Bùn đỏ vẫn là nguy cơ đe dọa Hungary

Bài đăng : Thứ tư 19 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ tư 19 Tháng Mười 2011 

 

Tuần qua, một chuyên gia Áo đã lên tiếng báo động là một hồ trữ bùn đỏ độc hại ở bên bờ sông Danube đang có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Giáo sư Karl E.Lorber, cố vấn chính phủ Áo về môi trường, cho rằng hồ trữ bùn được xây theo kỹ thuật lạc hậu và nhất thiết phải được hiện đại hoá.

Không chỉ có việc đáy hồ bị thẩm thấu có nguy cơ làm ô nhiễm nước ở đáy sông Danube, mà các phần tử bùn đỏ đã khô trên mặt hồ cũng có thể làm ô nhiễm cả không khí. Thông tín viên RFI Hoàng Nguyễn từ Budapest điểm lại tình hình tại chỗ, một năm sau thảm họa bùn đỏ, và cho biết vấn đề trả lại cho đất đai tình trạng ban đầu sau khi khai thác bauxite, là một quá trình hết sức lâu dài. Nói chung, công nghệ chế biến bauxite là nguy hiểm, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất cao.

Thảm kịch sinh thái lớn nhất trong lịch sử Hungary

Cách đây một năm, vào hồi 12 giờ 30 phút ngày 04/10/2010, một trong số mười bể chứa bùn đỏ của nhà máy luyện bauxite trực thuộc tập đoàn Nhôm Hungary (MAL Zrt.) đã bị tràn bùn tại khoảng giữa TP Ajka và làng Kolontár, tạo nên một cơn lũ bùn đỏ ào xuống 3 vùng dân cư từ độ cao 20-25m.

Theo các con số thống kê, đã có chừng 1m3 (chừng 1,876 triệu tấn) dung dịch chứa bùn đỏ với nồng độ kiềm rất đậm đặc đã tàn phá và gây nên thiệt hại khủng khiếp về người và của. 10 người thiệt mạng, 120 người phải vào viện cấp cứu vì bỏng nặng, một phần đáng kể hệ thống sinh thái những vùng mà lũ bùn đỏ đi qua cũng bị hủy hoại, thiệt hại ước tính lên tới 10 tỉ Ft.

Chỉ ít ngày sau khi thảm họa xảy ra, Tập đoàn Nhôm Hungary đã bị đặt dưới sự quản lý và giám sát của nhà nước và trạng thái này chỉ được chấm dứt vào ngày 30/6 năm nay. Có tới 30 vụ kiện dân sự đã được tiến hành đối với MAL Zrt. đòi bồi thường với tổng trị giá 6 tỉ Ft - gần đây nhất, doanh nghiệp này đã bị tuyên phạt khoản tiền kỷ lục 135 tỉ Ft với tội danh “tàn phá thiên nhiên” trong vụ bùn đỏ.

Cục Ðiều tra Quốc gia Hungary cũng đã mở cuộc điều tra hình sự để truy tìm các thủ phạm trong tai nạn và cho tới nay vụ án đã có 15 nghi can, trong đó có Tổng giám đốc MAL Zrt. Bákonyi Zoltán, người từng bị bắt tạm giam trong những ngày đầu. Một ủy ban chuyên trách trực thuộc Quốc hội cũng đã được thành lập để tìm hiểu lý do và trách nhiệm trong thảm kịch tràn bùn.

Nguyên nhân vẫn chưa được sáng tỏ

Cho dù vào cuối tháng 10, ủy ban này sẽ công bố báo cáo tổng kết, nhưng cho đến hiện tại, các chuyên gia vẫn chưa trả lời được câu hỏi, tại sao vách ngăn bùn đỏ tại bể chứa số 10 của MAL Zrt. lại bị bể. Về phần MAL Zrt., doanh nghiệp nay, đến nay, vẫn khẳng định là họ đã làm tất cả để tai nạn không xảy ra, và cho rằng thảm kịch bùn đỏ là một sự cố ngoài ý muốn, không thể tính trước được.

Nhắc lại, vách chắn bùn đỏ tại TP Ajka - có độ dày 40-50m, những nơi dày nhất là 65m – từng được Tổng giám đốc MAL Zrt. Bákonyi Zoltán gọi với cái tên “là biểu tượng, là định nghĩa của sức mạnh” khi ông này nhấn mạnh rằng, việc nó bị vỡ tại bể chứa số 10 định mệnh là điều “đi ngược lại mọi định luật vật lý”.

Nhiều ý kiến cho rằng, thảm họa sinh thái xảy ra tại Hungary là kết quả của một chuỗi những rủi ro, trong đó có nguyên nhân kỹ thuật và yếu tố con người. Bùn đỏ đã không bị coi là rác thải nguy hiểm và vấn đề môi trường đã không được cả doanh nghiệp lẫn nhà chức trách để tâm đúng mức. Bể chứa bùn đỏ được xây dựng gần khu dân cư, ở vùng có cấu trúc đất không thật bền vững.

Lượng dung dịch chứa trong bể gấp nhiều lần mức cho phép và doanh nghiệp đã không xây các lớp vách bảo hộ, đề phòng bể chứa bị tràn. Nồng độ kiềm trong dung dịch bùn đỏ cũng cao hơn mức cho phép rất nhiều. Bên cạnh đó, trước khi tai nạn xảy ra, MAL Zrt. đã không nghĩ đến việc chuyển sang công nghệ thải bùn khô, an toàn và đảm bảo hơn về mặt môi sinh.

Sự nguy hiểm của công nghệ chế biến bauxite

Truyền thông Hungary đã nhiều lần bình luận, bản chất vấn đề ở đây, bên cạnh yếu tố kỹ thuật và con người, có lẽ là bởi chính quá trình sản xuất và chế biến từ bauxite ra alumin, cũng như công nghệ cất giữ bùn đỏ - với trình độ và khả năng kỹ thuật hiện tại - luôn hàm chứa những hiểm họa khôn lường cho tính mạng con người và hệ sinh thái.

Đó là còn chưa nói tới chuyện, tầm nhìn đương thời - cả trên bình diện chính sách, quản lý lẫn khoa học - vẫn chưa thể vượt quá được tầm thời gian 40-50 năm, những nguy hại khôn lường của bùn đỏ và chất thải công nghiệp còn đó, không ai dám đoan chắc được tương lai. Ðây là lý do mà sau khi tai nạn xảy ra, không ít ý kiến trong công luận Hungary đề xuất việc đình chỉ hoàn toàn chế biến bauxite.

Là có lẽ, đây cũng là nguyên nhân khiến các tổ chức và chuyên gia hoạt động bảo vệ môi trường không chỉ cảnh báo về tình trạng nguy hiểm của các bể chứa bùn đỏ đang hoạt động, mà họ còn lưu ý đến những hiểm họa sinh thái có thể xảy ra đối với những vùng hồ chứa đã hoàn thổ, sau khi việc chế biến quặng bauxite và alumin đã chấm dứt.

Gần đây nhất, tổ chức Hòa bình Xanh (Greenpeace) và giáo sư người Áo Karl E. Lorber, một chuyên gia trên lĩnh vực xử lý rác thải đã đưa ra những ý kiến quan ngại liên quan tới bể chứa số 7 tại vùng Almásfüzitő. Theo họ, việc chuyên chở, chứa và ủ rác thải nguy hiểm cũng như không nguy hiểm trong bể chứa bùn đỏ ở Almásfüzitő là đáng lo ngại, vì công nghệ này đã lỗi thời.

Hơn thế nữa, do không được cách ly với bên ngoài nên những chất độc hại trong bể sẽ ngấm xuống nước ngầm và có thể gây ô nhiễm trầm trọng dòng sông Danube ở ngay sát cạnh. Cần biết, bể chứa này có diện tích 1km2 và vách chắn của nó chính là đê chống lũ của sông Danube.

Thông tin đáng ngại nói trên được đưa ra từ cuối tháng 9 và nhắc lại nhiều lần trong nửa tháng qua, càng gây nên sự lo lắng về mặt môi trường, nhân 1 năm sự cố tràn bùn ở Hungary!

Vấn đề hoàn thổ

Ðể hiểu rõ hơn về vấn đề đang bàn, cần nói thêm rằng với thời gian, đã có ít nhất 50 triệu tấn bùn đỏ tích tụ lại trong quá trình chế biến quặng bauxite ở Hungary, trong số đó, vùng Almásfüzitő chứa hơn 12 triệu tấn bùn đỏ trong 7 bể tại một diện tích gần 200 héc-ta, ngay cạnh con sông Danube. Trong các bể chứa này, bùn đỏ chỉ được lưu giữ chứ không xử lý, nên chúng luôn là những trái bom hẹn giờ đe dọa hệ sinh thái và đời sống cư dân.

Tại Almásfüzitő, trong thời gian 1950-1997 từng vận hành một nhà máy alumin thuộc hàng lớn nhất nhì Hungary và cả vùng Trung Âu, vào thời hoàng kim từng là nơi làm việc của 2.300 nhân công trong khu vực. 11 năm trước khi nhà máy này đóng cửa, công việc hoàn thổ mảnh đất được coi là hết sức giá trị này đã bắt đầu được thực hiện.

Hoàn thổ được định nghĩa là việc đưa mặt đất bị biến đổi sau quá trình khai thác về trạng thái gần như nguyên thủy với tất cả các yếu tố của hệ sinh thái tự nhiên vốn có trước khi khai thác. Theo nghĩa đó, sự hoàn thổ ở vùng Almásfüzitő đã được tiến hành từ 25 năm nay - hiện tại, đang ở bước cuối với sự hoàn thổ bể chứa số 7, khởi đầu từ năm 1996, và có thể còn kéo dài 5-7 năm.

Không những thế, sau khi hoàn thành việc phủ kín các bể chứa bùn đỏ, doanh nghiệp còn có bổn phận kiểm tra chúng trong vòng 30 năm: nếu nhận ra bất cứ sự bất thường gì trong chất lượng và thành phần của nước và không khí, họ phải lập tức có biện pháp. Như vậy, trên nguyên tắc, thảm sinh học trên mảnh đất đã được khai thác có thể được hoàn trả với tỉ lệ cao.

Riêng trong trường hợp bể chứa số 7 ở Almásfüzitő, doanh nghiệp phụ trách ở đây (Tatai Zrt.) được phép ủ 161 loại rác thải nguy hiểm cũng như một số loại rác thải không nguy hiểm khác, và họ đã thực hiện công nghệ ủ đó ngay trên lớp bùn đỏ đã khô trong bể - đây là điều khiến các tổ chức và chuyên gia bảo vệ môi trường tỏ ra quan ngại trong những ngày qua.

Tuy nhiên, trái với khẳng định của tổ chức Greenpeace, theo Tatai Zrt., công nghệ ủ mà họ thực hiện hoàn toàn tuân thủ mọi yêu cầu về mặt kỹ thuật, và rác thải (nguy hiểm và không nguy hiểm) sau khi được ủ tạo thành một lớp che trên mặt bùn đỏ, ngăn chặn việc bụi bùn đỏ bị gió cuốn gây hại cho môi trường và hệ hô hấp con người.

Ngoài ra, Tatai Zrt. cũng nhấn mạnh rằng, trái với trường hợp bể chứa số 10 ở TP Ajka vào năm ngoái, bể bứa số 7 tại Almásfüzitő không thể bị tràn vì bùn đỏ ở đây hoàn toàn khô, thậm chí có thể đi lại được trên bề mặt. Vách chắn của bể - đồng thời cũng là đê chống lũ của sông Danube chảy qua vùng - cũng được xây rất cao (ngay trong “cơn lũ thế kỷ” lần gần đây nhất cũng vẫn cao hơn mực nước Danube 2m), nên không sợ khả năng nước tràn.

Cả doanh nghiệp lẫn chính quyền đều cho hay, tại Almásfüzitő, mọi công nghệ và biện pháp kỹ thuật, cũng như trạng thái bể chứa đều được kiểm tra nghiêm ngặt và mọi quy trình đều được thực thi đúng với yêu cầu kỹ thuật và luật định. Tuy nhiên, đường như đây cũng là điều đã diễn ra đối với bể chứa số 10 ở TP Ajka, trước khi nó bị vỡ vách chắn, gây nên thảm họa sinh thái trong năm ngoái.

Như vậy, trong một vấn đề mà hậu quả có thể không lường trước nổi như chế biến quặng bauxite và xử lý bùn đỏ, mọi quan ngại đều phải được nghiêm túc xem xét ...

tags: Hungary - Môi trường - Phỏng vấn - Quốc tế

http://www.viet.rfi.fr/quoc-te/20111019-bun-do-van-la-nguy-co-de-doa-hungary 

 

Pháp bắt đầu rút quân khỏi Afghanistan

Bài đăng : Thứ tư 19 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ tư 19 Tháng Mười 2011 

 

Hôm nay (19/10/2011), khoảng 200 quân nhân Pháp sẽ rút khỏi Afghanistan, mở đầu chiến dịch rút toàn bộ quân Pháp từ nay đến năm 2014 như Tổng thống Nicolas Sarkozy đã từng loan báo. Nguồn tin từ quân đội Pháp tại Kaboul cho hãng tin AFP biết như trên.

Sau Hoa Kỳ, nay đến lượt quân đội Pháp bắt đầu rút khỏi Afghanistan, và theo dự kiến thì có khoảng 1.000 quân nhân trên tổng số 4.000 lính Pháp sẽ rời Kaboul trước cuối năm 2012.

Tổng cộng có 75 quân nhân Pháp đã thiệt mạng tại Afghanistan, trong đó chỉ riêng mùa hè 2011 vừa qua đã có đến 17 binh sĩ Pháp tử thương. Lực lượng Pháp chủ yếu trú đóng tại Surobi, thủ phủ của tỉnh Kaboul, và tại Kapisa, cách thủ đô Afghanistan khoảng 60 km.

Đa số lính Pháp rút đi trong đợt đầu thuộc Đại đội 2 Trung đoàn nhảy dù lê dương. Trước khi trở về Pháp, tất cả các quân nhân rời chiến trường Afghanistan sẽ được đưa sang Chypre để nghỉ ngơi thư giãn. Họ được bố trí ở tại một khách sạn gần bờ biển trong hai ngày, chuẩn bị tinh thần để hội nhập lại với đời sống bình thường.

tags: Afghanistan - Pháp - Quốc tế

 

Giải pháp cho Biển Đông đòi hỏi rất nhiều kiên nhẫn

Bài đăng : Thứ ba 18 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ ba 18 Tháng Mười 2011 

 

Liên quan đến hồ sơ Biển Đông, nhật báo La Croix trong chuyên mục về « Những diễn tiến tốt đẹp » hôm nay có bài viết mang tựa đề « Trung Quốc và Việt Nam tìm kiếm một lối thoát cho cuộc xung đột lãnh hải ».

Bài báo nhận xét, nguy cơ một cuộc xung đột quân sự giữa Việt Nam và Trung Quốc đã giảm xuống, nhưng nhấn mạnh là, trong lúc này mà thôi. Sau nhiều tháng căng thẳng, đến cuối tuần qua Bắc Kinh và Hà Nội đã ký kết một bản thỏa thuận gồm sáu điểm, tạo ra cái sườn cho việc thương lượng, nhằm xác định cụ thể vùng biển thuộc chủ quyền của mỗi nước. Tổng bí thư đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã có thể hội đàm cùng nhau về phương cách tốt nhất để đi đến hòa giải.

Tờ báo nhắc lại, Việt Nam, Trung Quốc và cả Philippines, Malaysia, Đài Loan và Brunei cùng đòi hỏi chủ quyền trên vùng biển giàu tài nguyên dầu khí này. Theo thỏa thuận vừa ký, thì Bắc Kinh và Hà Nội sẽ mở một đường dây nóng trực tiếp, và sẽ gặp gỡ mỗi năm hai lần để thương lượng cụ thể. Bản thỏa thuận viết : « Lấy đại cục quan hệ hai nước làm trọng … kiên trì thông qua hiệp thương hữu nghị, xử lý và giải quyết thỏa đáng vấn đề trên biển, làm cho Biển Đông trở thành vùng biển hòa bình, hữu nghị, hợp tác », và nhấn mạnh việc « giải quyết thông qua đàm phán và hiệp thương ».

Theo La Croix, thì thỏa thuận khung này bước đầu có thể giúp làm hòa dịu bớt tình hình căng thẳng đã dấy lên trong những tháng gần đây, do các đòi hỏi quá quắt của Bắc Kinh trên vùng biển chiến lược này. Tất cả các quốc gia láng giềng Đông Nam Á cùng với Hoa Kỳ đều công khai bày tỏ sự lo ngại trước thái độ của Bắc Kinh, vốn không ngừng củng cố tiềm lực quân sự và hàng hải trong khu vực. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng gây áp lực lên các công ty nước ngoài để họ không ký kết các hợp đồng thăm dò dầu khí trên Biển Đông. Các tàu của Việt Nam còn bị Hải quân Trung Quốc hà hiếp.

Do vậy, Washington đã phải lên tiếng bày tỏ mối quan ngại trước ảnh hưởng quân sự ngày càng to lớn của Bắc Kinh tại vùng biển lâu nay vẫn được Hải quân Mỹ « bảo hộ ». Hôm thứ Sáu vừa qua, Hoa Kỳ cũng đã kêu gọi kìm chế, sau khi có thông tin cho biết lần này Đài Loan đang chuẩn bị triển khai hỏa tiễn.

La Croix kết luận, theo nhiều nhà ngoại giao trong khu vực, thì để đạt đến một thỏa thuận chung cuộc về chủ quyền, dựa trên luật quốc tế và được toàn bộ các nước láng giềng có liên quan chấp nhận, thì còn cần rất nhiều đến lòng nhẫn nại và sự kiên trì.

Xã hội Trung Quốc vô cảm do thiếu dân chủ ?

Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng về mặt xã hội, nhật báo cánh tả Libération trong bài viết « Một bé gái bị cán nát đã làm rúng động dư luận Trung Quốc », quan tâm đến thái độ vô cảm của người dân Phật Sơn, Quảng Đông, khi bỏ mặc một em bé hai tuổi bị xe cán trọng thương đang nằm thoi thóp trước bao nhiêu người qua lại.

Đoạn băng video do camera quan sát quay lại được đưa lên mạng, đã được xem gần một triệu lần, và gây ra cả một làn sóng lời bình, một cuộc tranh luận gay gắt về tình trạng đạo đức xã hội tại Trung Quốc bị xuống cấp. Không ít ý kiến cho rằng nếu đó là một con chó hay mèo thì không chừng nhiều người sẽ dừng lại, thậm chí còn đem về nhà chăm sóc, nhưng đây là một em bé nên họ sợ chịu trách nhiệm. Nhiều người lên án hệ thống tư pháp Trung Quốc, vốn thường bắt những người đã cứu giúp nạn nhân phải lãnh trách nhiệm và bồi thường tai nạn - tóm lấy một người hiện diện trước mặt để bắt đền có vẻ đơn giản hơn là tiến hành điều tra mất thời gian và lại tốn kém. Nhưng cũng có người cho rằng « Cái xã hội tệ hại này không phải được dựng lên trong một ngày. Nếu người ta trở nên ích kỷ, đó là vì người dân không có quyền gì cả, và như thế họ cũng cảm thấy không có trách nhiệm ». Người khác cho rằng « Nền văn hóa năm ngàn năm của Trung Quốc đang bị hủy hoại. Ai đã làm cho Trung Quốc ra nông nỗi này ? Ai cũng biết đó là ai… »

Bangkok ngập lụt do đô thị hóa

Cũng về châu Á, Le Monde chú ý đến tình trạng « Bangkok bị biển nước bao vây, đang cố chống chọi với lũ lụt ».

Đặc phái viên của tờ báo tại Sam Khok ở phía bắc Bangkok cho biết hôm Chủ nhật, gần một ngàn chiếc tàu xuôi ngược trên những dòng sông của thủ đô Thái Lan, cố dùng động cơ bơm nước ra biển. Không một giải pháp nào bị chính quyền Thái loại trừ, cho dù vô vọng như trên. Các quân nhân tiếp tục dùng hàng trăm ngàn bao cát để đắp đê ngăn, ở một số nơi nước được bơm ra qua các đường hầm dưới lòng đất hoặc các con kênh. Tại các vùng ngoại ô phía bắc thành phố, những xe tải chở cát túc trực, sẵn sàng can thiệp nếu dòng sông Chao Phraya bị dâng tràn.

Tác giả bài báo tự hỏi, Bangkok đang đương cự được, nhưng đến bao giờ ? Người dân khu vực phía bắc đậu xe hơi ở các bãi tập trung để bảo vệ tài sản này trong trường hợp bị ngập. Phía bên kia các bức tường ngăn lũ, chỉ cách các tòa nhà chọc trời có vài cây số, các giao lộ đã biến mất dưới nước lũ. Những con diệc đậu dài dài theo dải phân cắt, và nhiều người dân giăng lưới, thả câu dọc theo xa lộ. Chỉ có những chiếc xe tải mui trần là còn chạy được đến Sam Khok, chở thức ăn, nước uống, lều bạt và xuồng cho những người bị nạn, nhưng rất khó khăn vì nước đang lên từng ngày. Con lộ chính tại đây trở thành một khu chợ trời để mua bán thực phẩm.

Trong bài viết « Những tác hại của đô thị hóa », Le Monde nhấn mạnh đến sự kiện do quá trình công nghiệp hóa, Thái Lan đã bị mất đi phân nửa diện tích đất nông nghiệp, từ năm 1986 đến 2002. Và các nhà máy được xây dựng trên những mảnh đất này, nay đã bị chìm trong làn nước. Ngay cả các hồ nước như hồ Nakhon Sawan ở miền trung, cũng đã bị giảm diện tích do cuộc chạy đua xây dựng này.

Bài báo nói thêm, vào thế kỷ thứ 19 Bangkok có đến 1.200 khlong, tức kênh đào, giúp thoát nước ra biển. Đa số các con kênh này ngày nay đã biến mất, bị thay thế bằng đường sá và các tòa nhà chọc trời. Tại các vùng thôn quê, nhiều vườn cây trái với những con mương tưới nước, và những cánh đồng lúa trước đây vẫn giữ vai trò tiêu nước cho miền bắc nay đã phải nhường chỗ cho các nhà máy, làm tăng nguy cơ ngập lụt. Việc quản lý các đập nước ở phía bắc cũng là một trong các nguyên nhân gây ra nạn lụt cho phía nam, vì chính quyền ưu tiên cho việc sản xuất điện, thay vì dành để tưới tiêu hoa màu.

Le Monde cho biết, hồi năm 1995 sau khi cả nước bị ngập lụt, chính quyền Thái Lan đã cho thiết trí một hệ thống bơm nước, và các con đê dọc theo con sông Chao Phraya chạy ngang qua Bangkok, cũng như khởi công xây dựng một đường hầm thoát nước. Nhưng việc sử dụng một đường hầm thấp hơn mặt nước biển để thoát nước lại tiêu thụ rất nhiều năng lượng. Theo một nhà quy hoạch đô thị Thái Lan, thì tốt nhất nên « tổ chức các thành phố thu gọn, và trả lại cho đất nước các vùng tiêu thoát nước tự nhiên ».

Bầu cử sơ bộ đảng Xã hội Pháp : ông Hollande chỉ mới thắng một trận đánh

Các báo Paris hôm nay tiếp tục bàn luận về sự kiện ông François Hollande được bầu chọn làm ứng cử viên của đảng Xã hội cho kỳ bầu cử Tổng thống Pháp năm tới. Le Monde chạy tựa « Ông Hollande và thử thách của tình đoàn kết », với nhận định, sau thắng lợi vừa qua, ông François Hollande cần phải tìm cách chinh phục một lượng cử tri rộng rãi hơn, và huy động cho được tổng lực của đảng Xã hội. Nhật báo công giáo La Croix chú ý đến việc « Ông Hollande được đề cử, cánh hữu trả đũa ». Sau đợt bầu cử rình rang của đảng Xã hội, phe hữu đành phải thay đổi lịch trình đã định : tối qua Thủ tướng François Fillon lên truyền hình giải thích về tình hình kinh tế, và tổ chức ngay một hội nghị để mổ xẻ kế hoạch của cánh tả. Chúng tôi sẽ trở lại với đề tài này trong phần sau. Tờ báo cộng sản L’Humanité nhấn mạnh việc 23 nhân vật trong nhiều lãnh vực ủng hộ Mặt trận cánh tả, một liên minh được thành lập nhân kỳ bầu cử Nghị viện châu Âu năm 2009, do sáng kiến của đảng Cộng sản Pháp.

Nhật báo cánh tả Libération đưa tít lớn trên trang nhất « Vụ nghe lén điện thoại : Cớm của Sarkozy bị truy tố ». Tờ báo dành hai trang lớn bên trong cho vụ ông Bernard Squarcini, giám đốc cơ quan tình báo Pháp bị truy tố hôm qua, do liên quan đến việc nghe lén điện thoại một phóng viên của báo Le Monde đang điều tra về hồ sơ Bettencourt – nữ tỉ phú giàu nhất nước Pháp.

Nhật báo kinh tế Les Echos quan tâm đến « Bản tổng kết thực sự của kế hoạch hai công chức về hưu chỉ được thay thế bằng một người ». Hôm nay Quốc hội Pháp bắt đầu xem xét kế hoạch ngân sách cho năm 2012, trong đó lần đầu tiên, hơn phân nửa số chỗ làm của các công chức về hưu để lại sẽ không được thay thế. Và nếu tính cả nhiệm kỳ tổng thống 5 năm, thì việc cắt giảm 150.000 biên chế giúp tiết kiệm được đến 4 tỉ euro.

Trong bài xã luận, Le Monde cho rằng ông François Hollande, ứng viên được đề cử của đảng Xã hội, chỉ mới thắng được một trận đánh, chứ chưa thắng được cả một cuộc chiến tranh. Người chiến thắng duy nhất sau hai vòng bầu cử vừa qua chính là thể thức bầu cử sơ bộ để chọn ứng viên ra tranh cử tổng thống, một tiến trình dân chủ mở rộng lần đầu tiên được áp dụng tại nước Pháp. Theo Le Monde, đây là một sáng kiến quan trọng trong đời sống chính trị Pháp.

Tờ báo nhắc lại, sáng kiến này ban đầu được đón nhận rất dè dặt. Cánh hữu cho đây là một sự đe dọa về bí mật bầu cử, hoặc đi ngược lại với tinh thần các thể chế lâu nay, còn cánh tả lo ngại sẽ làm chia rẽ nội bộ thêm trầm trọng. Chính bản thân ông Hollande hồi đầu cũng không nhiệt tình mấy. Nhưng kết quả cho thấy người dân Pháp ủng hộ mạnh mẽ thể thức này, cho dù có hơi bị Mỹ hóa. Quá trình bầu cử sơ bộ cũng đã tạo cơ hội cho các cuộc tranh luận về khủng hoảng nợ, vai trò của Nhà nước, vấn đề toàn cầu hóa hay hồ sơ năng lượng. Một bộ phận của cánh hữu nay cũng đã nhìn nhận tính hiện đại của tiến trình này, và đề nghị áp dụng cho năm 2017.

Vào thời đại internet, dư luận muốn được tham gia vào việc chọn lựa ứng cử viên một cách minh bạch, và theo Le Monde, thì điều này có lý. Với cuộc bầu cử sơ bộ vừa qua, thì cánh tả đã có sáng tạo, nhưng không thể coi đây là một thắng lợi hoàn toàn, nếu không dẫn đến một chiến thắng của ứng viên phe mình trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 6/5 năm tới. Những cử tri đã đi bầu chỉ mới trả lời cho một câu hỏi duy nhất, đó là : Ai là ứng cử viên sẽ có khả năng thắng được ông Nicolas Sarkozy ? Nhờ khẩu hiệu « tập hợp », ông François Hollande đã thắng, nhưng « tập hợp » lại vì mục đích gì ? Nếu chỉ để đánh bại Tổng thống sắp mãn nhiệm, thì chưa đủ, mà theo Le Monde, thì còn cần nỗ lực « gầy dựng lại giấc mộng Pháp ».

tags: Châu Á - Trung Quốc - Việt Nam - Điểm báo

 

Hoa Kỳ đòi hỏi IAEA công bố dữ liệu nguyên tử của Iran

  Bài đăng : Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011

Tổng thống Mỹ Barack Obama đang gây áp lực lên Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA để cơ quan này tiết lộ các dữ liệu cho thấy Iran đang tích cực triển khai kế hoạch vũ khí nguyên tử.Tờ New York Times hôm nay (16/10) đã cho biết như trên.

New York Times trích lời một viên chức cao cấp giấu tên cho biết, các dữ liệu về nguyên tử nêu trên tuy “không phải là yếu tố quyết định”, nhưng qua đó có thể buộc chính quyền Iran phải trả lời các câu hỏi về chương trình hạt nhân của nước này. Cụ thể là các kỹ thuật chuyển đổi uranium thành nhiên liệu chế tạo bom. Nhưng theo Iran thì các tài liệu này là ngụy tạo.

Hôm thứ Sáu, các nguồn tin ngoại giao ở Vienna cho hay, IAEA dự định công bố một bản báo cáo mới về Iran vào tháng tới, trong đó cơ quan này nghi ngờ là là chương trình hạt nhân của Teheran mang tính chất quân sự. Tuy nhiên Tổng giám đốc IAEA, ông Yukiya Amano cũng lo ngại nếu tiết lộ sẽ có nguy cơ Iran trục xuất các thanh tra viên nguyên tử sau đó.

Hoa Kỳ và các đồng minh trong đó có Israel lâu nay vẫn lên án Teheran triển khai vũ khí nguyên tử, nhưng quốc gia Hồi giáo này khăng khăng cho rằng chương trình hạt nhân tại đây là nhằm mục đích hòa bình, để đáp ứng nhu cầu năng lượng. Chính quyền Obama cho báo Times biết, sẽ cân nhắc các biện pháp khác để cô lập thêm Iran, chẳng hạn cấm tất cả các giao dịch tài chính với Ngân hàng Trung ương Iran.

Theo AFP, các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã bắt đầu có ảnh hưởng đến Teheran. Tuy dầu hỏa tiếp tục mang lại cho Iran trên 100 tỉ đô la trong năm 2011, nhưng nước này đang thiếu hụt tiền mặt. Teheran đang bán ngày càng nhiều dầu cho châu Á, theo phương thức hàng đổi hàng để tránh né các biện pháp trừng phạt đối với ngân hàng. Đồng tiền quốc gia rial trong những tháng gần đây nhiều phen bị chao đảo, nhà nước đang phải khất nợ nhiều nhà cung cấp, kể cả trong lãnh vực ưu tiên là dầu khí. Nhưng khó khăn chủ yếu vẫn là đầu tư của phương Tây đã bị ngưng lại, trong khi đầu tư từ các đối tác mới là Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ hay Nga chưa đủ để thay thế.

tags: Hoa Kỳ - Iran - Nguyên tử - Quốc tế - Theo dòng thời sự

Đảng Xã Hội Pháp bầu cử vòng 2 chọn ứng viên tổng thống 2012

Bài đăng : Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011 

 

Vào tối nay 16/10/2011, người dân Pháp sẽ biết ai là ứng cử viên của đảng cánh tả Xã Hội đối đầu với ứng viên gần như là chắc chắn của cánh hữu, ông Nicolas Sarkozy, trong kỳ bầu cử tổng thống vào năm tới, 2012. Không chỉ là việc chọn lựa giữa bà Martine Aubry và ông François Hollande, cuộc bỏ phiếu này còn quan trọng đối với đảng Xã Hội trên nhiều khía cạnh.

Đây là lần đầu tiên việc đề cử ứng viên của đảng Xã Hội được mở rộng cho tất cả các cử tri ủng hộ các giá trị của cánh tả. Hồi năm 2006, chỉ có những thành viên của đảng Xã Hội mới có quyền bỏ phiếu. Còn năm nay, tất cả những công dân có tên trong danh sách cử tri đều được tham gia, nếu ký vào hiến chương thừa nhận những giá trị của cánh tả, đồng thời đóng góp một euro cho chi phí tổ chức.

Thử thách của vòng bầu cử thứ hai này là làm thế nào duy trì được sự năng động đã có trong vòng một, với 2,66 triệu người đi bầu. Hôm nay, đảng Xã Hội hy vọng sẽ huy động được nhiều người hơn nữa đến với 9.474 phòng phiếu trên khắp nước Pháp. Mục tiêu là tạo đà tiến cho người thắng cử, có thể đẩy mạnh chiến dịch của cánh tả trong cuộc chạy đua vào điện Elysée mùa xuân năm tới.

Về đầu trong cuộc bầu cử vòng một ngày 09/10 vừa qua với tỉ lệ 39,2%, ông François Hollande, 57 tuổi, đang có nhiều ưu thế so với người đứng thứ nhì là bà Martine Aubry với số phiếu 30,4%. Có bốn ứng viên bị loại trong vòng một đã đứng ra ủng hộ ông François Hollande, trong đó có bà Ségolène Royal, ứng cử viên tổng thống lần trước, là người từng sống chung và có bốn con với ông Hollande. Theo cuộc thăm dò mới nhất hôm thứ Sáu, thì ông Hollande sẽ thắng trong vòng hai với 53%, trong khi bà Aubry chỉ được 47%.

Tuy vậy, đối với bà Martine Aubry, 61 tuổi, thì khoảng cách hiện thời vẫn không quá xa để có thể xoay chuyển được tình hình. Bà Aubry vốn được biết đến nhiều với danh hiệu « người phụ nữ của chủ trương làm việc 35 giờ mỗi tuần », vì đã thành công trong việc giảm giờ làm việc hàng tuần từ 39 giờ xuống 35 giờ, khi làm bộ trưởng Lao động vào cuối thập niên 90. Thế mạnh của bà là kinh nghiệm làm việc trong chính phủ cũng như lãnh vực kinh doanh. Bà đã từng ở trong ban lãnh đạo tập đoàn công nghiệp Pechiney, sau đó làm bộ trưởng và thị trưởng một thành phố lớn là Lille.

Còn ông François Hollande đã từng là tổng thư ký đảng Xã hội Pháp trong suốt 11 năm, đã cần mẫn tiến hành chuẩn bị tranh cử trước bà Aubry sáu tháng. Sau vụ bê bối của ông Dominique Strauss-Kahn, ông Hollande đã nhanh chóng vươn lên thay chân ông Strauss-Kahn chiếm ngôi vị đầu trong các cuộc thăm dò dư luận, với khẩu hiệu tập hợp cánh tả đối đầu với ông Sarkozy.

Cánh hữu cũng đã mài dũa vũ khí để đáp trả, trong khi chờ đợi biết được ai sẽ là đối thủ trong cuộc bầu cử tổng thống sắp tới. Đảng UMP cầm quyền sẽ tổ chức một hội nghị được truyền hình vào ngày thứ Ba 18/10 tới, trong đó tất cả các đề nghị của cánh tả sẽ bị đem ra mổ xẻ.

tags: Bầu cử - Chính trị - Pháp

 

Trung Quốc: Nhà sư thứ tám tự thiêu đòi tự do cho Tây Tạng

Bài đăng : Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Chủ nhật 16 Tháng Mười 2011 

 

Hiệp hội Free Tibet hôm nay, 16/10/2011, cho biết, một nhà sư đã tự thiêu cạnh một ngôi chùa tại Tứ Xuyên thuộc miền đông nam Trung Quốc hôm qua, thứ Bảy. Đây là vụ tự thiêu thứ tám kể từ đầu năm nay, để đấu tranh đòi tự do cho Tây Tạng.

Theo nguồn tin trên, nhà sư Norbu Dathul, 19 tuổi, đã hô to « Tự do cho Tây Tạng » và « Đức Đạt Lai Lạt Ma phải trở lại », trước khi châm lửa tự thiêu, tại khu chợ rau quả của huyện A Bá, một vùng có nhiều dân cư người Tây Tạng của Tứ Xuyên. Công an đã dập lửa và cho sơ cứu nhà sư này.

Giám đốc tổ chức Free Tibet của những người Tây Tạng lưu vong, có trụ sở tại Luân Đôn nhấn mạnh : « Đây lại là một bằng chứng nữa cho thấy người dân Tây Tạng cảm thấy rằng chỉ còn một phương cách cuối cùng là tự thiêu ».

Hãng thông tấn Pháp AFP đã cố gắng liên lạc với chính quyền và công an địa phương nhưng không có kết quả.

Ngày 27/09/2011, Hoa Kỳ đã kêu gọi Trung Quốc tôn trọng các quyền của người Tây Tạng, sau khi hai nhà sư thuộc tu viện Tây Tạng Kirti tự thiêu. Trước đó, vào ngày 16/03, một nhà sư cũng đã tự thiêu ở tu viện này, nhân kỷ niệm một năm các vụ nổi dậy chống Trung Quốc năm 2008 tại Lhassa. Vụ tự thiêu ngày 16/03 cũng đã làm dấy lên các cuộc nổi dậy phản kháng vào mùa xuân năm nay.

Người dân Tây Tạng tại Tứ Xuyên tố cáo chính quyền Trung Quốc đàn áp họ. Còn Bắc Kinh vẫn khẳng định đã « giải phóng một cách hòa bình » vùng đất này vào năm 1951 và đã chi khá nhiều tiền để nâng cao mức sống người Tây Tạng.

Tuy nhiên, theo giới quan sát, sau các vụ nổi dậy năm 2008, khu vực tự trị này cũng như các tỉnh lân cận có nhiều người Tây Tạng sinh sống đã bị Trung Quốc kiểm soát rất chặt chẽ.

tags: Các vấn đề xã hội - Châu Á - Nhân quyền - Tây Tạng - Trung Quốc

 

Bảo vệ thương hiệu cà phê cũng là bảo vệ uy tín sản phẩm

Bài đăng : Thứ sáu 14 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ sáu 14 Tháng Mười 2011 

 

Sự kiện thương hiệu cà phê Buôn Ma Thuột nổi tiếng lâu nay bị một doanh nghiệp ở Quảng Châu, Trung Quốc đăng ký độc quyền đã làm cho dư luận rất xôn xao. Được biết, chỉ dẫn địa lý cà phê Buôn Ma Thuột đã được Cục Sở hữu Trí tuệ Việt Nam cấp đăng bạ bảo hộ quốc gia từ năm 2005 cho cơ quan quản lý là Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắc Lắc, tuy vậy vẫn chưa đăng ký bảo hộ độc quyền tại các quốc gia khác trên thế giới.

Trao đổi với RFI Việt ngữ, luật sư Lê Quang Vinh, thuộc công ty cổ phần Sở hữu Trí tuệ Bross và cộng sự có trụ sở tại Hà Nội đã cho rằng, Việt Nam vẫn còn có cơ hội đòi lại được, dù có khó khăn. Sắp tới cần phải chú trọng đến việc bảo vệ thương hiệu trên thị trường quốc tế, đặc biệt là các nhãn hiệu các sản phẩm đặc trưng của Việt Nam, để có thể an tâm sản xuất và quảng bá cho người tiêu dùng ở mọi nơi trên thế giới.

Kinh tế - Pháp luật - Phỏng vấn - Thương mại - Việt Nam

 

http://www.viet.rfi.fr/viet-nam/20111014-bao-ve-thuong-hieu-ca-phe-cung-la-bao-ve-uy-tin-san-pham

 

 

Tăng trưởng và thặng dư mậu dịch của Trung Quốc giảm nhẹ

Bài đăng : Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 

 

Theo báo cáo hôm nay (13/10) của cơ quan chứng khoán Thượng Hải, tỉ lệ tăng trưởng ước đoán của Trung Quốc trong quý 3 giảm còn 9,2%. Còn thặng dư mậu dịch của Trung Quốc, vốn được các đối tác theo dõi chặt chẽ, chỉ còn 14,51 tỉ đô la trong tháng 9, theo thống kê của hải quan nước này. Cả hai con số trên đều giảm nhẹ so với dự kiến.

Nguồn tin nêu trên cũng cho biết, tỉ lệ tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc trong quý 2 là 9,5%, còn tăng trưởng dự báo cho cả năm 2011 là 9,4%. Tổ chức này nhận xét, cuộc khủng hoảng nợ hiện nay đã ảnh hưởng đến nhu cầu các sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc.

Xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 9 tăng 17,1% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập khẩu lại tăng 20,9%, khiến con số thặng dư mậu dịch chỉ còn 14,51 tỉ đô la so với dự kiến 17,25 tỉ đô la. Chỉ số này được châu Âu và Hoa Kỳ, các đối tác chính của Trung Quốc luôn theo dõi, vì cho rằng đồng nhân dân tệ đang ở dưới giá trị thật, làm lợi cho xuất khẩu của Bắc Kinh.

Một chuyên gia ngân hàng Canada làm việc tại Hồng Kông nhận xét, trong bối cảnh Thượng viện Mỹ vừa thông qua dự luật trừng phạt Trung Quốc do thao túng giá trị đồng nhân dân tệ, thì “Bắc Kinh có thể trưng ra những con số như trên để chứng minh rằng các nhà xuất khẩu nước này đã bị ảnh hưởng vì việc định giá lại đồng nhân dân tệ”.

Nhưng cũng trong hôm nay, Hoa Kỳ công bố con số thâm hụt thương mại kỷ lục với Trung Quốc trong tháng 8, lên đến 29 tỉ đô la. Theo một số nhà kinh tế, giá trị thấp của đồng nhân dân tệ so với đồng đô la đã giúp cho hàng Trung Quốc rẻ hơn đến 30% so với hàng Mỹ. Còn một số nhà kinh tế khác cho rằng, dù đồng nhân dân tệ có tăng giá, thì cán cân thương mại Mỹ - Trung vẫn sẽ nghiêng về phía Bắc Kinh.

tags: Châu Á - Kinh tế - Trung Quốc

 

CNT cải chính tin con trai Kadhafi bị bắt

Bài đăng : Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 

 

Hôm nay (13/10), một thủ lĩnh Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp (CNT) đã cho hãng tin AFP biết, Mouatassim Kadhafi, một trong số các con trai của nhà độc tài Mouammar Kadhafi, không bị bắt như tin đồn.

Ông Wissam ben Ahmed, chỉ huy mặt trận phía tây thành phố Syrte đã cải chính như trên, nhưng cho biết thêm, một số tù binh khẳng định là đại tá Kadhafi đang ẩn náu tại Syrte. Được biết hôm qua Abdelkarim Bizama, cố vấn của người đứng đầu Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp (CNT) thông tin với AFP là Mouatassim đã bị bắt giữ tại thành phố này.

Hôm qua, chỉ vài phút sau khi có tin Mouatassim bị bắt, rất nhiều người dân đã bấm còi xe inh ỏi và đốt pháo bông chào mừng cho đến quá nửa đêm. Từ nhiều tuần qua, các cuộc đàm thoại vô tuyến nghe được cũng như lời chứng của một số người tị nạn cho biết, một trong số các con trai của Kadhafi hiện đang có mặt tại Syrte và trực tiếp chỉ huy các trận đánh. Mouatassim Kadhafi, 36 tuổi, vốn là Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia của chế độ Kadhafi, đứng đầu một đơn vị quân đội tinh nhuệ.

Theo một số người, thì sự hiện diện của Mouatassim là nguyên nhân khiến lực lượng trung thành với nhà cựu độc tài vẫn quyết chiến. Từ hôm qua, lực lượng này đã cố thủ trong khu vực khoảng một ki lô mét vuông. Người ta hy vọng nếu Mouatassim Kadhafi bị bắt, thì cuộc chiến sẽ kết thúc nhanh chóng.

Sau một tháng chiến đấu, các cuộc chạm trán đang tập trung tại hai khu vực phía tây Syrte. Hội đồng Quốc gia Chuyển tiếp (CNT) đang mong chiếm được thành phố này để có thể tuyên bố hoàn toàn giải phóng đất nước, nhưng hôm nay lực lượng của chính quyền mới đã bị đẩy lùi khoảng hai cây số.

tags: Quốc tế - Syria

 

Đối lập Miến Điện kêu gọi trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị

  Bài đăng : Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ năm 13 Tháng Mười 2011

Hôm nay (13/10) phe đối lập Miến Điện đã kêu gọi chính quyền trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị hiện vẫn còn gần hai ngàn người, sau khi đã đặc xá khoảng 200 tù chính trị hôm qua.

Theo Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị (AAPP) có trụ sở tại Thái Lan, thì hôm qua có ít nhất 206 tù chính trị đã được thả, trên tổng số 6.359 tù nhân được đặc xá. Còn Nyan Win, phát ngôn viên Liên đoàn Quốc gia Vì dân chủ, đảng đã bị giải tán của bà Aung San Suu Kyi, thì ghi nhận con số 184 người. Ông bày tỏ sự thất vọng vì số tù chính trị được phóng thích ít hơn mong đợi, và cho biết sẽ tiếp tục kêu gọi trả tự do cho tất cả những tù nhân chính trị đang còn bị giam giữ.

Trong số các nhà ly khai tên tuổi được thả hôm qua, có nghệ sĩ Zarganar, bị kết án 59 năm tù vào năm 2008, vì đã chỉ trích tập đoàn quân sự là phản ứng quá chậm chạp trước trận bão Nargis đã làm cho trên 140.000 người chết tại vùng đồng bằng Irrawaddy. Hoặc tướng Hso Ten, lãnh tụ tộc người Shan, bị án 106 năm tù.
Tuy vậy hãy còn gần 2.000 tù nhân chính trị gồm nhà ly khai, luật sư, nghệ sĩ, nhà báo và nhà sư vẫn còn đang ngồi tù. Thân nhân của Phyo Min Thein, một trong những lãnh đạo của phong trào sinh viên năm 1988, bị lãnh án 65 năm tù, bày tỏ sự thất vọng khi không thấy tên ông trong danh sách. Không có lãnh tụ sinh viên nào được ân xá lần này.

Liên hiệp châu Âu vốn đã cùng Hoa Kỳ áp đặt trừng phạt kinh tế Miến Điện từ cuối thập niên 90, lâu nay vẫn kêu gọi “trả tự do vô điều kiện cho tất cả các tù chính trị”, cũng hoan nghênh việc Miến Điện đặc xá trên 6.300 tù nhân hôm qua. Châu Âu cho rằng, đây là “Một trong nhiều bước tiến gần đây của chính quyền nhằm thực hiện lời hứa cải cách”. Thượng nghị sĩ Mỹ John Kerry nhận xét: “Có một số sự kiện diễn ra tại Miến Điện, làm gợi lên hy vọng tuy còn phải thận trọng, là có thể đang có chuyển biến”.

Xin nhắc lại, Tổng thống Thein Sein đã khởi đầu đối thoại với nhà đối lập Aung San Suu Kyi vốn bị tập đoàn quân sự giam giữ và quản thúc suốt 15 năm. Chính quyền Miến Điện cũng loan báo cho ngưng một dự án thủy điện do Trung Quốc tài trợ, nhằm “tôn trọng ý nguyện của nhân dân”.

Một chuyên gia của International Crisis Group cho rằng phương Tây bằng cách này hay cách khác, nên hỗ trợ cho một Tổng thống cải cách, đang áp dụng một chương trình “tham vọng”, theo “một nhịp độ gây ngạc nhiên cho nhiều người”. Chuyên gia này cảnh báo “Nếu không hành động gì thêm, thì coi như tưởng thưởng cho những người chủ trương cứng rắn, khiến cho đà tiến bộ ngưng lại”. Tuy vậy ông cũng nhận định, Mỹ và châu Âu còn cần Miến Điện nỗ lực nhiều hơn nữa, trước khi có thể ngưng các biện pháp trừng phạt.

tags: Châu Á - Chính trị - Dân chủ - Miến Điện - Pháp luật

Việt Nam : Gần 50 người chết vì lũ

Bài đăng : Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ năm 13 Tháng Mười 2011 

  

Theo tin từ báo chí trong nước hôm nay (13/10) được hãng AP đưa lại, con số nạn nhân thiệt mạng trong đợt lũ lớn tại Đồng bằng sông Cửu Long vừa qua đã lên đến 43 người, trong đó có đến 31 trẻ em. Đồng Tháp là tỉnh bị thiệt hại về nhân mạng nhiều nhất.

Ban chỉ đạo Phòng chống Lụt bão Trung ương cho biết, lũ lụt cũng làm ngập gần 70.000 căn nhà, gần 22.000 hecta lúa và hoa màu bị ngập úng, 2.700 hecta nuôi thủy hải sản, trên 250 cầu cống bị hư hại …Tổng thiệt hại được ước tính trên 1.150 tỉ đồng Việt Nam, tương đương 55 triệu đô la.

Theo dự báo, thì mực nước ở đầu nguồn sông Cửu Long, Đồng Tháp Mười và Tứ giác Long Xuyên vẫn còn ở mức cao trong vài ngày tới.

Tại miền Trung và Tây nguyên cũng đã có 4 người chết vì lũ lụt.

Một phần ba Thái Lan nằm trong “vùng thiên tai nặng”

Còn tại Thái Lan, hôm qua chính phủ đã tuyên bố một phần ba các tỉnh của nước này đang bị thiên tai nặng. Hôm nay, tập đoàn Nhật Canon loan báo có thể tạm dời một nhà máy sản xuất mực in sang Việt Nam kể từ tuần tới.

Quyết định tuyên bố vùng thiên tai kể trên của chính phủ Thái nhằm đẩy nhanh tốc độ cứu trợ tại 26/77 tỉnh đang bị lụt, giúp các tỉnh trưởng có quyền chủ động hơn trong việc phân phối hàng và quản lý ngân sách.

Trận lụt lịch sử bắt đầu từ cuối tháng 7 đã làm cho ít nhất 281 người chết, hàng triệu người bị ảnh hưởng. Thủ đô Bangkok với 12 triệu dân tuy đã xây nhiều rào chắn lũ, đặc biệt là tại sân bay quốc tế, nhưng vẫn lo ngại lũ lớn kết hợp với triều cường sẽ làm nước khó thoát được. Thủ tướng Yingluck Shinawatha đã kêu gọi những người dân sống bên ngoài các rào chắn nên cảnh giác với nước lũ.

Tập đoàn sản xuất máy ảnh và thiết bị văn phòng Canon hôm nay cho biết sẽ tạm di dời hai nhà máy ở vùng bị ngập lụt để giảm bớt thiệt hại. Từ tuần tới, một phần việc sản xuất mực in sẽ được dời sang Việt Nam, còn sản xuất giấy được đưa sang Nhật. Các công ty Nhật khác như Nikon, Toyota, Honda, Mitsubishi cũng đã phải tạm ngưng hoạt động các nhà máy lắp ráp tại Thái Lan do thiên tai.

tags: Thái Lan - Thiên tai - Việt Nam

 

Cải tổ dân chủ mạnh bạo, bất ngờ tại Miến Điện

Bài đăng : Thứ tư 12 Tháng Mười 2011 - Sửa đổi lần cuối Thứ tư 12 Tháng Mười 2011 

 

Nhật báo La Croix chú ý đến sự kiện Miến Điện sắp trả tự do cho trên sáu ngàn tù nhân, sau khi đã có một loạt cử chỉ cởi mở. Theo tờ báo, những tiến bộ nhanh chóng trên đã làm kinh ngạc giới quan sát, và khiến phương Tây sắp tới cần phải chỉnh đốn lại quan hệ với quốc gia lâu nay có tiếng là độc tài này.

Bài báo mở đầu bằng câu nói bày tỏ sự xúc động của người thân ông Zarganar khi biết ông được trả tự do. Nghệ sĩ Miến Điện này đã bị tù từ năm 2008, với bản án 35 năm tù giam vì « chỉ trích chế độ và nói chuyện với báo chí nước ngoài ».

La Croix cho rằng lệnh đặc xá trên càng củng cố thêm hy vọng chính quyền Miến Điện sẽ thả thêm hai ngàn tù nhân chính trị, gồm các nhà tranh đấu, luật sư, nghệ sĩ, nhà báo. Việc thả tù chính trị đã được Hoa Kỳ, Liên hiệp châu Âu, Liên Hiệp Quốc và phe đối lập Miến Điện đòi hỏi từ nhiều năm qua, đặc biệt là từ tháng 11 năm ngoái, như bằng chứng cho lời hứa cải cách của tân chính phủ.

Giáo sư Renaud Egreteau của Trung tâm Nghiên cứu châu Á thuộc trường đại học Hồng Kông, chuyên gia về Miến Điện nhận xét, nói chung cứ mỗi hai năm, nước này lại ân xá cho một số tù nhân. Nhưng phải nhìn nhận rằng đợt ân xá lần này là một dấu hiệu tốt. Ngay trong ngôn từ cũng thế, vì các lãnh đạo chính trị đã sử dụng đến từ « tù nhân lương tâm ». Như vậy họ đã nhìn nhận là có các tù nhân chính trị, trong khi trước đây vẫn phủ nhận.

Theo La Croix, đây là một cử chỉ mạnh mẽ và đầy ý nghĩa, cộng thêm các quyết định mạnh dạn trong những tháng gần đây, trong một quốc gia lâu nay vẫn nổi tiếng là bảo thủ và quân phiệt. Sau khi tướng Than Shwe cầm quyền từ năm 1962 về hưu, cựu tướng lãnh Thein Sein lên làm tổng thống từ tháng Ba, đã cố chứng tỏ các nỗ lực cải cách sâu sắc. Ông đã nối lại đối thoại với nhà đối lập Aung San Suu Kyi, người đã bị ngồi tù và quản thúc suốt 15 năm. Cuối tháng Chín, ông Thein Sein tuyên bố ngưng dự án xây đập thủy điện do Trung Quốc tài trợ để « tôn trọng ý nguyện của dân chúng ». Bên cạnh đó, ông còn cho thành lập Ủy ban quốc gia về nhân quyền.

Giáo sư Egreteau nhận định, thật ngạc nhiên khi một loạt quyết định như thế diễn ra nhanh chóng. Các hành động cởi mở trên đã gây kinh ngạc cho tất cả mọi người, từ các nhà ngoại giao, những nhà đối lập trong nước cho đến các nhà ly khai đang lưu vong. Vẫn khó thể nói rằng Miến Điện đang hướng về một sự bình thường hóa về mặt chính trị và xã hội, nhưng những thay đổi đã ở mức chưa từng thấy kể từ hai chục năm qua. Đất nước này rõ ràng đang ở vào thời kỳ quá độ.

Theo La Croix, thì áp lực quốc tế chắc chắn đã đóng vai trò quan trọng trong những chuyển biến trên đây. Nhưng nhất là đã có những tiến triển trong quân đội, tạo nên những khởi đầu cho một tiến trình dân chủ. Một thế hệ tướng lãnh và sĩ quan mới lên nắm quyền, đã thấy được rằng tương lai của đất nước sẽ đổi khác nếu hòa hợp được với các quốc gia trên thế giới. Trước hết là với các nước láng giềng châu Á, rồi đến Hoa Kỳ và châu Âu.

Tuy vậy tờ báo cho biết, trong quân đội Miến Điện vẫn còn những nhân vật hết sức bảo thủ, chống đối lại chính sách đổi mới. Theo giáo sư Egreteau, trong lúc này tốt nhất là nên củng cố những tiến bộ đã đạt được và không nên đòi hỏi tất cả cùng một lúc, vì những nhân tố trong nội bộ quân đội sẽ cản bước.

Còn nếu các tù nhân chính trị được trả tự do lần này, La Croix cho rằng, phương Tây sẽ buộc phải đáp lại tương ứng, bắt đầu từ việc ngưng các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Miến Điện.

Tòa án xét xử Khmer Đỏ : Tốn kém, chậm chạp và bị áp lực chính quyền

Cũng liên quan đến châu Á, Le Figaro có bài viết mang tựa đề « Phiên tòa xử Khmer Đỏ bị chỉ trích », và nhấn mạnh, tòa án bị ngăn trở bởi tham nhũng và áp lực chính trị.

Nhắc lại sự kiện thẩm phán người Đức Siegfried Blunk từ chức mới đây, thông tín viên của tờ báo tại Bangkok nói thêm, đây là vụ từ chức thứ năm tại Tòa án quốc tế xét xử Khmer Đỏ. Năm 2009, công tố viên người Canada đã nhanh chóng từ nhiệm, sau khi công khai những bất đồng với đồng nghiệp người Cam Bốt Chea Leang về việc tiến hành thêm các cuộc điều tra mới. Năm 2010, thẩm phán người Pháp Marcel Lemonde cũng đã rời tòa án này, do người đồng sự Cam Bốt từ chối ký lệnh triệu tập sáu cán bộ cao cấp, trong đó có hai bộ trưởng, ra tòa để làm nhân chứng. Trường hợp thẩm phán Siegfried Blunk trên đây là vì bị tổ chức Human Rights Watch cáo giác là đã nhượng bộ chính quyền, muốn xếp lại hai hồ sơ liên quan đến năm cựu quan chức Khmer Đỏ.

Ngoài việc có những nhận định khác nhau do khác biệt về văn hóa, áp lực của chính quyền đóng vai trò đáng kể. Hồi cuối năm ngoái, luật sư người Anh Richard Rogers đã phải từ chối làm việc và tố cáo « sự can thiệp của chính quyền là mối đe dọa lớn nhất đè nặng lên tính độc lập của tòa án ». Giám đốc khu vực châu Á của Human Rights Watch chỉ trích Thủ tướng Hun Sen, vốn là sĩ quan Khmer Đỏ trước đây, là cứ « khăng khăng duy trì việc kiểm soát các tiến trình tư pháp ». Thậm chí phát ngôn viên của ông Hun Sen còn đề nghị các thẩm phán ngoại quốc cứ việc xách va-li về nước nếu không hài lòng về các diễn tiến, mà theo Le Figaro, đúng ra phải hiểu là, về vai trò bù nhìn của họ. Hun Sen đã quyết định, các cán bộ trung cấp nay đang làm việc trong quân đội và bộ máy chính phủ sẽ không bị xét xử, vì theo ông, điều này sẽ gây ra nội chiến.

Tờ báo nhận xét, các xung đột không ngừng nghỉ giữa Phnom Penh và cộng đồng quốc tế đã ảnh hưởng rất nhiều đến hoạt động của Tòa án. Và ngày nay rất nhiều người tỏ ra nghi ngờ về khả năng tập hợp được đầy đủ những bằng chứng về tội ác diệt chủng của bọn Khmer Đỏ, đã làm cho hai triệu người chết từ năm 1975 đến 1979.

Le Figaro kết luận, sau năm năm trời, tiêu tốn hết 150 triệu đô la, chỉ mới tuyên được có một bản án, những gì người dân Cam Bốt nhớ được từ phiên tòa này chỉ là những cuộc cãi vã, nhịp độ làm việc hết sức chậm chạp, và nạn tham nhũng.

Ngân hàng : Lá phổi kinh tế châu Âu

Trên lãnh vực kinh tế, nhật báo La Croix cho rằng, các ngân hàng là lá phổi của nền kinh tế châu Âu, đóng vai trò trung tâm trong việc tài trợ cho kinh doanh.

Trong bài xã luận, tờ báo nhận xét, nghề ngân hàng chưa bao giờ được nhắc đến nhiều như thế, và cũng chưa bao giờ gây ấn tượng xấu như hiện nay. Điều này không phải là không có lý, vì trong hai thập kỷ gần đây, các ngân hàng đã đua nhau tham gia các hoạt động tài chính đem lại nhiều lợi nhuận, nhưng rủi ro cũng to lớn không kém. Cho đến khi bong bóng tài chính bùng nổ vào năm 2008, thì từ Hoa Kỳ cho đến châu Âu, tiền thuế của dân đã bị dùng để cứu vãn các ngân hàng khỏi bị sụp đổ. Một khi trận bão đã đi qua, thì ngân hàng lại vội vã trả các món tín dụng hỗ trợ để lại được tự do như trước, nhất là để trả những khoản lương khổng lồ cho ban lãnh đạo, khiến người ta có cảm giác là mèo lại hoàn mèo.

Tuy nhiên La Croix nhắc nhở, nghề nghiệp ngân hàng là một nghề hữu ích và hợp pháp. Nhà băng dùng tiền tiết kiệm của những người chưa cần đến để cho những người cần kinh doanh vay. Nhưng vai trò truyền thống này đã bị nhiều ngân hàng coi nhẹ, để lao vào cuộc đua các sản phẩm tài chính nhằm thu lợi cho chính mình, thay vì phục vụ khách hàng. Theo tờ báo, cần tách rời hẳn hoạt động ngân hàng thương mại phục vụ khách với ngân hàng đầu cơ tài chính. Đây là quy định đã được áp dụng ở Mỹ ngay sau cuộc khủng hoảng 1929, nhưng dần dần bị gỡ bỏ vào thập niên 80 và 90 dưới áp lực của giới ngân hàng. La Croix cho rằng, thời điểm hiện nay chính là lúc để tái lập. Đặc biệt là ở châu Âu, 70% nguồn tài chính cho công ty xí nghiệp đến từ ngân hàng, và riêng ở Pháp, khu vực ngân hàng đứng thứ ba trong việc thu dụng nhân công.

Thành công của bộ phim câm đen trắng « Người nghệ sĩ »

Trong lãnh vực điện ảnh, hầu hết các báo Pháp hôm nay đều ca ngợi bộ phim « Người nghệ sĩ », bộ phim câm đen trắng đoạt giải trong Liên hoan phim Cannes, được trình chiếu kể từ tuần này.

Báo chí nhìn nhận, quyết định quay một bộ phim như thế - không có màu sắc cũng không có tiếng nói - trong thời đại kỹ thuật ba chiều hiện nay, quả là một ý tưởng độc đáo và can đảm, nhưng đã thành công ngoài dự kiến. Qua phim này, diễn viên nam chính Jean Dujardin đã xuất sắc đoạt giải diễn xuất của Liên hoan điện ảnh Cannes. La Croix đề cập đến sự phối hợp hết sức ăn ý với nữ diễn viên Bérénice Béjo, còn Libération ca ngợi diễn xuẩt của chú chó Huggy xinh xắn trong phim. Le Figaro cho biết thêm, đạo diễn Michel Hazanavicius, người đã thực hiện loạt phim điệp viên nổi tiếng OSS117, đã cho quay Người nghệ sĩ tại các phim trường huyền thoại của Hollywood chỉ trong vòng 35 ngày. Bộ phim xuất hiện tại Cannes như một vật thể ngoài hành tinh sang trọng, và sau khi đoạt thêm giải Quả cầu vàng, nhà đạo diễn có thể mơ đến giải Oscar, tuy con đường trước mặt hãy còn xa.

Chính trị và kinh tế trong nước : Tựa chính báo Pháp

Thời sự nước Pháp là mối quan tâm chính của các nhật báo Paris hôm nay, đặc biệt là cuộc tranh luận giữa hai ứng viên cánh tả trên truyền hình vào buổi tối, bước quan trọng để chọn ra người đại diện của đảng Xã hội trong cuộc chạy đua vào điện Elysée. Nhật báo cánh hữu Le Figaro chạy tựa « Khoảng cách được rút ngắn trong các cuộc thăm dò – Aubry và Hollande đối địch ». Tờ báo đặt câu hỏi, nếu phe tả cứng rắn thắng thì phe tả ôn hòa sẽ ra sao, và ngược lại. Theo Le Figaro, dù sao đi nữa cánh tả cũng khó thể khẳng định sự thống nhất trong nội bộ.

Trang bìa của Libération được in trên nền màu hồng sẫm, với hai khuôn mặt ông François Hollande và bà Martine Aubry đang đối diện, và dòng chữ lớn « Đảng Xã hội đấu với đảng Xã hội ». Nhật báo cánh tả dành 6 trang báo để điểm qua những khác biệt trong chủ trương của hai ứng viên, bình luận của các nhà phân tích, và cho rằng cuộc tranh đua sẽ rất quyết liệt.

Nhật báo cộng sản L’Humanité đưa ảnh cuộc biểu tình hôm qua lên trang nhất và chạy tít « Chán ngấy với chính sách khắc khổ của ông Sarkozy ». Tờ báo nhấn mạnh, 300 ngàn người đã xuống đường để đòi hỏi cung cách phân bố nguồn lực công bằng hơn.

Nhật báo công giáo La Croix quan tâm đến khía cạnh kinh tế, với dòng tựa « Các ngân hàng tuy xuống dốc nhưng vẫn cần thiết ». Theo tờ báo thì rất cần hỗ trợ cho lãnh vực ngân hàng hiện đang gặp khó khăn từ cuộc khủng hoảng Hy Lạp, vì vai trò của ngân hàng trong nền kinh tế. Còn nhật báo kinh tế Les Echos chú ý đến vấn đề « Thuế đánh trên những người thu nhập cao tăng nặng », khi Thủ tướng Pháp đã đồng ý tăng mức thuế đối với người có thu nhập trên 500.000 euro một năm từ 3% lên 4%.

tags: Châu Á - Chính trị - Dân chủ - Miến Điện - Điểm báo

Kadhafi : Gia tài để lại

Hai chữ « gia tài » khiến chúng ta nghĩ ngay đến tài sản, thôi thì trước hết xin bàn về gia tài vật chất vậy.

Sau 42 năm điều hành bằng bàn tay sắt một đất nước có thu nhập bình quân đầu người cao nhất châu Phi, Kadhafi và gia đình, họ hàng đã vơ vét được bao nhiêu ? Đây là một ẩn số mà có lẽ không ai có thể trả lời được cho dù là ước đoán, nhưng chắc chắn phải là một con số khổng lồ.

Nhiều tỉ đô la đã được gia đình Kadhafi tẩu tán ở nhiều nơi trên thế giới, chủ yếu dưới dạng bất động sản và cổ phần trong các công ty đa quốc gia. Chỉ riêng trong năm 2009, đầu tư trực tiếp của Libya ra nước ngoài, được ước tính lên đến 15 tỉ đô la. Và việc phân biệt rõ tài sản cá nhân với tài sản nhà nước Libya đã hầu như là nhiệm vụ bất khả thi vì ranh giới hết sức là mập mờ. Nhiều người cho rằng tài sản của nhà độc tài Libya tích tụ được trong vòng ba mươi năm nay chỉ sơ sơ khoảng…120 tỉ đô la thôi.

Kadhafi : Nút chặn Cách mạng Hoa Lài đã bị bật nắp

Những tấm ảnh xác chết Kadhafi và con trai Moatassem quả thật rùng rợn. Biết rằng gieo gió thì gặt bão, nhưng mình vẫn thấy bất nhẫn trước những cú đá vào cái xác bất động của vị bạo chúa mất ngôi…nếu là người Việt thì có lẽ đã không xử sự như thế, « nghĩa tử là nghĩa tận » cơ mà.

Hiện có nhiều giả thiết khác nhau về cái chết của Kadhafi. Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc đã đòi mở điều tra về vấn đề này, Amnesty International, rồi bà vợ góa của ông Mouammar Kadhafi cũng thế. Nhưng có thể thấy rõ trong ảnh những vết trầy xước khắp người, cả dấu giày đinh, chứng tỏ ông đã bị đánh đập trước khi chết. Dù không hề chuộng những tấm ảnh loại này, nhưng cũng xin kèm theo một tấm ở cuối bài để minh họa (dù sao thì blog cũng ít người đọc hơn nhiều so với báo chí nên mạn phép một lần này vậy).

Ngày tàn của Mouammar Kadhafi sao giống Saddam Hussein đến thế. Chiếc cống nơi dẫn vào chỗ ẩn nấp của Kadhafi có « sang » hơn chiếc hố của Saddam một tí, nhưng số phận của Saddam bị tử hình và Kadhafi bị đánh đập rồi bắn chết đều thê thảm như nhau. Độc tài quả là một cái nghề nguy hiểm !

Liệu Hải quân Mỹ sẽ trở lại Cam Ranh ?

Một bản tin của AFP phát đi vào 18 giờ chiều nay 19/10/2011 (giờ Paris), có cái tựa đáng suy nghĩ : « Châu Á – Thái Bình Dương, ưu tiên chiến lược mới của Hải quân Mỹ ».

Trong một cuộc hội nghị qua điện thoại với vài nhà báo hôm  nay, trong đó có phóng viên của hãng tin Pháp, Đô đốc Jonathan Greenert, Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ đã khẳng định : Khu vực châu Á – Thái Bình Dương phải trở thành ưu tiên chiến lược của Hải quân Mỹ. Ông tuyên bố, châu Á rõ ràng phải được ưu tiên, và Hải quân Hoa Kỳ sẽ phải thích ứng với việc cắt giảm ngân sách quân sự.

Theo nhiều nhà quan sát, nếu Hải quân Mỹ vẫn hiện diện thường xuyên ở Thái Bình Dương để đảm bảo tự do hàng hải và đối phó với sức mạnh quân sự đang lên của một số quốc gia như Trung Quốc, thì khu vực này cần phải được đặt vào trung tâm của chiến lược Hoa Kỳ trong những năm tới.

Hiện nay Mỹ có hai hàng không mẫu hạm tại khu vực này, đó là chiếc USS Kitty Hawk, và chiếc USS George Washington cùng với hải đội hộ tống, vẫn thường xuyên « lượn lờ » tại Thái Bình Dương. Trong khi cách đây mười năm, Mỹ chỉ có một chiếc hàng không mẫu hạm tại vùng biển này, và cũng chỉ phục vụ được chừng 70% thời gian.

Đối với người chỉ huy Hải quân Hoa Kỳ, thì cần phải có phương tiện để đáp ứng các nhu cầu chiến lược mới của Mỹ tại châu Á, nhưng bên cạnh đó, còn phải duy trì sự hiện diện tại các khu vực nhạy cảm khác trên thế giới. Vấn đề là hiện nay Hải quân Mỹ có ít tàu chiến hơn so với năm 2001 – chỉ còn 285 chiếc so với trước đây là 316 chiếc. Nhân sự cũng ít hơn : 325.000 người so với trước là 360.000. Trong khi đó, nhịp độ hoạt động trong giai đoạn này lại tăng lên.

Với việc Lầu Năm Góc đang chuẩn bị cắt giảm ngân sách quốc phòng, Hải quân Hoa Kỳ cũng có nguy cơ bị xén bớt ngân sách hoạt động. Nhiều nhà phân tích, như cựu tướng lãnh David Barno, chuyên gia của Trung tâm Vì một nền an ninh mới của Mỹ đặt tại Washington, không loại trừ việc cho ngưng hoạt động một trong số 11 chiếc hàng không mẫu hạm. Nhưng Đô đốc Greenert khẳng định, mọi việc còn chưa ngã ngũ. Ông nói : « Chúng tôi sẽ hoàn chỉnh một kế hoạch quốc phòng sao cho khi nào các quyết định về ngân sách đã được đưa ra, thì sẽ được đưa vào khuôn khổ của chiến lược quân sự tương lai ».

Không khoanh tay ngồi chờ đến khi bị cắt giảm ngân sách, Tham mưu trưởng Hải quân Hoa Kỳ đã nghĩ đến « các phương pháp sáng tạo » nhằm tiết kiệm chi phí. Một trong số các biện pháp đó là đưa các hàng không mẫu hạm đến đậu gần các vùng nhạy cảm, thay vì tại Mỹ. Việc này giúp tiết kiệm được thời gian, nhiên liệu, tàu bè và nhân công.

Hiện có những chiến hạm Mỹ đang đậu ở cảng Yokozuka của Nhật Bản. Vào đầu tháng 10 Hoa Kỳ cũng đạt được một thỏa thuận khác với Tây Ban Nha, để bốn khu trục hạm Mỹ có thể thả neo tại căn cứ quân sự Rota, nằm ở miền nam nước này. Được trang bị hệ thống Aegis – một hệ thống radar điện tử ba chiều cực mạnh, có thể phát hiện và truy diệt cùng lúc 200 hỏa tiễn chống chiến hạm ở cách xa trên 200 hải lý – các chiến hạm này sẽ được triển khai tại căn cứ Rota từ nay đến năm 2013. Các tàu khu trục trên sẽ tham gia vào kế hoạch lá chắn chống tên lửa của NATO, nhằm phòng vệ trước mối đe dọa của hỏa tiễn đạn đạo Iran.

…Trên đây là nội dung bản tin của AFP. Với việc ưu tiên cho châu Á Thái Bình Dương trong chiến lược Hải quân, đồng thời trước ý kiến nên đưa các chiến hạm đến đậu gần các khu vực nhạy cảm, liệu Biển Đông có nằm trong tầm ngắm ? Và như vậy, cảng Cam Ranh vốn được xem là cảng nước sâu tốt nhất Đông Nam Á, có sẽ đón tiếp các tàu chiến Mỹ ?

Theo Le Monde Diplomatique (06/2011), từ năm 2003 đã có hơn một chục chiến hạm Mỹ đã ghé vào cảng của quốc gia cựu thù. Báo chí gần đây cũng tiết lộ, một tàu tiếp liệu của Mỹ ngày 23/08/2011 đã âm thầm rời Cam Ranh sau một tuần lễ được bảo trì tại đây. Bản tin MarineLink.com cho biết, chiếc tàu tiếp liệu đạn dược và hàng khô USNS Richard E.Byrd đã lưu lại Cam Ranh bảy ngày để bảo trì định kỳ và sửa chữa, trong đó có việc làm vệ sinh thân tàu, đánh bóng chân vịt, sửa chữa các đường ống…Thường thì tàu được bảo trì ở Singapore, nhưng việc sử dụng dịch vụ của cảng Cam Ranh giúp Hải quân Mỹ có thêm một chọn lựa, để sửa chữa tàu một cách hiệu quả và tiết giảm chi phí.

Từ đó mà suy ra…và hy vọng.

Tham khảo :

http://www.marinelink.com/news/vietnam-first-visit340094.aspx

Vụ thảm sát Thiên An Môn - Hồi ký Triệu Tử Dương (4)

3) Hai quan điểm đối nghịch về xử lý khủng hoảng

Bài xã luận ngày 26/4 đã gây nên cuộc biểu tình lớn ngày 27/4, cũng như sự phản kháng của công nhân viên, giảng viên đại học và các đảng dân chủ đối với Lý Bằng và Thành ủy Bắc Kinh. Hơn nữa, quyết định của Lý Bằng ngày 25 và 26/4 nhằm phổ biến các phát biểu của Đặng Tiểu Bình trên toàn quốc, đã làm dấy lên nhiều lời chỉ trích ông Đặng, gây phiền lòng cho ông và gia đình ông. Khi đẩy ông Đặng ra trước mặt tiền sân khấu, Lý Bằng đã nghĩ rằng như thế là củng cố vị trí của chính mình.

Trong điều kiện đó, ngày 29/4 Lý Bằng đành yêu cầu Bào Đồng (bí thư của ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị) soạn thảo một bài xã luận khác. Ông Lý cũng đề nghị Viên Mộc, phát ngôn viên chính phủ, và Hà Đông Xương, Phó chủ tịch Ủy ban Giáo dục đối thoại với các sinh viên. Cuộc đối thoại này cho phép chấp nhận một số lớn các yêu sách của sinh viên, mà hầu hết là phù hợp với chính quyền và Đảng. Đồng thời cũng nhấn mạnh là bài xã luận ngày 26/4 không nhắm vào đại đa số sinh viên vốn 99,9% có bản chất tốt, mà chỉ nhằm đả kích một thiểu số cực đoan gây rối « chống Đảng và chống chủ nghĩa xã hội ». Hành động này sẽ giúp giảm bớt căng thẳng.

Trung Quốc kiểm duyệt vô tội vạ

Vào lúc Bắc Kinh quyết định tăng cường kiểm soát internet và lãnh vực văn hóa nghệ thuật, Thụy My xin giới thiệu điều tra của thông tín viên báo Le Monde tại Bắc Kinh, về hệ thống kiểm duyệt bao trùm lên lãnh vực văn hóa tại Trung Quốc, đặc biệt là đối với các văn nghệ sĩ có khuynh hướng phản kháng. (Tạm thời xin phép được khất loại bài Hồi ký Triệu Tử Dương lại một kỳ).

Bằng Tiểu Cương là một nhà điện ảnh gặt hái nhiều thành công tại Trung Quốc : các phim hài mang tính lãng mạn cũng như các bộ phim hành động của ông đều dẫn đầu danh sách những phim có đông đảo người xem nhất. Dù vậy, ông cũng đã phải nổi dóa. Vào cuối tháng 8, đang lúc có một hội nghị về cải cách văn hóa do Hội đồng Tham vấn Nhân dân tổ chức – một loại Thượng viện nhưng không có quyền hành thực tế, ông đã phải trút cạn nỗi lòng. Báo chí Trung Quốc thuật lại, theo ông Bành Tiểu Cương, thì cơ quan kiểm duyệt điện ảnh « Diễn dịch sai lệch tất cả, mọi thứ đều trở thành vấn đề nguyên tắc ! Số lần chỉnh sửa đã đạt đến giới hạn đáng nực cười ! Tiêu chí duy nhất để đánh giá một bộ phim là xem xét coi nó tiêu cực hay là tích cực ! »

Rất hiếm khi được biểu lộ ra, những bất mãn vì bị kiểm duyệt được đông đảo người chia sẻ, vào thời điểm mà Bắc Kinh khoe khoang « quyền lực mềm ». Năm 2010, blogger kiêm nhà văn Hàn Hàn đã công kích sự bảo thủ của các nhà lãnh đạo Trung Quốc. Bài nói chuyện của anh trước các sinh viên, đã được lan truyền rộng rãi trên internet : « Làm thế nào có được một nền văn hóa, trong một không khí sáng tạo như thế ? Quý vị đã hoạn đi các tác phẩm nghệ thuật cho đến khi chúng trở nên giống như chương trình tin tức lúc 19 giờ, rồi quý vị muốn đem xuất khẩu ? Xin đừng coi người nước ngoài như người ngoài hành tinh như vậy ! »

Việc kiểm duyệt ở Trung Quốc rất vô chừng. Nó đụng chạm đến tất cả các ngành văn hóa, đặc biệt là điện ảnh vì bộ môn nghệ thuật này có ảnh hưởng đến đông đảo quần chúng. Nổi tiếng không có nghĩa là được yên thân. Bằng chứng là vụ bắt giữ nghệ sĩ, kiến trúc sư Ngải Vị Vị hôm 3 tháng Tư, trong lúc ông chuẩn bị lên máy bay đi Hồng Kông. Hoạt động rất tích cực, nhà nghệ sĩ bậc thầy có ảnh hưởng ngày càng lớn lao lên các cư dân mạng trẻ tuổi. Công an đã cho ông « đi nghỉ mát » trong tù - đây là trường hợp khá hiếm đối với một nghệ sĩ danh tiếng – vào thời điểm đang có những lời kêu gọi một « cuộc cách mạng hoa lài » tại Trung Quốc.

Một số chủ đề khá là nhạy cảm. Các tác phẩm lịch sử về đất nước được soi kỹ qua kính lúp. Những điều cấm kỵ : không được đụng chạm đến đảng Cộng sản, không được nhắc đến vụ thảm sát Thiên An Môn, đến phong trào Pháp Luân Công…Các đề tài đương đại cũng không phải là ít bị săm soi hơn. Lô-gic của việc kiểm duyệt là gì ? Đối với Sebastian Veg, chuyên gia về văn chương Trung Quốc, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc đương đại của Pháp (CEFC) đặt tại Hồng Kông, thì việc kiểm duyệt có nguồn gốc từ « ý thức hệ phức tạp ở trung tâm chế độ. Trong đó có một ít tinh thần tự hào cách mạng – không bao giờ nói gì xấu về những người tiền nhiệm đầy hào quang, một ít liều lượng về sự hòa hợp xã hội – tránh nhấn mạnh các mặt xấu, như bất bình đẳng giàu nghèo, các vụ nổi dậy của công nhân và nông dân…Thêm vào đó là một nhúm đạo đức lành mạnh, và đừng quên mô tả phương Tây là đang lúc suy tàn… »

Nhất là, việc kiểm duyệt ở Trung Quốc hết sức vô chừng. Đó là một cơ chế ngầm, trong đó các quyết định thường là bí mật. Chẳng hạn đối với văn chương, các nhà xuất bản vẫn tự kiểm duyệt. Chịu trách nhiệm về các tác phẩm do mình xuất bản, họ áp đặt cho tác giả phải chỉnh sửa – dù không nhất thiết phải đem tất cả các bản thảo trình cho cơ quan quản lý báo chí xuất bản duyệt xét. Cơ quan này vốn đặt dưới quyền kiểm soát trực tiếp của Hội đồng Nhà nước. Sebastian Veg nhấn mạnh : « Nỗi lo sợ bị trừng phạt khiến người ta phải tự kiểm duyệt trước. Các nhà xuất bản có nguy cơ phải thu hồi sách, hay nhiều loại áp lực khác nữa… ». Cơ quan tối cao về kiểm duyệt là Ban Tuyên huấn Trung ương Đảng, được lãnh đạo bởi Lý Trường Xuân, một trong chín thành viên Ban Thường vụ Bộ Chính trị. Đây là nơi xuất phát các mệnh lệnh về những chủ đề cần phải tránh, hay các giới hạn không được vượt qua.

Về nghệ thuật đương đại, cần phải chuẩn bị kỹ càng cho cuộc triển lãm.  Davide Quadrio, chuyên gia người Ý làm việc tại Thượng Hải giải thích : « Tất cả tùy thuộc vào phương cách thông tin. Cần phải biết giải thích các tác phẩm nghệ thuật, làm giảm bớt những e ngại. Tiếp đó, không khí chính trị cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu cuộc triển lãm diễn ra cận kề một thời điểm nhạy cảm, thì có thể thay đổi hoàn toàn khả năng thực hiện ».

Các nhà điện ảnh và nhà sản xuất phải đem trình duyệt kịch bản, rồi bản phim hoàn tất, và kể cả những lời mời tham dự các liên hoan phim nước ngoài cho SARFT, cơ quan quản lý nhà nước về truyền thanh, truyền hình và điện ảnh. Cơ quan này có thể cấm chiếu phim trong vòng nhiều tháng. Chẳng hạn như phim Vô nhân khu tức Vùng phi quân sự của nhà đạo diễn tài ba Trữ Hạo, đã bị treo từ một năm qua. Bộ phim loại viễn tây nhiều bạo lực này có « quá nhiều người chết » và « nhiều nhân vật tiêu cực », theo như những người duyệt phim.

Việc trừng phạt đôi khi còn mang tính « hồi tố », áp dụng cho cả những phim đã được phát hành, nhưng gây ra nhiều tranh luận hơn dự kiến, và như vậy SARTF sẽ gây áp lực lên các rạp. Phim Sắc giới của Lý An, đoạt giải Sư tử vàng ở Venise năm 2007, tuy đã được phép trình chiếu, nhưng sau đó đã phải trả giá. Nữ diễn viên Thang Duy đóng vai một người yêu nước ngủ với kẻ thù, sau đó đã bị cấm xuất hiện trên màn ảnh một thời gian…Việc « kiểm duyệt bằng biện pháp kinh tế » này hết sức lợi hại : rất nhiều nghệ sĩ lo sợ bị loại ra khỏi thị trường Trung Quốc béo bở.

Tệ hại nhất là khi kiểm duyệt trở thành trấn áp. Cơ quan an ninh đã truy bức nhà văn Liêu Diệc Vũ, nay sống lưu vong tại Đức, hay Lưu Hiểu Ba, giải Nobel văn chương 2010, đang bị bản án 11 năm tù. « Tội ác » của họ là « có xu hướng lật đổ ». Một số đạo diễn phim tài liệu đã trở thành những kẻ bị tình nghi từ khi kỹ thuật số và internet giúp cho họ trở thành những chứng nhân phiền nhiễu về thực tế tại Trung Quốc, vì theo rất sát thời sự và gây nhiều ảnh hưởng. Có thể kể nữ đạo diễn Ngải Hiểu Minh, người thường xuyên tường thuật những cuộc đấu tranh cho các quyền dân sự ở Trung Quốc. Hoặc nhà làm phim video người Tây Tạng Dongdup Wangchen, bị bản án sáu năm tù vì âm mưu lật đổ : ông đã tập hợp được các chứng cứ từ hàng trăm người dânTây Tạng ngay trước khi diễn ra cuộc nổi dậy tháng Ba năm 2008.

(còn tiếp)

Vụ thảm sát Thiên An Môn - Hồi ký Triệu Tử Dương (3)

Thái độ của Đảng đã khiến cảm tình đối với phong trào sinh viên tăng lên, người dân ủng hộ nhiều hơn. Các băng video ghi được vào thời đó cho thấy ở khắp chốn, nơi nào sinh viên đi qua cũng được đám đông chào đón  bằng những tràng pháo tay, hô lên các khẩu hiệu để động viên tinh thần họ. Đôi khi người dân còn tham gia vào cuộc biểu tình. Ngay cả các công an có nhiệm vụ cản lối thì cũng chỉ chặn một cách hình thức, để cho sinh viên tiến lên. Ở những chỗ có đặt các rào cản, thì khi các sinh viên vừa đến là công an mở cho họ đi qua, và cuộc biểu tình có thể tiếp tục mà không gặp trở ngại nào.

Quy mô của phong trào bắt đầu làm nhiều cán bộ lão thành hết sức lo ngại. Họ biết rằng các phát biểu của Đặng Tiểu Bình đã làm tình hình thêm căng thẳng, và sợ là máu sẽ đổ. Các vị ấy nhiều lần kêu gọi Ủy ban Trung ương nên tỏ ra ôn hòa, không sử dụng vũ lực. Bản thân ông Bành Chân (3) nhiều lần liên lạc với Văn phòng Trung ương Đảng. Ông nhắc đi nhắc lại rằng bằng mọi giá, không nên dùng đến vũ lực, cần biết kiềm chế, và ông hy vọng Trung ương Đảng không làm sự kiện bùng phát.

Vụ thảm sát Thiên An Môn – Hồi ký Triệu Tử Dương (2)

Trước khi tôi lên đường đi Bắc Triều Tiên, Lý Bằng và các lãnh đạo thành phố Bắc Kinh chưa bao giờ nói với tôi về quan điểm của họ. Tôi vừa rời khỏi thủ đô, họ đã triệu tập ngay cái hội nghị trung ương đó, và trực tiếp tìm kiếm sự hỗ trợ của ông Đặng Tiểu Bình. Hành động này đã làm thay đổi cách nhận định ban đầu của Thường vụ Bộ Chính trị, cũng như các biện pháp sẽ được áp dụng.

Ông Đặng rất bực tức về việc các nhận định của ông đã bị Lý Bằng phổ biến rộng rãi, và các con ông cũng phật ý khi thấy cha bị đẩy ra trước mặt tiền sân khấu. Theo dự kiến thì tôi sẽ đọc diễn văn nhân ngày lễ 4/5 (4). Mao Mao (bút danh của Đặng Dong, con gái thứ ba của Đặng Tiểu Bình) gọi cho cố vấn của tôi là Bào Đồng, người chịu trách nhiệm hoàn chỉnh bài diễn văn, để yêu cầu ông ấy thêm vào những câu nói về cảm tình của cha cô đối với giới trẻ. Ngày 17/5, trong cuộc họp tại chỗ Đặng Tiểu Bình để quyết về việc ban hành lệnh thiết quân luật, Đặng nói với Lý Bằng : « Lần này thì đừng tái phạm nữa ! Đừng có tiết lộ là chính tôi đã quyết định thiết quân luật ». Lý Bằng vội vã trả lời : « Tôi sẽ không làm thế nữa ! »

Vụ thảm sát Thiên An Môn - Hồi ký Triệu Tử Dương (1)

CHƯƠNG I

VỤ THẢM SÁT THIÊN AN MÔN

1)    Khởi đầu các cuộc biểu tình của sinh viên

Bảy năm trước đây (1), do sợ quên mất một số điều, tôi đã ghi chép về sự cố “ngày 4/6”, một kiểu biên niên. Ngày nay tôi muốn nói trên cơ sở những ghi chép này, gồm một số điều tôi đã nói trước đại hội toàn thể lần thứ tư của Hội nghị trung ương 13 (2), cũng như một số điều chưa nói.

Ai đã châm ngòi cho các cuộc biểu tình sinh viên đó? Bắt đầu là từ các sự kiện kỷ niệm Hồ Diệu Bang (3) ngày 15/04/1989. Ngay buổi tối hôm cái chết của ông được loan báo, các sinh viên Bắc Kinh đã có sáng kiến tổ chức các hoạt động tưởng niệm ông. Họ xuống đường, càng lúc càng thêm đông đảo. Một số vì quá xúc động đã phát biểu hơi quá trớn, nhưng nói chung là mọi việc diễn ra trong trật tự, không có gì là quá khích.