Đăng ngày:
Iran đàn áp người biểu tình, Trung Quốc mở cửa trong lúc đại dịch đang lan tràn, cải cách chế độ hưu ở Pháp là những chủ đề được đề cập nhiều nhất hôm nay.
Iran đàn áp người biểu tình, Trung Quốc mở cửa trong lúc đại dịch đang lan tràn, cải cách chế độ hưu ở Pháp là những chủ đề được đề cập nhiều nhất hôm nay.
L'Obs tuần này chạy tựa « Cải cách hưu bổng : Vì sao Macron muốn áp đặt », L'Express giải thích « Khoa học nói gì về giấc ngủ ». Courrier International ra ba số nhập một trước khi nghỉ tết sớm, với chuyên đề « Hạnh phúc ». Le Point ra số đúp « Các nhà độc tài đã kết thúc như thế nào », thuật lại những ngày cuối cùng của Hitler cho đến Kadhafi, và đưa ra kịch bản sụp đổ của Putin. Trang bìa The Economist dùng màu nền xanh nhạt với chân dung tổng thống Volodymyr Zelensky cùng hai vị tướng, xung quanh là những bông tuyết trắng, chạy tựa « Cuộc chiến tranh mùa đông ».
Các báo Pháp hôm nay 06/12/2022 có nhiều bài phóng sự về tình hình các vùng giải phóng và bị chiếm đóng ở Ukraina. Le Monde « Theo chân "nhóm Kostenko" ở Ukraina », và cho biết « Tại Odessa, mafia thân Nga dưới sự kiểm soát ». Tờ báo cũng nhận thấy « Trong thời gian Nga chiếm đóng, tra tấn được hệ thống hóa ở Kherson ». Libération tố cáo « Tại Mariupol, Nga cho xây dựng để ‘che giấu những vết tích chiến tranh’ ».
Tái chiếm Kherson (280.000 dân) là chiến thắng lớn nhất của Ukraina kể từ đầu cuộc xâm lăng, sau cuộc phản công thần tốc để giành lại Izium (45.000 dân) hồi tháng Chín. Bộ trưởng Quốc phòng Nga loan báo đã « tái phối trí » 30.000 quân cùng với 5.000 xe quân sự, thiết bị ở hữu ngạn sông Dniepr, « không để lại một ai phía sau ». Nhưng các hình ảnh trên mạng xã hội ngược lại cho thấy một cuộc rút lui hỗn loạn, quân Nga qua sông bằng cầu phao tạm bợ, bỏ lại quân phục và vũ khí. Trong một video, một lính Nga khẳng định đơn vị đã được lệnh mặc thường phục và tự tìm phương tiện để rút chạy.
Đại hội đảng Cộng sản Trung Quốc và cuộc chiến tranh ở Ukraina là các đề tài được báo chí Pháp bàn luận nhiều nhất. Le Monde chạy tựa trang nhất « Quyền lực vô biên của Tập Cận Bình ở Trung Quốc », còn với La Croix thì « Người dân Trung Quốc đầy ngờ vực ».
Courrier International và L'Obs cùng đặt câu hỏi « Ukraina, bước ngoặt trong cuộc chiến ? ». L'Express đăng ảnh tổng thống Nga ở trang bìa, trên một cái nền âm u, chạy tựa « Vladimir Putin, vì sao ông ta có thể bại trận » và dành trọn hồ sơ cho chủ đề chiến tranh Ukraina. Đặc biệt Le Point tuy hồ sơ kỳ này về khí hậu, nhưng có đến ba trang báo được dành cho bài viết « Phạm Nhật Vượng, Elon Musk của Việt Nam ».
Theo dự án Vườn Trung Quốc được đặt trong Vườn Bách thảo Quốc gia ở Washington, một ngôi chùa màu trắng sẽ được dựng lên, xung quanh là những ngôi nhà kiểu Trung Hoa mang những cái tên thơ mộng với những hòn non bộ. Dự án được giới thiệu năm 2011 với sự hiện diện của phó tổng thống Joe Biden, ngoại trưởng Hillary Clinton và chủ tịch Trung Quốc thời đó là Hồ Cẩm Đào. Bắc Kinh đề nghị tài trợ toàn bộ, khoảng 100 triệu đô la, và vật liệu xây dựng được đưa sang theo đường ngoại giao, được miễn kiểm tra hải quan.
L'Obs ra số báo thứ 3.000 sau 60 năm hiện diện, nhân dịp này tuần báo điểm qua « 60 năm đã thay đổi nước Pháp ». Trang bìa L'Express là hình vẽ bà Marine Le Pen như một con rối đang bị một bàn tay cầm ngôi sao đỏ giựt dây, với tựa nhỏ « Marine Le Pen và châu Âu, NATO, Nga ...» và dòng tít lớn « Một ứng cử viên dưới ảnh hưởng ». Le Point đăng ảnh hai ông Vladimir Putin và Tập Cận Bình, chạy tựa trang nhất « Những mối đe dọa mới theo cách nhìn của CIA », giới thiệu bản báo cáo của tình báo Mỹ.
Bìa báo Courrier International thể hiện hai chủ đề chính tuần này. Phía trên là hàng tít lớn trên nền đỏ « Marine Le Pen, cơn ác mộng của châu Âu ». Phần dưới, hai hàng xác người nằm dọc theo lối đi của chiếc xe tăng mang chữ Z, với dòng chữ « Làm thế nào xét xử tội ác chiến tranh ? ». Tuy là tuần lễ quyết định của cuộc bầu cử tổng thống Pháp, tình hình Ukraina vẫn chiếm phần lớn số trang các tuần báo.
Hôm 23/01/2021, bàng hoàng trước việc Alexei Navalny vừa xuống máy bay là bị tống vào tù, đông đảo người dân Nga xuống đường đòi trả tự do cho nhà đối lập. Các cuộc biểu tình nhanh chóng bị lực lượng an ninh vũ trang tận răng đàn áp, một số đơn vị đặc biệt còn dùng cả vũ khí laser làm lóa mắt. Trên toàn quốc, 11.000 người biểu tình bị bắt, riêng tại Matxcơva là 4.000 người, có người còn bị cảnh sát còn đến tận nhà để giải đi. Họ bị nhận diện bởi những camera đặt trong các tòa nhà vài tháng trước đó, với lý do giám sát việc tôn trọng lệnh phong tỏa trong mùa dịch.
(Tôi viết bài này sau khi đến thăm tòa tháp đôi ở New York)
Cây cối ở New York cho người ta nhận thấy mùa xuân đã bắt đầu lộ ra sự lộng lẫy của nó. Hoa đã bắt đầu nở rộ và lá non đã phủ kín cành. Trong khi đó ở Boston đã đầu tháng Năm mà cây cối vẫn còn im lặng. Những cái cây ở Boston như vẫn còn ngái ngủ trong hơi lạnh còn lại của mùa đông.
New York lạnh không kém Boston. Nhưng tôi lại mang cảm giác thành phố này luôn luôn rực nóng bởi nhiệt độ tỏa ra từ hàng triệu chiếc xe hơi chạy miên man, và bởi nhiệt độ tỏa ra từ thân thể của mười lăm triệu người sống ở thành phố này.
Tôi đến New York lần đầu tiên là năm 1993. Tôi nhớ ngày ấy, dù đi đâu, chúng tôi cũng phải lẽo đẽo theo sau một người bạn Mỹ như trẻ con túm gấu áo người lớn giữa đám đông vì sợ lạc. Đúng thật, chỉ lỡ một bước là ta bị cuốn chìm trong dòng thác người đi bộ và bị biến mất ngay lập tức.
Những con đường nhộn dịp xe cộ của Thành phố Hồ Chí Minh chưa bao giờ yên tĩnh như thế kể từ tháng 4/2020, khi đợt dịch Covid đầu tiên nổi lên tại Việt Nam. Thủ đô kinh tế ở miền Nam đã bị phong tỏa nhiều tuần lễ, cũng như các tỉnh khác. Mười lăm tháng sau, lịch sử lặp lại với 9 triệu dân Sài Gòn : họ bước vào tuần lễ phong tỏa nghiêm ngặt thứ tư, chỉ được ra ngoài để mua thực phẩm một tuần hai lần.
Hôm đó hắn rời nhà sớm mười lăm phút, đồng hồ chỉ 6:15. Bình thường 6:30 hắn mới ra khỏi nhà.
Hắn là người sống nguyên tắc, đúng giờ giấc và đúng hẹn. Đó là những đức tính hắn có được nhờ thời gian hơn mười mấy năm sống trong cô nhi viện của một chủng viện Công giáo. Ra đầu ngõ, cô Ba cà phê chào hắn: Thầy Tư hôm nay đi làm sớm thế? Hắn cười, giơ tay chào. Quán cà phê bắt đầu đông khách, cái chào của hắn ngầm chào hết mọi người, bởi toàn người quen cả.
Thật ra hắn chẳng có cuộc hẹn hò nào, đi sớm vì muốn thoát ra khỏi căn nhà, hắn thấy ngột ngạt, khó thở nên đi thôi. Cả đêm hắn không ngủ, vợ hắn chửi rầm rì suốt đêm.
Hôm nay 24/05/2021 là ngày nghỉ lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống, các báo Pháp đều nghỉ, chỉ có duy nhất tờ Le Figaro xuất bản với tựa trang nhất « Cảnh sát bất lực trước nạn đua xe ». Le Monde ra số đúp từ cuối tuần trước, với chủ đề « Covid làm 6 đến 8 triệu người chết, theo Tổ chức Y tế Thế giới ».
Về châu Á, trong bài « Tại Tân Cương, trong địa ngục trại cải tạo », một cựu giáo viên thuật lại với Le Monde những điều khủng khiếp mà Bắc Kinh buộc người Duy Ngô Nhĩ và người Kazakhstan ở vùng này phải chịu đựng.
Hiếm khi tổng thống Mỹ phải chờ đến phút chót mới biết được khách có nhận lời mời hay không. Nhưng điều này đã xảy ra với Biden : mãi đến 21/04, một ngày trước cuộc họp thượng đỉnh về khí hậu do ông tổ chức, Trung Quốc mới loan báo sự tham gia của Tập Cận Bình.
Pháp tiến hành tiêm chủng hàng loạt, sự chia rẽ của các đảng trước kỳ bầu cử tổng thống lần tới, Covid đã làm đảo lộn kỹ nghệ dược phẩm, nạn kỳ thị người châu Á, là những đề tài trên trang nhất báo Pháp hôm nay. Ở trang trong, tất cả các báo đều bình luận về quan hệ đang căng thẳng giữa Trung Quốc và phương Tây.
Le Monde tóm tắt « Liên Hiệp Châu Âu trừng phạt Trung Quốc, Bắc Kinh trả đũa », Les Echos nhận xét « Quan hệ giữa châu Âu và Trung Quốc xuống cấp trầm trọng », còn đối với La Croix « Trung Quốc quyết định ăn miếng trả miếng với phương Tây ». Libération mô tả « Duy Ngô Nhĩ : Nghệ thuật chiến tranh giữa Trung Quốc và châu Âu ».
Libération nhận xét « Trump lùi bước, Biden tuyển mộ ». Tương tự với Le Monde « Trump giải tỏa việc chuyển giao, Biden thành lập dàn lãnh đạo », « Donald Trump nhường bước, Joe Biden chuẩn bị » (La Croix).
Ba tuần sau cuộc bầu cử mà Donald Trump vẫn từ chối chính thức công nhận kết quả, tổng thống mãn nhiệm chấp nhận cho cơ quan hành chính phụ trách việc chuyển giao (GSA) bắt đầu giải ngân. Ông khẳng định : « Cuộc chiến pháp lý vẫn tiếp tục, chúng ta sẽ theo đuổi cuộc đấu tranh vì công lý và tôi tin rằng sẽ chiến thắng ! Dù vậy, vì lợi ích đất nước, tôi khuyến cáo Emily và các cộng sự của bà tiến hành những việc cần thiết theo quy trình ».
Le Point tuần này bực tức trước tình trạng bạo lực tại Pháp, đặt câu hỏi « Quyền lực Nhà nước ở đâu ? » trong các lãnh vực tư pháp, cảnh sát, giáo dục… L’Express chú ý đến « Những ông vua của thế giới », đó là các tập đoàn công nghệ số GAFA. L’Obs dành chủ đề cho « Thế hệ Covid » - phải chăng đó là một thế hệ trẻ bị hy sinh ? Riêng Courrier International chạy hàng tựa lớn « Tập Cận Bình khóa chặt Trung Quốc » trên nền đỏ chói, với hình vẽ ông Tập quay lưng đá giò lái vào logo búa liềm.
Ở trang trong với hai màu đen và đỏ, cũng khuôn mặt Tập Cận Bình, phía sau là hàng quân đang vác súng, Courrier International tố cáo : đàn áp Tân Cương, áp đặt luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông, đe dọa Đài Loan, bỏ tù bất kỳ tiếng nói phản biện nào trên toàn Trung Quốc… Mức độ đàn áp của ông Tập lên cao chưa từng thấy, tại một đất nước vốn đã độc tài, với sự lên ngôi của những kẻ chủ trương cứng rắn.
« Trung Hoa mộng » không dành cho các dân tộc thiểu số