vendredi 19 mai 2023

Hà Sĩ Phu - Nhớ Đồi Cù trước đây quá !

 

(Đồng tiền đã chỉ huy Xã hội hoang dã?)

Tôi nhớ Đồi Cù quá, những buổi chiều đã thanh thản dạo chơi, như trong hình.

Người Pháp đã để lại cho Đà Lạt một Đồi Cù tự nhiên mà đặc sắc. Tại sao Đồi Cù lại vô duyên như bây giờ?

Trần Tiến Dũng - Mùa hè Sài Gòn xưa và nay

 

Mùa hè là gọi chung, ở miền Nam là đầu mùa mưa. Thời nay người ta không còn tâm trạng lãng mạn về hoa phượng, tiếng ve, hàng me lá non, các cơn mưa rào...

Điệp khúc đầu tiên mà người đô thị Việt Nam là nghe đài về hồ thủy điện cạn nước, thiếu điện, lên giá tiền điện. Điệp khúc mà người ta nói cho nhau nghe từng giờ là trời nóng như lửa, đường ngập...

Đã 48 năm rồi, có người sinh sau 1975 đã có dâu, rể, có người đã ẵm nựng cháu ngoại nhưng điệp khúc cũ về vấn nạn mùa hè suốt 48 năm vẫn y vậy. Hay đó là thứ điệp khúc về "thành tựu" để họ thuộc lòng và hát, nói mỗi năm nhằm truyền lại cho đời con, cháu.

Nguyễn Công Khế - Mây trời!

 

Mỗi lần có người thân ra đi, tôi lại nhìn lên áng mây trời. Có lúc nó màu trắng, có lúc nó màu lam, có lúc nó màu đen xám xịt khi báo hiệu sắp có một cơn mưa.

Mây trời tụ lại, bay đi và tan biến như một đời người vậy.

Ngày mẹ tôi mất, tôi ra ngoài đường, cứ nhìn lên mây trời tưởng mẹ mình còn bay vất vưởng  trên đây.

Cù Mai Công - Đâu chỉ măng cụt xanh !

 

Gỏi gà xé phay trộn me, xoài, cóc, ổi...non gì cũng ngon mà. Thịt gà luộc coi bộ như một cô thôn nữ đẹp nền nã mà lại khá thoải mái, có vẻ bất kỳ anh chị, cô dì chú bác, con nít con nôi… rau củ quả gì đi với cổ cũng vinh dự “mồm miệng”.

Đơn giản nhất là món thịt gà luộc xé phay, chỉ cần trộn với ớt sừng, rau răm, lá chanh cũng đủ ngon. Buồn tình thì thêm giá, hành tây, dưa leo, cà rốt, rau càng cua…Hoặc mang ra trộn gỏi với ngó sen, bắp cải, bắp chuối, rau muống, chôm chôm, mãng cầu, bưởi, me – xoài – cóc -ổi… để lên bàn nhậu, bàn ăn cũng sạch ráo trọi, chẳng ai chê - dù ăn uống vốn tùy miệng.

Vậy mà bỗng dưng “mùa hè năm nay, ai đã đưa em rời phố chợ đôi ngày” về Bình Dương săn lùng măng cụt xanh trộn gỏi gà. Ai chưa đi được thì tự tìm mua măng cụt xanh về kỳ công chế biến, thưởng thức cho “bằng chị bằng anh”, rồi lên Facebook khen nức nở: “Vị ngọt thanh, mềm của thịt gà hòa quyện vị hơi chua, ngọt nhẹ của măng cụt”.

Tạ Duy Anh - “Chốn vắng” của Dương Thu Hương

 

Từ hơn mười năm trước, qua một người Pháp gốc Việt, tôi đã được nghe kể về tiểu thuyết “Chốn vắng”.

Theo người kể lại thì đó là cuốn tiểu thuyết hay nhất của Dương Thu Hương. Sau đó có vài người quen khác đã đọc cuốn tiểu thuyết này, cũng đều có cùng quan điểm như bà người Pháp gốc Việt kia.

Tôi và chị Hương có một vài kỷ niệm đẹp, mà tôi đã kể ở đâu đó. Từ khi chị chuyển sang tị nạn tại Pháp, mặc dù có thể chị không còn nhớ tôi, nhưng tôi vẫn thường xuyên cập nhật thông tin ít ỏi về chị khi có cơ hội.

Nguyễn Thông - Chuyện ăn độn (3)

 

Nhiều khi cơm độn cũng chả đủ cho nhà đông miệng ăn, nhiều gia đình phải dùng đến cách độn gián tiếp là ăn thật nhiều rau củ. Độn vào bữa ăn chứ không phải chỉ riêng nồi cơm.

Nhà tôi sau khi đã vào hợp tác xã cũng thiếu gạo như những nhà xã viên khác, cơm chỉ hai lưng bát mỗi người nên rau thành món độn. Có những bữa, rửa rau muống cả rổ sề, chỉ luộc chấm mắm cáy thôi, thế mà cũng ăn hết.

Mùa nào thức ấy, canh rau cải, rau tập tàng (tập tàng là tên chỉ nhóm rau gồm những loại rau dại như rau sam, rau dền, rau muối… nấu chung với nhau), mướp, rau ngót, ngọn khoai lang, ngọn bí, đọt bầu, mùng tơi… chiếm lĩnh mâm cơm, cứ xanh ngăn ngắt. May mà ăn rau nhiều không chán, lại sẵn nữa, không thì chết đói. Thày tôi động viên “cơm không rau, ốm đau không thuốc”.

Chương trình phát thanh RFI ngày 19.05.2023


 

jeudi 18 mai 2023

Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 449, 18-05-2023

1. Đêm 16-05-2023, Nga lại tiếp tục tấn công lớn vào Kyiv, lần thứ 9 trong tháng này, bằng tên lửa và drone, sau khi tuyên bố rằng « hệ thống Patriots của Ukraina đã bị phá hủy ». Nhưng thực tế cho thấy, một lần nữa, quân Nga lại nhầm, cả 29/30 tên lửa, drone tự sát trong đợt tấn công từ nhiều hướng này của Nga đều bị bắn hạ, cho thấy hệ thống phòng không của Ukraina hoạt động bình thường:

Ngô Nhân Dụng - Thái Lan hồi phục chế độ Dân Chủ?

 

Pita Limjaroenrat nói với đài BBC, “Dân chúng đã chán ngấy suốt cả thời gian qua. Đây là lúc bắt đầu một Ngày Mới.” Chưa biết chắc Thủ tướng Prayuth Chan-ocha có đồng ý mặt trời đã mọc cho một “Ngày Mới” hay không.

Dân Thái Lan sẽ trở về với một chế độ Dân Chủ. Kết quả bất ngờ của cuộc bỏ phiếu ngày 15 tháng Năm vừa qua cho thấy khi được quyền chọn lựa, dân Thái Lan chọn sống tự do.

Hai đảng đối lập chiếm đa số gần 300 trong số 500 ghế ở Quốc hội chứng tỏ dân chúng muốn thoát khỏi “chế độ Prayuth.” Tướng Prayuth Chan-O-Cha đang làm thủ tướng, với 8 năm cai trị độc tài từ sau cuộc đảo chính năm 2014.

Phúc Lai - Về tình hình thị xã Bakhmut đến 18 giờ chiều ngày 18 tháng Năm 2023

 

Như bạn đọc còn nhớ, người đứng đầu Wagner, “đầu bếp đồ tể” Prigozhin đã thông báo rằng hắn sẽ cho quân rút khỏi Bakhmut vào ngày 10 tháng Năm. Ban đầu, Bộ Quốc phòng Nga giả vờ nghe theo yêu cầu của Prigozhin nhưng vào ngày 9 tháng Năm, Prigozhin nhận được một lá thư từ Bộ này nói rằng nếu rời Bakhmut, hắn ta sẽ bị xét xử ngay lập tức vì tội phản quốc.

Trong những ngày vừa qua, sau khi người Ukraine tiến hành chiến dịch “mở khóa” thành công ở vùng Khromove, một lần nữa họ bắt đầu tích cực sử dụng đường cao tốc Khromove để vận chuyển hàng tiếp tế trực tiếp đến thành phố. Những diễn biến như vậy đã gây ra những hỗn loạn trong nội bộ tập đoàn Wagner, song song với việc người Ukraine gia tăng các hoạt động có tính phản công ở đây.

Prigozhin nhận thấy rằng sự sụp đổ của hai bên sườn mà hắn ta đã dự đoán được, đã và đang xảy ra. Đồng thời, hắn hiểu rằng nguy cơ quân của hắn bị rơi vào “túi” (theo từ ngữ của dịch giả Lolita là “nồi hầm”) là rất lớn. Do đó, kế hoạch mới của hắn ta là chiếm nốt bằng được vùng nội đô Bakhmut trong những ngày tới, bất chấp tổn thất; tuyên bố rằng các đơn vị của hắn ta đã hoàn thành nhiệm vụ được giao để sau đó hắn ta có thể chính thức chuyển giao trách nhiệm đối với khu vực cho lực lượng đổ bộ đường không VDV và rút quân, thoát khỏi thế nằm trong vạc dầu.

Dương Quốc Chính - Cách gọi tên mỗi miền

 

Gần đây mình đọc sách thấy các dịch giả hầu như dịch sai cách gọi mỗi miền ở Việt Nam, toàn dùng từ "Bộ" là cách gọi bây giờ. Ví dụ "Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây Nam Bộ", rất buồn cười.

Dịch chuẩn thì phải dùng từ cho đúng theo từng giai đoạn lịch sử.

Minh Mạng đặt tên Nam Kỳ và Bắc Kỳ (không có Trung Kỳ), không phải Pháp đặt. Pháp nó đặt theo tiếng Pháp cơ, không việc gì phải nhục với chữ đó mà lảng tránh. Thời Pháp thuộc thì tên chính thức ba miền là: Tonkin (Bắc Kỳ), Annam (Trung Kỳ), Cochinchine (Nam Kỳ). Nam Kỳ có thống đốc, Trung Kỳ có khâm sứ, Bắc Kỳ có thống sứ đứng đầu. Tất cả đều là người Pháp.

Nguyễn Thông - Chuyện ăn độn (2)

 

Đầu thập niên 60, sau một thời gian ngắn thí điểm làm ăn theo hình thức tổ đổi công (cứ 5 - 10 nhà ghép lại với nhau, ruộng đất vẫn riêng nhưng trâu bò nông cụ thì chung, lao động vần công), nông dân miền Bắc bị đảng và nhà nước ép vào hợp tác.

Hợp tác tước đoạt hết ruộng đất và công cụ sản xuất, làm việc tính điểm, 10 điểm được gọi là 1 công. Cuối vụ chiêm hoặc mùa, mỗi nhân khẩu một vụ được chia vài chục cân thóc, quy thành gạo chỉ vài ký/tháng, thế là bắt đầu cuộc trường kỳ ăn độn.

Trước đó, còn riêng lẻ, nồi cơm vừa mới hôm nào bắc lên mở vung ra cơm trắng thơm phưng phức. Đến nỗi mấy bà người thôn Du Lễ, Tú Đôi xã Kiến Quốc bên cạnh đi chợ huyện ngang qua, thường vào nhà tôi xin nước mưa uống cho đỡ khát giữa độ đường, các bà hỏi “Ông ơi, nhà ta nấu gạo gì mà thơm thế?”.

Nguyễn Thông - Chuyện ăn độn (1)

 

Cách đây mấy hôm, trên phây cô nhà văn Phan Thúy Hà (tác giả những cuốn sách lừng danh như Gia đình, Đừng kể tên tôi, Tôi là con gái của cha tôi, Qua khỏi dốc là nhà...) kể chuyện một anh bộ đội sau khi đánh nhau ở miền Nam, hết chiến tranh trở về quê nhà Nghệ Tĩnh, anh không ngờ người quê mình đang tiến lên chủ nghĩa xã hội mà đói đến thế. Có chi tiết buồn thảm kinh lắm, tôi không tiện biên ra đây.

Chợt nghĩ, mình chính là chứng nhân lịch sử của thời đen tối đói kém ấy, sao không ghi lại để góp vào cái bảo tàng đói kém mà thể chế này đã tạo nên, dù họ cố tình lờ đi.

Mới chỉ vài chục năm thôi nhưng chuyện này đã xưa như cổ tích. Bọn trẻ bây giờ, ngay cả những đứa sống ở vùng nông thôn nghèo cũng chả biết "ăn độn" là gì. Chúng không hình dung ăn mà lại độn, đâm ra thắc mắc độn thế nào, độn cái gì, sao lại phải độn…

Chương trình phát thanh RFI ngày 18.05.2023


 


Phúc Lai - Nhận xét về tin tức hóng được từ cuộc xâm lược Ukraine của Putox ngày 17/05/2023

1. Bản tin của Đại bản doanh các lực lượng vũ trang Ukraine:

Hôm nay, Liên bang Nga đã phát động một cuộc tấn công tên lửa lớn khác vào cơ sở hạ tầng dân sự và quan trọng của Ukraine. Kẻ xâm lược Nga tiếp tục sử dụng các chiến thuật khủng bố một cách ác độc.

• Trong ngày 16 tháng Năm, địch đã phóng 27 đợt tên lửa và 37 đợt không kích, khoảng 20 đợt tiến công bằng pháo phản lực phóng loạt (MLRS) vào các vị trí đóng quân và khu đông dân cư của ta. Thông tin chính xác nói rằng kẻ thù đã sử dụng 6 tên lửa đạn đạo phóng từ không trung “Kinzhal”, 9 tên lửa hành trình “Calibre” và 10 tên lửa đất đối không (S-400, Iskander-M) để tấn công, tất cả đều bị Phòng không Ukraine phá hủy. Những kẻ chiếm đóng đã 2 lần phóng tên lửa S-300 vào cơ sở hạ tầng dân sự của khu Kostyantynivka, tỉnh Donetsk.

Hiệu Minh - Người sùng bái Nga là ai?

 

Gần nhà mình trong ngõ có một nhà bán đồ điện kiểu nghiệp dư, có gì bán nấy, từ cái phích, bút thử điện, ổ nối đến bóng đèn thông dụng. Nhà để cái tủ kính bầy bán và chủ thì cứ làm việc nhà, ai cần thì gọi ời ởi.

Cứ thứ thiếu thì chủ hẹn, mai anh ra nhé. Mai anh ra lại cười tươi, chưa có anh ạ, ngày kia đi. Thấy tiện thì mình mua dù biết chất lượng và hứa…làng. Hôm qua ra mua cái ổ nối thì cô chủ đưa ra cái Lioa dài 5 mét, 5 lỗ cắm, giá 150 ngàn, trong khi mình hỏi loại ngắn nhất 1-2 mét gì đó, 2 lỗ thôi vì mình cần 2 lỗ, 1 lỗ dùng mãi rồi. Cô lại cười, mai anh ra nhé. Mình cười, vâng vâng, mai ra.

Vì đang cần nên mình ra đường Lạc Long Quân cách đó 100 mét, bước 100 phát là tới. Hỏi ổ nối thì bà chủ hỏi, anh cần loại gì, 2, 3 hay 5 mét. Dạ ngắn nhất, ít lỗ nhất. Có, anh ạ, hai ổ cắm, 1 mét, giá 50 ngàn. OK ngay, về nhà và xong việc.

mercredi 17 mai 2023

Huy Đức - Chuyện không chỉ của ông bộ trưởng

 

Hôm qua, tại Tokyo, người Nhật tổ chức rất trang trọng buổi ra mắt bản tiếng Nhật cuốn tự truyện của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Võ Hồng Phúc, “Chuyện Của Chúng Tôi”.

Một vài lần, ở các sảnh khách sạn, tôi từng chứng kiến nhiều quan chức ngoại giao và nhà đầu tư Nhật cúi thấp người chào ông, dù ông đã hưu trí hơn mười năm.

Ông Võ Hồng Phúc là người được giao làm việc với Nhật từ khi chiến tranh chưa chấm dứt.

Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 448, 17-05-2023

 

1. Quân Ukraina đã chiếm được một mảng lớn bên ngoài thanh phố ở phía nam, đẩy quân Nga sát vào làng Klishchiivka.

Chương trình phát thanh RFI ngày 17.05.2023


 

Phan Châu Thành - Tình hình chiến sự Ukraina ngày thứ 447, 16-05-2023

 

1. Đêm qua, trên bầu trời thủ đô Kyiv của Ukraina đã diễn ra một trận đánh chưa từng có giữa các hệ thống tên lửa tấn công, drone tự sát của Nga với các hệ thống phòng không hiện đại mà NATO viện trợ cho Ukraina. Theo các nhà quan sát, đây là một trong những trận không chiến lớn nhất trong lịch sử, và chắc chắn là lần đầu được sử dụng nhiều vũ khí tối tân nhất.