Ngày
11 tháng 9 tới này là hạn chót để Hoa Kỳ rút quân toàn diện ra khỏi
Afghanistan. Đồng minh NATO cũng sẽ lục tục rút theo. Đây là chính sách của
chính quyền Joe Biden, tiếp nối chính sách bỏ rơi Afghanistan của cựu tổng
thống (TT) Donald Trump.
Nhiều
cựu tuớng lãnh Mỹ đã chống đối việc rút quân toàn diện này. Họ lý luận rằng nếu
Afghanistan sụp đổ thì sẽ bị khủng bố thao túng trở lại, và sẽ đe dọa tới nền
an ninh của Hoa Kỳ. Khi ấy người Mỹ sẽ tốn kém nhiều hơn để quay lại dẹp loạn.
Mọi
người đang lo sợ cho số phận của 18 ngàn Thông dịch viên và những nhân viên dân
sự khác làm việc cho Quân Đội Hoa Kỳ 20 năm qua.
Courrier International dịch bài viết của trang Gandhara ở Kaboul, điểm qua tình hình Afghanistan sáu tháng trước khi khi quân Mỹ rút đi và kết luận « Không, phe Taliban không hề thay đổi » như
họ khẳng định. Tại những vùng phe này kiểm soát, người dân vẫn bị đàn
áp, tự do ngôn luận không hiện hữu. Phụ nữ không được đi làm, các bé gái
không còn được đến trường. Từ 2016, Taliban cấm các chiến binh dùng
điện thoại thông minh, và nay mở rộng lệnh cấm đến thường dân.
Trang web tuần báo Le Point
có bài viết so sánh việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan trong hiện tại
với cuộc chiến tranh Việt Nam trước đây. Việt Nam, Irak rồi đến
Afghanistan : từ nửa thế kỷ qua, người Mỹ tuy chưa bao giờ chiến bại,
nhưng vẫn liên tục có những cuộc triệt thoái, dẫn đến thất bại trong
cuộc chiến truyền thông. Cùng với loan báo rút quân Mỹ khỏi
Afghanistan, một kỷ niệm lại hiện đến. Ký ức tập thể in đậm dấu ấn cuộc
di tản bằng trực thăng trên nóc tòa đại sứ Mỹ ở Saigon - thủ đô Việt Nam
Cộng Hòa sắp bị quân cộng sản Bắc Việt tràn ngập ngày 30/04/1975.
Nước
Mỹ tham dự Đại Chiến Thứ Nhất vào tháng Tư năm 1917, một năm rưỡi trước khi
chiến tranh chấm dứt. Mỹ bước vào Đại Chiến Thứ Hai sau khi chiến tranh bắt đầu
hơn hai năm, và ba năm sau đã kết thúc.
Tướng
George Marshall, Tham mưu trưởng thời đó, đã nói phải tiêu diệt quân địch rất
nhanh, vì “một nước dân chủ không thể dự một cuộc chiến tranh dài quá bảy năm.”
Quân Mỹ bắt đầu rút khỏi Việt Nam bảy năm sau ngày thủy quân lục chiến đổ bộ
vào Đà Nẵng.
Cuộc
chiến Afghanistan đã kéo dài 20 năm. Chi phí tổng cộng tới 2 ngàn tỉ mỹ kim.
Nhưng không có một phong trào phản chiến nào cả. Hầu như dân Mỹ đã quên. Có lẽ
vì trong 20 năm chỉ có 800,000 người Mỹ đã qua Afghanistan rồi về, chưa bằng
một phần tư của một phần trăm dân số. Chỉ có 2,448 người đã tử thương, bằng số
người bị bắn chết trong khoảng 6 tuần lễ ở nước Mỹ trong năm 2020 – con số
trong cuộc chiến Việt Nam là 58,000 người. Hiện nay, quân đội Mỹ còn lại chỉ có
2,500 người, nhiều nhất là 3,500 người, có lúc lên tới 140,000 trong năm 2011.
Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet cho biết thêm chi tiết :
Thông
cáo của Lầu Năm Góc trấn an « Hoa Kỳ không hủy bỏ cam kết cũng như
không triệt thoái khỏi châu Phi », và nói thêm « Chúng tôi vẫn đứng cạnh
các đối tác châu Phi, mang đến sự ủng hộ lâu dài ».
Đoàn xe cứu thương của các tổ chức phi chính phủ giúp lực lượng
và thường dân Kurdistan rút ra khỏi Ras al-Ain, bắc Syria ngày
20/10/2019.
Tại miền bắc Syria, sau hai ngày căng thẳng, hôm
qua 20/10/2019 một đoàn xe chở người bị thương và các chiến binh
Kurdistan đã rời khỏi Ras Al Ain, thủ phủ Hassaké (đông bắc Syria). Đây
là lần đầu tiên lực lượng Kurdistan rút lui toàn bộ khỏi thành phố của
Syria giáp giới với Thổ Nhĩ Kỳ, đang bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ vây hãm.
Việc
quân Kurdistan triệt thoái khỏi khu vực biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ là
điều kiện đặt ra trong thỏa thuận ngưng bắn được Washington thương lượng
với Ankara. Từ Istanbul, thông tín viên Anne Andlauer cho biết tình hình cụ thể :
Một
đoàn xe trên 80 chiếc chở những người bị thương, các chiến binh
Kurdistan và các thi hài, đã có thể rời Ras Al Ain trước mắt những người
lính Syria bổ sung cho quân đội Thổ Nhĩ Kỳ, vốn đang chuẩn bị nắm lấy
quyền kiểm soát thành phố. Đến tối, lực lượng Dân Chủ Syria loan báo đã
triệt thoái toàn bộ khỏi địa điểm được người Kurdistan gọi là
Serekaniye.
Người biểu tình tập trung bên ngoài đại sứ quán Nga ờ Washington,
D.C, để phản đối Tổng Thống Vladamir Putin khi Nga can dự vào Syria. (Hình:
Chip Somodevilla/Getty Images)
(Người Việt 18/10/2019)Ngày Thứ Ba tuần trước, Đại Tá Myles B.
Caggins III, phát ngôn viên quân đội Mỹ và đồng minh (trên nguyên tắc có 22 nước)
ở miền Bắc Syria, gửi đi một thông điệp “Tweet”: “Chúng ta rút khỏi Manbij.”
Manbij, cùng với Tal Tamr, Tabqa và Kobani là những thị xã quân Kurd từng
làm chủ. Nay quân Kurd cũng rút đi hết, khi quân Thổ Nhĩ Kỳ tiến qua biên giới.
Cũng trong ngày Thứ Ba, hãng thông tấn
Anna News của Nga phát hình một đoạn video mời khán giả đi một vòng trong thị
xã Manbij. Họ tới thăm căn cứ quân Mỹ đã bỏ, với những bề chứa nước trên cao,
các đài viễn thông và các căn lều bỏ trống.
Phóng viên Anna chiếu cảnh một văn phòng
quân Mỹ để lại, với những sợi dây cáp (cable) từ trên trần thả xuống; trên bàn
giấy còn cái máy dẫn “router” cho mạng wifi; mấy gói thức ăn cho chó mèo. Qua
khu nhà ăn, còn chất đầy những hộp “cereal,” nhiều gói bánh bagel, và bốn cái tủ
lạnh đầy nước ngọt và nước trái cây. Phóng viên người Nga bình phẩm: “Coi
quân Mỹ đã trang bị doanh trại của họ như thế nào. Họ tưởng sẽ đóng quân lâu
dài.” Đoạn video kết luận bằng tiếng Nga: “Manbij bây giờ thuộc quân
ta!”
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại hội nghị ngoại trưởng các nước trong liên minh chống thánh chiến ở Washington ngày 06/02/2019.
Các thành viên liên minh chống
tổ chức Nhà nước Hồi giáo trong cuộc họp hôm thứ Tư 06/02/2019 tại
Washington đã nhấn mạnh, dù đã bị mất đi hầu hết các vùng đất chiếm
đóng, tổ chức khủng bố này vẫn là mối đe dọa lâu dài.Việc
loan báo triệt thoái quân Mỹ khỏi Syria càng làm phức tạp thêm cuộc
chiến chống quân thánh chiến, tuy nhiên Hoa Kỳ cố gắng trấn an các đồng
minh.
Từ Washington, thông tín viên RFI Anne Corpet cho biết thêm chi tiết :
«
Không có họp báo kết thúc, chỉ có một thông cáo chung tái khẳng định sự
đoàn kết của liên minh trong cuộc chiến chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo
và một tuyên bố ngắn của ông Donald Trump. Hơn một tháng sau khi tổng
thống Mỹ khẳng định tổ chức này đã bị đánh bại hoàn toàn, hội nghị ở
Washington diễn ra trong bầu không khí chừng mực.
Một binh sĩ Mỹ tại vùng Manbij, Syria. Ảnh chụp ngày 01/11/2018.
Việc rút quân Mỹ khỏi Syria vẫn chưa rõ ràng :
tổng thống Donald Trump ngày 07/01/2019 khẳng định sẽ tiến hành cuộc
triệt thoái theo một « tiến độ thích hợp ». Sau tuyên bố rút quân gây nhiều tranh cãi trước đây, tổng thống Hoa Kỳ có vẻ muốn nhượng bộ về lịch trình hồi hương lính Mỹ. Từ Washington, thông tín viên Anne Corpet cho biết thêm chi tiết :
«
Tổng thống Donald Trump chưa bao giờ đưa ra thời hạn cụ thể cho việc
rút quân Mỹ khỏi Syria. Bây giờ ông nêu ra vấn đề này một cách dè dặt
hơn so với tháng trước. Ông Trump viết trên Twitter : « Chúng ta sẽ rời
Syria với một nhịp độ thích ứng, trong lúc vẫn tiếp tục chiến đấu chống
lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo, và phải tỏ ra thận trọng ».
Bộ Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis (trái) và Tổng Thống Donald Trump. (Hình: Win McNamee/Getty Images)
(Người Việt 21/12/2018)Mỗi lần chỉ số thị trường chứng khoán lên cao, Tổng
Thống Donald Trump thường nêu ra như một thành tích lãnh đạo của ông. Tuần qua
ông Trump không nói gì cả. Chỉ số Dow Jones mất 1,665 điểm, tụt 6.8%. S&P
500 mất 12% từ đầu tháng.
Nasdaq
mất 8.3 % trong tuần, và tụt 22% kể từ lúc lên cao nhất vào Tháng Tám năm
ngoái. Trong ngày Thứ Sáu, có hơn 12 tỉ cổ phiếu đổi chủ trên các thị trường ở
Mỹ, con số cao nhất từ hai năm qua.
Ngoại trưởng Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran tại Genève,18/12/2018. Mỹ rút quân khỏi Syria là món quà cuối năm đáng giá cho bộ ba này.
Chính trị
"nước lớn" quả thật là "khó lường". Nhưng thái độ của
nguyên thủ một nước lớn không thể "vô lường". Lệnh của ông Trump
"đơn phương" rút quân khỏi Syrie không chỉ làm thế giới phương Tây
"chưng hửng", mà ngay cả Bộ trưởng Bộ Quốc phòng J. Mattis cũng bất
mãn từ chức. Rõ ràng Mỹ đã "giao" khu vực này cho Nga.
Điều người ta đặt
nghi vấn là Mỹ đã đạt được mục tiêu gì ? Được Nga nhượng bộ cho quyền lợi nào
trong hồ sơ "Syrie" ? Nói là để "giữ
lời hứa" lúc ra tranh cử, nhưng phe chủ
trương bỏ Syrie không hề đại diện cho quyền lợi chiến lược của Mỹ trong khu
vực.
Lính Mỹ quan sát trận địa trong một cuộc hành quân hỗn hợp tại Manbij, Syria, ngày 01/11/2018.
Sự kiện tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định
triệt thoái ra khỏi Syria là trung tâm chú ý của tất cả các báo Pháp ra
hôm nay 21/12/2018.
Le Figaro chạy tựa « Syria : Việc Mỹ rút quân mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ » : ông Erdogan nay tha hồ mở chiến dịch mới tấn công vào người Kurdistan.Đối với Le Monde, việc « Trump tự ý áp đặt rút quân » sẽ làm đảo lộn tương quan lực lượng trong khu vực. « Syria, một nền hòa bình kỳ lạ » - đó là tựa đề bài xã luận của La Croix. Nhận định rằng « Trump đã hất hủi người Kurdistan », Libération đăng ảnh tổng thống Mỹ ở trang nhất, với dòng tựa ngắn gọn đầy bực tức « Kẻ bỏ rơi bạn bè ».
Donald Trump bỏ rơi đồng minh, gây nguy hiểm cho thế giới
Mở đầu bài xã luận mang tên « Nguy hiểm », Libération nhắc lại tuyên bốcủa Donald Trump « Chúng ta đã chiến thắng tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS, Daech) tại Syria » và cho rằng phải đặc biệt xuẩn ngốc mới viết như thế trên Twitter, mạng xã hội mà ông Trump vẫn tung hoành.
Quân nổi dậy đang chờ được di tản ra khỏi Harasta, ngoại ô Jobar, Syria, ngày 26/03/2018.
Những chiếc xe buýt cuối cùng chở các chiến binh
nổi dậy và thân nhân họ hôm qua 31/03/2018 đã rời khỏi cứ điểm cuối ở phía nam Đông Ghouta, gần Damas. Hãng tin Sana của Nhà nước Syria
loan báo từ nay thành trì này đã « sạch bóng » quân nổi dậy.
Từ Beyrouth, thông tín viên RFI Paul Khalifeh gởi về bài tường trình :
