Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Tôi thấy phân vân bản tin dưới đây [1] vì theo đó vaccin Tàu sẽ ưu tiên cho người cao tuổi [1]. Nhưng ngay cả ở bên Tàu vaccin này không dùng cho người cao tuổi.
Vậy các giới chức y tế dựa vào chứng cớ nào để dùng vaccin đó cho người cao tuổi ở Việt Nam?
Theo thông tin từ một lãnh đạo TPHCM thì vaccin Tàu sẽ được tiêm chủng cho "những đối tượng có nguy cơ cao là người lớn tuổi và người có bệnh lý nền. Trọng tâm thứ hai là tiếp tục nỗ lực phủ vaccin cho đội ngũ công nhân người lao động" [1].
Trước hết, phải nói ngay là tôi thấy mừng khi bà con Sài Gòn đã chê vaccin Trung Quốc trong ngày chích mở màn 13/08/2021 vừa qua. Chuyện này chứng tỏ bộ máy tuyên truyền của nhà nước thông qua các tờ báo, và các dư luận viên… ca ngợi chất lượng Sinopharm suốt cả tuần qua, đã không còn gạt được người dân
Xin tặng thêm bà con những thông tin này để thấy nhiều nước trên thế giới đánh giá vaccin Trung Quốc như thế nào. Không phải tự nhiên mà những nước phát triển không công nhận người đã chích Sinopharm, Sinovac là “người đã chủng ngừa đầy đủ” cho dù hai vaccin này đã được Tổ chức Y tế Thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp.
Nhân đây tôi cũng muốn nhắn với những người lớn tiếng ủng hộ Sinopharm (thật trùng hợp khi họ đều là những “nhà giàu mới”, tư sản thân hữu, nhà báo thân chính quyền...). Quý vị hãy thôi cái trò đứng ở vị trí trên cao để khuyên bảo những người dân lao động bình thường. Rằng vaccin tốt nhất là vaccin hiện có, đừng kén chọn, ăn mày đừng đòi xôi gấc...
Lời giới thiệu: Ở Việt Nam ngày nay người ta, nhứt là giới KOL, có câu 'Vaccin tốt nhứt là vaccin đang có' để gián tiếp quảng bá vaccin của Tàu. Hóa ra câu này xuất phát từ ông tổng thống Phi Luật Tân Duterte, chớ không phải người Việt nghĩ ra. Ở bên Phi Luật Tân người dân cũng ngần ngại với vaccin Tàu.
Bài dưới đây là một lá thư đăng trên tập san Journal of Public Health (15/6/2021) [1] bàn về câu nói đó và sự lựa chọn vaccin. Tác giả là một giảng viên thuộc Bộ môn Thần học của Đại học De La Salle, Manila. Thấy lá thư viết rất khéo nên tôi dịch ra và chia sẻ cùng các bạn.
****
'Vaccin tốt nhứt là vaccin đang có' và 'Chờ đợi một vaccin tốt là lựa chọn tốt nhứt' [1]
Gởi Ban biên tập:
Việt Nam đã nhập 5 triệu liều vaccin Tàu và chuẩn bị dư luận cho vaccin này, vậy thì chúng ta đánh giá vaccin Tàu ra sao, và đề nghị gì cho nhà chức trách?
Tôi đề nghị 5 điều: (1) Tạm thời chưa công nhận những ai đã tiêm vaccin Tàu; (2) Không dùng vaccin Tàu cho những người có nguy cơ cao; (3) Chỉ tiêm vaccin Sinopharm và Sinovac 1 liều như là bổ trợ cho các vaccin khác; (4) Yêu cầu Sinopharm và Sinovac cung cấp thêm dữ liệu khoa học; và (5) Chủ động tiếp cận những nguồn vaccin mới từ Novavax (Mỹ).
1. Sinopharm và Sinovac
Tàu có 2 loại vaccin do hai công ti (Sinopharm và Sinovac Biotech) đang được sử dụng. Vaccin của công ti Sinopharm có tên là "BBIBP vaccin" (hay BBIBP-CorV). Vaccin của Sinovac là "CoronaVac".
Sài Gòn đang có chiến dịch phun xịt khử khuẩn nơi công cộng để tẩy virus nCov. Tôi nghĩ KHÔNG nên theo đuổi cách làm này, vì sẽ không đem lại hiệu quả mà còn tăng nguy cơ bệnh tật cho công chúng.
Năm ngoái tôi có một cái note giải thích tại sao phun xịt khử khuẩn ngoài trời không có hiệu quả. Hôm nay xin đề cập lại với những bằng chứng khoa học cụ thể để các bạn biết và tham khảo.
1. Lý do thứ nhứt: 99% ca lây lan là trong nhà
Malaysia có được 45 triệu liều vaccin Pfizer/BioNTech, đủ để tiêm chủng cho 70% dân số. Khoảng 16 triệu liều đã được phân phối, số còn lại sẽ được dùng để tiêm mũi thứ hai. Đối với những người chưa được chích ngừa, họ sẽ được tiêm vaccin Pfizer.
Trước đó chính quyền cho biết đã có được 12 triệu liều của Sinovac, trong khuôn khổ một thỏa thuận theo đó công ty Nhà nước Pharmaniaga sẽ đảm nhận khâu hoàn tất để phân phối vaccin trong nước.
Một số bạn (và có lẽ nhiều người trong cộng đồng) nghĩ rằng vaccin Pfizer và Moderna có hiệu quả cao hơn vaccin AstraZeneca (AZ), và từ đó, họ chờ 'vaccin xịn'.
Tôi muốn thuyết phục các bạn rằng cách so sánh đó và niềm tin đó sai. Các bạn nên tiêm vaccin (1 trong 3 loại vaccin hiện nay) khi có cơ hội. Đừng chần chờ vaccin 'xịn', vì không có khái niệm vaccin xịn.
Không thể so sánh hiệu quả giữa các vaccin.
Báo Tuổi Trẻ có bài 'Trung Quốc thừa nhận vắc xin kém hiệu quả' [1]. Cái note này trình bày vài tìm hiểu của tôi về các loại vaccin, để hiểu tại sao vaccin Tàu không có hiệu quả cao so với các vaccin của Mỹ, Đức, Anh.
Để hiểu vai trò của vaccin, chúng ta phải ôn qua vài dòng về cơ chế gây bệnh của virus Vũ Hán. Con virus Vũ Hán nằm trong gia đình coronavirus. Cấu trúc của các con virus này bao gồm 4 protein: nucleocapsid, envelope, membrane và spike.
Protein nucleocapsid có chức năng hình thành các chất liệu di truyền cơ bản, và có hình trái banh tròn. Bề ngoài của nucleocapsid là cái ‘bao thư’ (envelope) và màng nhầy (membrane). Còn cái protein ‘spike’ nó có hình dáng của một cái dùi cui, và nó cắm trên ‘trái banh’. Thành ra, nhìn con virus này thì chúng ta thấy nó giống như cái vương miện hình tròn. Chính vì vậy mà người ta đặt cho nó cái tên hơi vương giả là ‘corona’.
 |
| Một chuyền may tại Nhà máy Dệt may Thành Công ở Saigon, 09/07/2019. |
