Đêm
tưởng niệm đồng bào mất vì Covid-19, có lẽ cái giây phút tắt đèn, thắp nhang,
gõ một hồi chuông và hồi hướng về những người đã khuất rồi qua màn hình, chấp
chóa những con tàu nằm nơi bến cảng, tiếng còi kéo liên hồi; với tôi, đó là hai
giây khắc lòng mình lắng lại.
Những
con đường hoang vắng, những đứa trẻ mồ côi, những giọt nước mắt lặng rơi và
những đoàn người đổ về thành phố, trợ lực, san sẻ… cùng âm thanh của tiếng
chuông trôi theo dòng hoa đăng.
Đêm
hôm qua 19.11, thành phố đã tổ chức Lễ tưởng niệm đồng bào, chiến sĩ đã tử vong
vì dịch. Đó là việc cần làm nên làm và phải làm.
Hàng
chục ngàn người đã chết, biết bao gia đình đã tan nát, tổ ấm không còn. Biết
bao đứa trẻ đã trở thành kẻ mồ côi, những hũ cốt xếp hàng lặng lẽ. Cơn đại dịch
đã khiến cho người dân trải qua một thời gian dài sống trong lo âu, sợ hãi và
sang chấn tâm lý.
Cơn
đại dịch cũng đã biến Sài Gòn xơ xác, bi thương suốt cả mấy tháng trường. Tất
cả đang dần đi qua, rồi cũng sẽ đi qua. Nhưng nỗi đau vẫn còn lại, âm ỉ trong
lòng mỗi người, bi thương vẫn tồn tại trong mỗi gia đình có người chết trong
cơn đại dịch.
Tôi
nhớ bạn, miệng có cái răng khểnh và rất hay cười. Thi thoảng chúng tôi ngồi
café nói vài chuyện đời thường. Bạn ít nói lắm nhưng trên khuôn mặt lúc nào
cũng vui vẻ và nhìn về mọi thứ với nguồn năng lượng tích cực.
Lúc
Sài Gòn bùng dịch, chúng tôi thường gọi điện hỏi thăm nhau, mục đích cũng là
kiểm tra nhau có còn tồn tại trước dịch bệnh hay không. Bạn nói rằng cứ yên tâm
dịch bệnh sẽ qua nhanh thôi và còn nhiều việc phải làm ở phía trước.
Một
ngày tháng Chín, tôi gọi, máy bên kia chuông vẫn đổ nhưng không thấy ai bắt
máy. Ngày hôm sau tôi tiếp tục gọi thì máy không liên lạc được.
(Hôm nay Sài Gòn tưởng niệm các nạn
nhân của đại dịch cúm Tàu, đưa lại tấm hình cũ hồi tháng 10 và vài dòng để nhớ
về một Sài Gòn đau thương)
Một
người đàn ông đạp xe rời Sài Gòn, trong mớ hành trang đơn giản của mình, có lẽ
cây đàn guitare là tài sản lớn nhất. Và dường như âm nhạc là thứ có thể an ủi
vỗ về những thân phận lưu dân sau những mất mát đau thương.
Tôi
đoán rằng những ngày Sài Gòn bị phong tỏa, cung đàn tiếng nhạc của anh chắc sẽ
nỉ non buồn tủi lắm.
Hôm
nay cả nước cùng thắp nến hoặc rung chuông tưởng niệm 23.400 đồng bào đã qua
đời vì đại dịch. Đó là con số đồng bào bị nhiễm dịch qua đời được ngành y tế
thống kê.
Chúng
ta cầu mong hương hồn những đồng bào không may qua đời đươc yên nghỉ và siêu
thoát. Chúng ta bày tỏ lòng thương xót đến người thân của họ, đến những em bé
mồ côi.
Nhưng
còn vô số những đồng bào bị những căn bệnh khác không có cơ hội được cứu sống,
vì sự phong tỏa cực đoan của chính quyền nhiều địa phương khiến cho họ không
thể được đưa đến bệnh viện để điều trị.
Sang
chấn, tức chấn thương tâm lý được mô tả do cá nhân đã chứng kiến, trải nghiệm
một hoặc những sự kiện gây tử vong, bản thân có nguy cơ tử vong hoặc đe dọa
nghiêm trọng tính mạng cá nhân hoặc cộng đồng.
Đó
còn là phản ứng của cá nhân liên quan đến trạng thái căng thẳng, sợ hãi dữ dội,
vô vọng, bất lực hoặc kinh hoàng do hoàn cảnh xung quanh tạo ra.
Theo
mô tả trên, mọi người dân Sài Gòn trong đại dịch vừa qua đều bị sang chấn nhiều
hay ít, tùy theo bi kich mà họ nhận lấy hoặc cảm xúc cá nhân.
Hôm
nay, Sài Gòn tưởng niệm đồng bào đã vĩnh viễn ra đi vì dịch viêm phổi Vũ Hán.
Thấy có Hà Nội tham gia, có lẽ là cả nước.
Còn
nhớ, tôi đã có đề nghị, cần có Quốc tang cho đồng bào mất vì dịch. Theo tôi
biết, lãnh đạo Thành phố Hồ Chí Minh đã gởi đề xuất này cho Chính phủ. Vừa qua,
trong chương trình họp Quốc hội, hình như vấn đề này không được nhắc đến.
Hôm
nay, đọc những khẩu hiệu về tưởng niệm, tôi nghĩ rằng có lẽ sẽ khó để có được
một quốc tang cho những đồng bào của chúng ta đã không may tử vong vì dịch viêm
phổi Vũ Hán.
Tưởng
niệm người đã mất vì Covid là điều cần thiết. Nhưng đừng để mọi thứ được xoa
dịu và lãng quên bằng hình thức.
Cách
tưởng niệm đầy đủ nhất, là cần có những nghiên cứu, báo cáo khoa học đủ-đúng,
và công khai với toàn dân. Để biết vì sao số người thiệt mạng lại nhanh và
nhiều như vậy, đặc biệt là ở Sài Gòn.
Chắc
chắn cần phải có những cuộc tìm hiểu đầy đủ để biết rằng vì sao số người nhiễm
bệnh bùng phát và những nguy cơ có thể qua đời.
(DT 19/11/2021)Covid-19 đã lấy đi tính mạng của hơn 23.000 người
Việt. Không thể đong đếm nỗi đau của người ở lại. Mỗi người vẫn phải mạnh mẽ
bước tiếp, cùng vết sẹo không bao giờ lành với cả nhân loại.
"Covid nhẫn tâm đến mấy cũng nên
để lại bố hoặc mẹ!"
Đầu
mùa hè năm nay, chỉ cách đây vài tháng, cậu học trò lớp 9 Lê Đức Tùng (tên nhân
vật đã được thay đổi), học sinh một Trường THCS ở Quận 10, TPHCM vẫn đang sum
vầy trong mái ấm gia đình, trong vòng tay ba mẹ. Tùng là con hiếm muộn, từ nhỏ
được bố mẹ chăm chút cẩn thận, kỹ lưỡng.
Lý luận cần thiết nếu không muốn nói là
quyết định. Một người đi lạc trong rừng không có đầu óc lý luận để biết việc gì
nên làm trước và việc gì nên làm sau, có thể phải chết trong rừng già.
Mục tiêu trước mắt của người đi lạc là tồn
tại chứ không phải là ra khỏi khu rừng. Do đó, việc nên làm trước là bình tĩnh
đi tìm chung quanh mình một con suối hay ít nhất một khe nước, thay vì hoảng sợ
chạy tứ tung để tìm một lối thoát cho đến khi tuyệt vọng quỵ xuống và chết
trong đói khát.
Một nhận xét tôi thường gặp trên Facebook
“Nói hoài, nói mãi, vấn đề là làm gì”. Người viết nhận xét đó thật ra không có
ý khinh thường hay nặng lời với các tác giả cặm cụi suốt ngày đọc và viết,
nhưng chứng tỏ tâm lý thất vọng trước các vấn nạn của đất nước.
Ngày hôm ấy diễn ra trận đấu giữa đội tuyển bóng đá Pháp và đội Đức,
đương kim vô địch thế giới. Tổng thống Pháp François Hollande ngồi cạnh
ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier, sân vận động Stade de France
chật kín người. Trận đấu vừa bắt đầu khoảng 15 phút thì có một tiếng nổ,
khán giả reo hò trước tiếng pháo có hơi to hơn thường lệ. Trước cổng D,
một quân thánh chiến vừa kích hoạt đai chất nổ lúc 21 giờ 16.
"Khoan, có một quả bom vừa nổ, có lẽ là ở sân vận động Stade de France. Quả bom thứ hai nổ, chạy đi, có khủng bố…"
Manuel
Colaço Dias, tài xế xe buýt vừa đưa một đoàn cổ động viên đến rồi vào
quán uống cà phê, là nạn nhân đầu tiên trong số 130 người thiệt mạng
ngày hôm ấy. Bốn phút sau, một tiếng nổ lớn thứ hai vang lên. Trước cổng
H, một quân thánh chiến thứ hai kích hoạt chiếc áo chứa chất nổ, sức
công phá mạnh đến nỗi những mảnh thi thể của hắn văng xa nhiều mét.
Ngày
cuối tuần, ghé thăm ông Phạm Chí Cường, nguyên Chủ tịch Hiệp hội thép Việt Nam.
Cùng với những câu chuyện ôn lại chặng đường hơn nửa thế kỷ gắn bó với ngành
thép còn được ông tặng cuốn sách “Ký ức
về Gia đình- Bạn bè”. Ông Cường là doanh nhân có thâm niên gần 60 năm hoạt
động trong ngành thép và kết thúc sự nghiệp với cương vị là Chủ tịch Hiệp hội
Thép Việt Nam.
Những
tưởng, cuộc đời như ông là viên mãn, không mấy ai được như thế. Nhưng đọc hồi
ký của ông mới thấy những lớp lớp giông bão, bao lần tưởng như vùi dập sự
nghiệp của ông, nhưng ông đã vượt qua.
Lý
do để ông gặp nhiều rắc rối đến thế chỉ vì gia đình ông là thông gia với bà
Nguyễn Thị Năm, nhà tư sản thời thuộc Pháp có nhiều duyên nợ với kháng chiến.
Chị gái ông Cường, bà Phạm Thị Cúc (1929) lấy ông Nguyễn Hanh (1923) là con
trai cả của bà Nguyễn Thị Năm.
Tôi
sinh ra trong thời Pháp thuộc, thời Việt Minh kháng chiến 9 năm chống Pháp. Lớn
lên trong cuộc chiến tranh hai miền Nam, Bắc. Chứng kiến chiến tranh chống
Trung Quốc xâm lược ở biên giới phía Bắc và bọn Pôn Pốt ở biên giới Tây Nam.
Nhiều
người thân, bạn bè tôi đã chết trong các cuộc chiến tranh đó. Bản thân tôi cũng
đã phải sống và là chứng nhân của các cuộc chiến. Tôi cũng đã xem, đã đọc nhiều
cuốn phim, nhiều cuốn sách viết về hai cuộc thế giới đại chiến. Tôi cũng thường
theo dõi cuộc chiến ở Trung Đông, Afghanistan, Iran, Irac...
Cuộc
chiến nào cũng gây đau thương, mất mát, khổ đau, tàn phá, chết chóc. Thế nhưng,
ở thế kỷ 21, cơn dịch bệnh Virus Vũ Hán có lẽ là một cuộc chiến tồi tệ nhất,
khốn nạn nhất.
Lại
thêm một vụ xả súng tàn sát hôm qua ở Rock Hill, South Carolina. Các nạn nhân
bị bắn chết là Bác sĩ Robert Lesslie 70 tuổi, phu nhân của Bác sĩ là Barbara 69
tuổi; hai cháu là Adah Lesslie 9 tuổi và Noah Lesslie 5 tuổi. Có hai nhân công
đang làm việc bên ngoài cũng bị bắn một chết và một trọng thương.
Tất cả người chết đều là Mỹ trắng. Bắn xong ông Mỹ này lái xe về nhà rồi dùng súng ngắn 45 cal quyên sinh
từ giã cuộc đời ô trọc.
Trong
vụ xả súng giết người hàng loạt này truyền thông hết sức nhẹ nhàng thận trọng,
hổng vội vàng kết luận vì hung thủ là một ông Mỹ đen
tên Phillip Adams, từng chơi trong đội banh bầu dục NFL yêu quý vang lừng của
xã hội Hoa Kỳ. Robert Lesslie là bác sĩ của Phillip Adams.
Một
chị năm nay cỡ 60 tuổi, sinh ra và lớn lên ở miền Bắc, vào sống ở Sài Gòn (đổi
tên thành TPHCM) được hơn mười năm. Tôi gặp chị trong một trung tâm Anh ngữ (có
người nước ngoài giảng dạy).
Chị
nói chị công tác trong một cơ quan cấp sở. Và trong câu chuyện kể lể về quá
khứ, chị chép miệng mà nói: “Anh ở trong
Nam, đâu phải chịu bom rơi, đâu trở thành nạn nhân chiến tranh”.
Tôi
nghe xong, lặng người đi, buồn rười rượi. Phải chi hồi năm 1976, lúc đó chị còn
nhỏ, không biết gì, không trách. Sao bây giờ, 60 tuổi rồi, vô Nam sống cũng
mươi năm rồi, mà chị vẫn chưa đủ trí khôn hay sao?
Vì
những ứng xử khiến bất cứ ai cũng rùng mình. Chỉ nghĩ đến tiền, thay vì nghĩ
đến tính mạng của người khác, sau khi người thân của họ đi xe sang gây tai nạn khiến
một tài xế xe công nghệ tử vong và một phụ nữ (làm tiếp viên hàng không) thương
tật 79%, mà tòa xử hôm nay.
Mãi
ám ảnh, có lẽ là những chi tiết sau:
-
Gây tai nạn: Bỏ chạy để thoát thân, thay vì phải cứu người bị nạn do mình gây
ra.
Cô
gái xinh đẹp này giờ đây sống trong những tháng ngày triền miên đau đớn, hết ca
mổ này đến phẫu thuật khác và những lúc hơi khỏe cũng chỉ để chờ lên bàn mổ !
Hôm
nay cô ra Tòa, phiên xử kẻ đã cướp đi mạng sống của bác tài Grab và gần như
cuộc đời tươi đẹp của cô.
Giờ
đây với thương tật vĩnh viễn 75%, cô còn không tự lo được cho mình huống hồ con
nhỏ và mẹ già.
Buổi lễ sẽ diễn ra tại Nice, và việc tổ chức phải đáp ứng yêu cầu an
ninh cũng như giãn cách xã hội trong hoàn cảnh phong tỏa toàn quốc. Song
song đó, cảnh sát vẫn đang tiến hành điều tra. Một nguồn tin cho
AFP biết sáng nay có thêm bốn nghi can ở Val-d’Oise (ngoại ô Paris) bị
câu lưu. Một nghi can 29 tuổi bị cho là đã liên lạc với hung thủ Brahim
Issaoui, ba người khác tuổi từ 23 đến 45 hiện diện tại nhà của nghi can
này.
Kẻ sát nhân người Tunisia 21 tuổi vẫn đang nằm viện, bị cảnh
sát bắn trọng thương do dùng dao đe dọa sau khi đã giết chết ba nạn
nhân. Tình trạng của hung thủ vẫn trầm trọng nên chưa thể thẩm vấn. Le
Figaro cho biết do Issaoui bị phát hiện dương tính với virus corona, nên
các nhân viên cứu cấp đã chăm sóc hung thủ sau khi bị cảnh sát bắn, hôm
nay đều bị cách ly.