Phó Đức An - Thuyết khách

Thuyết khách cũng có thể là người đàm phán hay vận động hành lang để hoàn tất một mục tiêu đặt ra.

Đặt một giả thuyết như sau:

Tình hình cuộc chiến ở Ukraina mấy hôm nay rất căng thẳng. Quân đội Ukraina sau khi được Mỹ cho phép sử dụng tên lửa tầm xa tấn công sâu vào nội địa Nga đã thành công làm tê liệt hầu hết các sân bay quân sự, các kho đạn dược khí tài, các mục tiêu quân sự, các đường giao thông trọng yếu dẫn ra tiền tuyến … khiến tình thế lật ngược dồn quân đội Nga vào chân tường. Putin hoảng loạn tính chuyện dùng bom nguyên tử để cứu nguy tình thế, bất chấp mọi việc sẽ xẩy ra.

Trong tình trạng này, nếu cứ để Putin muốn làm gì thì làm, NATO và Mỹ sẽ thực hiện theo kế hoạch đã định sẵn là tập thể cùng tấn công Nga bằng tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, xóa sổ hoàn toàn hai thành phố lớn nhất Moscow và Saint Petersburg. Nhưng lão PP ở tận Hà Nội đã lên tiếng : ”Không! Dừng ngay lại, để ta xử lý!”.

Lão liền bay về Mỹ yêu cầu gặp Biden tại Nhà Trắng, câu đầu tiên lão mắng Biden là: ”How stupid are you! Do you want to sacrifice millions of lives to end this small war?” (Sao ông ngu đến thế! ông muốn hy sinh hàng triệu mạng người để kết thúc cuộc chiến tranh nhỏ này sao?). Ngồi phịch xuống ghế, lão với tay lấy chai rượu Hennessy VSOP tu liền một hơi và không ngớt văng bậy : ”F… not worth it! …” (Đ*o mẹ, đ*o đáng…).

Biden tròn xoe mắt nhìn lão chậm rãi nói trong giọng nói hụt hơi : ”Vậy có cao kiến gì?”. Lão nhìn thẳng vào mắt Biden : ”Give me 24 hours, I will give you a peaceful world (Hãy cho tôi 24 giờ, tôi sẽ cho ông một thế giới hòa bình). Biden mặt mày rạng rỡ sung sướng nói : ”Chúng tôi sẽ đáp ứng mọi yêu cầu của ông, xong việc xin tặng thưởng thánh chém 10 tỉ đô la ạ!”. Lão cười lạnh lùng tự nhủ : ”Mịa, mạng hàng triệu người và hai thành phố khổng lồ sao rẻ thế!”.

Lão yêu cầu Biden cho gọi Putin hẹn sau 15 tiếng đồng hồ đón đặc phái viên tại sân bay quốc tế Sheremetyevo. Biden lẩm bẩm: “Flight time from Washington, DC to Moscow is 12 hours 10 minutes…” (Thời gian bay từ Washington, DC đến Moscow là 12 giờ 10 phút ) rồi ra lệnh cho Không lực Một (Air Force One) chuyên cơ của mình khởi động chở ngài thánh chém Việt Nam bay ngay tới Nga.

Lão PP lên máy bay tu nốt chai rượu rồi ngủ thiếp một mạch cho đến khi máy bay hạ cánh. Ra đón lão là tay mặt ngựa Bộ trưởng Ngoại giao Sergey Lavrov. Lão hất tay : ”Nhanh, gặp ngay tổng thống!”. Sergey Lavrov thấy một khuôn mặt Á Châu ban đầu còn bỡ ngỡ và có chút coi thường, nhưng sau một vài lời giao tiếp thì nhận thấy một năng lượng quái dị phát ra từ người đàn ông huyền bí này. Ông ta lật đật tự tay mời lão lên xe lao thẳng về điện Kremli. Trên xe Lavrov gọi điện báo cáo tình hình đón đặc phái viên PP ra sao, giọng nói có vẻ hơi run.

Putin đứng ngay cửa chính của điện Kremli đón lão PP định dẫn lão vào phòng họp chính. Lão khua tay và nói : ”Tôi chỉ có 45 phút gặp ông rồi bay về Việt Nam. Vợ tôi đợi cơm tối ở Hà Nội!”. Lão và Putin đi theo đường ven tường ra phía ngoài sân nơi có đặt một khẩu pháo lớn gọi là Pháo Sa Hoàng (Царь-пушка, Tsar'-pushka). Hai người đứng trước khẩu pháo, PP nhìn vào mắt Putin thực hiện thuật thôi miên để cho tinh thần của anh ta được bình thản, khối óc của anh ta được minh mẫn và trái tim được từ bi. Lão nói về ân oán giữa con người, những thói hư tật xấu của con người và hậu quả loài người phải gánh chịu bởi những suy nghĩ thiển cận và ý đồ tàn bạo của quỷ dữ xâm nhập vào con người. Sau đó nói về chiến tranh, mạng sống con người trong đó có cả mạng sống của Putin và gia đình.

Một bên là hạnh phúc tràn trề dưới ánh dương đẹp đẽ, một bên là đống xương tàn trong thung lũng tử thần lạnh lẽo. Sự lựa chọn cho đứa trẻ lên ba nó cũng chọn vầng dương. Tại sao những người lớn như chúng ta chỉ bởi mặt mũi mà chọn sự hủy diệt của thần chết? Chết rồi còn biết oách là gì? Chỉ khi ta sống mới cảm nhận được mọi thứ mà Chúa đã ban cho, còn chết là hết. Không ai sợ chết, những người danh vọng, giàu sang sợ chết hơn những kẻ bần hàn, nhưng tại sao phải chết khi mình có thể xoay chuyển càn khôn để cứu sống hàng triệu người, đem lại hạnh phúc và hòa bình cho nhân loại. Đấy mới là hành động cao cả lưu danh muôn đời.

Sau đấy lão tường thuật cho Putin tiến trình và kế hoạch trả đũa của NATO và Mỹ nếu Putin ấn nút đỏ. Hàng loạt máy bay siêu thanh tử thần bay từ căn cứ địa bên Đức sẽ nhanh chóng bay đến Moscow làm nhiệm vụ trảm thủ ông và toàn bộ cabinet của ông. Sau đó là hàng loạt tên lửa mang đầu đạn hạt nhân sẽ ào ào hủy diệt hai thành phố lớn nhất của ông. Mọi thứ trở lại thời kỳ đồ đá với Nga. Ông thử hình dung một thảm cảnh của dân tộc Nga do chính sự lựa chọn sai lầm do ông gây ra dẫn đến hậu quả như vậy. Trong khi ấy ông không làm gì được Mỹ, Biden vẫn ung dung ngồi nhấm nháp rượu ở Nhà Trắng, dân Mỹ vẫn không hề bị sứt mẻ gì bởi phòng thủ của họ là tuyệt vời.

Suốt buổi nói chuyện, nhờ các chư thiên độ trì cầm trịch để Putin bình thản nghe được hiểu được nên anh ta rất yên lặng lắng nghe. Sau những lời lẽ chân tình, Putin đã khóc. Khóc vì nghe ra lẽ phải, khóc vì lòng từ bi trở lại, khóc vì lần đầu tiên bị thuyết phục. Anh ta gật đầu rồi ôm chầm lấy PP : ”Tôi xin cảm ơn ông! Ngay bây giờ, chiến tranh sẽ kết thúc. Chúng tôi sẽ ngồi xuống cùng Mỹ thảo luận những bước tiếp theo…”. Quả là chỉ khi nhìn thấy quan tài mới nhỏ lệ!

Lão PP đã thực hiện thành công vai trò thuyết khách trong câu chuyện giả tưởng này!

Sức tàn phá mãnh liệt nhất, gây thương vong lớn nhất trong tất cả các cơ quan của con người không phải là răng nanh và móng vuốt, cũng không phải quả đấm hay cú đá, mà là cái lưỡi.  Thứ đáng sợ nhất trên đời không phải là thanh gươm, đạn pháo, mà cũng là cái lưỡi. Uốn ba tấc lưỡi, có thể tan cửa nát nhà, có thể mất nước mất ngôi, cũng có thể đưa đối phương vào chỗ chết. Uốn ba tấc lưỡi, có thể gây nên chiến tranh, cũng có thể đem lại hòa bình. Thế giới hiện nay thiếu một cái lưỡi có thể hô phong hoán vũ, chuyển động càn khôn, hóa giải mọi hận thù ngu dại, đem lại hòa bình và hữu nghị cho hoàn cầu. Tiếc rằng thằng có một cái lưỡi như vậy, lại chỉ dùng để uống chén rượu to, ăn miếng thịt lớn và chém gió mua vui cho đời.

Trương Nghi là bỉ tổ của thuyết khách, một người phát huy được thiên bẩm của lưỡi lên đến mức xuất thần nhập ma. Ông là một nhà vận động hành lang sử dụng tối đa sức mạnh ngôn từ của mình. Bắt đầu từ năm 328 trước Công nguyên, Trương Nghi đã sử dụng nghệ thuật vận động hành lang dọc ngang giữa các nước Ngụy, Sở, Hán và các nước khác, lợi dụng sự mâu thuẫn giữa các nước chư hầu khác nhau phá vỡ liên minh của họ khiến sức mạnh của họ suy yếu rồi thu phục vào nước Tần. Trong suốt thời kỳ vua Tần Huệ Vương, ông không chỉ giúp Tần giành được những chiến thắng ngoại giao liên tiếp mà còn giúp Tần mở rộng lãnh thổ, đóng góp to lớn vào sức mạnh của Tần và sự thống nhất Trung Hoa sau đó. Vua Tần Huệ Vương đã ghi nhận những đóng góp kiệt xuất của Trương Nghi và phong ông là "Võ Tín Quân" và tặng cho ông năm thành trì.

Vận động hành lang là một nghề cổ xưa. Về bản chất, việc mở các kênh “vận động hành lang” trong nền chính trị phương Tây xuất phát từ tinh thần quốc gia hiến định của họ, nhưng cũng có thể nói họ đã cố tình để lại một “cửa sau chính trị” khi thiết kế hệ thống chính trị quốc gia.

Lịch sử của những người vận động hành lang có thể bắt nguồn từ nước Anh vào thế kỷ 19. Nó đề cập đến những nhân viên phi chính phủ đứng ở hiên trước bên ngoài phòng Hạ viện, thuyết phục các nghị sĩ chấp nhận những yêu cầu và mong muốn nhất định cũng như nêu lên và thông qua các nghị quyết tại Quốc hội.

Ở Hoa Kỳ, nghề vận động hành lang đã tồn tại được 150 năm. Từ năm 1869 đến năm 1877, tức là dưới thời chính quyền của Tổng thống Grant, khi Quốc hội bất đồng về các vấn đề như quản lý đường sắt và thuế lông cừu, việc vận động hành lang có thể thu hút sự chú ý của các thành viên Quốc hội một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất là các công ty và tập đoàn lớn đã cử nhân sự đóng tại Washington để vận động Quốc hội bất cứ lúc nào về các vấn đề và lợi ích mà họ cần. Theo thống kê chưa đầy đủ, có khoảng 2.000 công ty vận động hành lang ở Washington. Năm 2013, số người vận động hành lang đăng ký chính thức là 12.281. Điều này có nghĩa là trung bình mỗi thành viên của Hạ viện và Thượng viện Hoa Kỳ được bao quanh bởi hơn 20 nhà vận động hành lang.

Hầu hết những người trong ngành vận động hành lang đều có nền tảng chính trị xã hội quan trọng, và một số lượng lớn các nhân vật chính trị đã tham gia nhóm vận động hành lang để “ủng hộ các nhóm lợi ích” sau khi rời nhiệm sở. Trong 20 năm qua, khi hoạt động vận động hành lang ngày càng chuyên nghiệp, ngành vận động hành lang đã chuyển từ một vùng xám xịt mơ hồ và che phủ nửa vời thành nơi thu hút sự chú ý của công chúng và là hạng mục quan hệ công chúng cấp cao không thế thiếu của chính phủ.

Đặc biệt trong suốt 8 năm cầm quyền của Bush, nhờ lập trường chính sách nhất quán của ông là hỗ trợ các công ty và tập đoàn lớn, cùng với nền tảng kinh doanh sâu sắc của các nhà điều hành chính phủ của ông, nó đã tạo sân khấu cho các nhóm vận động hành lang thể hiện kỹ năng của họ. Các cơ quan chính phủ ngày càng mở rộng vào mọi khía cạnh của đời sống doanh nghiệp, khiến các công ty phải tranh nhau chủ động “gây ảnh hưởng” đến quy định.

Theo dữ liệu do Hoa Kỳ công bố, Apple đã chi 1,4 triệu USD cho việc vận động hành lang vào năm ngoái, Facebook đã chi khoảng 5 triệu USD cho việc vận động hành lang vào năm ngoái, Google đã chi khoảng 10 triệu USD và Microsoft đã chi khoảng 7,7 triệu USD. Nhưng đối với các công ty lớn, chi phí thuê người vận động hành lang không cao, thậm chí không thể so sánh với chi phí thuê luật sư hay nhân viên ngân hàng hàng đầu, nhưng lợi nhuận cao mà người vận động hành lang mang lại là điều rất ấn tượng. 

Theo một báo cáo điều tra của tờ Washington Post vào tháng 4 năm 2009, hoạt động vận động hành lang chuyên sâu của các công ty lớn có thể mang lại cho họ những lợi ích rất lớn. Chỉ riêng dự luật miễn thuế được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua năm 2004 đã mang lại lợi nhuận 22000% cho các công ty đã đầu tư vào vận động hành lang.

Việt Nam nên chú trọng bồi dưỡng thuyết khách dùng trong ngoại giao và thương mại quốc tế. Nếu có thuyết khách giỏi để vận động hành lang thì nhiều vấn đề được giải quyết trọn vẹn đạt mục đích. Ví dụ như vấn đề chất độc da cam, nếu vận động tốt, Mỹ đã nhận ra trách nhiệm và bồi thường hàng tấn tiền cho chúng ta…tiếc rằng ta không có những cái lưỡi biết uốn.

PHÓ ĐỨC AN 01.11.2024