Tin tức, bình luận, phóng sự, hậu trường chính trị quốc tế
Tại họp báo sau cuộc gặp với Tổng thống Biden tại Thượng đỉnh NATO hôm qua, Tổng thống Zelensky tuyên bố:
“Chúng tôi sẽ không bao giờ đánh đổi bất kỳ địa vị nào để lấy lãnh thổ của mình, ngay cả khi đó chỉ là một ngôi làng với một người cao tuổi sinh sống, chúng tôi sẽ không từ bỏ lãnh thổ của mình, các đối tác biết điều đó”.
Và hôm nay, Hoa Kỳ công bố dang sách vũ khí sẽ cung cấp cho Ukraine sau kết quả của hội nghị thượng đỉnh NATO tại Vilnius. Cụ thể:
1. NATO ra thông cáo chính thức: "Tương lai của Ukraina là ở trong NATO, do đó, nước này sẽ được phép để trở thành thành viên của khối khi hội tụ đủ các điều kiện. Các nước trong khối NATO đều thống nhất đồng ý lập kế hoạch và vạch ra con đường để Ukraina gia nhập, còn Ukraina sẽ cần tiến hành những cải cách để đạt những tiêu chuẩn đó.
Nước Nga phải chịu trách nhiệm hoàn toàn trong cuộc xâm lược vào Ukraina, xâm phạm nền hòa bình thế giới và vi phạm hàng loạt luật pháp quốc tế. NATO yêu cầu Nga phải ngay lập tức chấm dứt cuộc xâm lược và rút lui khỏi biên giới của Ukraina, cũng như đề nghị tất cả các quốc gia khác không hỗ trợ Nga dưới mọi hình thức. NATO lên án Nga về việc sử dụng các thiết bị quân sự tấn công các mục tiêu dân sự cũng như dân thường tại Ukraina, đồng thời phản đối việc Nga đem đặt vũ khí hạt nhân sang lãnh thổ Belarus”.
Tổng thống Ukraine nêu ba vấn đề ưu tiên trong chuyến thăm của ông tới hội nghị thượng đỉnh NATO:
⁃ Gói hỗ trợ quân sự mới cho Ukraine.
⁃ Lời mời đến NATO: "Hôm nay chúng tôi nghe nói rằng chúng tôi sẽ nhận được lời mời khi an ninh cho phép, tôi muốn thảo luận với các đối tác của chúng tôi."
⁃ Đảm bảo an ninh cho Ukraine trên đường gia nhập NATO.
Kết quả thế nào?
Nga hoàn toàn bất lực trước sự gia nhập của nhiều nước xung quanh vào NATO. Cản trở cuối cùng đối với Thụy Điển đã được hoàn toàn gỡ bỏ đêm hôm qua tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Vilnius.
Việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan tuyên bố đồng ý với sự gia nhập NATO của Thụy Điển đã gỡ bỏ cản trở cuối cùng từ một năm nay. Nó chấm dứt sự mặc cả của Thổ.
Một số bạn vẫn còn nghi ngờ thái độ của Thổ. Không. Thổ đã đồng ý không đòi hỏi những điều kiện kèm theo. Việc Thổ xin gia nhập Châu Âu là việc khác và chính bản thân Thổ phải chấp nhận các điều kiện của Châu Âu.
Ngày hôm nay, hầu hết những người ủng hộ Nga đều sử dụng tấm ảnh chụp Tổng thống Ukraine đứng một mình bên cạnh vợ đang nói chuyện cùng một phụ nữ khác ở Thượng đỉnh NATO Vilnius, với tâm trạng hỉ hả rằng ông ấy đã bị NATO và Hoa Kỳ “bỏ rơi”, hoặc “xem thường”.
Và họ nói rằng ông ấy đã thất bại ở NATO, nhằm hạ bệ hình ảnh ông ấy và Ukraine.
Nhưng thực tế lại hoàn toàn khác. Đó là khi Zelensky đang cùng phu nhân đi đến nơi chụp ảnh, thì một phu nhân nguyên thủ khác đã giữ lại nói chuyện. Với phép lịch sự, ông đứng sang một bên để hai người phụ nữ được thoải mái.
1. Cuộc họp Thượng đỉnh của khối NATO sẽ diễn ra trong hai ngày 11 và 12-07-2023 ở Vilnus, Litva. Hôm nay, các lãnh đạo cao cấp nhất của các quốc gia trong khối đã có mặt tại khu vực mà chỉ cách biên giới Nga có 150 km, để bàn về hai vấn đề chính: việc hỗ trợ cho Ukraina và Thụy Điển gia nhập NATO.
Joe Biden has arrived in Vilnius ahead of tomorrow's NATO summit. As he arrived President Biden was greeted by Lithuania's President Gitanas Nausėda at the airport. pic.twitter.com/rfTxNYzAFn
— Dénes Törteli 🇪🇺🇭🇺🇺🇦 (@DenesTorteli) July 10, 2023
Trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine năm ngoái, Medvedev, Dmitry Peskov, Sergey Viktorovich Lavrov, Maria Zakharova và cả Putin, liên tục lên tiếng dọa dẫm, nói rằng Nga sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân. Mục tiêu đầu tiên là Vương quốc Anh, và Hoa Kỳ chỉ đứng ở vị trí thứ sáu.
Vì sao Putin ghét nước Anh đến vậy? Điều này phải bắt đầu từ sự tan rã của Liên Xô, ngày 25 tháng 12 năm 1991. Liên Xô tan rã, cá nhân được lợi nhiều nhất là Boris Yeltsin. Tuy nhiên, ông ta chỉ là một gã giá áo túi cơm rượu thịt hồ đồ, nhưng lại là một người rất khoái ăn nhậu phóng khoáng kiểu Hoa Kỳ. Có thông tin cho hay, một lần say rượu ở Mỹ, ông ta đã quên mặc quần áo nhong nhong chạy ra đường.
Từ 1991 đến 1999, Boris Yeltsin tại vị 8 năm và thay 6 thủ tướng. Để tiếp tục đổ thừa trách nhiệm, năm 1998, Yeltsin đã bổ nhiệm một con "mọt sách" làm thủ tướng thứ 5 của đất nước là Yevgeny Primakov.
“Quốc có quốc pháp. Gia có gia quy”. Điều đó rõ như ban ngày.
Vì vậy, bất cứ tổ chức nào, dù lớn hay bé đều tuân thủ quy chế của nó. Quy chế càng chặt chẽ, càng nghiêm túc thì tổ chức đó càng mạnh mẽ và gắn kết lâu dài.
Chẳng hạn như ASEAN, WTO, Liên Hiệp Quốc… Việt Nam mất bao nhiêu năm đàm phán, cam kết, chứng minh… mới được kết nạp. Như ASEAN, nhanh nhất cũng mất 3 năm, sau khi chúng ta phải hòa bình, ổn định và mở cửa mới có thể gia nhập thành công.
Hôm qua 24.05, nhiều báo mậu dịch An Nam ríu rít đưa tin việc thủ tướng Nhật Bản tuyên bố Nhật chưa có ý định gia nhập NATO. Ông hàng xóm nhà tôi cười bảo chắc Trung Quốc hân hạnh tài trợ cho chương trình đưa tin này.
Việc trọng như thế chả ai dại gì bô bô cho thiên hạ biết, còn nói thì thế nào chả được. Chuyện Nhật chấp nhận cho NATO mở Văn phòng liên lạc tại Tokyo là hòn đá ném để thăm dò độ nông sâu phản ứng. Vụ ni thì cả NATO lẫn Nhật đều được, chỉ có Tàu cộng và Đông Lào làm mình làm mẩy.
Nhưng NATO cũng dở hơi. Rõ nhất là chuyện gã thủ tướng Hungary Viktor Orban nó chọc phá, liên tục diễn trò phò Nga, công khai làm con ngựa thành Tơ Roa (Troia), quyết liệt chống phá cuộc chiến đấu chống xâm lược của Ukraine và sự giúp đỡ Ukraine.
Tổng thống Joe Biden vừa tuyên bố là đồng ý cho các quốc gia trong khối NATO huấn luyện phi công Ukraine lái chiến đấu cơ huyền thoại F-16. Sau đó các quốc gia này sẽ chuyển giao máy bay F16 của họ cho Ukraine.
Các quốc gia hào hiệp này là Anh quốc, Hòa Lan, Bỉ và Đan Mạch. Riêng Hòa Lan, Bỉ và Đan Mạch đã mua máy bay tàng hình F-35 để thay thế F-16, nên họ sẽ chuyển giao một số F-16 thặng dư cho Ukraine.
Máy bay F-16 ra đời vào thập niên 70 và có số tuổi là 44 năm. Tuy nhiên F-16 thường xuyên được cải tiến nâng cấp với các loại máy móc điện tử tối tân. Đó là một trong những máy bay chiến đấu có thành tích lẫy lừng nhứt trong quân sử thế giới qua nhiều cuộc chiến khốc liệt. Điển hình là cuộc oanh tạc trung tâm nghiên cứu nguyên tử của Saddam Hussein nằm sâu trong nội địa Iraq, do máy bay F-16 của Do Thái thực hiện vào năm 1981. Người viết đã đọc qua tài liệu này và cảm thấy rất hồi hộp.
Ông Zelensky có thể thúc đẩy Putin cầu hòa bằng cách đe dọa sẽ đánh chiếm lại bán đảo Crimea, coi như mục tiêu cuối cùng của cuộc tổng phản công. Quân Ukraine sẽ nức lòng chiến đấu. Quân Nga tinh thần càng ngày càng sa sút; có ông chủ đạo quân Wagner làm chứng.
Đạo quân Wagner không chiếm được Bakhmut vào ngày 9 tháng 5 để mừng Lễ Chiến Thắng ở Matskva, như Vladimir Putin mong đợi. Yevgeny Prigozhin đổ tội vì quân Nga đã bỏ chạy: Lữ đoàn 72 bỏ trốn, để cho quân Ukraine chiếm trọn “một giải đất dài 2 km rộng 500 mét, khiến 500 lính của tôi bị chết,” chủ nhân công ty lính đánh thuê Wagner giải thích.
Nhưng Prigozhin bào chữa cho binh sĩ Nga: “Lỗi không phải là vì lính. … Lính bỏ chạy khi thấy mình chết vô ích vì cấp chỉ huy ngu dốt... Vấn đề là những người điều khiển.” Prigozhin nhắc đến câu tục ngữ, “Cá thối, thối từ cái đầu!”
Khi tấn công Ukraine năm ngoái, một trong những lý do Vladimir Putin nêu ra là ngăn chặn không cho khối NATO bành trướng. Bây giờ kết quả ngược lại. Putin đã thua lớn trên mặt ngoại giao.
Một người tự cảm thấy mình đang hạnh phúc, nếu được hỏi có muốn thay đổi gì trong đời sống không, thì chắc sẽ nói “không!”
Một dân tộc thì khác. Dân Phần Lan, 5,5 triệu người, thấy họ sống rất hạnh phúc, đứng đầu thế giới suốt năm, sáu năm vừa qua. Nhưng họ lại muốn thay đổi: Nước Phần Lan vừa mới ký hợp đồng làm thành viên thứ 31 của khối NATO, Liên minh Bắc Đại Tây Dương.
Ngày 02 tháng Hai vừa qua, nhà độc tài Vladimir Putin đến Volgograd để chủ tọa một buỗi lễ tưởng niệm các anh hùng Liên Xô đã chiến thắng Đức Quốc Xã ở trận chiến Stalingrad, Thế Chiến Thứ Hai.
Trong buổi lễ này Vladimir Putin ví von như sau: “Chúng ta lại bị xe tăng Leopard của Đức đe dọa”. Putin có ý ám chỉ xe tăng Leopard 2 do Cộng Hòa Liên Bang Đức sản xuất mà các quốc gia đồng minh đang viện trợ cho Ukraine, xe tăng Leopard 2 này có liên hệ tới xe tăng “Leopard” mà Đức Quốc Xã đã sử dụng để chiếm Liên Bang Xô Viết.
Khi nối kết xe tăng Leopard 2 ngày hôm nay với xe tăng “Leopard” của Đức Quốc Xã cách đây 80 năm, Vladimir Putin đã chứng minh được lý do tại sao Liên Bang Nga ngày hôm nay phải có nhiệm vụ tiếp tục đánh đuổi quân “Nazi” ra khỏi bờ cõi Ukraine (vì Ukraine thuộc về nước Nga mà lị).
1. Bakhmut bị vây đến đâu rồi?
Hôm qua có bác bảo: Bakhmut bị vây đến nơi rồi. Hôm nay tui nhận được bản đồ gửi từ Ukraine, cập nhật muộn hôm kia – sáng sớm hôm qua, Chủ nhật ngày 29/01. Theo bản đồ này thì đến chiều hôm qua Krasna Hora ở đông bắc Bakhmut vẫn trong vùng chiến sự.
Đúng như bác NXB viết hôm 26/01, quân Nga đã vượt qua sông Bakhmutovka chiếm được Trung tâm sinh thái Paradyz (Эко-центр Парадиз). Từ đây đến nút giao đường M-03 và T-0513 chỉ còn non một cây số. Do vậy con đường M-03 tiếp tế cho Bakhmut coi như là không dùng được.
Một trong những nguyên nhân của cuộc chiến mà từ cửa miệng người ta hay nói, là “Nga đánh Ukraine vì Ukraine định vào NATO”. Hoặc có một cách nói khác: “Nếu Nga không đánh Ukraine thì Ukraine sẽ vào NATO.”
Vậy điều này có gì đúng và có gì sai? NATO có muốn kết nạp Ukraine không? Tại sao Putin lại sợ việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu và xa hơn nữa, trở thành thành viên của NATO?
Zbigniew Brzezinski trong cuốn Bàn cờ lớn: Trong mắt thế giới nói chung và trong mắt châu Âu nói riêng, Nga không bao giờ là châu Âu, vì thế, “Nga cần Ukraine để trở thành châu Âu.”
Bài phân tích của Les Echos khẳng định « Các nhà độc tài không thể sống sót sau những cuộc chiến thất bại ». Tác giả bài viết mạnh dạn so sánh chiến tranh Nga-Nhật năm 1905 và cuộc chiến ở Ukraina năm 2022. Đã có biết bao thay đổi trong 117 năm qua, về quân sự lẫn địa chính trị. Nhưng trong cả hai trường hợp, Nga đã chọn lựa chiến tranh với một đối thủ được cho là yếu hơn rất nhiều, và cả hai cuộc phiêu lưu quân sự đã diễn ra rất tệ hại - cho dù kết luận này có phần vội vã trong cuộc xâm lược Ukraina.
Libération dẫn lời nhà nghiên cứu Úc Nathan Ruser cho biết có ít nhất 56 cuộc biểu tình đã diễn ra tại 18 thành phố để biểu lộ tình liên đới với 10 người Duy Ngô Nhĩ bị chết cháy trong tòa nhà bị phong tỏa ở Urumqi. Trong bài « Tại Tân Cương, vụ hỏa hoạn đã đổ dầu vào lửa », tờ báo kể tên một số nạn nhân, từ một em bé 5 tuổi vui cười trong hình với món đồ chơi Siêu nhân cho đến một bà mẹ hai con, tất cả đã bị thiêu sống hôm thứ Năm 24/11 ở Urumqi.
Trang bìa L'Obs kỳ này dành cho người dẫn chương trình truyền hình Cyril Hanouna có nhiều ảnh hưởng mà tuần báo cho là nguy hiểm. Le Point tố cáo những trùm băng đảng mới, giàu có, bạo lực cùng các đường dây buôn ma túy. Courrier International nói về một thế hệ đấu tranh cho môi trường với các biện pháp gây chú ý. Trên trang nhất L'Express là tổng thống Mỹ Biden đang tươi cười, xung quanh nào là trực thăng, hỏa tiễn...chạy tựa « Hoa Kỳ, người thắng lớn trong cuộc chiến ».
Tựa chính của Les Echos hôm nay nói về áp lực lên doanh nghiệp, La Croix về những xoay sở của người nghèo, Le Figaro đề cập đến chủ trương bảo hộ của Mỹ. Libération dùng nền đen cho trang nhất, với bức ảnh một phụ nữ cầm cây đèn cầy leo lét sau khung cửa, với dòng tít « Ukraina, nỗi sợ mùa đông ». Le Monde chạy tựa « Hỏa tiễn rơi xuống Ba Lan, NATO căng thẳng ». Các báo đều dành nhiều trang trong hoặc xã luận cho sự kiện này, tất cả đều có cùng nhận định : NATO đã tỏ ra kềm chế.
Tái chiếm Kherson (280.000 dân) là chiến thắng lớn nhất của Ukraina kể từ đầu cuộc xâm lăng, sau cuộc phản công thần tốc để giành lại Izium (45.000 dân) hồi tháng Chín. Bộ trưởng Quốc phòng Nga loan báo đã « tái phối trí » 30.000 quân cùng với 5.000 xe quân sự, thiết bị ở hữu ngạn sông Dniepr, « không để lại một ai phía sau ». Nhưng các hình ảnh trên mạng xã hội ngược lại cho thấy một cuộc rút lui hỗn loạn, quân Nga qua sông bằng cầu phao tạm bợ, bỏ lại quân phục và vũ khí. Trong một video, một lính Nga khẳng định đơn vị đã được lệnh mặc thường phục và tự tìm phương tiện để rút chạy.
