Nguyễn Quang Duy - Đổi mới chính trị để hòa giải dân tộc

Hai thủ tướng Hun Sen và Lý Hiển Long tại Singapore ngày 26/07/2010.

Gần đây có hai sự kiện đáng để chúng ta suy ngẫm:

(1)      Thủ tướng Lý Hiển Long tuyên bố Hà Nội “xâm lược”, “chiếm đóng” Campuchia; và

(2)       Đại tá Hải quân Hoa Kỳ Nguyễn Từ Huấn được vinh thăng Phó Đề đốc, trở thành vị tướng thứ 4 của Quân lực Hoa Kỳ, cho biết gia đình ông gồm 7 người, nhỏ nhất chỉ 2 tuổi, bị Cộng sản xử tử trong biến cố Mậu Thân 1968.

Phép thử lòng tin chiến lược

Ngày 15/11/2018, bế mạc Thượng đỉnh ASEAN thường niên tại Singapore, Thủ tướng Lý Hiển Long chia sẻ đã đến lúc ASEAN phải chọn giữa Mỹ-Trung. ASEAN hình thành với 5 nước nhỏ vào năm 1967 nhằm chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa Cộng sản, Hà Nội chính là nỗi đe dọa của các nước này.

Cam Bốt : Một tòa nhà do Trung Quốc xây sụp đổ, ít nhất 18 người chết

Các nhân viên cứu hộ tiếp tục đào bới tìm người sống sót tại tòa nhà bị sụp đổ ở Sihanoukville, Cam Bốt hôm 22/06/2019.

Đăng ngày 23-06-2019 Sửa đổi ngày 23-06-2019 14:41

Tại Cam Bốt, một tòa nhà 7 tầng đang xây tại Sihanoukville đã bị sụp đổ hôm 22/06/2019 đã làm ít nhất 18 người chết và 24 người bị thương, theo tổng kết hôm nay. Chủ đầu tư là người Trung Quốc, công trình này không có giấy phép xây dựng.

Đọc thêm:  Sihanoukville, thuộc địa Trung Quốc ?

Trên 1.000 người trong đó có các quân nhân, cảnh sát, nhân viên y tế tiếp tục đào bới để cố gắng tìm những người sống sót. Từ Phnom Penh, thông tín viên Juliette Buchez gởi về bài tường trình :

« Cho đến đầu giờ chiều hôm qua, con số được loan báo là ít nhất 3 người chết và khoảng 20 người bị thương. Nhưng số thương vong sẽ còn nặng nề hơn vì nhiều công nhân đang còn bị chôn vùi dưới đống đổ nát. Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân vì sao tòa nhà bị sụp đổ, nhưng bốn người Trung Quốc trong đó có một giám sát công trường đã bị công an thẩm vấn.

Đặc khu kinh tế Trung Quốc tại Cam Bốt bác bỏ cáo buộc về né thuế

Cảng Sihanoukville, Cam Bốt. Ảnh chụp ngày 28/09/2017.

Đăng ngày 21-06-2019 Sửa đổi ngày 21-06-2019 14:58

Đặc khu kinh tế Sihanoukville do Trung Quốc sở hữu tại Cam Bốt hôm nay 21/06/2019 bác bỏ thông tin là các công ty ở đây đã bị phạt vì đã thay đổi xuất xứ hàng Trung Quốc để né thuế hải quan của Mỹ.

Hôm thứ Tư 19/6, phát ngôn viên đại sứ quán Mỹ Arend Zwartjes trong một email đã xác nhận với hãng tin Reuters là bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ đã thanh tra và phạt một số công ty bên trong đặc khu kinh tế Sihanoukville (SSEZ) vì những công ty này đã thay đổi xuất xứ hàng Trung Quốc thành hàng sản xuất tại Cam Bốt, nhằm tránh thuế hải quan mà chính quyền Donald Trump áp đặt lên Bắc Kinh. Phát ngôn viên này không cho biết thêm chi tiết. 

Đặc khu kinh tế Sihanoukville trong một thông cáo đăng trên trang web tối qua đã bác bỏ cáo buộc trên đây, nói rằng họ đã kiểm tra nội bộ, nhưng không thấy đơn vị nào trong số 29 công ty tại đây có sản phẩm xuất khẩu sang Hoa Kỳ bị hải quan Mỹ thanh tra và phạt. 

Việt Nam giải cứu Cam Bốt, nhưng Trung Quốc mới là kẻ chiến thắng

Cựu chiến binh Việt Nam từng chiến đấu với Khmer Đỏ kỷ niệm 40 năm chiến thắng chế độ diệt chủng ở Cam Bốt ngày 7 tháng Giêng. Ảnh chụp ngày 04/01/2019 tại Hà Nội.

Đăng ngày 09-01-2019 Sửa đổi ngày 09-01-2019 17:15

Theo tác giả David Hutt trên Asia Times, bốn mươi năm sau khi lực lượng Việt Nam tiến vào quét sạch chế độ Khmer Đỏ được Trung Quốc chống lưng, nay rõ ràng Cam Bốt thân cận với Bắc Kinh hơn, thay vì nằm trong quỹ đạo của Hà Nội.

Phnom Penh được giải phóng khỏi chế độ diệt chủng

Đúng 40 năm trước, khoảng 100.000 người lính Việt Nam cùng với 20.000 người Cam Bốt bỏ ngũ tiến vào Phnom Penh để lật đổ chế độ mao-ít cực đoan Khmer Đỏ. Lực lượng giải phóng chỉ tìm thấy không đầy 100 người còn sống sót ở thủ đô. Phe Khmer Đỏ, lên nắm quyền năm 1975, đã đuổi dân thành phố ra khỏi Phnom Penh, để lại những tòa nhà hoang phế, sụp đổ.

Ở nông thôn, nơi hầu hết người Cam Bốt bị buộc phải đến sống, trong cuộc cách mạng « Năm Zero » của Khmer Đỏ, thực sự là một cơn ác mộng. Sau không đầy bốn năm cầm quyền, có đến một phần tư dân số Cam Bốt đã bị chết dưới chế độ khát máu này. Mãi đến tháng 11/2018, hai trong số các lãnh đạo cao cấp của Khmer Đỏ mới bị chính thức buộc tội diệt chủng đối với người Chàm và người Việt.

Ngọc Vinh - Tiếng súng đã vang…

Những người lính Quân đoàn 4 của VN tiến vào Thủ đô Phnom Penh của Campuchia ngày 7-1-1979

(Để tưởng niệm những người lính Việt bỏ mình trong cuộc chiến với Khmer Đỏ)

1- Sáng ngày 17-11-1977, hơn 150 thanh niên tuấn tú của Phan Thiết bị gậy đầy đủ tập trung tại sân vận động, chờ xe đến đón đưa đi quân trường An Sơn (Bình Định). Mẹ tôi ngồi trước mặt tôi, bên phía bãi cỏ dành cho thân nhân những người ”lên đường làm nghĩa vụ quân sự”, khuôn mặt đẫm nước mắt. 

Tôi là con trai út trong một gia đình bảy anh chị em, nên được mẹ thương yêu nhất nhà cũng là điều dễ hiểu. Khi cuộc chiến Việt- Mỹ kết thúc, trong gia đình tôi, có hai ông anh bị xếp diện “Ngụy”, một bà chị cả là đảng viên đảng Cộng sản Việt Nam. Trong gia đình “hai chiến tuyến “ này, mỗi người trong số ba anh chị tôi vừa kết thúc bổn phận chính trị đã chọn lựa của họ. Giờ đến lượt bổn phận của tôi, nhưng không phải là tự nguyện. Tôi cùng nhiều bạn bè khác bị đẩy lên đường chiến chinh khi “tiếng súng đã vang trên bầu trời biên giới”!

Cam Bốt kỷ niệm 40 năm Khmer Đỏ bị đánh đuổi

Lễ kỷ niệm 40 năm ngày chế độ Khmer Đỏ sụp đổ, Phnom Penh, 07/01/2019.

Đăng ngày 07-01-2019 Sửa đổi ngày 07-01-2019 15:25

Khoảng 100.000 người Cam Bốt hôm nay 07/01/2019 đã tập hợp tại sân vận động Olympic ở thủ đô Phnom Penh để kỷ niệm 40 năm chế độ Khmer Đỏ sụp đổ. Thủ tướng Hun Sen nói rằng đây là ngày đất nước « được khai sinh lần thứ hai ».

Phe mao-ít cực đoan Khmer Đỏ, đứng đầu là Pol Pot, đã ngự trị bằng chế độ khủng bố khi chiếm được chính quyền năm 1975, làm hai triệu người Cam Bốt bị chết vì đói, lao động cưỡng bức, tra tấn và thảm sát hàng loạt.

Thảm trạng này đã kết thúc vào ngày 7 tháng Giêng năm 1979, tức cách đây đúng 40 năm, khi Hun Sen, một cựu lãnh đạo Khmer Đỏ với sự giúp sức của quân đội Việt Nam, đã tiến vào thủ đô Cam Bốt, đánh đuổi chế độ được Bắc Kinh yểm trợ. 

Đối lập Cam Bốt được phép hoạt động chính trị trở lại

Một xưởng may gia công cho H&M tại tỉnh Kandal, Cam Bốt, 12/12/2018.

Đăng ngày 13-12-2018 Sửa đổi ngày 13-12-2018 15:49

Quốc hội Cam Bốt ngày 13/12/2018 đã sửa đổi luật về các chính đảng, cho phép thành viên các đảng đối lập được quay lại chính trường nếu cá nhân có đơn xin. Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Phnom Penh bị Liên hiệp Châu Âu đe dọa trừng phạt kinh tế.

Tòa án Tối cao vào tháng 11/2017 đã ra lệnh giải tán đảng đối lập chính là đảng Cứu nguy Dân tộc Cam Bốt (CNRP), và cấm mọi hoạt động chính trị trong 5 năm đối với 118 thành viên, mở đường cho thủ tướng Hun Sen tiếp tục tại vị. Từ Phnom Penh, thông tín viên Juliette Buchez phân tích :

« Trước Quốc hội, một trong số các dân biểu giải thích việc sửa luật về các đảng chính trị được tiến hành trong tinh thần hòa giải dân tộc, chứ không phải để tránh bị trừng phạt. 

Những món quà của Trung Quốc: Phúc hay họa cho Cam Bốt ?

Hàng trang trí cho Tết âm lịch phục vụ khách Trung Quốc được bày bán tại Phnom Penh, 11/02/2018.

Đăng ngày 05-09-2018 Sửa đổi ngày 05-09-2018 16:31

Công ty Union Development của Trung Quốc được nhượng đến 40.000 hecta đất, gấp bốn lần số lượng mà luật pháp Cam Bốt cho phép, để phát triển một trung tâm du lịch nhiều tỉ đô la tại tỉnh Koh Kong. Những ngư dân sinh sống trong khu vực qua nhiều thế hệ bị trục xuất một cách tùy tiện, bị đưa vào sâu trong nội địa, và bảo rằng bây giờ họ trở thành nông dân ! Lợi ích do đầu tư Trung Quốc mang lại chỉ nằm gọn trong cộng đồng người Hoa. Doanh nghiệp địa phương may mắn lắm chỉ vớt vát được chút ít « cơm thừa canh cặn ».

Theo tác giả Pheakdey Heng thuộc Enrich Institute viết trên Diễn Đàn Đông Á, năm nay là năm kỷ niệm 60 năm quan hệ ngoại giao giữa Cam Bốt với Trung Quốc, và mối liên hệ giữa đôi bên chưa bao giờ chặt chẽ như thế.

Trung Quốc ngày càng là đối tác kinh tế và ngoại giao quan trọng nhất của Cam Bốt. Chỉ riêng trong hai năm vừa qua, Cam Bốt đã ký kết hơn 30 thỏa thuận song phương với Trung Quốc.

Trung Quốc cảnh cáo mọi can thiệp của nước ngoài vào Cam Bốt

Tập Cận Bình và Hun Sen tại Phnom Penh ngày 13/10/2018.

Đăng ngày 02-08-2018 Sửa đổi ngày 02-08-2018 11:58

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi), hôm nay 02/08/2018, chúc mừng thủ tướng Cam Bốt Hun Sen đã chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 29/07, đồng thời cảnh cáo mọi can dự của nước ngoài. Cuộc bầu cử bị đối lập tố cáo là gian lận, và bị các nước phương Tây chỉ trích.

Trong một thông cáo, ông Vương Nghị nói rằng cuộc bầu cử biểu hiện « sự ủng hộ » và « lòng tin » của nhân dân đối với Đảng Nhân Dân Cam Bốt (PCC). « Trung Quốc luôn kiên quyết ủng hộ những nỗ lực của Cam Bốt để bảo vệ chủ quyền, độc lập và ổn định, phản đối mọi sự can thiệp của các nước ngoài vào chuyện nội bộ của Cam Bốt ».

Bầu cử Cam Bốt : Đối lập tiếp tục kêu gọi tẩy chay

Kiểm tra danh sách cử tri tại một phòng phiếu ở Phnom Penh, 28/07/2018.

Đăng ngày 28-07-2018 Sửa đổi ngày 28-07-2018 13:43

Người dân Cam Bốt đi bầu Quốc hội ngày 29/07/2018, một cuộc bầu cử mà đảng cầm quyền hầu như chắc chắn sẽ thắng, giúp đương kim thủ tướng Hun Sen tiếp tục tại vị. Phe đối lập kêu gọi cử tri tẩy chay không đi bầu, trong khi tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres khuyến khích các bên giảm bớt căng thẳng, sau tuyên bố « tiêu diệt những kẻ phản bội » của ông Hun Sen một hôm trước.

Ngoài đảng Nhân Dân Cam Bốt (CPP) của ông Hun Sen, còn có 19 đảng khác ra tranh cử, nhưng không đảng nào có khả năng giành được ảnh hưởng. Đối thủ chính của CPP là đảng Cứu nguy Dân tộc Cam Bốt (CNRP) đã bị Tòa án Tối cao ra lệnh giải thể hồi tháng 11/2017. 

Bầu cử Cam Bốt : Hun Sen đòi « tiêu diệt những kẻ phản bội »

Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen (áo xanh) trong cuộc mít-tinh tranh cử cuối cùng ngày 27/07/2018.

Đăng ngày 27-07-2018 Sửa đổi ngày 27-07-2018 13:39

Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen hôm nay, 27/07/2018, hoan nghênh nỗ lực của chính quyền để « tiêu diệt những kẻ phản bội », nhân một cuộc tập hợp cử tri quy mô, hai ngày trước cuộc bầu cử Quốc hội bị đối lập kêu gọi tẩy chay.

Trước khoảng mấy chục ngàn người ủng hộ tại Phnom Penh sáng sớm hôm nay, ông Hun Sen, cầm quyền từ 33 năm qua, tuyên bố : « Mới đây chúng ta đã có những biện pháp theo luật định nhằm tiêu diệt những kẻ phản bội mưu toan lật đổ chính quyền, và một lần nữa đưa đất nước lâm vào cảnh chiến tranh ». 

Huy Đức - Nguyễn Bắc Son

Ông Nguyễn Bắc Son trong buổi lễ ký thỏa thuận hợp tác với Campuchia năm 2011.

Năm 2011, Bộ trưởng 4T Nguyễn Bắc Son đến thăm Campuchia. Trong buổi họp báo chung, khi nghe Bộ trưởng Khieu Kanharith giới thiệu, "Ở đây chúng tôi gần như chỉ có báo tư nhân, đài truyền hình, phát thanh cũng đều của tư nhân", Bắc Son nói, "Tôi rất chia sẻ với những khó khăn của bạn".

 

Một số nhà báo Việt Nam có mặt, hiểu chuyện, rất xấu hổ. Bạn tôi, khi đó là tổng biên tập một tờ nhật báo lớn ở Phnom Penh, bưng miệng cười, "Ông Bắc Son tưởng Khieu Kanharith than thở là Nhà nước Campuchia không có tiền đầu tư mà không hiểu ngầm ý ông ấy khoe rằng, Campuchia có báo tư nhân, có tự do báo chí hơn hẳn Việt Nam " [Từ đó, Việt Nam đã chi hàng chục triệu USD giúp Campuchia làm hạ tầng phát thanh và truyền hình].

Hun Sen bổ nhiệm con trai làm Tư lệnh Quân đội Hoàng gia Cam Bốt

Trung tướng Hun Manet, con trai cả của thủ tướng Cam Bốt Hun Sen.

Đăng ngày 30-06-2018 Sửa đổi ngày 30-06-2018 16:23

Hôm nay 30/06/2018 con trai cả của ông Hun Sen đã được bổ nhiệm hai chức vụ cao cấp trong quân đội, vào lúc thủ tướng Cam Bốt đang tìm cách mở rộng quyền lực gia đình.

Trung tướng Hun Manet, con trai đầu của ông Hun Sen được thăng chức Tư lệnh Quân đội Hoàng gia Cam Bốt, đồng thời phụ trách Bộ Tổng tham mưu. Năm nay 40 tuổi, ông Hun Manet tốt nghiệp trường võ bị West Point, vẫn tiếp tục là người đứng đầu đơn vị chống khủng bố của bộ Quốc phòng, và sẽ được thăng lên tướng bốn sao cho tương xứng với chức vụ mới.

Trung Quốc gởi xe bọc thép sang Cam Bốt để tập trận chung

Thứ trưởng Quốc Phòng Cam Bốt Moeung Samphan (giữa, phải ) bắt tay phó tổng tham mưu trưởng quân đội Trung Quốc Qi Jianguo (giữa, trái ) tại Phnom Penh ngày 23/01/2013.

Đăng ngày 07-03-2018 Sửa đổi ngày 07-03-2018 14:56

Báo Khmer Times hôm 06/03/2018 đưa tin khoảng 30 xe bọc thép cùng nhiều xe quân sự Trung Quốc sẽ được đưa đến Cam Bốt tuần tới để chuẩn bị cho cuộc tập trận chung ngày 17/3, nhằm « tăng cường khả năng hợp tác chống khủng bố ».

Tờ báo cho biết bộ trưởng Quốc phòng Cam Bốt Tea Banh đã xác nhận thông tin này, và dẫn lời một sĩ quan cao cấp nói thêm, Trung Quốc cũng đưa sang ba trực thăng, 190 binh lính để tập trận chung với 280 lính Cam Bốt ở Phnom Scruoch, tỉnh Kampong Speu. Tuy nhiên, số xe quân sự này không phải là hàng viện trợ.

Huy Đức - « Hồi Ức Lính Tây Nam »

Năm con gà bị vặn cổ; một con heo sặc tro, chỉ ít phút sau, lính pha thịt chặt xương đâu ra đấy [gà và heo của những người dân Khmer vừa chạy, trong thời điểm người lính được quán triệt “không lấy cái kim sợi chỉ của dân”]. Những người lính giành nhau những miếng vàng lá. Những người lính loay hoay mở chiếc đồng hồ trên cổ tay một tên “Pốt” vừa bị bắn hạ. Và, những món đồ cổ trong ba lô… 

Chưa có một cuốn sách nào tiếp cận những “người lính tình nguyện” ở cả những góc khuất như thế. Nhưng, đấy là chiến tranh. Đấy là những người lính rách rưới, đói xanh xao, hành quân cả tháng, không có “chất tươi”. Đấy là những người lính có thể chết vì hổ vồ, rắn cắn; có thể mất chân, có thể mục kích bốn, năm đồng đội của mình bị hất tung lên bởi một trái mìn… 

Hun Sen bổ nhiệm con rể làm phó giám đốc cảnh sát Cam Bốt

Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen. Ảnh chụp tại Phnom Penh ngày 07/01/2018.

Đăng ngày 18-01-2018 Sửa đổi ngày 18-01-2018 13:20

Thủ tướng Cam Bốt Hun Sen đã đưa con rể lên làm phó giám đốc cảnh sát quốc gia, một động thái mà theo Reuters hôm nay 18/01/2018 là nhằm củng cố quyền lực trước cuộc bầu cử năm nay.

Ông Dy Vichea, chồng của Hun Mana, con gái lớn của ông Hun Sen, đã được bổ nhiệm vào chức vụ trên hôm thứ Ba 16/1, theo một sắc lệnh mà hãng tin Anh tham khảo được hôm nay. 

Hà Nội kêu gọi chính quyền Cam Bốt bảo vệ Việt kiều

Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng.

Đăng ngày 10-10-2017 Sửa đổi ngày 10-10-2017 16:28

Chính phủ Việt Nam hôm nay 10/10/2017 kêu gọi Cam Bốt bảo đảm các quyền hợp pháp của Việt kiều sống tại nước này, sau khi chính quyền Phnom Penh loan báo sẽ hủy bỏ các giấy tờ không hợp lệ của 70.000 người nhập cư, hầu hết là người Việt.

Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đề nghị Cam Bốt sẽ có những biện pháp thích hợp để bảo đảm các quyền hợp pháp và chính đáng của các Việt kiều sinh sống tại nước này. 

Chính quyền Cam Bốt đề nghị giải thể đảng đối lập

Những người ủng hộ Kem Sokha, lãnh đạo đảng Cứu nguy Dân tộc (CNRP), bên ngoài tòa kháng án, Phnom Penh ngày 26/09/2017.

Đăng ngày 06-10-2017 Sửa đổi ngày 06-10-2017 15:33

Chính phủ Cam Bốt ngày 06/10/2017 đã yêu cầu Tòa án Tối cao giải thể đảng đối lập chủ chốt, sau khi đã bắt giam chủ tịch đảng này vì tội phản quốc, khiến nhiều dân biểu sợ hãi phải đi lưu vong.

Đảng Cứu nguy Dân tộc Cam Bốt (CNRP) đã bị trấn áp bằng nhiều cách, từ việc vận dụng luật pháp cho đến hăm dọa bên ngoài, trong bối cảnh chuẩn bị cho cuộc bầu cử 2018. Kỳ bầu cử này là một thử thách cho thủ tướng Hun Sen sau 32 năm nắm quyền.

Cam Bốt trục xuất 63 nghi can Trung Quốc và Đài Loan theo lệnh Bắc Kinh

Các nghi can Đài Loan và Trung Quốc bị trục xuất sang Bắc Kinh.

Phát thanh RFI ngày 21.09.2016

(AP 21/09/2016) Cam Bốt hôm nay 21/09/2016 loan báo đã trục xuất 50 người Trung Quốc và 13 người Đài Loan sang Trung Quốc, theo yêu cầu của Bắc Kinh, vì tội lừa đảo qua internet.

Ouk Haiseila, trưởng bộ phận điều tra về nhập cư của Bộ Nội vụ Cam Bốt cho biết các nghi can đã được đưa sang Trung Quốc trên một chuyến bay đặc biệt do Bắc Kinh điều sang. Những người này bị bắt giữ cuối tháng trước tại Phnom Penh, bị cáo buộc đã lừa đảo các nạn nhân Trung Quốc bằng cách sử dụng những cuộc gọi qua internet.

Thủ tướng Cam Bốt đáp trả chỉ trích của người Việt trên Facebook

Đăng ngày 25-08-2016 Sửa đổi ngày 25-08-2016 16:12

Bị lên án là theo đuôi Trung Quốc, phá hoại một quan điểm chung của ASEAN về tranh chấp Biển Đông, thủ tướng Cam Bốt Hun Sen hôm qua 24/08/2016 đã đáp trả những lời chỉ trích từ phía một số người Việt dùng mạng Facebook.

The Phnom Penh Post hôm nay cho biết trên Facebook, ông Hun Sen đã trực tiếp trả lời bình luận của một người sử dụng Việt Nam. Thủ tướng Cam Bốt viết : « Nếu bạn hay nước của bạn có vấn đề với Trung Quốc, thì xin hãy giải quyết một cách hòa bình. Đừng đổ lỗi cho tôi và đừng bắt Cam Bốt phải can dự vào chuyện nội bộ của nước các bạn ».