Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Thông tín viên Eric Sénanque tường trình từ Roma:
« Từ hơn hai năm qua, chức giám mục Hồng Kông đã bị bỏ trống. Việc phong giám mục cho cha Chu Thủ Nhân diễn ra sau một thời gian dài Vatican chơi trò thăng bằng. Việc Bắc Kinh siết chặt kiểm soát Hồng Kông và sự xích gần lại giữa Trung Quốc và Tòa Thánh gần đây có ảnh hưởng lên việc bổ nhiệm này, nhưng vị tu sĩ Dòng Tên chừng như là ứng viên của một sự thỏa hiệp.
Từ Hồng Kông, thông tín viên Florence de Changy tường trình :
« Toàn bộ số tiền bị phong tỏa lên đến 500 triệu đô la Hồng Kông, tương đương 60 triệu euro, theo South China Morning Post.
Hãng tin AFP trích thông cáo của phái đoàn ngoại giao Trung Quốc tại Liên Hiệp Quốc nói rằng hội nghị này dựa vào « các dối trá và định kiến chính trị ». Bắc Kinh « cổ vũ các nước đồng tổ chức lập tức hủy bỏ sự kiện can dự vào chuyện nội bộ của Trung Quốc, và kêu gọi các nước thành viên khác bác bỏ ».
Thông cáo khẳng định : « Tình hình hiện nay ở Tân Cương chưa bao giờ tốt đẹp như thế, với sự ổn định, phát triển kinh tế nhanh chóng và chung sống hài hòa giữa những người thuộc tất cả các sắc tộc ». Phái đoàn Trung Quốc cũng tố cáo Hoa Kỳ và các bên ủng hộ « đã sát hại nhiều người Hồi giáo tại Afghanistan, Irak, Syria ».
Chỉ trích mới nhất hôm Chủ nhật 25/04 của chính quyền nhắm vào ông Paul Harris, chủ nhiệm luật sư đoàn vì ông phản đối các bản án tù đối với tỉ phú Lê Trí Anh (Jimmy Lai) và nhiều nhà đấu tranh dân chủ do tham gia các cuộc biểu tình năm 2019. Văn phòng liên lạc Trung Quốc tố cáo ông Paul Harris là một « chính khách chống Trung Quốc có liên hệ mật thiết với nước ngoài », đặt vấn đề có nên để ông tiếp tục ở vị trí hiện nay hay không.
Phát biểu trong cuộc họp báo hàng tuần, bà Lâm Trịnh Nguyệt Nga nhấn mạnh, tuy tôn trọng tự do ngôn luận nhưng vẫn có giới hạn. Bà cho rằng hiện nay chưa cảm thấy cần can thiệp vào công việc của luật sư đoàn, nhưng nếu có những trường hợp « không phù hợp với luật lệ Hồng Kông » hay có khiếu kiện, chính quyền sẽ hành động.
Đa số là những tên tuổi rất được tôn trọng, đã nhiều năm đấu tranh bất bạo động cho tự do. Có thể kể luật sư Lý Trụ Minh (Martin Lee), 82 tuổi, người từng được chọn để soạn thảo Hiến Pháp Hồng Kông ; cựu dân biểu kiêm luật sư Ngô Ái Nghi (Margaret Ng), 73 tuổi ; tỉ phú truyền thông Lê Trí Anh (Jimmy Lai), 73 tuổi. Các bị cáo khác thuộc đảng Lao Động hoặc Mặt trận Nhân dân về Nhân quyền (CHRF). Những người ủng hộ, nhiều nhà báo và nhà ngoại giao phương Tây có mặt tại phiên tòa.
Bảy trong số chín nhà đấu tranh trong phiên xử sáng nay đều phủ nhận các cáo buộc liên quan đến cuộc biểu tình 1,7 triệu người ngày 18/08/2019. Bà Ngô Ái Nghi khi tự biện hộ đã nhấn mạnh, đối với người Hồng Kông không có gì quý giá bằng tự do ngôn luận và tự do biểu tình ôn hòa, phát biểu của bà được cử tọa nhiệt liệt hoan nghênh. Trước phiên xử, cựu dân biểu Lý Trác Nhân (Lee Cheuk Yan) khẳng định rất hãnh diện đã xuống đường với người dân « cùng đi qua giông bão và bóng tối ».
Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Mỹ, Ned Price, trong cuộc họp báo đã lên án « các cuộc tấn công không ngơi nghỉ của Trung Quốc vào các định chế dân chủ của Hồng Kông ». Bắc Kinh ngày càng bóp nghẹt Hồng Kông với việc « cải tổ » bầu cử nhằm loại trừ những ứng cử viên đối lập. Theo ông Ned Price, việc cải cách này « hạn chế sự tham gia của đại diện dân chủ và bóp nghẹt tranh luận, đi ngược lại ý nguyện của người dân Hồng Kông ».
Trước đó, Liên hiệp Châu Âu đã yêu cầu chính quyền Bắc Kinh chú ý xem xét « những hậu quả chính trị và kinh tế » của mọi quyết định cải cách hệ thống bầu cử có thể làm hại cho « các quyền tự do căn bản, đa nguyên chính trị và các nguyên tắc dân chủ ».
Những đường lối kinh tế cho năm năm tới được Bắc Kinh công bố trong dịp này. Les Echos nhận định : « Trung Quốc tiến lên mạnh mẽ hậu Covid-19 », trong một thế giới bị rung chuyển bởi đại dịch và sự đối địch Mỹ-Trung.
Những người dân Hồng Kông sở hữu hộ chiếu Anh hải ngoại (BNO) kể từ Chủ nhật 31/01 có thể xin cấp loại visa này, để sống và làm việc tại Anh trong 5 năm và sau đó có thể xin nhập quốc tịch. Từ trước đến nay, họ chỉ có quyền đến Anh 6 tháng và không được làm việc.
Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố việc mở rộng này giúp chứng minh « mối quan hệ lịch sử và hữu nghị sâu sắc với người dân Hồng Kông ». Ông khẳng định muốn « bảo vệ tự do và quyền tự trị, là những giá trị mà Anh và Hồng Kông vẫn gắn bó ».
Sự kiện người biểu tình ủng hộ tổng thống Donald Trump tràn vào tòa nhà Quốc Hội Mỹ và nhà cầm quyền Trung Quốc đàn áp Hồng Kông là hai đề tài chính được các báo Pháp bàn luận hôm nay 07/01/2021. Vì lệch giờ nên diễn biến ở Mỹ chủ yếu được các tờ báo Paris tường thuật trực tiếp suốt đêm trên mạng, chỉ có hai tờ kịp đưa lên trang bìa. Libération đăng ảnh hai dân biểu Mỹ đang dìu nhau chạy khỏi phòng họp với dòng tựa « Trump, chiến lược hỗn loạn », còn Le Figaro chạy tựa « Nền dân chủ rạn vỡ » với ảnh lớp lớp người biểu tình bao quanh điện Capitol.
Cảnh sát xác nhận đã bắt tạm giam 53 người trong đó có một luật sư Mỹ vì « nổi dậy » trong chiến dịch huy động đến 1.000 nhân viên công lực sáng sớm hôm nay.
Bộ trưởng An ninh Hồng Kông Lý Gia Siêu (John Lee) cho rằng vụ bắt bớ này là « cần thiết », nhắm vào một nhóm người tìm cách « nhấn chìm Hồng Kông xuống vực thẳm ». Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh khẳng định « các lực lượng bên ngoài và một số cá nhân ở Hồng Kông kết hợp với nhau để cố làm phương hại đến ổn định và an ninh của Trung Quốc ».
Sự kiện tổng thống Pháp bị nhiễm Covid là đề tài chính của nhiều báo Paris hôm nay. Libération đăng ảnh một quả cầu tuyết bên trong là Phủ tổng thống Pháp, có một chiếc xe cứu thương đậu bên ngoài, với dòng tựa « Chấn động vì Covid ở điện Élysée : Macron bị dương tính ».Le Figaro nói về cách thức « Chính phủ thích ứng với việc tổng thống phải cách ly ». Ở các trang trong, tình hình Trung Quốc và Hồng Kông chiếm khá nhiều đất với các bài phóng sự, phân tích.
Về quan hệ giữa Hoa Kỳ và châu Âu, Le Monde trong bài « Trump, Covid và quốc phòng châu Âu » nhấn mạnh, tổng thống Mỹ đã mở mắt cho những người châu Âu mơ mộng về một thế giới mà tương quan dựa trên sức mạnh.
Nếu trước đây chỉ những người trẻ trong nhóm xung kích mới có nguy cơ vào tù, thì nay cảnh sát bắt và khởi tố cả những người đi biểu tình dù có bạo động hay không. Nhiều thanh niên chuẩn bị viễn cảnh phải khăn gói vào trại giam. Bắc Kinh đã siết chặt kiểm soát Hồng Kông, viện cớ chống dịch ra lệnh cấm những cuộc « tụ họp nơi công cộng » trên hai người, và đến ngày 30/06/2019 đã áp đặt luật an ninh mới hà khắc. Phong trào phản kháng hầu như đã tắt, nhưng các vụ bắt bớ vẫn tiếp diễn. Đối lập tố cáo chế độ chuyên chế muốn « thanh trừng ».
Ba khuôn mặt trẻ tiêu biểu là Hoàng Chi Phong (Joshua Wong) 24 tuổi, Chu Đình (Agnes Chow) 23 tuổi, Lâm Lãng Ngạn (Ivan Lam) 26 tuổi đã lãnh án 13 tháng rưỡi, 10 tháng và 7 tháng tù giam. Đối với Hoàng Chi Phong, nhà đấu tranh được thế giới biết đến nhiều nhất, đây là lần thứ tư anh phải vào tù. Trong một bài đăng trên Facebook một ngày trước phiên xử, anh nhắc lại những ngày tù tội : thức ăn tồi tệ, những song sắt nặng nề, sống chung đụng, hiếm khi được nhìn thấy bầu trời…
Ông Lê Trí Anh, 73 tuổi, chủ của tờ báo Apple Daily, là một nhân vật kiên cường trong phong trào đòi dân chủ, thẳng thừng chỉ trích chính quyền Hồng Kông vốn luôn tuân lệnh Bắc Kinh.
Hôm nay, nhà tỉ phú cùng với hai lãnh đạo khác là Royston Chow và Wong Wai Keung phải ra tòa vì cáo buộc « gian lận ». Theo cáo trạng, trụ sở của tờ báo được sử dụng vào những mục đích không có trong hợp đồng thuê tòa nhà.
Chung quy lại, người ta gọi đó là những người theo chủ nghĩa hiện thực địa chính trị.
Tất cả có một điểm chung là dưới sự đe dọa và áp bức của cộng sản Trung Quốc, đã khiến tất thảy bỏ qua các giá trị cấp tiến về dân chủ, bỏ qua những nhược điểm của Trump và ủng hộ ông ấy.
Ông Robert O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia của tổng thống Mỹ Donald Trump, tuyên bố : « Các hành động mới đây của Bắc Kinh nhằm loại bỏ các dân biểu ủng hộ dân chủ khỏi Nghị viện Hồng Kông rõ ràng cho thấy đảng Cộng Sản Trung Quốc đã vi phạm trắng trợn các cam kết quốc tế ».
Ông nói thêm, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục « nhận diện và trừng phạt những người có trách nhiệm trong việc triệt tiêu tự do của Hồng Kông ».
Thưa Giáo sư, đây là nguyên văn mà Giáo sư viết:
"Trong đời tôi, một trong những hiện tượng vớ vẩn nhất tôi đã từng thấy chính là những người Mỹ gốc Việt ủng hộ Trump. Vô cùng ngu xuẩn và xấu hổ. Được một nhà báo hỏi mấy tháng trước về việc này tôi có lý giải cũng có thể hiểu là do các kinh nghiệm lịch sử cụ thể của người Mỹ gốc Việt và những đặc trưng văn hóa chính trị của nhóm này bên Mỹ. Song, vẫn ngu vô cùng. Điểm sáng là ở chỗ, các bạn Mỹ gốc việt trẻ đang dần dần thoát văn hóa chính trị hoang tưởng đủ để thấy Trump là một kẻ lửa bịp mi dân, một thằng phát xít chính hiệu".
Tôi thật sự bất ngờ. Bất ngờ không phải vì nó cao sâu, thông tuệ hay mới lạ mà một ngòi bút chính trị như Giáo sư phải có, nhưng bất ngờ vì thô thiển, chợ búa và khá “shock” so với chức danh và nghề nghiệp mà ông đang theo đuổi.
Trong một thông cáo, ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tuyên bố : « Việc chính quyền Hồng Kông sách nhiễu và hăm dọa các đại diện của phong trào dân chủ, cũng như các mưu toan bóp nghẹt mọi phản kháng, là những minh chứng rõ ràng cho sự thông đồng giữa họ và đảng Cộng Sản Trung Quốc ».
Ông Pompeo nêu ra việc bắt giữ « tám đại diện của phong trào dân chủ » trong đó có « năm đại biểu đương nhiệm của Nghị Viện Hồng Kông ». Các nhà đối lập này bị bắt hôm Chủ nhật vì đã « đối đầu » và « ngăn trở » công việc của các thành viên Nghị viện, theo phía cảnh sát.
Thầy Shum khoảng 30 tuổi, chuẩn bị ngày khai giảng vào cuối tháng Chín tại trường trung học ở khu phố thương mại bình dân Sham Shui Po (Thâm Thủy Phụ) một cách thấp thỏm. Không khí kiểm duyệt nặng nề đến nỗi thầy cô giáo không biết nên nói về đề tài nào, nên cho tranh luận những gì. Tất cả đều có thể trở thành « nhạy cảm » dưới mắt chính quyền, và người thầy dạy môn giáo dục công dân lo sợ bị phụ huynh hoặc đồng nghiệp tố cáo vì những lý do không đâu.
Việc ban hành Luật an ninh quốc gia hôm 30/06/2020 do Bắc Kinh soạn ra để đè bẹp tinh thần phản kháng tại cựu thuộc địa Anh - từ hơn một năm qua bị rung chuyển bởi phong trào dân chủ quy mô - đã có những tác động cụ thể lên các cơ sở giáo dục.
Trong số 26 người bị khởi tố có các nhân vật nổi tiếng như Hoàng Chi Phong (Joshua Wong), tỉ phú Lê Trí Anh (Jimmy Lai). La Quán Thông (Nathan Law) bị xử khiếm diện vì đã đi lưu vong ngay trước khi luật an ninh quốc gia do Bắc Kinh áp đặt lên Hồng Kông bắt đầu có hiệu lực ; một người nữa là Trương Côn Dương (Sunny Cheung) vắng mặt, có lẽ cũng đã trốn khỏi đặc khu.
Cảnh sát lần đầu tiên không cho phép tổ chức tưởng niệm vụ đàn áp đẫm máu ngày 04/06/1989 trên quảng trường Thiên An Môn, nêu ra quy định cấm tập hợp đông người vì virus corona. Tuy nhiên khoảng mấy chục ngàn người vẫn thắp nến trong khắp thành phố để tưởng nhớ các nạn nhân một cách ôn hòa.
Le Point tuần này bực tức trước tình trạng bạo lực tại Pháp, đặt câu hỏi « Quyền lực Nhà nước ở đâu ? » trong các lãnh vực tư pháp, cảnh sát, giáo dục… L’Express chú ý đến « Những ông vua của thế giới », đó là các tập đoàn công nghệ số GAFA. L’Obs dành chủ đề cho « Thế hệ Covid » - phải chăng đó là một thế hệ trẻ bị hy sinh ? Riêng Courrier International chạy hàng tựa lớn « Tập Cận Bình khóa chặt Trung Quốc » trên nền đỏ chói, với hình vẽ ông Tập quay lưng đá giò lái vào logo búa liềm.
Ở trang trong với hai màu đen và đỏ, cũng khuôn mặt Tập Cận Bình, phía sau là hàng quân đang vác súng, Courrier International tố cáo : đàn áp Tân Cương, áp đặt luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông, đe dọa Đài Loan, bỏ tù bất kỳ tiếng nói phản biện nào trên toàn Trung Quốc… Mức độ đàn áp của ông Tập lên cao chưa từng thấy, tại một đất nước vốn đã độc tài, với sự lên ngôi của những kẻ chủ trương cứng rắn.
« Trung Hoa mộng » không dành cho các dân tộc thiểu số
