Theo Thời báo Tài chính VN, kinh phí tạm cấp cho cuộc bầu cử Hội đồng Nhân dân 2016 gần 600 tỉ đồng. |
Mẹo vặt
Hội nghị TƯ 6
kết thúc buồn tẻ. Bài diễn văn bế mạc của ông Tổng bí thư rời rạc, trống rỗng.
Chuyện kiểm điểm tình hình kinh tế là chuyện muôn thuở, chả phải đợi đến Hội
nghị TƯ để thảo luận, mà có đến Đại hội lần sau, thì cũng chỉ có « ba khâu
đột phá», nhưng chẳng làm được gì khác. «Định hướng» nhưng lại muốn
thiên hạ nhận là «Thị trường», có đến vài ngàn Hội nghị Trung ương nữa
thì vẫn vậy.
Giữa lúc Ngân
sách thiếu hụt triền miên, «nợ công nếu tính đủ đã vượt trần», nền Tài
chính Quốc gia có triệu chứng sụp đổ, chuyện bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ dân
chúng chỉ là chuyện nói cho vui, lừa bịp mị dân hoặc tung khói che đậy việc gì
đó khuất tất, kiểu dương Đông kích Tây.
Nội dung chính,
nội dung chủ yếu được Bộ Chính trị giao thành «Đề án để báo cáo Hội nghị TƯ
6 » từ tháng 10 năm 2016 là đề án «cải cách tổ chức nhằm tăng cường hiệu
lực và hiệu quả sự lãnh đạo của đảng» mà nhiều người gọi toạc ra tên của nó
là «Nhất thể hoá thể chế», loại bỏ các tầng nấc trung gian, đưa đảng tới
trực tiếp với quyền lực. Nhưng cuối cùng lại được đưa vào chương tình ở vị trí
thứ tư, với cái tên «Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy
của hệ thống chính trị», như một việc xưa nay vẫn đang
làm, chả mấy quan trọng, và được ghép thêm vào chương trình, như
kiểu tiện thể, tranh thủ.
Trong lời bế mạc, ông Trọng cũng nói lấp lửng: «...Ví dụ
như: Kết thúc hoạt động của các Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam
Bộ. Tổ chức lại Đảng bộ Ngoài nước và Đảng bộ Bộ Ngoại giao. Sắp xếp lại
tổ chức bộ máy, đổi mới hoạt động của các ban bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ cán bộ.
Đẩy mạnh xây dựng tổ chức đảng và phát triển đảng viên trong các doanh nghiệp,
đơn vị sự nghiệp ngoài nhà nước. Cơ bản thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ
tịch Hội đồng Nhân dân; thực hiện bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch Ủy ban Nhân
dân cấp huyện, cấp xã những nơi có đủ điều kiện.
Tăng cường phân cấp, phân
quyền hợp lý đi đôi với xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực và kiểm tra, giám
sát chặt chẽ. Rà soát, sắp xếp giảm các ban chỉ đạo, ban quản lý dự án và các
cơ quan phối hợp liên ngành cho phù hợp. Các bộ, cơ quan thuộc Chính phủ rà
soát, chuyển giao một số nhiệm vụ và dịch vụ công cho doanh nghiệp, người dân
đảm nhiệm.
Tiếp tục hoàn thiện thể
chế về chính quyền địa phương theo hướng phân định rõ hơn tổ chức chính quyền
đô thị, nông thôn, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt. Đổi mới mạnh
mẽ nội dung và phương thức hoạt động gắn với việc sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh
gọn đầu mối, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ chuyên trách của Mặt
trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị-xã hội, xã hội-nghề nghiệp…»
«Cấp ủy đồng thời là Chủ tịch Hội đồng nhân dân, bí thư
cấp ủy đồng thời là chủ tịch huyện, xã». Đây chính là linh hồn của Đề án
Nhất thể hóa, nhưng lại chỉ được nhắc đến như một việc vặt trong hàng loạt công
việc khác, thậm chí rất quan trọng, như việc «Kết thúc hoạt động
của các Ban Chỉ đạo Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ».
Hội nghị Trung ương 6, với nội dung chờ đợi là Hội
nghị Nhất thể hóa, đã bị biến dạng. Người ta đã tưởng ông Trọng thất bại. Nhưng
không. Cho dù Nhất thể hóa đợt này mới chỉ hai phần, nhưng là hai phần mấu
chốt, hai phần quyết định. Nó chứa đựng một cuộc cải cách có thể làm
đảo lộn bản chất chế độ. Ông Trọng đã «dụng mẹo» để vẫn đúng như ý mà
không hề nói đến hai chữ «nhất thể», vì hai chữ này đã bị lộ là chiến dịch đảng
tràn sang chính quyền.
Sẽ
không còn Hội đồng Nhân dân
Dù ông Trọng lập lờ với những từ «những gì đã
chín», «ở những nơi đủ điều kiện», nhưng ai cũng biết, khi đã đưa vào
kết luận của Hội nghị Trung ương, thì tính chính danh đã được giải
quyết. Những gì sẽ xảy ra tới đây, coi như Trung ương đã nhất trí.
Tới đây, bí thư cấp ủy, nghĩa là từ tỉnh ủy,
thành ủy sẽ đương nhiên là Chủ tịch Hội đồng Nhân dân - một loại cơ quan giống
như Quốc hội nhưng của địa phương. Đại biểu của dân không phải bầu ra chủ
tịch hội đồng của mình nữa. Cho dù dưới chế độ dân chủ giả hiệu, Hội
đồng thực chất chỉ là vật trang trí, bù nhìn, nhưng bây
giờ, ngay cả việc khoác chiếc áo giả dân chủ ấy cũng thành thứ khó chịu, nó làm
cho đảng cứ phải qua ông Hội đồng mới nắm nà nắn được chính quyền.
Từ nay, quyết định của bí thư không phải là đề
nghị Hội đồng xem xét và bỏ phiếu nữa. Nghĩa là cơ cấu các cơ quan
hành pháp của chính quyền địa phương, từ Chủ tịch, phó Chủ tịch Ủy ban tới
các Ban, Sở, sẽ do bí thư trực tiếp bổ nhiệm, phân công hoặc chỉ
định. Cũng có nghĩa rằng, nếu Chủ tịch Ủy ban Nhân dân buộc phải là một người
khác bí thư, thì quyền lực thực tế vẫn nằm trong tay bí thư, vì đã bổ nhiệm
được thì phế truất được, đó là quy tắc. Ông Chủ tịch theo cơ cấu là phó bí
thư, nguyên tắc Tập trung dân chủ không cho phép ông làm khác nghị quyết hay
chỉ thị của Bí thư, một dạng nghị quyết «sống», nghị quyết chưa được viết thành
văn bản.
Hội đồng nhân dân cấp Huyện, Xã xưa nay chỉ để làm vì, bầu
ra chỉ để có người ngồi chơi ăn lương, hầu hết các địa phương dù không tuyên bố
nhưng trên thực tế đã từ lâu, không còn hoạt động.
Như vậy, sau Hội nghị Trung ương 6, một tầng nấc trung gian
giữa đảng và chính quyền từ cấp tỉnh trở xuống sẽ chính thức biến mất. Sẽ
không có chuyện đảng ủy cấp tỉnh phải đề cử cán bộ và giới thiệu qua Hội đồng Nhân
dân để được bầu theo kết quả hiệp thương với Mặt trận Tổ quốc cấp Tỉnh.
Cán bộ thuộc khối Hành pháp sẽ do đảng ủy trực tiếp sắp xếp
và phân công. Không còn loại quan chức dân cử, dù giả hiệu. Điều này có ý nghĩa
là bớt đi được một loại Đại hội đại biểu không ít tốn kém và xóa bỏ một
bộ phận quan chức vô công rồi nghề. Ý chí của đảng, hay sự
lãnh đạo của đảng sẽ không còn phải qua tầng nấc trung gian nào, sẽ có hiệu lực
trực tiếp. Nhưng điều này cũng có nghĩa rằng, nếu người cầm đầu bộ máy, tức là
ông bí thư tỉnh ủy yêu ai và ghét ai, thì toàn bộ hệ thống hành pháp tỉnh biến
dạng theo tinh thần đó. Và trường hợp ông tha hóa, ông sẽ biến bộ máy
thành hệ thống tham nhũng toàn phần, chẳng hạn nếu cần tiền, thì ông có
thể lập ra một hệ thống biển thủ khép kín, bất khả phát hiện, bất khả công
phá, giống Sài Gòn thời ông Lê Thanh Hải.
Không có cơ chế Tư pháp độc lập, nếu kết luận của Hội nghị
này mở rộng ra cho toàn quốc, tình trạng tham nhũng, không nghi ngờ gì, sẽ
lan ra toàn hệ thống và sẽ không một thế lực nào ngăn chặn được.
Hai
kịch bản
Tuy vậy, có hai cách để đi đến nhất thể hóa các
chức danh bên đảng với chức danh tương ứng bên chính quyền.
Bỏ cơ quan dân cử trung gian, bí thư đảng trực
tiếp kiêm chức Chủ tịch Ủy ban nhân dân. Các ban ngành thuộc ủy ban
sẽ do Ban chấp hành đảng bộ bầu hay phân công trong nội bộ đảng. Đại hội đảng
bộ sẽ theo chức năng quản lý hành chính và hành pháp bên chính quyền để bầu ra
các vị trí tương ứng cho Ban chấp hành. Mỗi thành viên của ban chấp hành trúng
cử đều đương nhiên đảm nhận chức vụ bên chính quyền. Hai bộ máy đã thành một.
Ở cấp Trung ương, Tổng bí thư không bầu theo tiêu chí
lý luận mà theo chương trình hành động. Người trúng cử Tổng bí thư tất yếu kiêm
chức Nguyên thủ quốc gia, đứng đầu Nhà nước. Đại hội Đảng bầu ra Ban chấp
hành có cơ cấu phù hợp tương ứng với các nhiệm vụ do chương trình của Tổng bí
thư - Chủ tịch nước đặt ra. Ban chấp hành gồm tất cả các thành viên của
chính phủ. Thủ tướng đồng thời là phó tổng bí thư, do Tổng bí thư giới thiệu và
Ban Chấp hành bầu.
Đây là phương án độc đảng toàn trị. Quốc hội sẽ dần
biến mất như Hội đồng Nhân dân các cấp. Chế độ chính trị là một chế độ độc tài
độc đảng chuyên chế. Đại hội Đảng là cơ quan quyền lực cao nhất của
Quốc gia, thay thế và kiêm nhiệm chức năng của Đại hội Quốc dân (Quốc hội).
Kịch bản thứ hai theo chiều ngược lại. Tất cả các cơ quan
dân cử, như Hội đồng Nhân dân xã, huyện, tỉnh và Quốc hội bầu ra
các Chủ tịch Ủy ban Nhân dân cùng cấp và Chủ tịch nước ở cấp Trung ương.
Theo lý thuyết đảng của toàn dân cộng với một chế độ bầu cử trung
thực, các thành viên trúng cử do chiếm uy tín và tin cậy của dân, đương
nhiên trở thành người giữ chức vụ cao nhất tương ứng trong đảng. Chủ
tịch Xã đương nhiên kiêm chức Bí thư Xã. Chủ tịch Huyện, Chủ tịch
Tỉnh đồng thời là Bí thư Huyện, và Bí thư đảng bộ Tỉnh. Quốc hội cả nước
bẩu ra Chủ tịch nước, và Chủ tịch nước, tự động giữ chức Tổng bí thư đảng.
Theo phương án này, tất cả mọi cơ quan đều thông qua dân
cử. Đại hội công dân từ cấp xã tới Trung ương bầu ra tấ cả các cơ quan cần
thiết của Chính quyền các cấp và của Chính phủ trung ương. Đại hội Đảng trở
thành một hoạt động có tính tượng trưng tinh thần, chuyển chương trình
hành động của Chủ tịch nước đắc cử, thành nghị quyết Trung ương đảng, chuyển
các chức danh do Quốc hội bầu thành các chức danh tương ứng trong
đảng. Đây là chế độ Dân chủ nhất nguyên. Một đảng nhưng lãnh đạo
quốc gia thông qua dân cử.
Điều
đáng phải lo sợ
Thực chất, Hội nghị Trung ương 6 đã quyết định bỏ Hội đồng
Nhân dân tới cấp tỉnh, nhưng ông Trọng lấp lửng với cách gọi chung chung «cấp
ủy». Với cấp Huyện, Xã thì «thực hiện» nhưng cao hơn tức là cấp
Tỉnh, Thành, thì «Cơ bản thực hiện mô hình».
Tại sao Nhất thể hóa là một chủ trương lớn được nghiên cứu
từ nhiều kỳ đại hội, đến Đại hội lần thứ XI đã được chỉ đạo thí điểm tới cấp
tỉnh tại Quảng Ninh, và tới Đại hội XII đã được giao thành Đề án quốc gia,
do Bộ Chính trị trực tiếp chỉ đạo, nhưng không được tổng
kết, không có nghị quyết trước khi đưa ra thảo luận và kết luận tại Hội nghị Trung
ương?
Ngày 27/3/2017, đoàn giám sát của Quốc hội về cải cách tổ
chức bộ máy hành chính nhà nước giai đoạn 2011 – 2016, đã có chuyến kiểm tra,
đã trực tiếp nghe báo cáo của lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh. Nhưng đoàn
kiểm tra của Quốc hội khi đó đã không đưa ra được kết luận, và phản ánh
của Quốc hội chắc chắn đã không được Bộ Chính trị đồng tình.
Có hai vấn đề bị bỏ lửng sau đợt kiểm tra:
1-
Kiểm
soát quyền lực như thế nào khi gộp mọi quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp vào
trong tay một người?
2-
Khi Bí
thư và Chủ tịch do một người nắm, thì Chủ tịch được dân bầu sẽ kiêm bí thư, hay
bí thư do đảng bầu sẽ kiêm chủ tịch?
Hai câu hỏi này không thấy được giải đáp, đồng thời việc
Tổng kết chương trình thí điểm không được nhắc đến nữa. Điều này cho thấy,
những người chủ trương nhất thể hóa không quan tâm tới chuyện trong tình
trạng không có cải cách tư pháp, nhất thể quyền lực tất yếu dẫn đến tham nhũng,
mà họ chỉ lấy việc nắm quyền trực tiếp của đảng làm mục đích.
Ngày 4-8-2017, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành
Quy định số 89 và 90-QĐ/TW với tham vọng nhốt quyền lực vào khuôn khổ đạo
đức để đảng kiểm soát. Với Quy định này, đảng viên giống như đàn chuột bị
nhốt trong lồng, quyền giám sát và sinh sát nằm trong tay Bộ chính
trị và Ban bí thư.
Ngày 7/10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy
định số 98-QĐ/TW của Bộ Chính trị về luân chuyển cán bộ. Từ nay, tất cả
mọi sự luân chuyển cán bộ, nghĩa là lên hay xuống, ở Trung ương hay ở địa
phương, không còn do cơ sở quyết định, tự tung tự tác nữa. Quyền luân chuyển,
bố trí, đề bạt, thay đổi, thuộc về cấp quản lý trực tiếp, nghĩa là từ cấp viên ủy viên
Trung ương, sẽ do Bộ Chính trị và Ban Bí thư quyết định.
Hai văn bản này được cho là hai cái gậy để xử lý Nhất thể hóa. Bất
cứ sự phản kháng nào đều sẵn sàng bị vô hiệu hóa.
Như vậy, ông Trọng và những người cùng cánh với ông trong
Ban Bí thư, đặc biệt là ông Phạm Minh Chính, hoàn toàn ý thức được tầm quan
trọng dẫn đến chuyển đổi chế độ và tính chất vi phạm nghiêm trọng các quy chế dân
chủ, nếu đào thải Hội đồng Nhân dân. Nó sẽ khởi đầu cho một thể chế
độc tài toàn trị không che đậy, và bắt đầu cho một hệ thống tham nhũng quốc
gia.
Có thể thấy, ít nhất là ông Trọng và ông Phạm Minh Chính đã
tính hết mọi chuyện để Nhất thể hóa trót lọt.
Thâu tóm quyền lực, tập trung khả năng điều hành trực tiếp,
tạo dựng các công cụ trấn áp, nhưng được tiến hành một cách mờ ám, quanh
co. Rõ ràng, đây là hành vi của người có động cơ đen tối.
Đó là điều đáng phải lo sợ.
BÙI
QUANG VƠM 13/10/2017 (Tác giả gởi blog Thụy My)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.