Trần Trung Đạo - Việt Nam có thể có một Gorbachev không ?

Nếu đưa câu hỏi này ra công chúng ngày hôm nay để làm một thống kê, có lẽ 99.99% hay thậm chí 100% số người được hỏi dù là đảng viên cộng sản (CS) đi nữa cũng sẽ trả lời không.

Tại sao không? Việt Nam đang bị cai trị bởi những anh hề chứ không phải những nhà chính trị hay tư tưởng. Chế độ CS tồn tại giống như chiếc Toyota Corolla chạy cà rịch cà tang từ 1975 tới nay vẫn còn chạy dù dọc đường bao nhiêu nước từng bị thực dân đô hộ qua mặt ào ào.

Tuy nhiên, phần lớn người được hỏi cũng không thể giải thích được lý do tại sao Việt Nam lại không thể có một Gorbachev hay khác hơn những yếu tố nào đã tạo nên một Gorbachev tại Liên Xô trong giai đoạn 1989-1991.

Trần Trung Đạo - Một cách nhìn khác về Mikhail Gorbachev

Lúc bảy giờ tối ngày 25 tháng 12, 1991, Chủ tịch Liên Xô Mikhail S. Gorbachev bắt đầu diễn văn truyền hình của ông bằng câu sau đây trích trong hồi ký của ông, Memoirs, Mikhail Gorbachev:

“Như kết quả của tình trạng mới vừa được hình thành với sự ra đời của Khối Thịnh Vượng Chung các Quốc Gia Độc Lập tôi ngưng các hoạt động của tôi trong cương vị chủ tịch Cộng Hòa Liên Bang Xô Viết. Tôi quyết định như vậy dựa trên cơ sở nguyên tắc. Tôi cương quyết ủng hộ nền độc lập, quyền tự quyết, vì chủ quyền của các nước cộng hòa, nhưng cùng lúc bảo vệ nhà nước liên bang, sự đoàn kết của quốc gia.”

Ý của Gorbachev, trong lúc tôn trọng quyền tự quyết của dân tộc thuộc các nước cộng hòa, ông chống lại các hình thức tự động ly khai khỏi liên bang để tạo nên khối liên kết mới như Khối Thịnh Vượng Chung các Quốc Gia Độc Lập được thành lập ở Alma-Ata, nước Kazakhstan, 21 tháng 12, 1991.

Cựu thủ tướng Hungary : Không ai ngờ Bức màn sắt sụp đổ nhanh đến thế

Một mảng của "Bức màn sắt" chia cắt Đông Âu và Tây Âu trong thời chiến tranh lạnh, tại Duderstadt-Worbis gần Teistungen (Đức).

Đăng ngày 13-11-2019 Sửa đổi ngày 13-11-2019 16:25

Cựu thủ tướng cải cách của Hungary, ông Miklos Németh, 71 tuổi, đã tiết lộ với AFP những chuyện hậu trường của việc tháo gỡ Bức màn sắt năm 1989, dẫn đến sự sụp đổ của Bức tường Berlin và khối cộng sản tan rã.

Điều gì đã khiến ông cho tháo dỡ Bức màn sắt kể từ mùa xuân năm 1989 ?

Bức tường do Liên Xô xây dựng đã quá cũ kỹ. Các nhà lãnh đạo đơn vị biên phòng đòi hỏi chúng tôi quyết định về số phận của nó. Họ đề nghị ba giải pháp : hiện đại hóa, xây dựng lại toàn bộ với công nghệ nhập khẩu từ phương Tây, hay tháo dỡ và xem xét lại việc giám sát biên giới – phương án cuối cùng này được ưa chuộng nhất.

Nếu đập ra rồi xây lại sẽ tốn kém một ngân sách khổng lồ, mà chúng tôi thì không có tiền. Từ tháng 11/1988, tôi đã bỏ khoản cải tạo bức tường ra khỏi dự chi ngân sách, vì bản thân tôi cũng thích phương án thứ ba.

Bức tường Berlin sụp đổ: Chủ nghĩa cộng sản đã tự sát!

Người dân Đông Berlin tràn qua gặp người Tây Berlin ở Potsdamer Platz sau khi bức tường Berlin sụp đổ, ngày 12/11/1989.

Đăng ngày 09-11-2019 Sửa đổi ngày 09-11-2019 18:14

Cách đây đúng 30 năm, ngày 09/11/1989, bức tường Berlin chia cắt Đông Đức và Tây Đức đã sụp đổ - một sự kiện lớn của thế kỷ 20. Tất cả các tuần báo Pháp đều dành những hồ sơ được chuẩn bị công phu cho chủ đề này.

Hồ sơ 10 trang của Le Point mang tựa đề « Bức tường sụp đổ, Lịch sử bất ngờ ». Tờ báo đăng ảnh một thanh niên Tây Đức hôm 10/11/1989 bất chấp lực lượng biên phòng Đông Đức, đã leo lên bức tường giăng lá cờ lớn ba màu đen, đỏ, vàng của Cộng hòa Liên bang Đức. Đó là hồi kết của chiến tranh lạnh và khởi đầu cho việc thống nhất nước Đức.

Courrier International chạy tựa trang nhất « Berlin, thành phố độc đáo », dành 12 trang báo để nói về sự khác biệt của thủ đô nước Đức, 30 năm sau khi bức tường Berlin sụp đổ. Tờ báo dịch lại tờ Tagesspiegel, cho rằng Berlin là một thành phố không ngừng chuyển động, Berliner Zeitung đến thăm trụ sở của Neues Deutschland (Nước Đức Mới), tờ báo chính thức của đảng Cộng Sản Đức trước đây, nay trở thành trụ sở của nhiều tổ chức. Một ngạc nhiên lớn : một trong những khách sạn giá rẻ dành cho thanh niên nổi tiếng nhất lại nằm trong khuôn viên đại sứ quán Bắc Triều Tiên ở Berlin.

25-12-1991 : Cái chết êm ái của Liên Xô (2)

« Cứ như là đưa tang »

Cùng lúc đó, vào 14 giờ, giám đốc CNN là Tom Johnson, gọi điện cho phóng viên ảnh người Mỹ gốc Hoa (sinh tại Hồng Kông – TM) là Lưu Hương Thành (Liu Heung Shing)  làm việc cho hãng tin AP, bảo đến Kremli vào 18 giờ 30. Chỉ khi đến nơi ông này mới nhận ra ý nghĩa của thời điểm. Lưu Hương Thành ngạc nhiên khi thấy ông là phóng viên ảnh duy nhất của Mỹ trong phòng họp, dấu hiệu cho thấy vị trí danh dự của Hoa Kỳ tại Matxcơva.

Mikhail Gorbatchev ký văn bản từ chức.

Vào 19 giờ, Gorbatchev bắt đầu phát biểu, « một cách rất ủ dột » - theo ông Lưu. « Cứ như là đưa đám » - Claire Shipman của CNN nói với Conor O’Clery.

25-12-1991 : Cái chết êm ái của Liên Xô (1)

Ông Mikhail Gorbatchev tuyên bố từ chức Tổng thống Liên Xô trên truyền hình ngày 25/12/1991.

(Le Figaro 27/12/2014) Ngày hôm ấy ông Gorbatchev, cha đẻ của perestroika, chuyển giao quyền lực cho địch thủ là Boris Eltsine. Toàn thế giới nhận thấy sự lột xác của đế quốc toàn trị dường như diễn ra không cần đến bạo lực.

Hôm thứ Tư 25 tháng 12 năm 1991, Mikhail Sergueievitch Gorbatchev (Gorbachov) thức dậy với tâm trạng u uất, đầu óc váng vất, trong tư dinh dành cho Tổng thống ở Barvikha 4, ở ngoại ô phía tây Matxcơva.

Hôm trước đó tại điện Kremli – nơi mà từ vài tuần qua, ông giống như Vua Lia cô độc – Gorbatchev đã tiếp đón vị khách hiếm hoi là chính khách Arkadi Murachev. Hai người đã cùng uống một ít rượu cô-nhắc -cách thức để Tổng thống Liên Xô thư giãn đôi chút, sau khi trải qua tám tiếng đồng hồ thương lượng các điều kiện từ chức với địch thủ Boris Eltsine. Gorbatchev không ngon giấc. Trái tim ông nặng trĩu.