Tôi sẽ phác họa vài nét chính, để những ai không làm trong ngành giáo dục có thể hình dung. Và xuất phát điểm sẽ là nhìn từ cấp trung học phổ thông (THPT) để từ đó mà quan sát rộng ra.
Khi học sinh bước chân vào lớp 10, các trường phổ thông sẽ tiến hành “rà soát”, “nắm bắt đối tượng” rồi tùy từng trường mà dùng những cách khác nhau để “tuyển” lấy một đội theo từng môn học, gọi là Đội tuyển học sinh giỏi. Ở nhiều trường, nhất là trường chuyên, còn phân ra các đội khác nhau ở mỗi môn: đội tuyển thi tỉnh, đội tuyển thi Olympic, đội tuyển thi Quốc gia...
Các đội tuyển này sẽ được dành cho những nguồn lực tốt nhất ngay từ đầu để phục vụ “công tác luyện thi” mà nhiều người vẫn gọi là luyện gà chọi.