Mossoul : Chỉ còn là gạch vụn

Thành phố cổ Mossoul hoang tàn

(Le Figaro) Trận chiến Mossoul vừa kết thúc vào cuối giờ chiều Chủ nhật 09/07/2016. Những tràng súng máy và tiếng nổ của những quả bom do máy bay của phương Tây thả xuống vẫn rền vang trên con đường chạy dài theo dòng sông Tigre, vẫn còn vài trăm quân IS cố thủ. Trong khi đó, thủ tướng Irak, ông Haidar Al Abadi bất ngờ đến thăm chiến trường. Sau trận chiến quy mô chưa từng thấy kéo dài 9 tháng, quân đội Irak lại làm chủ thành phố lớn ở miền bắc đất nước, nhưng cái giá phải trả là nặng nề.

Đối với Ali và các đồng đội, trận đánh Mossoul đã chấm dứt vào trưa Chủ nhật, khi đội hình lực lượng chống khủng bố Irak (ICTS) đến được bờ sông Tigre. Ali cho biết : « Chính tôi đã cắm lá cờ Irak lên bờ sông ». Trong bóng tối nhập nhoạng của một cửa hàng bán đồ điện mà cửa sắt đã bị phá vỡ, những người lính Irak ngồi ngay trên sàn để ăn cơm chung. Họ nói : « Chúng tôi rất vui, gần như đã chiến thắng rồi. Đối với chúng tôi, trận đánh đã kết thúc. Vẫn còn các đồng đội phải hoàn thành nhiệm vụ tại các khu phố kế cận, nhưng phần chúng tôi thì xong rồi ».

Xa hơn một chút, trên các mái nhà, những đợt súng máy nổ giòn. Thỉnh thoảng những quả bom có hướng dẫn được máy bay thả xuống làm mặt đất rung chuyển. Khoảng vài trăm quân IS và gia đình họ, có thể là thường dân bị kẹt lại chung, vẫn trụ lại trên một con đường ở khu Al Maidan, dọc theo dòng Tigre. Đại úy Natiq, chỉ huy một đơn vị của binh đoàn Najaf thuộc ICTS, được mệnh danh là Binh đoàn Vàng, nhận xét : « Không còn bao lâu nữa đâu, họ không thể xoay sở nổi đâu. Chấm hết rồi ».

Những người lính mặc quân phục màu đen của ICTS là đội quân đã đánh cú đòn quyết định vào IS. Trên những đường phố hẹp của khu trung tâm lâu đời, các quân nhân phải chinh phục thành phố bằng cách giành giựt từng căn nhà, vận chuyển đạn dược và hàng ngàn chai nước trong sức nóng kinh người của mùa hè Irak. Đại úy Natiq nói : « Thành phố cổ là phần khó khăn nhất của toàn bộ chiến dịch, những trận đánh gay go nhất diễn ra tại đây. IS đã chuẩn bị từ nhiều tháng qua cho trận đánh cuối cùng. Chúng đã gài bẫy, đào hầm khắp nơi. Đôi khi phải đánh bật chúng ra bằng lựu đạn ».

Xe tăng khai hỏa

Dù IS chống cự mãnh liệt, những người lính ICTS đã chọc thủng được một góc trong phòng tuyến kẻ thù. Vị đại úy nói : « Chúng tôi đã cho bọn chúng ‘biết thế nào là lễ độ’, duy trì áp lực mạnh liên tục. Chúng muốn phản công nhưng không nổi. Những ngày gần đây, bọn IS rất mệt mỏi, không còn nhiều đạn dược như trước nữa. Một số phải dùng đến đai chất nổ để đánh bom tự sát ».

Đại úy Natiq đã tham gia cuộc chinh phục Mossoul suốt chín tháng trời. « Ba người lính của tôi đã tử trận, nhiều người khác bị thương. Nhưng giờ đây chúng tôi đã đến đích ».

Tình trạng của khu trung tâm Mossoul cho thấy cái giá phải trả cho việc tái chiếm thành phố. Xung quanh đền thờ Hồi giáo Al Nouri và ngọn tháp nghiêng, nay đã trở thành một đống gạch vụn, một thế giới hai màu đen trắng trải dài. Mặt tiền những căn nhà đổ nát mang màu xám nhạt ; còn những đống gạch đá, xi-măng khổng lồ, những chiếc xe bị cháy chỉ còn bộ khung, những thanh sắt vương vãi trên đường phố có màu xám đen. Những chiếc xe bọc sắt Humvee của Binh đoàn Vàng đậu thành hàng, làm thành những mảng đen.

Cái thế giới ấy cũng mang một mùi đặc biệt. Trong cái nóng kinh người của tháng Bảy, ba mùi trộn lẫn vào nhau. Mùi kinh tởm của những xác chết đang phân rã, mùi chát của phân và những ống cống bị bể, và cuối cùng là mùi cay nồng của bụi đá và bê-tông vỡ vụn.

Chiến lợi phẩm: Cờ của tổ chức Nhà nước Hồi giáo

Đó còn là một thế giới hoang mạc. Ngoài binh lính và những chiếc xe ủi đang bắt đầu giải tỏa những trục đường chính, không còn có ai sống trong những con ngõ nhỏ thoải dốc, và những đường mòn của thành phố cổ kính này. Những con mèo đã bị cư dân đói khát ăn thịt hết. Con người thì bị đè chết trong những căn nhà sập, hoặc chạy trốn cùng với tốc độ tiến quân của lực lượng Irak. Một số bị kẹt lại trong trận đánh.

Một phụ nữ 67 tuổi, Haifa Younis, bị kẹt trong căn nhà đổ trong suốt bốn ngày cuối cùng của trận chiến tại khu phố Al Maidan. Bà ta ốm giơ xương, nước da mai mái vì không thấy ánh sáng. Bà kể :« Tôi sống ở đây từ 60 năm qua. Chúng tôi trốn trong hầm từ nhiều tuần lễ, rồi một vụ nổ đã làm căn nhà phía trên sụp xuống. May mắn là có một lỗ trống, nhờ đó chúng tôi còn thở được và con trai tôi có thể đi múc nước ngoài sông khi đêm xuống. Khi những người lính đến đây chúng tôi chẳng biết phải làm gì ».

Sau chín tháng chiến đấu quyết liệt, trước hết ở miền đông rồi kể từ tháng Hai là tại phía bờ đông sông Tigre, trận chiến Mossoul cần đến sức chịu đựng bền bỉ và cả phương pháp nữa. Lực lượng Irak đã đẩy dần quân thánh chiến đến tuyến phòng ngự cuối cùng là trung tâm lịch sử của Mossoul, xung quanh đền thờ mà cách đây ba tháng thủ lãnh IS đã tuyên bố khai sinh « vương quốc Hồi giáo ». 

Lãnh địa cuối cùng của IS tại Mossoul

Tình hình có vẻ bế tắc trong những ngày cuối, sau khi đền thờ bị phá hủy. Quân đội Irak ngần ngại chưa muốn tung ra đợt tấn công cuối cùng, nhưng họ đã dần dà siết chặt gọng kềm xung quanh hang ổ cuối của IS. Rồi mọi việc đã diễn tiến rất nhanh hôm Chủ nhật. Thủ tướng Irak, Haidar Al Abadi, đã loan báo chiến thắng vào buổi trưa, chiều hôm đó đã đến tận Mossoul. Đoàn công-voa của ông chạy xuyên qua thành phố cổ, dừng lại trước đống hoang tàn của đền thờ Hồi giáo Al Nouri. Thủ tướng khen ngợ các quân nhân, và đoàn xe lại chạy qua sông Tigre, trên một cầu phao trước khách sạn Ninive đổ nát.

Những người lính bắt đầu trao đổi những vật kỷ niệm thu thập được trên chiến trường, những lá cờ đen của tổ chức Nhà nước Hồi giáo được săn lùng nhiều nhất.

Khi màn đêm buông xuống, các đơn vị bắt đầu nổ súng vang rền, nhưng lần này bắn chỉ thiên để mừng chiến thắng. Những viên đạn bay lên trời, tạo thành những vệt sáng màu cam bên trên thành phố Mossoul.

Trong căn nhà mà ban tham mưu Binh đoàn Vàng tạm ngụ ở cửa ngõ thành phố cổ, các sĩ quan cao cấp đã đến chào các vị tướng, trước tấm không ảnh lớn được dùng làm bản đồ tác chiến trong những tuần lễ gần đây. Trên một diện tích lớn màu xám, những nét bút phớt màu xanh vạch những lằn đậm xen kẽ giữa những con ngõ nhỏ. Chỉ còn lại một hình chữ nhật nhỏ bé nằm dọc theo dòng sông, bao quanh là những mũi tên. Đó là lãnh địa cuối cùng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tại Mossoul.

Cùng một chủ đề:

Mossoul và những chiếc xe tấn công tự sát của IS

Bỗng dưng, thế giới nổ tung…

Mossoul thất thủ, ngày tàn của IS ?