Chương trình phát thanh RFI ngày 03.11.2025

 

Henry Quang Vũ - Ukraine: Lực lượng đặc nhiệm báo cáo “tổn thất khổng lồ” của quân Nga gần Pokrovsk

 

Lực lượng đặc nhiệm Peaky Blinders – thuộc Trung tâm Mục đích Đặc biệt Omega của Vệ binh Quốc gia Ukraine – ngày 02/11 cho biết quân xâm lược Nga đang chịu thiệt hại nhân mạng cực lớn khi cố gắng thực hiện mệnh lệnh chiếm bằng được cụm đô thị Pokrovsk–Myrnohrad, bất chấp tổn thất.

“Thiệt hại của Nga gần Rodynske là khổng lồ,” đơn vị này viết kèm hình ảnh hiện trường trên kênh Telegram (nội dung nhạy cảm). Theo họ, hầu hết binh sĩ Nga trong ảnh bị tiêu diệt bởi UAV vũ trang. “Hàng chục thi thể cháy đen hoặc bị xé nát nằm rải rác trên các hướng tiến vào thành phố,” Peaky Blinders mô tả.

Phía Ukraine cho biết lực lượng Nga thiếu chiến thuật và chiến lược, chỉ dựa vào quân số áp đảo để đánh chiếm từng vị trí phòng thủ. “Khi bạn thấy bản đồ cho thấy Nga tiến lên vài mét, hãy hiểu rằng mỗi mét đất ấy phải trả giá bằng sinh mạng của hàng trăm binh sĩ Nga,” họ nhấn mạnh.

Nguyễn Hồng Lam - Bóng ma viên tư lệnh

 

Hôm qua, tôi có đăng bài nói về ba viên sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa là Đại tá Hồ Tấn Quyền, Đại tá Lê Quang Tung và Thiếu tá lê Quang Triệu bị sát hại ngay trước khi đảo chính 1/11/1963 nổ ra. 

Kỳ lạ, đã có một số bạn đọc, vì mục đích riêng, hoặc vì tầm nhận thức quá hạn chế vẫn phản hồi xỏ xiên, có ý cho rằng tác giả đang cố ý khơi lại "tàn dư chế độ cũ". Cách nói thì đao to búa lớn, song hiểu biết và tư cách tranh luận của họ thì như mẩu sắt gỉ, không đáng để tôi bận tâm.

Nhưng nó cũng nhắc tôi nhớ rằng, dù đến nay, hành vi và số phận của các nhân vật trong câu chuyện đều đã sáng tỏ, thì với một số người, nỗi ám ảnh vẫn chưa dứt hẳn. Trong thực tế, đã có nhiều kiểu, nhiều trò lợi dụng hoặc bị ám thị bởi những "bóng ma" làm điều xằng bậy. Vì mục đích gì thì chỉ có họ biết.

Ngọc Vinh - Rực rỡ ư ?

Tôi có đọc cái tút tâm tư của cậu phóng viên bỏ nghề, được share nhiều trên mạng.

Cậu ấy bảo rằng báo chí nước ta đang ốm nặng, một từ hình tượng rất đúng với thực tế.

Cậu cũng cho rằng, trong đời làm báo của cậu, báo chí nước ta từng có một thời "rực rỡ".

Cậu phóng viên này cho biết mình làm báo 25 năm và mới bỏ nghề đây. Nếu vậy thì cậu làm báo sau năm 2000, là lứa đàn em hoặc học trò của tôi.

Hoàng Tuấn - Tôi chọn dừng lại

 

Những năm tháng rực rỡ của nghề

Tôi vào nghề báo năm hai mươi ba tuổi. Khi đó, tòa soạn là nơi thiêng liêng, những người làm báo là người của sự thật.

Cái thời mà chỉ cần nghe tên một phóng viên điều tra là doanh nghiệp, quan chức, cả những thế lực ngầm đều dè chừng. Mỗi bài viết được in ra là kết quả của hàng tháng trời ăn ngủ trong bụi đời, trong những vùng tối mà ít ai dám bước đến.

Tôi đã từng đi, từng chứng kiến, từng ghi lại những vụ việc khiến cả xã hội rúng động. Có lần, tôi nằm vùng trong một xưởng sản xuất bún ngâm chất tẩy trắng ở Bình Dương, giả vờ xin làm công nhân để điều tra. Có đêm, tôi và đồng nghiệp phải lội qua ruộng muối để tiếp cận một đường dây buôn lậu xăng dầu. Hay làm ngư dân câu cá để đếm xem xà cạp khai thác cát... Những đêm ấy, chỉ có tiếng côn trùng và ánh đèn pin mờ ảo, nhưng trong tim rực cháy một thứ lửa mang tên “nghề báo điều tra”.

Hoàng Hưng - Nhớ lại sau 40 năm ra tù (Vụ án "Về Kinh Bắc") (5)

 

Thưa các bạn yêu quý

“Người nhớ lại” rất cảm động vì sự quan tâm và đồng cảm của hàng trăm bạn bè cũ và mới! Sau khi đọc 4 kỳ “nhớ lại”, một số bạn tỏ ý “tò mò” muốn biết về những ngày tháng trong tù của tôi!

Thú thật, tù thì tất nhiên là buồn, khổ, đau… Nhưng không hiểu sao, về già, toàn nhớ những chuyện “vui” các bạn ạ. Hôm nay, tạm coi là kỳ cuối “nhớ lại”, xin kể hầu các bạn một “chuyện tù vui”. Và “nhớ lại” mãi cũng… rất mệt, phải nghỉ! Hẹn các bạn khi nào khỏe lại… nhớ tiếp!

CHUYỆN “VUI” HỎA LÒ -  NHỮNG ĐÊM “HÁT ĐỐI” NÁO ĐỘNG PHỐ PHƯỜNG

Phạm Thành Nhân - Xin đừng đến Tây nguyên

 

Khi bão, lũ, lụt hoành hành khắp miền Nam - Trung - Bắc, một khu vực gần đây thường xuyên được nhắc đến như nơi trú ẩn của tương lai: Cao nguyên Trung phần tức Cao nguyên Nam Trung bộ.

Hay gọi cho đơn giản thì đó chính là Tây Nguyên - nơi giáo tui đang ngày ngày trồng thêm từng cái cây, cố sức gìn giữ từng chút màu xanh còn sót lại.

Trước cuộc đại sáp nhập tỉnh thành thì Tây Nguyên gồm 5 tỉnh: Đắk Nông - Đắk Lắk - Lâm Đồng - Gia Lai - Kon Tum, nơi khí hậu luôn ôn hòa, mát mẻ. Nơi còn được rừng già che phủ; nơi cây cối tốt tươi và đặc biệt là một không gian văn hóa cồng chiêng, nền văn hóa buôn làng của các dân tộc Thượng.

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 02.11.2025

 

Tin sáng

1. Thủ tướng cấp bổ sung cho Huế 100 tỉ, nâng lên thành 250 tỉ. Hôm qua cũng cấp cho Đà Nẵng 100 tỉ, bằng anh bằng em trong việc hỗ trợ lũ lụt. Thế chứ, mọi người dân đều bình đẳng trước... tiền hỗ trợ của chính phủ.

Rất quan ngại: "Dự báo bão số 13 có thể vào miền Trung, mưa lớn 2 đợt liên tiếp".

2. Huế có cái trường nghề, lụt xong rất nhiều xe máy được tập trung về đấy để sinh viên sửa miễn phí. Một công đôi ba việc, bà con có xe thì yên tâm được sửa vừa không mất tiền vừa sẽ (hy vọng) được sửa cẩn thận, còn sinh viên thì được thực tập.

3. "Vỡ hồ chứa tự đắp trên núi Tuy Phong, nước cuốn qua khu dân cư"- Căng rồi, là nói người tự đắp ấy, liên lụy pháp lý là cái chắc? À đây, doanh nghiệp tự đắp trên sườn núi. Vụ việc xảy ra vào khoảng 20 giờ tối 1-11, có 3 người bị nước cuốn và đã được vớt, một trẻ em mất liên lạc.

Trần Quốc Quân - Bàn về dư luận viên

 

Khi lý lẽ bị đánh bại bởi tiếng chửi. Vũ khí ngôn từ nên được sử dụng như thế nào trong thời đại mạng xã hội?

Trên không gian mạng xã hội hiện nay, rất dễ thấy một hiện tượng lạ mà quen: Chỉ cần một bài viết có ý kiến trái chiều, lập tức xuất hiện đội ngũ bình luận viên hung hăng, dùng những lời lẽ thô tục, xúc phạm cá nhân, thậm chí đe dọa. Những người đó tự nhận việc mình làm để “bảo vệ chính nghĩa”, nhưng thực chất họ chỉ làm nhiệm vụ duy nhất để khiến người viết trái chiều phải im lặng.

Hiện tượng này không chỉ là một sự thiếu văn hóa, mà là một chiến thuật có chủ đích trong kiểm soát thông tin, được gọi bằng tên nôm na là “dư luận viên”, “bò đỏ”, "bò vàng", “đội phản ứng nhanh”.

Mai Quốc Ấn - Không nên bó hẹp "tượng đài"

 

Cái đêm trước ngày TPHCM mở phong tỏa, người dân Sài Gòn đã lũ lượt ra các cửa ngõ đi các nơi chờ “thoát chốt tìm đường về quê”.

Tối đó tôi đọc bài thơ “Đêm nay quỳ lạy cùng nhau” của anh Trần Nhã Thụy mà bần thần rất lâu. Dòng người ấy chính là lực lượng lao động đã góp phần tạo nên một thành phố hoa lệ. Nhưng hoa cho ai còn lệ lại dành cho họ. Tôi viết bài về cuộc chảy máu nhân lực, chảy máu chất xám không dễ gì hồi phục của TPHCM cũng trong đêm ấy.

Không sống trong “bốn bề rào giăng” với đường phố không người, chỉ có tiếng còi cứu thương; sẽ rất khó để những người các nơi khác hiểu điều đó có nghĩa là gì. Khi dìu hay khiêng một ai đó đi khỏi nơi trú ngụ, nào có biết mất còn? Đến khi nhận lại hũ tro cốt mới biết xa rời vĩnh viễn người thân mà thậm chí không có vành khăn sô, đớn đau làm sao.

Lưu Trọng Văn - Chữ và người 400 năm

 

Nhà thơ Hoàng Hưng nói: Ở Việt Nam có không ít trí thức nổi tiếng còn nhầm lẫn rằng Alexandre de Rhodes là Bá Đa Lộc, người sinh sau Alexandre de Rhodes những 150 năm.

Đó là chưa kể khi Đà Nẵng muốn đặt tên đường Alexandre de Rhodes để tôn vinh người tạo nên chữ Việt- quốc ngữ, có nhiều nhà văn hóa, tiến sĩ viết thư phản đối vì coi ông là người “lính thực dân”.

Đạo diễn Trần Văn Thủy kể rằng, một tay bia rượu khi say, tè trên đê sông Hồng đã phát hiện ra tấm bia đá từng đặt ở đền Bà Kiệu, Bờ Hồ tôn vinh Alexandre de Rhodes. Còn tại TPHCM người ta đã gỡ bảng tên đường Alexandre de Rhodes, nhưng rất may chính thủ tướng Võ Văn Kiệt đã yêu cầu gắn lại tên đường như hiện nay.

Chương trình phát thanh RFI ngày 02.11.2025

 

Nguyễn Hồng Lam - Ba người đầu tiên bị tế thần trong ngày lễ Các Thánh 1/11/1963*

 

Ngày 1-11-1963, một bi kịch lịch sử đã nổ ra: Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Ngô Đình Diệm và bào đệ - ông Cố vấn Ngô Đình Nhu - đã bị quân đội đảo chính lật đổ và giết chết. Ai trung thành, ai phản với anh em ông Diệm, đâu là kẻ cơ hội... sau đảo chính đều lộ mặt hết.

Bài viết này không nhằm nhắc lại chi tiết của biến cố đẫm máu đó, chỉ đề cập đến ba kẻ thọ nạn đầu tiên trong ngày Lễ Các Thánh 1/11/1963 là Đại tá Hồ Tấn Quyền, Đại tá Lê Quang Tung và Thiếu tá Lê Quang Triệu. Ba nhân vật mà tôi muốn đề cập đều bị đoạt mạng ngay trước khi tiếng súng đảo chính nổ ra.

Mùa hè năm 2000, tôi dọn về sống ở đường Bành Văn Trân, phường 7, Tân Bình. Trước 1975, đây là đường Thánh Mẫu, chạy từ đường Lê Văn Duyệt (nay là đường Cách Mạng Tháng Tám) đến đường Vân Côi, dài chỉ hơn 1 km. Nơi tôi ở xưa là khu giáp ranh.

Henry Quang Vũ - Lực lượng tinh nhuệ HUR của Ukraine xoay chuyển cục diện tại Pokrovsk

 

Trận chiến tại Pokrovsk bùng nổ dữ dội vào ngày 1/11. Buổi sáng, dường như thành phố – đầu mối hậu cần then chốt của Ukraine – sắp rơi vào tay Nga, điều có thể thay đổi cục diện toàn cuộc chiến.

Nhưng một chiến dịch đặc biệt táo bạo do lực lượng tình báo quân sự tinh nhuệ HUR của Ukraine tiến hành đã xoay chuyển tình thế vào phút chót, theo các nguồn tin quân sự và blogger chiến trường từ khu vực.

Dù chưa có xác nhận chính thức, nhiều nguồn độc lập như Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cùng các nhà phân tích quân sự cho biết tình hình đã chuyển biến rõ rệt sau khi HUR tung ra đòn phản công bất ngờ.

Phúc Lai - Về cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine của Putler ngày 01/11/2025

 

1. Vào đêm 30 tháng 10 Nga tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine.

Theo DTEK, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất Ukraine, Nga đã tấn công nhiều nhà máy nhiệt điện trên khắp đất nước. Đúng đêm hôm sau, Hải quân Ukraine đã tấn công Nhà máy Nhiệt điện Oryol (TPP) và trạm biến áp điện Novobryansk tại tỉnh Oryol của Nga, sử dụng tên lửa Neptune.

“Cả hai cơ sở này đều cung cấp điện cho các nhà máy công nghiệp-quân sự trong khu vực, và việc chúng bị phá hủy đã ‘gây ra một đòn nghiêm trọng vào hậu cần của quân xâm lược’.”

Và đêm qua, dân Nga đã nếm mùi mất điện. Trong suốt ba mùa đông trước: 2022-2023, 2023-2024 và 2024-2025, người Ukraine phải chống đỡ những đòn tấn công của Putler và hệ thống năng lượng và họ đã vượt được qua.

TS Đào Thị Diến - Ngô Đình Nhu và công lao đặc biệt đối với sự sống còn của châu bản triều Nguyễn

 

(Tạp chí Xưa và Nay, số 444 tháng 2 năm 2014)

Ông Ngô Đình Nhu sinh ngày 7-10-1910 tại xã Phước Qua, tổng Cự Chánh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên trong một gia đình quan lại theo đạo Thiên Chúa.

Là con trai của Ngô Đình Khả, Thượng thư Bộ Lễ dưới triều vua Thành Thái,sau những năm tháng học tập dưới sự dạy dỗ của cha và hội giáo ở Huế, Ngô Đình Nhu sang Paris theo học tại các trường Đại học Văn khoa và Ngôn ngữ phương Đông.

Ông thi đỗ vào trường Cổ tự học Quốc gia vào năm 1935 và tốt nghiệp năm 1938 với luận văn về lịch sử Việt Nam lần đầu tiên được bảo vệ tại Pháp có nhan đề Phong tục và tập quán của người Bắc Kỳ từ thế kỷ thứ 17 đến thế kỷ thứ 18 theo các du khách và các nhà truyền giáo (Moeurs et coutumes des Tonkinois aux XVIlè et XVIIlè siecles d’apres les voyageurs et missionaires).

Đoàn Kiên Giang - Tại thời điểm này, họ vô tội!

 

Nguyên tắc “suy đoán vô tội" - Bô luật tố tụng hình sự 2015 có đúng 90 từ, đó là:

"Người bị buộc tội được coi là không có tội cho đến khi được chứng minh theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và có bản án kết tội của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Khi không đủ và không thể làm sáng tỏ căn cứ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định thì cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội không có tội”.

Tức là: Tất cả bị can, bị cáo đều được xem là vô tội cho đến khi bị tòa án tuyên có tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật!

Trường hợp của ông Nguyễn Công Khế, mấy hôm nay bị tấn công rất nhiều. Cần nhớ rằng, dù ông có thừa nhận sai sót, thì kết luận điều tra không hề kết tội tham nhũng!

Văn Công Hùng - Ghi chép ngày 01.11.2025

 

Tin sáng

1. Tất nhiên tin đầu tiên, sáng nhất, nóng nhất, nhiều cái nhất, là tin diễn viên Trương Ngọc Ánh bị bắt. Ôi nhan sắc một thời, lụa là một thời, tài năng một thời...

"Trước khi có thông tin bị bắt, diễn viên Trương Ngọc Ánh vẫn hoạt động năng nổ trên các nền tảng mạng xã hội. Mới trưa 31/10, cô đăng tải video đi từ thiện ở Gia Lai"- Tiếc quá, nhà cháu không được gặp.

Liên quan, cũng nhan sắc: "Diễn viên Phi Ngọc Ánh bị đánh máu đầy mặt, livestream cầu cứu"- Cô này giỏi võ, là diễn viên đóng thế. Người đánh là... chồng cũ. Cổ bảo: em không đánh lại, chứ không thì...

2. "Chủ tịch nước Lương Cường gặp Tổng bí thư, Chủ tịch Trung Quốc"- Đấy, kết quả họp Ban chấp hành trung ương Trung Quốc đấy, trước đấy bao nhiêu đồn đoán. Trung Quốc phải cám ơn ông Lương Cường, cám ơn truyền thông Việt Nam nhé, Tập tiên sinh vẫn... y nguyên.

Nguyễn Đình Bổn - Hãy làm nghiêm, đừng làm vớ vẩn!

Phát hiện loại đinh mới bằng inox trên đường TPHCM, vô hiệu hóa các xe hút đinh, công an và các tình nguyện viên phải lượm thủ công bằng tay!

- Ủa tại sao công an phải đi lượm cái loại có thể gây chết người này bằng tay? Nhiệm vụ của Công an là điều tra và còng đầu bọn này, còn nhiệm vụ của Tòa án là vận dụng luật một cách hợp pháp để xử kịch khung.

Vận dụng ra sao?

Phạm Thành Nhân - Tâu na bòn ơi?

 

Trong ca khúc “Bạn tôi” của anh Võ Thiện Thanh có đoạn “Miền Tây nước lớn, đứng ngồi không yên. Miền Trung lũ lụt, suốt đêm không ngủ”. Cho nên sau khi viết về miền Trung, Tây Nguyên, gã cùng mấy anh chị em làm một chuyến về Sóc Trăng để xem mùa nước nổi đang như thế nào.

Sự thực là, gã chưa bao giờ đồng ý với cái mô hình dựng đê bao khắp chốn ở tứ giác Long Xuyên, trên khắp miền Tây Nam bộ. Có điều, chuyện đó thì phải vài chục cuộc tranh luận tới nái mới tạm coi là đủ, nên thôi bỏ qua đi.

Cái chính là hiện giờ thì miền Tây có thể coi như đã mất mùa nước nổi - cái mùa của cá tôm, mùa của phù sa bồi đắp cho ruộng đồng. Đổi lại là tình cảnh nhiễm mặn ngày càng gay gắt mà mấy cái cống ngăn mặn dường như chẳng giúp ích gì được mấy.