Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
1.
Tôi và Huy Đức gặp nhau chỉ vài lần. Giữa tôi và anh không có một bề dày lịch sử quen biết nhau. Nhưng logic cho tôi hiểu con người anh.
Lớn hơn cả logic là sự đồng cảm. Đồng cảm do trời đất cho. Đồng cảm do tổ tiên truyền đời. Đồng cảm do tổ quốc nuôi dưỡng.
2.
Huy Đức tặng tôi hai tập bộ sách ‘Bên thắng cuộc’. Thường khi được tặng sách, người được tặng cũng phải có đôi lời. Nhưng tôi im bặt. Tôi cũng chưa đọc. Tôi nợ anh.
Ở Việt Nam, tháng cuối cùng sát Tết được gọi là tháng CỦ MẬT. Củ và mật là hai từ Hán Việt.
1. Củ có nghĩa là giữ gìn, bảo vệ.
2. Mật có nghĩa là chặt chẽ, cẩn thận.
(Ngày bé, tôi cứ tưởng củ là củ khoai, củ sắn, còn mật là mật ong!). Thực ra, củ mật có nghĩa là bảo vệ cẩn thận, cảnh giác cao độ.
Ngày mai bước sang tháng Chạp, là tháng "củ mật". Tại sao gọi củ mật?
Củ là củ soát, mật là nghiêm mật. Tháng củ mật là tháng phải kiểm soát nghiêm mật. Tháng Chạp là tháng nhiều cúng giỗ, lắm kẻ trộm, cho nên phải... "củ mật".
Quê tôi xưa tháng Chạp còn gọi là tháng ăn vạ. Là tháng các chủ nợ đi đòi tiền con nợ, nếu không trả thì cho người đến nằm lì, ăn vạ để đòi cho kỳ được. Con nợ phải hầu hạ ngày ba bữa, cơm bưng nước rót... Con nợ biết điều, thì phải đối xử đàng hoàng với bọn đến ăn vạ. Chớ có tìm cách đối phó.
Nhiều người cứ khăng khăng cho rằng chữ "giá đỗ" là cách người miền Bắc gọi tên rau giá.
Xin thưa, chữ "giá đỗ" là do ai đó "phát minh ra" sau này thôi, chứ người Bắc cũng gọi là giá thôi. Bằng chứng là dưới đây cho thấy điều đó:
"Thu ăn măng trúc, đông ăn giá,
Xuân tắm hồ sen, hạ tắm ao.
Tổng Thống thứ 39 của Mỹ Jimmy Carter mới từ trần vào ngày hôm qua (29/12/2024). Ông thọ đúng 100 tuổi.
Ở Việt Nam ngày nay, thế hệ trẻ có lẽ chỉ biết ông từng là một tổng thống của nước Mỹ, nhưng ít ai biết rằng ông là một đại ân nhân của người Việt. Nói chính xác hơn ông là đại ân nhân của người Việt tị nạn. Báo chí Việt Nam không đề cập đến cái công đó của ông Carter.
Sau năm 1975, hàng triệu người Việt tìm đường vượt biên và vượt biển. Rất nhiều người (khoảng 200.000 đến 400.000 người) đã bỏ mạng trên đường vượt biển. Đó là một chương sử buồn. Danh từ « Boat People » hay « Thuyền Nhân » bắt đầu từ đó.
Ông James Earl Carter Jr. từ trần ngày hôm qua, 29 tháng 1 năm 2024.
Năm 1977, ông Carter thắng cử trước đối thủ Gerald Ford, tổng thống đương nhiệm, để thành tổng thống thứ 39 của Hoa Kỳ, vị tổng thống được đánh giá rất ôn hòa, trí thức.
Vị tổng thống đó ân xá vô điều kiện cho mọi công dân Hoa Kỳ trốn lính để không tham dự cuộc chiến Đông Dương lần thứ hai tại Việt Nam. Vị tổng thống ấy cử ông Richard Charles Albert Holbrooke làm trưởng đoàn thương thuyết với Việt Nam về bình thường hóa quan hệ ngoại giao.
Trường hợp hi hữu này xảy ra đối với Jimmy Carter, vị tổng thống Mỹ vừa qua đời ở tuổi 100.
Bài tưởng niệm ông trên tờ The New York Times sáng nay đề tên hai đồng tác giả là Peter Baker và Roy Reed. Trong đó Roy Reed được ghi rõ là đã qua đời năm 2017.
Tương tự, bài tưởng niệm trên tờ The Washington Post cũng đứng tên hai đồng tác giả Kevin Sullivan và Edward Walsh, người qua đời vào năm 2014.
Năm 1978, tổng thống thứ 39 của Hoa Kỳ Jimmy Carter chỉ thị cho hải quân Hoa Kỳ đang tuần hành trên Thái Bình Dương cứu vớt thuyền nhân Việt Nam đang lênh đênh trên biển.
Tổng thống tuyên bố mỗi tháng Hoa Kỳ sẽ nhận gấp đôi số người tị nạn từ 7.000 người lên đến 14.000 người. Với chính sách đó, ông cũng nhằm thúc đẩy các quốc gia khác gia tăng con số người tị nạn được cho phép định cư.
Hành động của tổng thống Carter lúc đó không được dân chúng Mỹ đồng tình.
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Kính gửi: Ông Đỗ Hồng Quân, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội văn học Nghệ thuật Việt Nam.
Đồng kính gửi: Ông Nguyễn Quang Thiều, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam.
Tôi tên là Phan Lạc Kiên, năm nay 83 tuổi, là cựu chiến binh về hưu, đã từng phục vụ trong hải quân và chiến dịch “Những con tàu không số”. Bố của tôi là liệt sĩ đã hy sinh trong trận Điện Biên Phủ, có ghi danh trên Bảng vàng ở bảo tàng Điện Biên.
Tôi là bố đẻ của công dân Phan Thị Thanh Thúy, sinh năm 1974 – bút danh của con gái tôi là Dạ Thảo Phương, trước đây đã từng là biên tập viên, làm việc tại báo Văn Nghệ.
1. Ở Saigon thì người ta gọi là tô phở chứ không gọi bát phở.
2. Muốn biết tô phở 1 triệu đồng thế nào quá. Ai đã thử qua xin cúng dường, tả chi tiết cho tôi biết với. Cho sáng mắt sáng lòng. Có hình càng tốt.
Đi công tác Malaysia, mấy dịp được Bayer Malaysia cho đi ăn trong cái nhà hàng quay quay (là cả cái dining room nó quay vòng vòng, chầm chậm, ta sẽ thấy cảnh quan thay đổi qua cửa kính) của cái tháp đôi Petronas ở Kuala Lumpur. Chắc nó cũng cao, cũng chọc trời lắm, đi thang máy bị ù tai do thay đổi áp suất nhanh. Nhưng mà giá các món tôi nhớ cũng chỉ gấp đôi so với dưới đất.
Thế là cuộc chơi đã chính thức dừng lại vào lúc 0 giờ ngày 01/01/2025 cho các nhà đài truyền hình trong diện giải thể, sáp nhập.
Dừng phát sóng một số đài truyền hình. Hàng ngàn người ăn theo nhà đài cũng không còn việc làm ... Vui cho ai và buồn cho ai? Một câu hỏi chỉ người trong cuộc mới biết trả lời chính xác nhất. Đành rằng ở đâu, chỗ nào cũng phải lao động, cũng phải làm ăn là quy luật tất yếu, không làm mà vẫn có ăn không sớm thì muộn sẽ bị đào thải.
Chiều đầu tuần, các bạn thân đã từng làm việc cho mấy nhà đài nhắn tin, điện thoại thông báo "em đã dừng cuộc chơi chính thức với nhà đài từ 0 giờ ngày 01/01/2025".
“Cái gì doanh nghiệp & người dân làm được, làm tốt hơn thì nhà nước dứt khoát không làm!”
Tôi phải dụi mắt mấy lần, xem lại mấy lần thông tin này! Không một chút đùa cợt nào cho sự kiểm chứng này, vì nguyên một thời gian rất dài từ khi Chính phủ thành lập (1945) đến nay đã 79 năm, thứ mà chúng ta thấy rất rõ là sự độc quyền của nhà nước trên nhiều lĩnh vực.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: “Quản lý nhà nước chỉ tập trung xây dựng chiến lược, quy hoạch, pháp luật, cơ chế, chính sách, kiến tạo phát triển.
Tin sáng
1. "Thiếu niên 15 tuổi ở Bình Dương bị bỏ bàn tay phải do chơi pháo"- 15 tuổi, chưa trưởng thành nhưng cũng không còn trẻ con nữa, phải tự chịu trách nhiệm với mình thôi. Tập dùng tay trái đi con nhé chứ biết làm sao và biết trách ai bây giờ.
2. Hôm qua, vầng, chính xác là tối qua, 15 phút đầu trận Việt Nam - Singapore hồi hộp phết. Qua phút 15, nhà cháu bẩu với lão bạn từ huyện lên xem cùng, ngon rồi, cứ rứa mà... son. Vui nhất là màn bị kéo tới rách áo.
Có lão bạn đại tá nhắn: Thương thủ tướng, rét thế mà cũng đi xem bóng đá. Nhà cháu thì thương cả người vào sân xem: "Trang bán vé Online trận chung kết ASEAN Cup trên sân Việt Trì bị... 'tê liệt'". Trong khi đó, có những câu hỏi khó hơn lên giời: "Duy Mạnh muốn gặp Thái Lan hay Philippines ở chung kết?".
ASEAN Cup (trước là AFF Cup) là giải bóng đá Đông Nam Á. Kỷ lục vô địch là Thái Lan với 7 chiến thắng. Việt Nam vô địch 2 lần. Malaysia vô địch 1 lần.
Giải năm nay, Việt Nam mới thắng Singapore tại hai trận bán kết lượt đi/về để vào chung kết gặp Thái Lan hay Philippines.
Vẫn như mọi khi Việt Nam đá, cổ động viên lại phấn khởi và cuồng nhiệt cổ vũ đội nhà. Và cũng như mọi khi, sự tự tin thái quá đến mức xem thường đối phương lại diễn ra. Sau khi loại Singapore, không ít cổ động viên chê bai, giễu cợt bóng đá Singapore. Kiểu như xứ này giàu có nhưng bóng đá thì không có cửa so với Việt Nam “Con Rồng, Cháu Tiên”.
Để giảm 100 ngàn người hưởng lương ngân sách chưa đến tuổi về hưu, con số theo bộ Nội Vụ là lớn nhất từ trước tới nay, sẽ phải mất một hoặc nhiều năm. Cộng với nguồn ngân sách chắc chắn không nhỏ để "bù đắp" cho thiệt thòi của những người nằm trong diện tinh giản. Chưa kể chính quyền cũng phải vã mồ hôi để thực hiện.
Nhưng kể cả con số 100 ngàn nêu ở trên (nếu làm được), cũng vẫn cách rất xa kỳ vọng của xã hội về một cuộc cách mạng thể chế. Theo tôi việc làm gọn bộ máy siêu cồng kềnh, gây lãng phí hiện nay, không đơn giản chỉ là cộng hoặc trừ. Nó cần một tư duy khác.
Bởi vì cái gốc của "căn bệnh cồng kềnh", xin được nói thẳng, cắm rễ rất sâu ở tư duy sử dụng quyền lực của chế độ.
Trong trào lưu tinh gọn bộ máy, lãnh đạo TPHCM kiến nghị giữ lại Sở An toàn Thực phẩm.
Một trong những điều mà người Dân quan tâm nhất hiện nay đó là môi trường ô nhiễm và an toàn thực phẩm. Một thành phố nghĩa tình với Dân phải là thành phố không khí trong lành và thực phẩm sạch. Nói thẳng ra nếu không đạt các tiêu chí này thì mọi ngôn từ đều giả hiệu.
Sự việc công an Đà Nẵng vừa khởi tố một xưởng làm chả dính chất hàn the độc hại, và công an Đắc Lắc vừa khởi tố một cơ sở làm giá đỗ có hóa chất độc hại, tại sao lại là hồi còi báo động về an toàn thực phẩm tại Thành phố Hồ Chí Minh ?
Hãng hàng không EI AL của Israel vào hôm 26.12 đã thông báo hủy bỏ mọi chuyến bay đến Nga và qua Nga, cho đến khi làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn máy bay của Azerbaijan vừa qua.
Hôm qua 27.12, Kazakhstan, Azerbaijan và Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) cũng đang tiến hành hủy các chuyến bay đến Nga, cho đến khi nước này thừa nhận trách nhiệm về chiếc máy bay bị bắn rơi và đảm bảo an toàn cho các máy bay của họ trên lãnh thổ của mình.
Họ nói với Putin: “Ông có vùng cấm bay trên toàn bộ chu vi biên giới Ukraine. Chúng tôi tôn trọng điều đó. Nhưng điều chúng tôi quan tâm là ông không thể bắn bất cứ thứ gì và vào bất cứ ai ông muốn.
Thằng con tuy là dân vật lý, nhưng đi đến bất cứ thành phố nào trên thế giới thì đều tìm đến các bảo tàng để xem, vì nó cũng rất mê lịch sử, văn hóa, kiến trúc…
Nó vừa dẫn tôi đi một tuần ở Cambodia, và kết thúc là bằng một buổi tham quan bảo tàng quốc gia ở Phnom Penh. Về lại Sài Gòn, nó hỏi “con đã xem nhiều bảo tàng ở Việt Nam mình, nhưng thật thất vọng. Liệu ở Sài Gòn còn bảo tàng nào không?”
Kể một loạt tên thì nó bảo “Bảo tàng Mỹ thuật chưa đi”. Vậy là hai cha con cùng đi xem. Ô hô, vừa đi xem bảo tàng quốc gia Cambodia xong, về xem bảo tàng mỹ thuật ở TPHCM, đúng là từ trên cao té xuống cái rầm!
