, trái ngược với lịch sử,
đảng Xã hội Pháp muốn có một sự lột xác trễ tràng sang khuynh hướng dân chủ xã
hội. Vào lúc mà toàn thể cánh tả Pháp cần phải suy nghĩ lại về nền tảng !
Với chiến lược của Mặt trận cánh tả, đảng Cộng sản Pháp đã dấn thân vào một sự
chuyển đổi hết sức sâu sắc, qua việc rút kinh nghiệm từ lịch sử và dựa vào thế
hệ mới.
Quan
niệm tăng gia sản xuất theo kiểu cộng sản có tương hợp với vấn đề sinh
thái?
Cả hai
không thể tách rời. Cứ mãi sản xuất mà không đặt ra câu hỏi là liệu có đáp ứng với
nhu cầu thực sự hay không thì điều đó là vô nghĩa. Phản xạ về sinh thái khiến
người ta tự vấn về ý nghĩa của hoạt động con người. Nhưng để cân nhắc về sự
chuyển đổi mang tính sinh thái, chúng ta cần có các công cụ kỹ nghệ. Người ta
có thể vừa bảo vệ nền công nghiệp, vừa nhìn nhận là cần phải thay đổi. Chúng
tôi hoàn toàn ý thức là nếu biện pháp bảo vệ sinh thái không được hội nhập
trong hoạt động công nghiệp, thì sẽ tiếp tục gây thiệt hại cho môi trường.
Chất
thải nguyên tử tồn tại qua nhiều thế hệ…Ông luôn ủng hộ năng lượng nguyên
tử ?
Đối với
một số người, nguyên tử đã trở thành toàn bộ vấn đề sinh thái. Như thế là quá
đơn giản hóa. Hai câu hỏi được đặt ra : Liệu có thể làm chủ được kỹ thuật
hạt nhân trong các điều kiện sinh thái tốt đẹp ? Liệu các rủi ro là có thể
chấp nhận được, và đáp ứng cho yêu cầu năng lượng ? Nếu xã hội cho rằng
không nên sử dụng nguyên tử lực, thì các công nhân trong lãnh vực này, với chất
lượng tay nghề rất cao, có thể dễ dàng chuyển nghề. Nếu chúng ta nghĩ rằng
nguyên tử vẫn cần thiết, thì cần phải thiết lập những điều kiện an ninh đầy đủ
đối với nhân viên cũng như cho xã hội.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.