Phúc Lai - Viết ngắn về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 12/08/2024

(Tựa đề là viết ngắn, nhưng thật ra là dài, phần lớn là một bài dịch)

1. Bài phát biểu của Tổng thống Zelenskyy tại Diễn đàn Thanh niên Ukraine

BẤT CHẤP HOÀN CẢNH KHẮC NGHIỆT CỦA CUỘC CHIẾN, UKRAINE SẼ KHÔNG ĐỂ MẤT MỘT THẾ HỆ VÌ CHIẾN TRANH

Thưa quý vị!

Mọi người có mặt tại hội trường này, tất cả những người trẻ tuổi đang dõi theo chúng ta, tất cả thanh niên nam nữ Ukraine đều là bông hoa của đất nước chúng ta. Hôm nay là ngày của các bạn, ngày của giới trẻ Ukraine. Tôi chào tất cả những người trẻ tuổi – tất cả các bạn!

Tôi thực sự chúc mừng tất cả mọi người, tất cả các thanh niên của chúng ta, tất cả các chiến binh anh hùng của chúng ta, tất cả những người trong hàng ngũ Lực lượng Vũ trang. Tôi muốn chúng ta hoan nghênh tất cả những người bảo vệ chúng ta. Cảm ơn bạn rất nhiều và chúc một ngày vui vẻ tới bất cứ ai đang cảm thấy mình trẻ trung.

Thay mặt nhà nước chúng ta, theo quan điểm của tôi, tôi có thể hứa điều quan trọng nhất: Bất chấp hoàn cảnh khắc nghiệt của chiến tranh, Ukraine sẽ không vì chiến tranh mà mất đi một thế hệ. Chúng ta sẽ kết thúc cuộc chiến này theo cách mà Ukraine, nhà nước và người dân của chúng ta cần, đồng thời chúng ta sẽ khôi phục an ninh cho đất nước của chúng ta, cho giới trẻ Ukraine của chúng ta.

Những thế hệ xinh đẹp, tuyệt vời của chúng ta và con cái của các bạn sẽ luôn có ở Ukraine khả năng để phát huy hết tài năng của mình, cảm thấy Ukraine cần thiết, cần thiết hơn hết, cách chu cấp cho gia đình và cách giáo dục trẻ em. Đây đều là những điều thực sự quan trọng, những điều cơ bản mà chúng tôi phải cung cấp và chúng tôi sẽ cung cấp. Tôi chắc chắn chúng ta sẽ làm điều đó cùng với nhau.

Rõ ràng lúc này nhiệm vụ số một của chúng ta là bảo vệ nhà nước Ukraine. Một lần nữa tôi biết ơn tất cả các chàng trai và cô gái của chúng ta, tất cả những người đàn ông, những người phụ nữ của chúng ta, những người đã không nép sang một bên, những người đấu tranh cho Ukraine và những người làm việc cho Ukraine bằng cách này hay cách khác, những người ủng hộ nền quốc phòng của chúng ta khi cần thiết, như họ đã làm.

Và xin nhớ đến tất cả mọi người – tên của tất cả những con người anh hùng này – và biết ơn từng người, tất cả những người đã hy sinh mạng sống của mình để bảo vệ tất cả chúng ta, tương lai của chúng ta. Bây giờ tôi đề nghị cùng tôn vinh ký ức của tất cả những người đàn ông và phụ nữ Ukraine đã ngã xuống.

Xin cảm ơn các bạn.

Điều cực kỳ quan trọng là việc truyền bá và bảo vệ tư tưởng Ukraine, văn hóa Ukraine, không chỉ là nhiệm vụ của thế hệ cũ mà còn của cả thế hệ trẻ – thật ra là của tất cả nhân dân chúng ta. Chúng ta đang ở thế phòng thủ, đặc biệt là trong lĩnh vực thông tin và văn hóa, nhờ có nhiều người của chúng ta. Và thông thường đây là những người rất trẻ đang cố gắng củng cố và truyền bá những câu chuyện về Ukraine. Tôi cảm ơn tất cả những người đã không để cho Nga cơ hội tuyên truyền nào và nói cho những người khác trên thế giới biết những gì đang xảy ra ở Ukraine, về sự xâm lược của Nga đã gây ra những đau khổ như thế nào cho nhân dân chúng ta.

Trong chiến tranh, Ukraine đã không đánh mất năng lực thể chế giáo dục của chúng ta, và đây là một thành tựu rất quan trọng khác của nhân dân chúng ta, tất cả người Ukraine, tất cả phụ nữ Ukraine đã duy trì quá trình giáo dục ở nước ta, giúp các trường học, đại học và cao đẳng hoạt động. Chúng ta cũng nên làm mọi thứ để hỗ trợ các cộng đồng Ukraina trên thế giới – con em của những người dân chúng ta hiện đang ở các nước khác.

Đây là một nhiệm vụ rõ ràng đối với nhà nước của chúng ta, đối với tất cả các cấp chính quyền và cả đối với các tổ chức công cộng của Ukraine – duy trì mối quan hệ giáo dục và văn hóa với Ukraine để tiếng Ukraine và văn hóa của chúng ta nở rộ ở nước ngoài.

Và một điều nữa – nền kinh tế. Bây giờ mọi công việc đều quan trọng. Mỗi doanh nghiệp. Mọi hoạt động kinh doanh. Mỗi dự án. Có rất nhiều sáng kiến của Ukraine nhằm tạo ra mọi thứ cần thiết cho nền quốc phòng của chúng ta ngày nay. Thanh niên phát triển, sản xuất và cung cấp máy bay không người lái và các thiết bị điện tử. Các dự án, giải pháp công nghệ khác để bảo vệ chúng ta.

Tất cả các sáng kiến quốc phòng của các bạn, những sáng kiến để bảo vệ đất nước của chúng ta, đều rất quan trọng. Tôi muốn cảm ơn các bạn vì điều đó. Xin cảm ơn! Tuy nhiên, chúng tôi hiểu rằng không chỉ những dự án quốc phòng rõ ràng như vậy mà mọi dự án kinh tế hiện nay đều quan trọng. Tất cả mọi thứ hỗ trợ ngân sách nhà nước. Tất cả mọi thứ hỗ trợ cộng đồng Ukraine của chúng ta. Bất cứ điều gì có thể hỗ trợ mọi người. Trước hết tất cả đều vì lợi ích của mọi người.

Tôi hy vọng rằng các quan chức chính phủ sẽ chú ý nhất có thể đến tất cả các sáng kiến kinh tế có thể thực sự hỗ trợ nhà nước của chúng ta, giúp thực hiện những sáng kiến đó. Và tôi cũng yêu cầu cống hiến những điều như vậy để những người đàn ông và phụ nữ Ukraine – đặc biệt là thế hệ trẻ của chúng ta – cảm thấy tự tin hơn trong cuộc sống, và ngay cả bây giờ, dù chiến tranh, tiếc thay, thảm kịch này vẫn đang tiếp diễn. Nhưng điều quan trọng là phải thực hiện nó ngay bây giờ.

Ngày nay, chúng ta đã có các chương trình của nhà nước đang hoạt động và sẽ còn hoạt động tích cực hơn nữa vì lợi ích của giới trẻ. Đặc biệt là các chương trình sau:

Thứ nhất. Chương trình nhà nước hiện tại “eOselya” sẽ quy định giảm khoản đóng góp đầu tiên xuống 10 % cho thanh niên Ukraina dưới 25 tuổi – chương trình tương ứng sẽ được đưa vào hoạt động vào mùa thu. Đây là một chương trình thế chấp thực sự tốt. Nó cung cấp 3 % lãi suất mỗi năm cho quân nhân, bác sĩ, giáo viên, nhân viên thực thi pháp luật và 7 % lãi suất mỗi năm cho các hạng mục khác.

Thứ hai. Một chương trình trợ cấp mới dành cho việc tự kinh doanh dành cho nam giới và phụ nữ Ukraine dưới 25 tuổi sẽ bắt đầu vào tháng Chín. Đây là sự sáng tạo hoặc phát triển doanh nghiệp nhỏ của riêng bạn. Chúng tôi bắt đầu với khoản tài trợ 150 nghìn hryvnia cho các dự án đầu tiên. Tất cả các chi tiết sẽ được trình bày bởi chính phủ của chúng tôi.

Và thứ ba. Giáo dục, tài trợ giáo dục. Chương trình hỗ trợ người nộp đơn cũng sẽ bắt đầu vào tháng Chín. Cùng với chính phủ, chúng tôi sẽ tăng dần nguồn tài trợ cho chương trình này và các chương trình liên quan khác để hỗ trợ thanh thiếu niên Ukraina.

Nên có nhiều chương trình như vậy hơn nữa.

Và điều rất quan trọng là tất cả các bạn, tất cả chúng ta, tất cả những ai cảm thấy Ukraine là ngôi nhà chung của chúng ta, đừng lãng phí năng lượng, sức mạnh, ý tưởng của mình và thực sự làm mọi thứ để Ukraine sử dụng hàng ngày để củng cố chính mình. Hãy ở bên Ukraine, ở Ukraine và để Ukraine luôn chiến thắng.

Vinh quang cho Ukraine!

Bài dịch cũng có tại đây. Video trên YouTube :

2. Tại sao tôi lại đưa một bài dịch nguyên văn về đây?

Vì hôm qua có một KOL giật một status với câu nói – đúng như anh ta nhận xét, quan trọng nhất của bài phát biểu: “Tôi có thể hứa điều quan trọng nhất: Ukraine, bất chấp hoàn cảnh khắc nghiệt của chiến tranh, sẽ không để có một thế hệ nào nữa phải mất mát vì chiến tranh.”

Đáng tiếc, với câu gốc “Україна попри жорсткі обставини війни не матиме втраченого через війну покоління” (tiếng Ukraine) và được văn phòng Tổng thống Ukraine dịch ra tiếng Anh “Ukraine will not have a generation lost to war” thì động từ Lose ở đây là bị động cách và sau nó là giới từ To, phải được hiểu là “Ukraine sẽ không có một thế hệ nào bị mất vì chiến tranh.” Sau thi tham khảo thày Thái Bá Tân, tôi tán thành ý kiến của thày: “Không vì chiến tranh mà để mất đi một thế hệ.”

Đây là một mệnh đề rất quan trọng, vì chính trong thời gian gần đây tôi rất muốn viết một điều rằng: Nga đang mất đi một thế hệ, mà là thế hệ quan trọng nhất – vấn đề nhân khẩu học không chỉ là vấn đề của Putox, mà còn là vấn đề của tương lai nước Nga.

Hiện tại nhóm người từ 20 đến 30 tuổi đã bắt đầu suy giảm từ trước chiến tranh. Nhóm này là nhóm được coi là “nên ở nhà đi làm và đẻ” – thì họ phải đi đánh nhau và làm phân bón ruộng ở Ukraine hoặc trốn chui trốn nhủi ở đâu đó. Trong khi đó nhóm những người từ 30 đến 40 con số thống kê cho thấy, đáng nhẽ họ phải có tối thiểu 2 con, thậm chí là 3 con, thì trung bình chỉ có 1,5 con bất chấp lệnh thưởng tiền của Putox ban ra hồi 2007.

Quay lại với nhóm 20 đến 30 không được ở nhà để đẻ kia, nó còn ảnh hưởng đến số trẻ em sẽ sinh ra (về số lượng) và cả tâm lý của chúng nếu chúng có được sinh ra cũng như môi trường xã hội của chúng sẽ như thế nào. Như vậy, Nga không chỉ mất một thế hệ, mà còn hơn như thế. Sau cuộc chiến này, vết thương trong tâm lý xã hội Nga hàng chục năm chưa chắc đã lành.

Còn về phục hồi kinh tế, tổn thương về lực lượng lao động sẽ để lại di chứng nặng nề. Nga sẽ không có khả năng phục hồi trong thời gian ngắn. Do vậy, sức mạnh quân sự của họ cũng sẽ phải mất tối thiểu 20 năm mới phục hồi được như trước chiến tranh.

Việc dịch đúng ý của phát biểu rất quan trọng, trong đoạn trên vị KOL thêm chữ “mát” (mất mát, không phải “mát dây”) thì sẽ chuyển ý sang… “felling lost”. Đó là sự mất mát về mặt tinh thần, nhưng ở đây nghĩa chính xác của nó là mất về mặt định lượng, xã hội mất đi một số lượng con người lớn còn những người sót lại, cũng cảm thấy mất mát về tinh thần.

Thái độ của Ukraine về chiến tranh như thế, mà bọn BMZ vẫn tung tin… Ukraine diệt vong đến nơi. Hôm nay có bọn “Đông Lào Times” nào đó vẫn tung tin Ukraine sẽ bị chia làm 3, phần phía tây thuộc… NATO, phần phía đông thuộc Nga và xung quanh Kyiv thì để cho người Ukraine. Láo xược hết mức.

3. Đôi điều về một số bàn tán ra vào trong thời gian diễn ra Chiến dịch Kursk

Một trong những câu hỏi tôi nhận được nhiều nhất là “họ (người Ukraine) tấn công sâu và xa như thế thì đảm bảo hậu cần như thế nào?”

Một câu hỏi thứ hai nữa, là “chiếm được nhiều đất như thế, thì giữ như thế nào?”

Cả hai dạng câu hỏi này gần với lý luận của bọn Dư Luận Viên xứ Đông Vạn Tượng. Có thằng nói: Ukraine chuẩn bị 3 vạn quân cho chiến dịch này, hậu cần lo sao đủ. Thằng khác nói: 1000 ki-lô-mét vuông, mà xâm nhập có 1000 quân, vậy mỗi 1 ki-lô-mét vuông có 1 người giữ. Nói chung khá giống kiểu tính toán của tôi trước đây cho hoạt động quân sự của Nga.

Nhưng với Nga tính toán thế là hợp lý, với Ukraine của mùa hè năm 2024 thì chắc gì đã thế! Tôi còn nhớ có một message của một cựu sĩ quan Nga nói về suất ăn của lính hai bên khi xem xét những thứ của lính Ukraine mà quân Nga lấy được, thì nhận ra rằng về dinh dưỡng suất ăn cho lính Ukraine gấp ít nhất vài lần so với lính Nga, đó là còn chưa nói đến chất lượng bảo quản, hạn sử dụng…

Thứ hai, như tôi đã viết, chúng ta chưa biết được cụ thể quân số của họ bao nhiêu, nên không ai khẳng định được nhu cầu về hậu cần. Nhưng tôi phải nói rằng thế này: một chiến dịch tấn công thì nhiên liệu và đạn dược cần nhiều nhất, sau đó là quân y và nhu cầu về suất ăn cũng vừa vừa thôi. Như trường con tôi hôm liên hoan một bữa, bọn nấu cỗ chỉ 2 xe tải 1,25 tấn thấy đã đầy ngập rau cỏ rồi, thiếu đâu gọi chở thêm, chục bác xe ôm là ứ ự luôn. Số học sinh trường một bữa như thế bét ra cũng 2.000 cháu.

Thứ ba, tôi cũng viết rồi: chiến thuật cơ động, nhất là hành động của các đơn vị đặc nhiệm, biệt kích. Thậm chí hôm qua đã có tin họ xuất hiện ở Lgov, mà đã ở đây thì cả Rylsk và nhà máy Kurchatov đều nguy to. Theo quan sát của tôi thì thấy, bản thân họ cũng không chiếm đất, chiếm làng để… đóng quân, mà chỉ hạ cờ Nga và thay thế các biển chỉ dẫn khu định cư bằng biển tiếng Ukraine.

Một người Nga kể cho tôi và tôi đã hỏi lại một người Ukraine về tình trạng này: Chính quyền các địa phương khi quân Ukraine đi qua, chạy béng mất, và binh lính Ukraine cũng không có thời gian xử lý việc gì với cái địa phương đó cả. Thế là, nạn trộm cướp nổi lên, rất khổ cho những người không chạy hoặc không kịp chạy. Vấn đề là nguy cơ bị chính Bộ chỉ huy Nga ném bom rất lớn – may mà chúng ném cũng không nhiều. Cũng có thể do chẳng còn nhiều bom và nhiều máy bay mà thi hành nhiệm vụ oanh tạc.

Tôi cảm thấy cần phải nói về một xu thế, cũng mờ nhạt thôi nhưng không phải không có. Chẳng hạn hôm qua có một bác viết tút rất hay, nhưng lại kết bằng một câu “Tuy nhiên, thắng lợi vang dội này Ukraine có lẽ sẽ đẩy cuộc chiến đã kéo dài 3 năm này lên một bước leo thang tổng lực mới với hy vọng hòa bình còn rất xa trong tầm mắt...” Tôi thành thực phản đối những cách viết kiểu như thế này – dạng cố ra vẻ hiểu biết, thậm chí còn được che đậy dưới lý luận rằng… phải khách quan. Nó giống như cái ông KOL dịch sai trên đây, trước đây tôi có vài lần đề nghị không chạy theo tin giả thì anh ta cũng nói: phải khách quan.

Điều này là sai. Theo tôi cách tiếp cận được cho là khách quan, là phải đặt đúng sự vật, hiện tượng vào đúng vị trí của nó và xem xét nó dưới những lý thuyết truyền thống đã được chứng minh là đúng, cộng với những thông tin hiện tại đã được xác minh là có thật, chính xác. Từ đó chúng ta xác định được tin tức nào là chuẩn, chứ không phải cứ đưa tin xấu, bất lợi là khách quan.

Cái xấu, bất lợi lớn nhất của cuộc chiến nó đã có sẵn: Ukraine với xuất phát điểm nhỏ, yếu, quân đội bị tàn phá về gần số không đang phải chiến đấu với một kẻ thù rất lớn, đông đảo, nhiều vũ khí và nguy hiểm vì độ ngoan cố, cũng như độ u mê của nhân dân nước đó.

Cái người viết cái câu “lên một bước leo thang tổng lực mới với hy vọng hòa bình còn rất xa trong tầm mắt” trên đây tưởng là hay, văn hoa nhưng làm tôi thất vọng. Anh ta kết bạn với tôi, và chắc cũng đọc những gì tôi viết, nhưng tỏ ra không tin những thông tin tôi thu thập, xử lý và đưa ra kết luận. Nếu câu đó đúng, thì phải là khả năng tổng lực của cả hai bên. Còn với người Ukraine, nếu nhận thấy Nga còn khả năng tổng lực, thì sẽ không bao giờ có chiến dịch này, nói vậy cho nhanh. Người ta dại gì mà đánh.

Nhưng nhìn chung tôi vẫn thông cảm, vì dù sao anh đó vẫn ủng hộ Ukraine. Đến RFI còn bình luận: Người Ukraine liều lĩnh, vì toàn bộ mặt trận đông nam, cả dải Donbas… chống đỡ còn vất vả mà lại đi mở chiến dịch ở tận Kursk! – Chính cái logic này mới là thú vị đấy: Cả hai bên vất vả chống đỡ nhau suốt cả chiều dài mặt trận trên 1.000 ki-lô-mét, như hai đô vật ghì chặt lấy nhau, vậy tại sao không cắn vào tai, thậm chí cắn hẳn vào cổ nó một cái chí mạng?

Hiện tại, báo chí xứ Đông Vạn Tượng vẫn tấn công quân Ukraine rất mạnh: hỏa lực “bão lửa” của Nga trút xuống đầu quân Ukraine, quân Ukraine rên xiết trong làn mưa đạn, Lữ đoàn 80 đòi rút về Ukraine vì mất sức chiến đấu… Chưa hết, Nghệ An ti vi dọa sử dụng vũ khí hạt nhân.

Ơ hay, ai gây ra chiến tranh nhỉ? Ai là người vẫn tung tin Nga là thành trì của hòa bình thế giới nhỉ? Tại sao vẫn có những giống người độc ác như quỷ dữ như vậy?

À đúng, từ đầu tháng Bảy âm lịch là mở cửa địa ngục, quỷ chạy lung tung ra ngoài. Thảo nào, chúng khiến lũ BMZ rồ dại hết cả lên như thế.

PHÚC LAI 14.08.2024