Trương Chí Công - Những vấn đề cần làm rõ trước khi tuyên án vụ Đồng Tâm

Vụ án Đồng Tâm là một vụ án tranh chấp đất đai gây chấn động dư luận, khi có tới bốn người đã chết (một người dân Đồng Tâm và ba người thuộc lực lượng công an).

Quá trình điều tra, truy tố và xét xử vụ án được dư luận xã hội trong và ngoài nước đặc biệt quan tâm. Đây là một vụ án hết sức phức tạp, tuy nhiên trong quá trình xét xử, hội đồng xét xử (HĐXX) đã nhiều lần bác bỏ rất nhiều kiến nghị của luật sư bào chữa nhằm làm sáng tỏ bản chất vụ án và giúp việc xét xử đúng người, đúng tội, tranh gây oan sai.

Vì vậy, để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật trong quá trình xét xử, HĐXX cần xem xét làm rõ một số vấn đề trước khi tuyên án:

1. XÁC ĐỊNH VIỆC LỰC LƯỢNG CÔNG AN TẤN CÔNG VÀO NHÀ CỤ LÊ ĐÌNH KÌNH CÓ ĐÚNG PHÁP LUẬT HAY KHÔNG:

Lê Học Lãnh Vân - Đồng Tâm cùng học

Tôi biết rất nhiều người quen của tôi đang theo dõi rất sát phiên tòa xử vụ án Đồng Tâm. Vụ án thu hút nhiều tâm sự khiến người ta không còn đành lòng vui riêng, không còn muốn giải trí hay làm một việc gì khác…

Cho dù còn ba ngày nữa mới tuyên án, tôi nghĩ đã tạm đủ để có một cái nhìn và nhận định một số khía cạnh của vụ án.

Câu hỏi không ít người nêu: Chúng ta cần làm gì? Chúng ta phải lên tiếng chứ?

Lưu Trọng Văn - Vụ Đồng Tâm : Liệu đảng có coi dân là gốc ?

 

Sự kiện Đồng Tâm đã làm bài viết rất quan trọng có tính định hướng cho Đại hội 13 đảng Cộng Sản Việt Nam của chủ tịch Nguyễn Phú Trọng bị lu mờ.

Chủ tịch Trọng viết:

"Trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước, luôn xác định dân là gốc, thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân; kiên trì thực hiện đúng nguyên tắc: dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng.

Nguyễn Tiến Trung - Các vi phạm tố tụng hình sự nghiêm trọng trong phiên tòa Đồng Tâm

 

Những điểm vi phạm luật tố tụng hình sự nghiêm trọng trong vụ án Đồng Tâm:

I. ĐỊNH TỘI TỪ TRƯỚC PHIÊN TÒA

Thứ nhất, mở đầu phiên tòa, nhà cầm quyền cho trình chiếu các video clip cắt ghép để buộc tội người dân Đồng Tâm. Tức là bản thân quan tòa đã có sẵn định kiến trong đầu là dân Đồng Tâm có tội. Không cần tranh biện trước tòa giữa Viện Kiểm sát và luật sư để làm sáng tỏ vụ án nữa. Đây là một vụ án bỏ túi.

II. KHÔNG GIAO BẢN COPY PHIM GỐC CẢNH TẤN CÔNG ĐỒNG TÂM

Thứ hai, điều khôi hài là khi các luật sư yêu cầu đưa clip gốc ra, vì rõ ràng là khi công an tấn công vào Đồng Tâm đã có phân công người đi theo quay phim lại đàng hoàng. Tòa án xã hội chủ nghĩa  đã từ chối trình chiếu đoạn phim gốc, và cũng từ chối giao cho các luật sư copy của đoạn phim gốc đó.

Ngô Anh Tuấn - Lời nói cuối cùng của các bị cáo

BIÊN BẢN PHIÊN TÒA XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN “GIẾT NGƯỜI” VÀ “CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ XẢY RA TẠI THÔN HOÀNH, ĐỒNG TÂM, MỸ ĐỨC, HÀ NỘI NGÀY 09/01/2020

Chiều ngày 4 (10/9/2020)

HỘI ĐỒNG XÉT XỬ (HĐXX) VÀO LÀM VIỆC LÚC 14 giờ

TRƯỚC KHI VÀO PHÒNG NGHỊ ÁN, HĐXX CHO CÁC BỊ CÁO NÓI LỜI CUỐI CÙNG

Lưu Trọng Văn - Phiên tòa Đồng Tâm sẽ được điều chỉnh theo chiều hướng nào ?

Gã nhận một nguồn tin cho biết ở cấp cao nhất đã có lệnh điều chỉnh lại phiên tòa xét xử vụ Đồng Tâm. Thực hư thế nào, chưa biết rõ.

Có một số chỉ số chứng minh điều này, như Viện Kiểm sát thay đổi tội danh của nhiều bị cáo. Và phiên tòa dự kiến 10 ngày, sau ba ngày đã vội vã kết thúc phần xét xử.

Còn nhiều tình huống khó lường, theo đúng nhận định của một nhân vật có ảnh hưởng với một số lãnh đạo cao cấp mà gã đã trao đổi mấy ngày trước. Đến giờ phút này, thì tình huống khó lường theo chiều hướng xấu hay tốt hơn cho bà con Đồng Tâm, đã phần nào hé mở.

Võ Xuân Sơn - Đám giỗ chung

Hồi đó tôi đi thực tế tại xã Bình Lợi, huyện Bình Chánh. Bây giờ ai đến đó sẽ thấy đó là một xã giàu. Nhưng hồi đó, Bình Lợi là một xã nghèo, rất nghèo, dù chỉ cách phố thị có một con sông nhỏ.

Cả xã chỉ có vài cái xe đạp. Mà cũng chẳng đạp đi đâu được, vì cứ một khúc lại có cây cầu khỉ. Hầu hết các căn nhà trong xã đều không có cửa. Có gì đâu mà phải cửa, có gì đâu mà sợ ăn trộm, vì có gì đâu để có thể ăn trộm. Nói chung, cả xã ai cũng nghèo, nghèo rớt.

Thế mà xã ấy lại có một cái đám giỗ chung. Và tôi lại có mặt đúng ngay cái dịp giỗ chung ấy. Thực ra thì là hai đám giỗ chung, trong cùng một ngày. Vào ngày đó năm xưa có một trận càn. Bảo an, dân vệ và du kích, đều là người trong xã, đều chết. Rồi cứ vậy, mỗi năm, hai bên lại làm đám giỗ chung cho người của phe mình, trong cùng một ngày, trong cái xã nghèo nàn, trong những căn nhà không có cửa, cách nhau bởi những dòng kinh và được nối với nhau bởi những cây cầu khỉ.

Nguyễn Khả Thành -Thôi về đi, đâu phải trên cung trăng mà mơ

8 giờ 20 ngày 9-9, Viện Kiểm sát bất ngờ thay đổi tội danh 19 bị cáo, từ tội giết người sang tội chống người thi hành công vụ.

Cơ sở thực hiện công vụ rạng sáng ngày 9/1/2020 là Kế hoạch số 419a/KH-PV01-PV02-MP do Công an Hà Nội lên phương án và Bộ Công an phê duyệt.

Văn bản này hoàn toàn không có trong hồ sơ vụ án (và từ trước đến giờ chưa có bất cứ cơ quan nào nói đây là văn bản mật). Nếu các chiến sĩ thực hiện đúng như kế hoạch thì các bị cao mới chịu tội chống người thi hành công vụ, còn nếu không đúng với kế hoạch thì các bị cáo không phải chịu tội này.

Tạ Duy Anh - Đất, máu và sắt

Toàn bộ mảnh đất Đồng Sênh thuộc diện “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, với biểu giá đền bù hiện tại chưa chắc đã đủ để ông nghị Phạm Phú Quốc, người “đại diện cho lợi ích và phẩm giá dân tộc”, mua chui một cái quốc tịch châu Âu.

Nó chỉ bằng số tiền lẻ mà nhiều quan chức đang có sau khi hết lòng yêu đảng, trọn đời phục vụ nhân dân! Còn so với số tài sản đất nước này ném xuống biển vì những chính sách sai lầm và vì tệ tham nhũng, thì chỉ là hạt cát trên lưng một con voi.

Nhưng nó lại trở thành mảnh đất đẫm máu người Việt nhất kể từ sau năm 1975. Muốn nói gì thì cứ nói, muốn dùng bao nhiêu công cụ tuyên truyền thì cứ dùng, nhưng sự thật là không gì có thể biện hộ được cho nỗi xấu hổ này.

Lưu Trọng Văn - Hãy chú ý lời khai của Lê Đình Công tại tòa

"Tối 08/01/2020, bị cáo được ông Nguyễn Văn Thắng báo là tối nay công an sẽ về bắt ông Lê Đình Kình nên bị cáo báo với bị cáo Tuyển, bị cáo Hiểu, Quang, Tiến và Nối."

Lời khai này vô cùng quan trọng với toàn bộ vụ án Đồng Tâm.

Cuộc tập kích Đồng Tâm được lên kế hoạch trước, với mục đích bắt hoặc tiêu diệt cụ Kình (điều này là bất chấp pháp luật).

Nhưng giờ hành quân là bí mật.

Ngô Anh Tuấn - Vị khét ở đáy nồi

Phiên tòa xét xử vụ án xảy ra tại Đồng Tâm đã kết thúc nhanh hơn dự kiến rất nhiều so với dự kiến ban đầu. Dù các luật sư chúng tôi bị gây khó ở ít nhiều công đoạn, nhưng đó cũng là điều cần thiết để đảm bảo để an ninh, trật tự phiên tòa nên anh em đều vui vẻ bỏ qua.

Phía trong tòa, việc tổ chức của tòa án cũng rất ổn, từ điều kiện chỗ ngồi, trang thiết bị làm việc cho luật sư, mọi thứ đều rất ổn, chúng tôi không có điều gì than phiền. Dù có nhiều áp lực từ nhiều phía, nhưng vị chủ tọa đã điều hành tương đối tốt phiên tòa cho tới gần những thời điểm cuối cùng. Tuy nhiên, cho đến cuối giờ sáng nay, mọi thứ có vẻ như đổi khác.

Trong phòng xét xử, khi các luật sư đang tranh luận với đại diện Viện Kiểm sát về các luận điểm mà đại diện Viện Kiểm sát chưa đối đáp hoặc không đồng ý với các quan điểm đối đáp (lần 1) của họ, thì đột nhiên vị chủ tọa phiên tòa tuyên bố kết thúc phần tranh luận, chuyển sang phần nghị án trước sự ngỡ ngàng của các luật sư và cả những kiểm sát viên. Có vẻ như họ đang muốn dấu giếm một điều gì đó mà chính các vị kiểm sát viên cũng không nên biết.

Ngô Anh Tuấn - Biên bản phiên tòa sơ thẩm Đồng Tâm ngày 09/01/2020

BIÊN BẢN PHIÊN TÒA XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN “GIẾT NGƯỜI” VÀ “CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ XẢY RA TẠI THÔN HOÀNH, ĐỒNG TÂM, MỸ ĐỨC, HÀ NỘI NGÀY 09/01/2020

Sáng ngày 4 (10/9/2020)

LS HUỲNH PHƯƠNG NAM, PHAN NHẬT LUẬN

Xin giảm nhẹ cho bị cáo Quân.

LUẬT SƯ NGUYỄN HỒNG BÁCH (Bảo vệ quyền và nghĩa vụ hợp pháp cho các bị hại).

Chúng tôi là những người bảo vệ cho bị hại, chứ không phải là những người buộc tội nhưng có quyền, nghĩa vụ làm rõ sự thật khách quan của vụ án.

Huy Đức - Tội danh cho người dân Đồng Tâm

Công tố viên thay đổi tội danh từ "giết người" sang "chống người thi hành công vụ" cho 19 nông dân Đồng Tâm là có lắng nghe. 

Tuy nhiên, các hành vi phạm tội của các nông dân Đồng Tâm được nêu ra ở phiên tòa này đều xảy ra sau cuộc đột kích của cảnh sát, Rằm tháng Chạp năm ngoái. 

Nếu, vụ án được nhìn nhận một cách khách quan, phải có điều tra độc lập để xem xét tính hợp pháp của việc đang đêm "xâm phạm chỗ ở" của các công dân Đồng Tâm, thì mới có thể đánh giá các hành vi tiếp theo là phạm tội hay không phạm tội.

Lê Văn Luân - Lời biện hộ cho các bị cáo

Luật sư Lê Văn Luân. Ảnh TTXVN

Tôi bào chữa cho 6 bị cáo: Lê Đình Công, Lê Đình Chức, Lê Đình Doanh, Nguyễn Thị Lụa, Bùi Thị Đục (tội giết người) và Nguyễn Thị Dung (tội chống người thi hành công vụ).

Lời đầu tiên, tôi xin được gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân trong vụ án này. Và cùng với sự chia sẻ nỗi cảm thông ấy, chúng ta ở đây có một nhiệm vụ quan trọng không kém, đó là làm cho sáng tỏ những sự thật thực sự của nó.

Và thật cảm kích, tôi rất cảm ơn các vị đại diện Viện Kiểm sát đã chuyển tội danh đối với 19 bị cáo, từ tội Giết người sang Chống người thi hành công vụ. 

Lê Văn Luân - Xét xử vụ Đồng Tâm ngày thứ ba : Tranh luận

Khi tôi lên bào chữa, phần tôi tập trung nhất vẫn là các chứng cứ là các dữ liệu điện tử, là những video, clip được trình chiếu không rõ nguồn gốc. Và nó được kiểm sát viên sử dụng để làm căn cứ luận tội với các bị cáo, nói rằng đó là lời nhận tội được thực hiện ghi âm, ghi hình tại giai đoạn điều tra.

Tôi nói, đề nghị được trình chiếu hoặc chỉ cần cho hiển thị bất kể một hình ảnh nào của các đoạn ghi hình này lên màn hình để tôi có thể sử dụng trực tiếp vào việc biện hộ. Tôi bị từ chối.

Và tôi đáp lại, việc chứng minh tội phạm phải hợp pháp và mọi sự thật dù không thu thập hợp pháp thì cũng không có giá trị pháp lý và không được dùng vào việc giải quyết vụ án. Hợp pháp là chốt chặn cuối cùng trong câu đoạn quy định tại Hiến pháp, nó chính là sức mạnh của tính hợp pháp là cao nhất.

Ngô Anh Tuấn - Biên bản phiên tòa sơ thẩm Đồng Tâm ngày 07 và 08/09/2020

BIÊN BẢN PHIÊN TÒA XÉT XỬ SƠ THẨM VỤ ÁN “GIẾT NGƯỜI” VÀ “CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ XẢY RA TẠI THÔN HOÀNH, ĐỒNG TÂM, MỸ ĐỨC, HÀ NỘI NGÀY 09/01/2020

Chiều ngày 1 (07/9/2020) và sáng ngày 2 (08/9/2020)

PHIÊN TÒA TIẾP TỤC (Lúc 13h30)

ĐẠI DIỆN VIỆN KIỂM SÁT (VKS) TIẾP TỤC ĐỌC BẢN CÁO TRẠNG
Phần đọc của đại diện VKS kéo dài hơn 2h30, mọi người trong phòng xử án chăm chú lắng nghe, dù mệt và buồn ngủ.
Đại diện VKS đọc xong bản cáo trạng lúc 15h15. HĐXX nghỉ giải lao.
HỘI ĐỒNG XÉT XỬ (HĐXX) TIẾP TỤC LÀM VIỆC (15h35)

Lưu Trọng Văn - Câu hỏi dành cho đại tướng Tô Lâm về "chiến công Đồng Tâm”

Với công an Hà Nội thì việc dẹp tan bạo loạn ở Đồng Tâm do "tội phạm" Lê Đình Kình chủ mưu và cầm đầu là một "chiến công oanh liệt”. 

Chính vì đại tướng Tô Lâm coi là "chiến công oanh liệt" nên ngay lập tức sau cái chết dù không rõ vì sao cùng rơi xuống hố của ba sĩ quan an ninh, công an Hà Nội và đại tướng Tô Lâm đã làm rất nhanh hồ sơ trình trực tiếp cho chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng ký thưởng huân chương chiến công cho ba sĩ quan trên.

Nhưng điều ngạc nhiên là:

Đặng Bích Phượng - Cô đơn giữa biển người

Gần 6 giờ chiều nay, tôi có việc sang nhà anh trai ở Mễ Trì, phải đi qua đường Phạm Văn Bạch, là nơi đang diễn ra phiên tòa xử 29 nông dân ở Đồng Tâm. 

Quang cảnh đập vào mắt là dây vàng quấn quanh các thân cây, chặn ko cho một người dân nào bén mảng suốt dọc một quãng vỉa hè dài từ đầu đường PVB cho đến hết Bệnh viện Huyết học. Đầu các con ngõ nhỏ có thể dẫn tới khu vực tòa án đều có các hàng rào sắt di động và dây chăng. Cư dân ở đó đi qua khá nhiêu khê. 

Và dĩ nhiên, thứ không thể thiếu : đó là áo vàng, áo xanh, áo đen (cảnh sát cơ động), dân phòng rải khắp nơi. Tôi thường xuyên đi qua đây, vậy mà lần này nhìn thấy cảnh đó, bỗng nhiên thấy rùng mình (ghê tởm). 

Lê Quang - Tòa án không phải là nơi chiếu phim tuyên giáo

Tòa án Việt Nam có lẽ là nơi đầu tiên trong lịch sử hiện đại cho phép chiếu một bộ phim tuyên giáo có dàn dựng ngay trong phiên tranh luận. Đây là hoạt động không thể tin nổi - là có thể xảy ra trong một xã hội bình thường.

Trên thế giới, việc trình chiếu video trước tòa chỉ được thực hiện khi nó được coi là ‘’bằng chứng’’ và phải được xác thực. Bằng chứng dạng video không thể đơn giản là một đoạn phim tuyên truyền do VTV công chiếu. 

Bất kỳ tư liệu nào, một khi đã qua chỉnh sửa đều KHÔNG được coi là bằng chứng. Những loại tư liệu như thế KHÔNG có bất cứ giá trị nào trước tòa. Nó thậm chí phải bị cấm vì có ảnh hưởng đến phán quyết khách quan.

Mạnh Kim - Đọc lại “Bản kết luận điều tra vụ án hình sự, đề nghị truy tố” về vụ Đồng Tâm

Biên bản 47 trang này, đề ngày 5-6-2020, có thể được xem là tài liệu “gốc” và “chính thức” liên quan vụ án Đồng Tâm vì nó là “cơ sở” cho cáo trạng cũng như là nguồn cho báo chí. 

Thực chất các báo chỉ “lấy tin” và “điều tra” vụ việc dựa vào nguồn này, nếu không nói báo chí chỉ đơn giản “xào nấu” và “luộc lại” từ những gì được viết trong đó. 

“Bản kết luận” dày đặc tình tiết nhưng điều căn bản nhất cho một biên bản điều tra hình sự là chứng nhân thì “bản kết luận” – thuật lại các diễn tiến bằng ngôn ngữ cụ thể hóa như một kịch bản điện ảnh – không hề đưa ra bất kỳ dòng nào liên quan nhân chứng, để giúp cho thấy bản kết luận không phải là một biên bản ngụy dựng với mục đích duy nhất kết tội cho bằng được các "bị cáo”.