Con đường tơ lụa trên bộ và trên biển. |
Les Echos hôm nay 07/02/2018 có bài phân tích mang tựa đề « Con đường tơ lụa mới : Kế hoạch thực sự của Tập Cận Bình ». Theo tác
giả Michel De Grandi, không nên bị choáng ngợp trước kế hoạch đại quy
mô này mà quên đi những nguy cơ đang đe dọa, vì ẩn giấu phía sau là tham
vọng của Bắc Kinh : nhào nặn một quá trình toàn cầu hóa theo kiểu Trung
Hoa.
Kế
hoạch thật là vĩ đại với ngân sách khoảng 1.000 tỉ đô la, các dự án
trải rộng trên tất cả các châu lục, từ vận chuyển trên bộ lẫn trên biển.
Về mặt tài chính, có sự tham gia của nhiều quỹ, một ngân hàng phát
triển tập hợp khoảng 60 nước : Con đường tơ lụa mới có những con số gây
chóng mặt.
Dự án được Bắc Kinh lăng-xê năm 2013 không được Paris
hưởng ứng mấy. Tuy nhiên từ khi chuyến tàu nối liền Vũ Hán với Lyon đến
nơi, và khi tổng thống Pháp thăm Trung Quốc, chủ đề này được chính thức
nêu ra và bắt đầu được chú ý hơn. Liên tục diễn ra các hội nghị để thông
tin, các diễn giả cố thuyết phục các doanh nghiệp tham gia « kế hoạch Marshall tuyệt vời » này. Tuy nhiên theo Le Figaro, dự án này có nhiều mối nguy tiềm ẩn, nhất là với sự mù quáng của phương Tây, cách suy nghĩ đơn giản với mối lợi trước mắt.
Kế hoạch đầy tham vọng bao trùm toàn cầu
Ba năm sau khi giới thiệu, « Con đường tơ lụa mới » không
ngừng mở rộng về mặt địa lý : từ 60 nước ban đầu, nay đã lên đến khoảng
100. Chẳng hạn châu Phi hầu như tham gia toàn bộ, Bắc Cực có « Con đường tơ lụa mới » riêng, hoặc Nam Mỹ, nơi Trung Quốc đang tăng cường sự hiện diện.
Danh
sách các lãnh vực cũng được nối dài. Từ các cơ sở hạ tầng giao thông
đơn thuần, nay gồm cả hợp tác văn hóa, du lịch. Tên của kế hoạch cũng
được đổi từ « Con đường tơ lụa mới » sang « Một vành đai, một con đường » (One Belt, One Road hay Nhất Đới, Nhất Lộ). Trong nước cũng như ngoài nước, Trung Quốc tổ chức các cuộc hội thảo để làm phong phú nội dung cho bộ khung kế hoạch.
Theo Les Echos, rõ ràng là sau lớp vỏ dự án kinh tế, « Con đường tơ lụa mới » mang
nhiều tham vọng, mà trước hết là kế hoạch tuyên truyền hoàn hảo. Để
khuyến dụ, chính quyền Bắc Kinh sử dụng giọng lưỡi khác nhau cho từng
đối tượng. Các lý lẽ đưa ra trước các nhà nghiên cứu khác hẳn so với
trước các nhà báo, còn đối với giới kinh doanh thì được nhấn mạnh về các
mặt khác. Tất cả những hoạt động quảng bá này chuyển đổi « Con đường tơ lụa mới » từ một khái niệm sơ khai ban đầu trở thành một việc đương nhiên.
Chuyến tàu đầu tiên từ Vũ Hán đến châu Âu. |
Xuất khẩu quyền lực mềm và mô hình Nhà nước tập quyền
« Con đường tơ lụa mới »
mang lại tầm vóc cho ngoại giao kinh tế, giúp Bắc Kinh và các công ty
Trung Quốc tìm kiếm tăng trưởng bên ngoài Hoa lục. Nhưng không chỉ có
thế. Dự án này còn xuất khẩu quyền lực mềm của Trung Quốc và quyết tâm
nhào nặn lại thế giới. Tập Cận Bình và Trung Quốc muốn lãnh đạo việc tái
tổ chức các định chế toàn cầu.
Cái nhãn « Con đường tơ lụa mới » trở
nên lý tưởng để quy tụ mọi người từ khắp nơi trên thế giới, từ các quan
chức cao cấp Nhà nước đến doanh nhân. Có thể gọi đây là « ngoại giao diễn đàn »,
một lãnh vực mà Bắc Kinh rất tích cực hoạt động. Không chỉ tham gia vào
việc hiện đại hóa hệ thống cơ sở hạ tầng, mà còn phổ biến một thông
điệp mới mang tính ý thức hệ.
Chủ tịch Trung Quốc muốn rao giảng
về phương thức phát triển thay thế cho mô hình dân chủ phương Tây đang
gặp nhiều khó khăn. Ông Tập khoe khoang một Nhà nước vững mạnh, tập
quyền, có khả năng nhanh chóng ra quyết định và áp đặt thực hiện trong
thời gian ngắn. Và cuối cùng, đừng quên phương diện địa chính trị của dự
án này.
Trung Quốc mong muốn trở thành đại cường hàng đầu thế
giới vào năm 2050, nhân kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hòa Nhân dân
Trung Hoa (01/10/1949) ; tìm lại thời vàng son đã đánh mất vào thế kỷ
19.
Con đường tơ lụa không trải thảm đỏ
Bên
cạnh những kế hoạch trên bộ là các dự án trên biển. Từ những tuyến cáp
xuyên đại dương cho đến đầu tư vào các cảng biển, với tầm vóc quy mô, mà
giai đoạn cuối cùng là lưu chuyển các dữ liệu tin học từ vùng này đến
vùng khác thông qua mạng cáp quang. Chỉ riêng vùng Địa Trung Hải, đã có
hơn một chục hải cảng được dự kiến đầu tư.
Tác giả cảnh báo, không
nên chỉ nhìn vào lợi ích trước mắt của kế hoạch đại quy mô này. Tuyến
đường xe lửa nối liền Trung Quốc với châu Âu là một ví dụ. Những chuyến
tàu đến châu Âu chất đầy hàng hóa made in China, nhưng chiều ngược lại
thì ít hẳn. Từ đó có thể đặt ra nhiều vấn đề, trong đó có việc thâm nhập
thị trường Hoa lục, hiện hết sức bất bình đẳng đối với phương Tây.
Cũng
không có gì cho thấy người nước ngoài có thể dễ dàng tham gia những kế
hoạch được Trung Quốc đưa ra. Hành lang kinh tế mà Bắc Kinh xây dựng tại
Pakistan với 50 tỉ đô la, đã trở thành một khu vực dành riêng cho doanh
nghiệp Trung Quốc, không có bất kỳ một công ty Pakistan nào được phép
bổ một nhát cuốc. Thế nên không nên mơ tưởng rằng thảm đỏ được Bắc Kinh
trải ra trước « Con đường tơ lụa mới ».
Đức Hồng y Claudio Maria Celli, chuyên gia về Trung Quốc đã thăm Bắc Kinh cuối năm 2017. |
Vatican xích gần lại Bắc Kinh
Cũng liên quan đến Trung Quốc, Le Figaro cho biết « Vatican xích gần lại Bắc Kinh ». Một thỏa thuận sắp được ký kết, giúp nối lại mối quan hệ đã bị cắt đứt từ năm 1949 sau khi quân cộng sản chiến thắng.
Cuộc
họp lần thứ 13 của nhóm công tác sẽ diễn ra tại Vatican trước cuối
tháng 2 mang tính quyết định. Một thỏa thuận khung sẽ được hai phái đoàn
của Bắc Kinh và Tòa Thánh ký kết, sẽ giải tỏa tình trạng bế tắc trong
mối quan hệ từ 70 năm qua. Theo đó, nếu Roma chấp nhận việc chọn lựa các
tân giám mục thông qua Hội Công Giáo « yêu nước » do chính quyền kiểm soát, thì Bắc Kinh sẽ công nhận quyền quyết định phong chức của Đức giáo hoàng.
Cựu tổng giám mục Hồng Kông Giuse Trần Nhật Quân (Joseph Zen) kịch liệt phản đối, coi đây là sự « phản bội »
những người công giáo Trung Quốc bị đàn áp và luôn từ chối tuân phục
chế độ cộng sản. Nhưng xem chừng Vatican không thay đổi quan điểm.
Thế vận hội Pyeongchang trước nguy cơ tin tặc Bắc Triều Tiên
Cũng tại châu Á, đặc phái viên Les Echos tại Pyeongchang mô tả « Thế vận hội trước mối đe dọa của tin tặc Bắc Triều Tiên ».
Tấn công tin tặc giúp Bình Nhưỡng kiếm tiền mà không mấy tốn kém, và
không có nguy cơ bị trả đũa – một hiện tượng đang gia tăng nhanh chóng.
Khoảng
mấy chục sàn giao dịch tiền ảo ở Hàn Quốc đã bị rơi vào bẫy tin tặc, bị
nhiễm virus Peachpit. Sàn Youbit phải tuyên bố phá sản, sàn Bithumb bị
cướp mất 7 triệu đô la. Còn tại Nhật Bản, sáng sớm hôm thứ Hai 26/1 chỉ
trong vài phút ngắn ngủi, 534 triệu đô la của sàn giao dịch Coincheck đã
bị bốc hơi. Trong các vụ cướp tiền ảo này, dấu ấn của Bình Nhưỡng đều
được tìm thấy trong các mã độc giấu sau các đường dẫn, file đính kèm
hoặc thông báo tuyển dụng.
Trong nhiều thập niên qua, Bắc Triều
Tiên bị cô lập trên trường quốc tế, có thể trông cậy vào Binh đoàn 39 bí
ẩn để thu tiền cho ngân sách. Đơn vị này dường như đặt tại trụ sở đảng
Lao Động ở Bình Nhưỡng, thông qua các công ty chính thức hoặc bình
phong, chuyên buôn lậu vàng, ma túy, thiết bị quân sự, sản xuất tiền
giả… đặc biệt là những đồng 50 và 100 đô la trong thập niên 70.
Tuy
nhiên nguồn thu nhập này ít dần do bị tăng cường kiểm soát và trừng
phạt. Hoạt động tin tặc hiện có vẻ « ngon ăn » hơn. Công ty an ninh mạng
Kaspersky ghi nhận trong các vụ tấn công vào Sony và Ngân hàng
Bangladesh, có cả những địa chỉ từ Ấn Độ, Mozambique, Kenya… có thể là
những lính đánh thuê cho tin tặc. Bóng đen hacker như vậy đang đe dọa
Olympic Pyeongchang, dù hai miền Triều Tiên đang tạm thời hòa dịu.
Clint Eastwood (thứ 2 từ phải) và ê-kíp làm phim "The 15:17 to Paris" tại California, 05/02/2018. |
Bộ phim của Clint Eastwood về chuyến tàu Thalys với người thật, việc thật
Bước sang lãnh vực điện ảnh, Le Figaro viết về bộ phim « The 15 :17 to Paris » với Clint Eastwood và những người hùng bình dị trên chuyến tàu Thalys.
Đạo
diễn nổi tiếng Mỹ đã dựa vào vụ khủng bố hụt trên chuyến tàu cao tốc
Amsterdam-Paris hôm 21/08/2015 để dựng thành phim. Trong vụ này, ba
thanh niên từ California đi nghỉ hè đã khống chế được kẻ khủng bố, và
nay những người hùng bất đắc dĩ của đời thường này lại thủ diễn chính
vai của mình trong phim. Một bộ phim hội tụ được ba thế giới khác hẳn
nhau : điện ảnh Hollywood, người tỉnh lẻ Pháp và tư pháp, trong khi cuộc
điều tra vẫn chưa hoàn tất.
Không có gì ngạc nhiên khi Clint
Eastwood nắm lấy sự kiện này : ông luôn bị mê hoặc bởi những người hùng,
đặc biệt là những con người bình thường có những hành động nghĩa hiệp
trong những hoàn cảnh đặc biệt. Spencer Stone, cựu quân nhân Không quân
Mỹ, một trong ba người hùng của chuyến tàu Thalys cho biết, anh khó
tưởng tượng ra việc được diễn lại những hành động hôm ấy, trong một bộ
phim của Clint Eastwood.
Một hành khách người Anh đã can thiệp,
lính cứu hỏa, nhân viên y tế cấp cứu, cảnh sát… cũng được mời đóng lại
vai của mình. Còn 500 hành khách trên chuyến tàu ngày nọ có đi xem phim
hay không ? Ít nhất là 500 trừ đi 1, vì diễn viên Anh Jean-Hugues
Anglade, có mặt trên tàu Thalys cùng với gia đình cho rằng « không bao giờ có thể lột tả được nỗi sợ những người thân của mình sẽ biến mất, cảm nhận tử thần đang đến gần ».
Tựa chính báo Pháp
Les Echos hôm naychạy tựa « Thị trường chứng khoán : Những lý do của sự đảo chiều đột ngột », còn Le Figaro đặt câu hỏi « Có nên lo sợ một cuộc khủng hoảng tài chính mới ? ». Về mặt xã hội, Libération dành tựa chính cho « Huyền thoại về các bậc phụ huynh hoàn hảo », biết lắng nghe và bàn bạc với con cái. Về tình hình quốc tế, Le Monde nhấn mạnh « Nguyên tử : Thách thức của Donald Trump với Trung Quốc và Nga », còn nhật báo công giáo La Croix nói về « Afghanistan : Chiến tranh thường nhật ».
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.