mercredi 15 mars 2017

HQ 604 và nỗi khắc khoải Gạc Ma !



Con tàu HQ 604 lên đường ra Gạc Ma và đã chìm vào lòng biển trong trận chiến ngày 14-3-1988 (tư liệu lữ đoàn HQ 125)

FB Lê Đức Dục (Chú thích của tác giả : Bài viết tháng Ba năm 2015, sau hai năm, giờ thì Trung Quốc đã kịp biến Gạc Ma thành một căn cứ quân sự trên Biển Đông).

HQ 604 & Nỗi khắc khoải Gạc Ma !

Mấy tháng trước, khi hình ảnh chiếc tàu Trung Quốc đang bơm cát phủ lên đảo Gạc Ma khiến hòn đảo chìm này nhìn trên những bức không ảnh mà Philippine đưa ra, dễ thấy Gạc Ma đang được mở rộng diện tích lên cả hàng trăm lần. Thế giới quan ngại về sự leo thang của Trung Quốc nhằm thực hiện ý đồ độc chiếm biển Đông. 

Nhìn hình ảnh Trung Quốc đang mở rộng Gạc Ma, không thể không nhớ tới con tàu HQ 604 đang chìm ở rìa đảo đá ấy. Không biết xác con tàu HQ 604 giờ có còn ở đó? Những di cốt của liệt sĩ Gạc Ma có còn được khoang tàu che chở dưới lòng biển lạnh? Và chắc đường về quê quán của các anh có thể là mãi mãi không bao giờ!

mardi 14 mars 2017

Vì sao Trung Quốc đánh chiếm Gạc Ma năm 1988



Đảo Gạc Ma bị Trung Quốc xâm chiếm ngày 14/03/1988. Ảnh Mai Thanh Hải chụp năm 2013.

(VnExpress 14/03/2017) 1988 được coi là năm đỉnh điểm khó khăn của Việt Nam khi cuộc khủng hoảng kinh tế trong nước ngày càng trầm trọng, Liên Xô vốn ủng hộ Việt Nam lại đang rơi vào tình trạng khó khăn, cải tổ.


Đầu năm 1988, Trung Quốc cho quân chiếm đóng trái phép các bãi đá Chữ Thập, Châu Viên, Ga Ven, Subi, Huy Gơ thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Nước này đơn phương tăng cường từ 9 lên 12 tàu chiến gồm khu trục tên lửa, hộ vệ tên lửa, hộ vệ pháo và tàu đổ bộ... hoạt động trên quần đảo Trường Sa.

Đoạn cuối của cuộc xả súng Gạc Ma



Ba người ở bìa trái theo thứ tự là các anh Thoa, Thống và Đông, từng bị Trung Quốc giam cầm. Ảnh Đỗ Hùng

(FB Đỗ Hùng) Cuộc giằng co và xả súng xảy ra vào buổi sáng 14 tháng 3, lúc bấy giờ trung sĩ Nguyễn Văn Thống, tiểu đội trưởng thuộc đơn vị công binh E83, đang ở trên boong tàu HQ 604. Từ chỗ đứng của mình, anh thấy rõ các đồng đội đang cầm cự với lính Trung Quốc, rồi đối phương cho thuyền nhỏ chạy vòng vòng xả súng lên tàu. 

Pháo lớn bắt đầu nã vào chiếc HQ 604. Lực lượng Việt Nam trên tàu liền dồn vào cabin rất đông, đạn địch vẫn không ngớt lia tới những con người hầu như không được vũ trang. Sau một vài loạt đạn, Thống gục xuống. Trong cơn mê man, anh vẫn cảm nhận được thân tàu chao đảo và chìm xuống rất nhanh, nhưng do mất máu nhiều, anh đã không đủ sức để thoát ra ngoài. Thế rồi, luồng nước mạnh tràn vào khoang tàu đã đẩy trung sĩ Thống cùng nhiều chiến sĩ khác, còn sống hoặc đã hy sinh, ra ngoài. 

"Gạc Ma là cuộc thảm sát, không phải hải chiến"



(Zing.vn 14/03/2017) 29 năm trôi qua, Gạc Ma vẫn là một phần đất Việt giữa Biển Đông bị Trung Quốc chiếm đóng. Gạc Ma đã trở thành nỗi đau của người Việt.



Theo Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm, Trung Quốc âm mưu xâm lược Trường Sa từ lâu. Năm 1986-1987, các tàu hải quân Trung Quốc giả dạng tàu cá đã thăm dò vùng biển Trường Sa rất nhiều lần.

lundi 13 mars 2017

Venezuela : Dân quá đói phải đi bới rác

Giá thực phẩm ở Venezuela nằm ngoài tầm với của nhiều người dân.

« Chúng tôi có hàng ngàn người sống nhờ các thùng rác ». José, 53 tuổi, nhìn nhận. Ông và các con gái phải bới tìm thức ăn trong các thùng rác ở Caracas, niềm hy vọng cuối cùng của những người dân Venezuela đói kém.
Là thợ hồ đang thất nghiệp, José Godoy run run liếm những thức ăn còn sót lại trên một chiếc đĩa giấy. Bên cạnh ông, hai con gái sáu và chín tuổi uống thứ nước trái cây kiếm được từ xe rác. Hai cô bé còi cọc thiếu máu, thường là cả ngày chỉ được ăn một loại chuối phải luộc chín mới có thể nuốt nổi.

samedi 11 mars 2017

Chiến tranh biên giới Việt-Trung 1979: Quá khứ không thể nào quên



Quân xâm lược Trung Quốc tiến vào trên toàn tuyến biên giới phía Bắc Việt Nam năm 1979.

(Asia Times/CourrierInternational 9-15/03/2017) Báo chí chính thức Việt Nam rốt cuộc cũng nhắc đến cuộc chiến tranh năm 1979 giữa Trung Quốc và Việt Nam. Theo một nhà nghiên cứu, để tránh gây thêm căng thẳng, hai nước cần phải dỡ bỏ bức màn che về cuộc xung đột bị che giấu này.

Nhiều tờ báo Việt Nam do Nhà nước kiểm soát mới đây đã đề cập đến một chủ đề cấm kỵ : cuộc chiến tranh biên giới với Trung Quốc năm 1979. Liệu đây có phải là dấu hiệu cho thấy đảng Cộng sản cầm quyền rốt cuộc đã quyết định bãi bỏ kiểm duyệt đối với việc nêu ra cuộc chiến Việt-Trung  ngắn ngủi nhưng đẫm máu?

vendredi 10 mars 2017

Tập Cận Bình và tự do mậu dịch giả hiệu

Khu phố tài chính Phố Đông ở Thượng Hải. Ảnh chụp ngày 09/03/2017.

Trong bài bình luận mang tựa đề « Ông Tập Cận Bình, có đúng là ông nói ‘tự do mậu dịch’ hay không ? », nhật báo Les Echos nhận định, dù chủ tịch Trung Quốc tại Diễn đàn Davos lớn tiếng kêu gọi tự do thương mại, nhưng nước ông vẫn tiếp tục đối xử tệ hại với các nhà đầu tư ngoại quốc. Và ông Tập cũng vừa tung ra một kế hoạch công nghiệp quy mô để chống lại hàng nhập khẩu.
Tác giả nhận xét, mối đe dọa chủ nghĩa bảo hộ không chỉ đến từ nước Mỹ của Donald Trump, mà còn từ Trung Quốc. Thay vì tiến đến tự do hóa kinh doanh, Tập Cận Bình lại củng cố dân tộc chủ nghĩa nhằm duy trì tăng trưởng. Những ngôn từ đẹp đẽ về tự do mậu dịch của ông Tập tại Diễn đàn Davos cho người ta cảm tưởng một thế giới đảo lộn – Trung Quốc dạy cho nước Mỹ một bài học. Nhưng thực tế không phải như thế.

Nước Mỹ và Donald Trump



Với chủ trương cô lập, liệu ông Trump có thể "Make America great again"?

Nhà văn Phạm Đình Trọng : « Với Tổng thống Donald Trump, nước Mỹ chỉ biết có nước Mỹ, nước Mỹ trên hết, thì nước Mỹ dù giầu có của cải, cũng quá nghèo túng giá trị nhân văn, nước Mỹ rộng lớn mênh mông cũng trở thành nhỏ bé, hẹp hòi, chật chội ».
Tạo ra thế giới và sắp đặt thế giới là một trò chơi ham thích, mê mải, nhiều sáng tạo nhưng cũng đầy bất ngờ của tạo hóa. Và tạo hóa đã chơi trò sắp đặt với loài người như sau: Người da đen đầy sức mạnh bản năng, đầy năng lực sinh sản và mang tố chất nghệ sĩ bẩm sinh cho ở trong những dải rừng nhiệt đới nguyên sơ và mênh mông châu Phi. Người da vàng hay lam hay làm cho ở trên những đồng cỏ chồn vó ngựa phi và trên những cánh ruộng nước thẳng cánh cò bay ở châu Á. Người da trắng hay nghĩ ngợi, thích lý sự cho ở xứ lạnh châu Âu, cứ đóng cửa lại, đốt lò sưởi lên mà ngồi nghĩ ngợi và lý sự rồi liên tục cho ra đời các định luật, các triết lý, các học thuyết làm nghiêng ngả cả thế giới. Người da đỏ ít ỏi cho ở một góc châu Mỹ. Phần còn lại của châu Mỹ, tạo hóa dành một không gian đủ rộng để tạo ra sự pha trộn, cho cả bốn sắc da đen, trắng, vàng, đỏ sống lẫn lộn với nhau, tạo nên nước Mỹ, hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

jeudi 9 mars 2017

Vì sao Trung Quốc sợ THAAD của Mỹ đến thế ?

THAAD được đưa đến căn cứ Osan, Hàn Quốc ngày 06/03/2017.

Nếu chỉ đơn thuần quan sát thái độ giận dữ của Bắc Kinh trước việc Mỹ triển khai hệ thống lá chắn tên lửa (THAAD) tại Hàn Quốc, người ta có thể cho rằng mục tiêu nhắm đến của THAAD là Trung Quốc. Nhưng cả Washington và Seoul đều khẳng định hệ thống này là cần thiết để bảo vệ Hàn Quốc trước sự tấn công của Bắc Triều Tiên.

THAAD là gì ?

THAAD viết tắt từ Terminal High Altitude Area Defense (tạm dịch Hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối), được chế tạo để bắn hạ các hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn, trung bình và tầm xa trong giai đoạn cuối cùng, tức khi chúng đang rơi xuống.

Pháp : Tê giác bị bắn chết trong sở thú và cưa mất sừng


Một tê giác trắng bốn tuổi đã bị bắn chết trong sở thú Thoiry ở Pháp đêm thứ Hai rạng sáng thứ Ba 07/03/2017, và chiếc sừng trị giá hàng chục ngàn euro đã bị cưa mất. Đây là lần đầu tiên một sự kiện loại này xảy ra tại châu Âu. Bộ trưởng Môi trường Pháp đã chuyển sự vụ cho ngành tư pháp.
Chú tê giác trắng Nam Phi tên Vince nặng hai tấn đã bị bắn ba viên đạn vào đầu. Chiếc sừng chính dài 20 cm mà giá trị được ước lượng từ 30.000 đến 40.000 euro đã bị lấy đi mất. Sừng thứ hai cũng bị cưa một phần, nhưng vẫn còn dính trên xác con vật khi được phát hiện.

1/5 nhân loại vẫn cho rằng nữ kém nam

Biểu tình ngày Quốc tế Phụ nữ  08/03/2017 tại Manhattan, New York.

Gần 20% số người được hỏi tại 24 quốc gia nghĩ rằng phụ nữ thua kém đàn ông, và cần phải ở nhà chăm sóc con cái, theo một cuộc thăm dò được viện Ipsos Mori công bố một hôm trước Ngày Quốc tế Phụ nữ 08/03/2017. Tuy vậy cũng theo cuộc điều tra trên, 88% cho rằng nam và nữ cần được hưởng các quyền như nhau, cho dù một phần tư số người được thăm dò nhận định bất bình đẳng vẫn hiện diện trên lãnh vực kinh tế, xã hội và chính trị.

mardi 7 mars 2017

Trung Quốc, cường quốc không bạn bè

Làm thế nào cạnh tranh ngang ngửa với Mỹ, khi Trung Quốc không hề có đồng minh ?

Nhà nghiên cứu địa chính trị Brahma Chellaney trong bài viết « Một cường quốc mới nổi không hề có đồng minh » trên Japan Times ngày 06/03/2017 đã nhận định, càng tăng cường thêm sức mạnh, thì Trung Quốc lại càng khó có được những đồng minh thực sự. Điều này chứng tỏ vai trò lãnh đạo đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn là chỉ bằng vũ lực thô bạo.
Tác giả nêu ra sự tương phản với mạng lưới đồng minh và đối tác rộng rãi mà Hoa Kỳ duy trì tại châu Á-Thái Bình Dương và những khu vực khác. Sự xuống cấp trong mối quan hệ đặc biệt với Bắc Triều Tiên, nước chư hầu trước đây, đã minh họa cho tình thế khó khăn của Bắc Kinh.

Năm ngoái, đô đốc Harry Harris, tư lệnh Mỹ tại Thái Bình Dương đã nói : « Chúng tôi có các đồng minh, bạn bè và đối tác mà Trung Quốc không có được ». Còn bộ trưởng Quốc phòng Ashton Caster nhấn mạnh, Bắc Kinh « đang dựng lên một bức tường lớn để tự cô lập ».

Trump đòi mở điều tra việc Obama "nghe lén"


Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi cáo buộc ông Barack Obama nghe lén, hôm Chủ nhật 05/03/2017, đã dấn thêm một bước qua việc đề nghị Quốc Hội, trong khuôn khổ cuộc điều tra về khả năng Nga can thiệp vào cuộc bầu cử vừa qua, xác định xem chính quyền Obama có hành động vượt quá quyền hạn hay không. Tuy nhiên mọi người đều tỏ ra nghi ngờ về tính xác thực của những cáo buộc này. Trong khi đó các vụ tội phạm và bạo động kỳ thị chủng tộc tăng cao tại nước Mỹ trong những tuần lễ gần đây.

Theo New York Times, giám đốc FBI James Comay đã có hành động hiếm thấy là yêu cầu bộ Tư Pháp công khai cải chính các cáo buộc « không hề dựa trên một chứng cớ nào ». Trước đó, ông James Clapper, người đứng đầu ngành tình báo Hoa Kỳ (DNI) dưới thời Barack Obama cũng khẳng định cả 17 cơ quan tình báo Mỹ « không hề nghe lén Donald Trump ».

Biển Đông : Trung Quốc xây thêm căn cứ hậu cần trên đảo Hải Nam

Ảnh vệ tinh của CSIS công bố ngày 22/02/2017 cho thấy Trung Quốc các công trình kiên cố trên Đá Chữ Thập ở Trường Sa.

Một căn cứ hậu cần sẽ được xây dựng ở đảo Hải Nam. Hoàn cầu Thời báo hôm nay 06/03/2017 dẫn lời thị trưởng Tam Sa – cơ quan hành chính do Bắc Kinh thành lập để quản lý khu vực đang bị nhiều nước tranh chấp tại Biển Đông – cho biết như trên.
Theo lời thị trưởng kiêm bí thư Tiêu Kiệt (Xiao Jie), chính quyền Bắc Kinh đã phê duyệt một đề án bảo vệ môi trường tại Hoàng Sa, Trường Sa, bãi Macclesfield và bãi cạn Scarborough (mà Trung Quốc gọi là Tây Sa, Nam Sa và Trung Sa, trực thuộc cái gọi là « thành phố Tam Sa »).

Tin vắn 06.03.2017

(AFP) – Ngân sách quân sự Trung Quốc lần đầu tiên vượt 1.000 tỉ nhân dân tệ
Một quan chức cao cấp bộ Tài Chính Trung Quốc ngày 06/03/2017 loan báo ngân sách quốc phòng nước này tăng 7% trong năm 2017, đạt 1.040 tỉ nhân dân tệ (143 tỉ euro). Tin này được đưa ra sau khi tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước thông báo tăng chi tiêu quân sự của Hoa Kỳ gần 10%.

Giám đốc hải quan Ukraina ra tòa vì tham nhũng

Giám đốc hải quan Ukraina Roman Nasirov (người nằm) lúc ra tòa ngày 05/03/2017.

Tại Ukraina, vào cuối tuần qua giám đốc thuế quan đã ra tòa tại Kiev vì tội biển thủ 75 triệu đô la. Đây là quan chức cao cấp đầu tiên nằm trong tầm ngắm của Cơ quan chống tham nhũng quốc gia, và vụ án này đóng vai trò quan trọng đối với tương lai của nền tư pháp độc lập Ukraina.
Từ Kiev, thông tín viên RFI Stéphane Siohan tường trình :

Thượng đỉnh thu hẹp bàn về tương lai châu Âu

Lãnh đạo Tây Ban Nha, Đức, Pháp, Ý tại điện Versailles ngày 06/03/2017.

Tổng thống Pháp François Hollande tối nay 06/03/2017 gặp gỡ lãnh đạo ba nước lớn châu Âu Đức, Ý và Tây Ban Nha tại lâu đài Versailles. Hội nghị thượng đỉnh bốn bên diễn ra sau khi công bố Sách Trắng của Ủy ban Châu Âu, và trước dịp kỷ niệm 60 năm Hiệp ước Roma, nhằm đưa ra thông điệp đoàn kết và tin tưởng đối với tương lai châu Âu.
Đặc phái viên RFI Tudor Tépénéag cho biết thêm chi tiết :

dimanche 29 janvier 2017

Tán loạn vì lệnh cấm nhập cư của Trump, thời kỳ đối kháng bắt đầu



Biểu tình đòi thả người ở sân bay O'Hair, Chicago ngày 28/01/2017.
(Tổng hợp AFP, Reuters, Le Figaro, Le Monde, Huffington Post 29/01/2017) Những người có thẻ xanh bị chận lại ở các sân bay, người có visa hợp lệ vẫn bị buộc phải quay về nước…Sau sắc lệnh cấm người tị nạn và công dân bảy nước Hồi giáo nhập cảnh vào Hoa Kỳ của tổng thống Donald Trump, tình trạng hỗn loạn diễn ra tại nhiều nơi trên thế giới. Tối qua 28/01/2017 theo giờ Mỹ, hai thẩm phán liên bang đã ra lệnh tạm thời giải tỏa các trường hợp này, nhưng không đề cập đến việc có vi hiến hay không. Một cuộc chiến dai dẳng bắt đầu mở ra giữa những người ủng hộ nhập cư và tân chính quyền Mỹ.

samedi 28 janvier 2017

Donald Trump đã xây tường ở… Scotland


Ông Michael Forbes, người láng giềng đối diện sân gôn của Donald Trump.
(LCI 27/01/2017) Xung quanh khu vực sân gôn thuộc sở hữu của Donald Trump ở Scotland, nhà tỉ phú đã cho xây lên một bức tường ngăn cách với láng giềng xung quanh. Và sau đó Trump đã gởi hóa đơn cho họ, cũng giống như những gì đang định làm với nước láng giềng Mêhicô.

vendredi 27 janvier 2017

Đức : Thành phố quê nội từ chối phong công dân danh dự cho Donald Trump



(DPA27/01/2017) Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không thể trở thành công dân danh dự của ngôi làng nhỏ bé ở Đức, nơi từ đó ông bà nội của ông đã di cư sang Hoa Kỳ. Thị trưởng Thomas Jaworek sau cuộc họp hội đồng địa phương hôm 26/01/2017 cho biết như trên.

jeudi 26 janvier 2017

Số bán tiểu thuyết « 1984 » tăng gấp 100 lần nhờ Donald Trump



Cuốn sách của tác giả "Trại súc vật" có số bán tăng 9.500% nhờ Donald Trump.
(AFP, Les Echos 23/01/2017) « Sự thật tương đối » mà một cố vấn của Donald Trump nêu ra, đã khiến số bán cuốn tiểu thuyết « 1984 » của nhà văn George Orwell – là cuốn sách đầu tiên đưa ra khái niệm này – đã tăng vọt. Nhà xuất bản hôm 25/01/2017 phải đặt in thêm 100.000 bản cho cuốn sách đã ra đời từ 68 năm trước.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Sean Spicer khẳng định số người đến chứng kiến buổi lễ nhậm chức của tân tổng thống là đông đảo chưa từng thấy, bất chấp các bằng chứng ngược lại. Để bênh vực Spicer, cố vấn Kellyanne Conway hôm Chủ nhật 22/1 nói rằng đây là những « alternative facts » (tạm dịch : « sự thật tương đối »).

Donald Trump buộc phải sử dụng Air Force One



Chuyên cơ Air Force One của tổng thống Mỹ.

(Le Figaro 23/01/2017) Donald Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên sở hữu máy bay riêng. Tuy nhiên chiếc phi cơ siêu sang này lại không thể sử dụng cho nguyên thủ vì lý do an ninh, nên tân tổng thống đành phải di chuyển bằng Air Force One.

mercredi 25 janvier 2017

RSF tố cáo việc bắt giữ ba blogger và nhà đấu tranh nhân quyền Việt Nam



Từ trái sang: ông Nguyễn Văn Oai, bà Trần Thị Nga, ông Nguyễn Văn Hóa
Thông cáo báo chí của RSF ngày 25/01/2017

Phóng viên Không biên giới (RSF) phẫn nộ trước làn sóng bắt bớ « dự phòng » của chính quyền Việt Nam đối với ba blogger và nhà báo công dân, xảy ra vài ngày trước Tết cổ truyền. RSF đòi hỏi trả tự do ngay lập tức cho ba blogger và hủy bỏ mọi cáo buộc đối với họ.

Rút khỏi TPP : Món quà Trump tặng cho Trung Quốc



Donald Trump ký nghị định rút khỏi TPP, ngày 23/01/2017.

(Libération 25/01/2017) Bắc Kinh là kẻ thắng lớn sau quyết định hôm thứ Hai 23/01/2017 của tân tổng thống Mỹ : Hoa Kỳ rút khỏi Hiệp định Đối tác Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Biển Đông : Trung Quốc có đọ sức được với Hoa Kỳ?



Chiếc Liêu Ninh tập trận tại Biển Đông, tháng 12/2016.
(Ouest France 24/01/2017) Nước Mỹ của Donald Trump đang cao giọng với Bắc Kinh: muốn ngăn trở Trung Quốc đi vào các đảo ở Biển Đông, và tiếp tục thảo luận với Đài Loan, bất chấp cảnh báo cứng rắn của Bắc Kinh. Theo các chuyên gia, nếu có xảy ra xung đột, Trung Quốc có thể chống chọi được với cường quốc quân sự hàng đầu thế giới bằng mánh khóe ngăn chận, nhưng cũng không dám đi quá xa.

lundi 23 janvier 2017

John Kerry biểu tình chống Donald Trump (video)



Bức ảnh cựu ngoại trưởng Mỹ John Kerry tham gia biểu tình hôm 21/01/2017 được chia sẻ rất nhiều trên mạng.

Vừa trở thành thường dân, ngay hôm sau (21/01/2017) ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã xuống đường tham gia cuộc biểu tình khổng lồ « Women’s March » phản đối Donald Trump. 

samedi 21 janvier 2017

Don (Trump) với Vlad (Putin): Mối tình nguy hiểm


Mối nguy từ cặp Putin-Trump là sự thiếu logic và thiếu vắng chiến lược đường dài của tân tổng thống Mỹ. Chính quyền Trump bơi loạn xạ trong chính sách đối ngoại vô nguyên tắc, với sự chỉ đạo ngẫu hứng, « cận thị một cách nguy hiểm và nguy cơ thất bại đặc biệt cao ». Nhưng « Trước sau gì, Trump cũng sẽ bất hòa với Putin ». Và thật ra, Nga chỉ là nhân tố hạng hai. Hoa Kỳ tốt nhất nên tập trung kiềm chế Trung Quốc, duy trì sự hiện diện quân sự quan trọng tại châu Á-Thái Bình Dương.
Nhân dịp ông Donald Trump chính thức trở thành tổng thống Hoa Kỳ, các báo ra tuần này tập trung nói về nhân vật đã làm tốn nhiều giấy mực ngay cả trước khi nhậm chức.

Giới nghệ sĩ tẩy chay lễ nhậm chức của Donald Trump

Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump và gia đình tham dự buổi diễn Make America Great Again tại Washington ngày 19/01/2017.

Donald Trump luôn thích có những ngôi sao vây quanh, thời trẻ ông đã từng mơ làm việc ở Hollywood. Nhưng tình cảm ấy nay trở thành một chiều, những tên tuổi lớn trong ngành nghệ thuật càng nổi bật với sự vắng mặt của họ trong lễ nhậm chức của ông Trump hôm thứ Sáu 20/01/2017.
Nhà tỉ phú địa ốc phải hết sức chật vật so với những người tiền nhiệm, để tìm cho được những nghệ sĩ nổi tiếng chịu đến Washington trình diễn mừng ông bước vào Nhà Trắng.

Nên hay không nên thiết kế trang phục cho Melania Trump ?

Tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump và phu nhân Melania trong buổi dạ tiệc với những người ủng hộ tại Union Station, Washington, 19/01/2017.

Cùng với việc Donald Trump đắc cử, bà Melania bỗng trở nên chủ đề gây tranh cãi trong giới thời trang Mỹ quốc. Nhiều nhà tạo mốt từ chối vẽ kiểu trang phục cho phu nhân tổng thống, một điều chưa từng thấy từ trước tới nay.
Trong khi đó, may trang phục cho tổng thống phu nhân là cơ hội duy nhất để trở nên nổi bật, nhất là trong dịp lễ nhậm chức. Bà Michelle Obama còn đi xa hơn, sử dụng như một công cụ quảng bá mạnh mẽ, với sự chọn lựa kỹ càng, và đòi hỏi cao nơi các nhà tạo mốt đơn lẻ.

jeudi 19 janvier 2017

Tăng cường bảo vệ tượng sáp Donald Trump ở bảo tàng Tussaud (video)


Tượng sáp Donald Trump bị Femen tấn công ngày 17/01/2017.
(Reuters 18/01/2017) Một pho tượng sáp Donald Trump đã được khai trương hôm 18/01/2017 tại bảo tàng Madame Tussaud ở Luân Đôn. An ninh được tăng cường để đối phó với các hành động của các Femen.

Cựu ngoại trưởng Đức : Trung Quốc sẽ hưởng lợi lớn với trật tự thế giới mới

Tập Cận Bình thăm bảo tàng Olympic tại Lausanne, Thụy Sĩ ngày 18/01/2017.

Cựu ngoại trưởng Đức trong Joschka Fischer từng lãnh đạo ngành ngoại giao bảy năm, phân tích trên tuần san Le Point về tương quan lực lượng mới trên toàn cầu. Theo ông, Trung Quốc sẽ thủ lợi lớn, và sẽ thế chỗ của Mỹ trong tự do thương mại thế giới và biến đổi khí hậu. 
Ai sẽ hưởng lợi trước thế trận mới trên thế giới : Nga hay Trung Quốc ?

Joschka Fisher : Chắc chắn là Trung Quốc. Nga dù là cường quốc nguyên tử, vẫn quá yếu. Trên lãnh vực kinh tế, tình hình của Nga giống như một quốc gia Tây Phi. Ngược lại, Trung Quốc đang cất cánh, đang hiện đại hóa về mọi mặt, khác hẳn với Nga. Vấn đề là sự tiến triển của Trung Quốc sẽ diễn ra qua việc hợp tác hay đối đầu. 

mardi 17 janvier 2017

Chuyên gia Pháp : Trung Quốc rõ ràng đang quân sự hóa Biển Đông

Các máy bay chiến đấu J-15 trên hàng không mẫu hạm Liêu Ninh tham gia tập trận tại Biển Đông ngày 02/01/2017.

Theo chuyên gia Jean-Pierre Cabestan, trưởng bộ môn khoa học chính trị của trường đại học Báptít Hồng Kông, Bắc Kinh rõ ràng đang quân sự hóa các đảo nhân tạo trên Biển Đông. Trên thực tế đã có sự thay đổi nguyên trạng về quân sự và chiến lược tại vùng biển quan trọng này. Trung Quốc diễu võ giương oai nhằm đe dọa các nước, lấn dần từng chút một để tránh nguy cơ đối đầu trực tiếp với Hoa Kỳ.

Báo chí Trung Quốc hôm 13/01/2017 đã đả kích ông Rex Tillerson, ngoại trưởng do tổng thống tân cử Mỹ Donald Trump bổ nhiệm, vì ông đưa ra ý kiến nên cấm Bắc Kinh đến các đảo đang kiểm soát tại Biển Đông. Hoàn Cầu Thời Báo cho rằng ý tưởng này là « kỳ quặc », trừ phi muốn xảy ra « một cuộc chiến tranh quy mô » giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. China Daily dọa nạt « một cuộc đối đầu hủy diệt » nếu chính quyền Trump, sẽ nắm quyền từ ngày 20/1, sử dụng đến biện pháp này.

samedi 14 janvier 2017

Biển Đông : Đã đến lúc phải dằn mặt Bắc Kinh

Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương Scott Swift cảnh báo tình hình căng thẳng ở Biển Đông, 06/10/2015.

Trong phần một mang tựa đề« Vì sao phương Tây lại để Bắc Kinh làm mưa làm gió trên Biển Đông ?», chuyên gia Ross Babbage (*) đã phân tích những lý do vì sao Bắc Kinh có thể tự tung tự tác trên Biển Đông cho đến nay. Ở phần hai, tác giả đề nghị những biện pháp cụ thể cho chính quyền Donald Trump sắp tới.

Theo ông, một trong những vấn đề cốt lõi trong cách xử sự của chính phủ Mỹ, Nhật và Úc là trần thuật sai hẳn những lợi ích từ liên minh. Các liên minh này chắc chắn là mang lại lợi ích lớn lao, qua tự do hàng hải và hàng không, giải quyết một cách hòa bình những tranh chấp chủ quyền trong khu vực phù hợp với luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, lợi ích to lớn nhất của đồng minh thực sự vượt xa khỏi những mục tiêu giới hạn, chủ yếu mang tính chiến thuật này.

Vì sao phương Tây lại để Bắc Kinh làm mưa làm gió trên Biển Đông ?

Hàng không mẫu hạm Liêu Ninh của Trung Quốc tập trận tại Biển Đông, tháng 12/2016.

Nhà nghiên cứu Ross Babbage trong một bài phân tích trên trang War On The Rocks (trang mạng chuyên phân tích vấn đề an ninh, trụ sở tại Washington) nhận định, bây giờ là thời điểm để nhanh chóng hành động một cách khôn ngoan trước những cuồng vọng của Bắc Kinh tại Biển Đông. Bài viết này là một phần trong báo cáo của tác giả cho Trung tâm Chiến lược và Đánh giá Ngân sách, mang tựa đề « Đối phó với những hành động phiêu lưu của Bắc Kinh trên Biển Đông : Các chọn lựa chiến lược cho chính quyền Trump ».

Theo tác giả, chính sách của Hoa Kỳ và các đồng minh thân cận đã thất bại. Những tuyên bố lặp đi lặp lại về lợi ích giới hạn đi kèm với những đợt cho phi cơ và chiến hạm tuần tra không ngăn được chương trình xây lên các đảo nhân tạo của Bắc Kinh, cũng như ý đồ thống trị khu vực về mặt quân sự.

Trung Quốc : Những hậu duệ Thiên An Môn trên mạng

Thắp nến tưởng niệm vụ thảm sát Thiên An Môn tại Hồng Kông.

Le Courrier International tuần này trích dịch bài viết trên trang Duanchuanmei (Đoan Truyện Môi) mang tựa đề « Những hậu duệ của Thiên An Môn ». Bài báo nhận định, trong khi ông Tập Cận Bình siết chặt gọng kềm tại Trung Quốc, những hạt giống nổi loạn lại xuất hiện nhiều thêm. Đã hình thành một lực lượng chính trị mới gồm các cựu sinh viên những trường đại học tên tuổi, đại diện cho giai cấp trung lưu đấu tranh chống bất công xã hội, trong đó thế hệ Thiên An Môn đóng vai trò cố vấn.
Đây là trang mạng thông tin độc lập do một số công dân Hoa lục từng sống ở ngoại quốc lâu năm thành lập vào tháng 8/2015 tại Hồng Kông nhằm tránh né lưỡi kéo kiểm duyệt của Bắc Kinh. Mạng chú trọng đến các bài điều tra và tư liệu. Tác giả bài viết là Lôi Cường (Wu Qiang), tiến sĩ khoa học chính trị chuyên nghiên cứu về các phong trào xã hội tại trường đại học Duisburg-Essen, Đức.

Bài báo nhận định, trong khi ông Tập Cận Bình siết chặt gọng kềm tại Trung Quốc, những hạt giống nổi loạn lại xuất hiện nhiều thêm. Sự kiện Lôi Dương (Lei Yang), một thanh niên tốt nghiệp một trường đại học lớn « tự chết » ở đồn công an, đã gây phẫn nộ trên mạng xã hội. Cũng giống như phong trào Thiên An Môn năm 1989, các sinh viên đã tổ chức phản kháng, nhưng lần này chỉ trên internet.

jeudi 12 janvier 2017

Ngoại trưởng do Trump đề nghị đòi cấm Trung Quốc léo hánh đến Biển Đông


Ông Rex Tillerson trong buổi điều trần ngày 11/01/2017 trước Thượng viện Mỹ.
(Reuters 11/01/2017) Ngoại trưởng do tổng thống tân cử Mỹ bổ nhiệm hôm thứ Tư 11/01/2017 vạch ra con đường cho một cuộc đối đầu nghiêm trọng với Bắc Kinh, nói rằng Trung Quốc phải bị cấm vào các đảo đã xây lên tại vùng Biển Đông tranh chấp.
 

Nhằm chọc tức Bắc Kinh, ông Rex Tillerson phát biểu trong buổi điều trần trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện là việc bồi đắp đảo và bố trí các thiết bị quân sự của Trung Quốc trên các đảo này « cũng giống như việc Nga sáp nhập Crimée của Ukraina ».

mercredi 11 janvier 2017

Các «thương hiệu» Donald Trump ở Trung Quốc có thể vi hiến?



(AFP 11/01/2017) Tổng thống Mỹ tương lai đã nộp ít nhất 45 đề nghị đăng ký thương hiệu tại Trung Quốc. Những đề nghị này đang được xem xét, và có khả năng vi phạm Hiến pháp Hoa Kỳ.

Từ khi đắc cử, Donald Trump đã đối đầu với Trung Quốc qua việc điện đàm với tổng thống Đài Loan, bổ nhiệm các cố vấn không ưa Bắc Kinh và nêu ra việc đánh thuế lên hàng xuất khẩu của Trung Quốc. Nhưng điều này không ngăn cản ông bảo hộ nhãn hiệu « Trump » tại nền kinh tế thứ nhì thế giới.

mardi 10 janvier 2017

Số phận di sản Obama đang như mành treo chuông

Những cải cách trong nhiệm kỳ tổng thống Barack Obama liệu sẽ tồn tại ?

Tổng thống mãn nhiệm Hoa Kỳ sẽ đọc bài diễn văn từ biệt vào tối nay, thứ Ba 10/01/2017. Ông Barack Obama còn mười ngày nữa để củng cố kết quả nhiệm kỳ, nhất là bốn hồ sơ lớn mà Donald Trump cố phá ngay sau khi lên nhậm chức.
Theo tờ Libération, nếu giống như đa số người tiền nhiệm, một ngày nào đó Barack Obama viết hồi ký kể lại thời kỳ làm tổng thống, có lẽ chúng ta sẽ biết được cảm xúc mà ông đã trải qua đêm 08/11/2016 khi chiến thắng của Donald Trump được loan báo. Và cũng hy vọng biết được hai ngày sau đó, khi tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ tiếp người kế nhiệm gây thất vọng cho ông tại Phòng Bầu dục, phía sau khuôn mặt tươi cười  che giấu sự sững sờ, nỗi lo ngại hay sự giận dữ.

lundi 9 janvier 2017

Việt Nam : Giáo hội bảo vệ các nạn nhân ô nhiễm Formosa

Linh mục Anton Đặng Hữu Nam nói chuyện với các ngư dân biểu tình bên ngoài trụ sở tòa án Hà Tĩnh, Việt Nam, ngày 26/09/2016


Đặc phái viên của tờ báo tại Vinh mô tả một bức tường dài 10 kilomet, phía trên là hàng rào kẽm gai, điểm xuyết bằng những tháp canh, che khuất mọi tầm nhìn vào Formosa Ha Tinh Steel Corporation. Đó là một phức hợp luyện kim rộng mênh mông, do tập đoàn Đài Loan Formosa xây dựng từ năm 2009 dọc theo bờ biển của huyện Kỳ Anh. Linh mục Phêrô Trần Đình Lai thở dài : « Không ai được phép vào ». Ông là chánh xứ Đông Yên, giáo xứ Kỳ Anh mới, nơi cư ngụ của 5.000 gia đình ngư dân bị Formosa cưỡng chế đất.

dimanche 8 janvier 2017

Tập Cận Bình bỏ rơi giai cấp vô sản



(Cyrille Pluyette, thông tín viên Le Figaro tại Bắc Kinh, 08/01/2016) Chủ tịch Trung Quốc muốn thu hút những người ưu tú vào đảng Cộng sản để dễ kiểm soát hơn, và tránh cho chế độ khỏi tan rã.

Đi ngược lại ý thức hệ mác-xít, đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) muốn trở thành nơi tập trung giới tinh hoa. Bị ám ảnh trước việc Liên Xô tan rã vào đầu thập niên 90, Tập Cận Bình cho rằng chỉ có chiến lược « nâng cấp » này mới giúp cho chế độ Bắc Kinh tránh được số phận tương tự. Vừa lên nắm quyền, nhân vật số một Trung Quốc ngay từ đầu năm 2013 đã cổ vũ cho một đảng bớt cồng kềnh, thiên về chất lượng hơn là số lượng, với kỷ luật sắt. Mục tiêu nhằm mang lại cho đảng sức mạnh, sức sống, và uy tín đã bị bào mòn do nạn tham nhũng.

Pháp không gởi phái đoàn dự lễ nhậm chức của Donald Trump


Khán đài đang được dựng lên trước điện Capitol.

(Philippe Gélie, thông tín viên Le Figaro tại Washington, 08/01/2017) Ông Donald Trump sẽ chính thức trở thành tổng thống Hoa Kỳ kể từ ngày 20/01/2017. Chỉ có đại sứ Pháp tại Washington tham dự, nhiều nhân vật từ chối hiện diện trong buổi lễ truyền thống này. Sẽ không có nhân vật lãnh đạo nào của Pháp hiện diện trên khán đài chính thức trong buổi lễ nhậm chức của ông Donald Trump ngày 20/1 tới tại Washington.

samedi 7 janvier 2017

Blogger, một nghề nguy hiểm ở Việt Nam

Biểu tình tại Hà Nội ngày 01/05/2016 phản đối Formosa gây ra thảm họa cá chết ở miền Trung Việt Nam, một đề tài được nhiều blogger tham gia tranh đấu.
Liên quan đến Việt Nam, Le Courrier International tuần này đăng bài viết « Blogger, một nghề nguy hiểm » của tờ báo Khaosod ở Bangkok Thái Lan, sau khi gặp gỡ các cây bút đối lập ở Saigon. Theo tác giả Lobsang Dundup Sherpa Subirana, chính quyền Việt Nam tiếp tục cuộc chiến không ngơi nghỉ chống lại những ai dám lên tiếng chỉ trích.

Bài báo mở đầu bằng việc mô tả cảnh tượng hai chục nhân viên an ninh xuất hiện trước một trường mẫu giáo, bắt đi ông Phạm Chí Dũng ngay trước mắt các phụ huynh, giáo viên và các em học sinh. Và đây chỉ là một trong ba vụ câu lưu tùy tiện mà ông Dũng, 50 tuổi, là mục tiêu trong năm 2015. Mỗi lần như vậy ông bị thẩm vấn nhiều tiếng đồng hồ, chịu áp lực tâm lý. Người ta muốn ông thú nhận một tội phạm, mà tại đa số các nước, là một quyền con người. Nhà báo tự do này than thở : « Họ cư xử như tôi là một kẻ khủng bố ».

vendredi 6 janvier 2017

Vì sao Donald Trump đe dọa an ninh thế giới ?

Một chiếc F-18 Super Hornett chuẩn bị cất cánh từ hàng không mẫu hạm Mỹ USS Nimitz tại Biển Đỏ ngày 03/09/2013

Nhà bình luận Nouriel Roubini trên nhật báo Les Echos ngày 04/01/2017 ghi nhận, lịch sử thập niên 20-30 cho thấy vì sao chủ nghĩa cô lập và bảo hộ đã dẫn đến chiến tranh. Nếu cứ ngả theo xu hướng này, ông Donald Trump sẽ phá hỏng 70 năm thịnh vượng và hòa bình thế giới.
Sự kiện ông Donald Trump được bầu làm tổng thống Hoa Kỳ dường như báo trước cho hồi kết của Pax Americana (từ la-tinh của « Hòa bình Mỹ »). Đây là trật tự thế giới với đặc trưng là tự do mậu dịch và an ninh chung, mà nước Mỹ và các đồng minh đã xây dựng sau Đệ nhị Thế chiến.

Hướng dẫn viên du lịch người Hoa bôi bác Việt Nam

Bãi biển Mỹ Khê ở Đà Nẵng, một trong hai thành phố thu hút nhiều du khách nhất.

Theo South China Morning Post (SCMP), năm qua là một năm kỷ lục về số du khách từ Hoa lục đến Việt Nam. Tuy nhiên, vấn nạn hướng dẫn viên "chui" người Hoa đang gây căng thẳng : không chỉ làm các công ty du lịch địa phương mất mối, họ lại còn trắng trợn xuyên tạc lịch sử và chủ quyền Biển Đông.
Ở đầu bài viết, tờ báo Hồng Kông mô tả, đó là một ngày du ngoạn dài tại thành phố duyên hải Đà Nẵng. Nhóm du khách xung quanh chùa Linh Ứng và tượng Quan Thế Âm Bồ Tát khổng lồ đã mệt mỏi, hướng dẫn viên của họ bèn tuôn ra một phiên bản khác về lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Trời đã về chiều và nóng, phải trở về những căn phòng máy lạnh trong khách sạn, thể nên nhóm người Hoa có thể bỏ qua những sai sót về địa chính trị mà hướng dẫn viên không giấy phép nói. Anh ta bảo rằng Việt Nam không còn là một bộ phận của Trung Quốc, đã đòi độc lập, nhưng vẫn còn lệ thuộc vào Bắc Kinh và tiếp tục triều cống. Hoặc bãi biển Mỹ Khê, bãi biển cát trắng xinh đẹp mà trước đây lính Mỹ gọi là China Beach, thực sự thuộc về Trung Quốc.

mercredi 4 janvier 2017

Hải chiến trên Biển Đông : Châu chấu đá voi



Tàu đánh cá Việt Nam trên đảo Lý Sơn. Ảnh Ben Bohane

(Phóng sự của đặc phái viên Arnaud Vaulerin tại Việt Nam, đăng trên báo Libération ngày 03/01/2017) Tại quần đảo Hoàng Sa mà Bắc Kinh yêu sách chủ quyền, các ngư dân Việt Nam đang ở tuyến đầu, trước các hành vi của Trung Quốc : đánh đắm tàu, giật lưới cá, đánh người thậm chí cả giết người. Hà Nội phải nhỏ giọng vì sợ bị trả thù.

Trên gương mặt sạm đen vì nắng và muối biển, nổi bật lên đôi mắt linh hoạt đầy lo lắng, chăm chú nhìn vào những ngọn sóng nhấp nhô trước mũi tàu. Vi ngồi xổm trên boong chiếc tàu gỗ sơn hai màu xanh trắng. Khoảng ba mươi tuổi, vẻ dứt khoát và bức bối, ngư dân Việt Nam này lẽ ra phải đi biển, nhưng không có mẻ lưới nào sáng nay. Hôm 1/11, bọn Trung Quốc đã cướp hết lưới cũng như lượng cá đánh bắt được, xăng dầu mang theo và đồ dùng cá nhân của toàn bộ 18 thủy thủ trên tàu.

mardi 3 janvier 2017

Khủng hoảng kinh tế, Trump, Venezuela : Năm 2017 đầy u ám cho Cuba

Chân dung Fidel Castro treo tại một "bodega", cửa hàng phân phối theo tem phiếu của nhà nước ở La Habana, 12/12/2016.

Năm 2017, năm cuối cầm quyền của ông Raul Castro dự báo không mấy sáng sủa : kinh tế đang chậm lại, đồng minh quan trọng là Venezuela rơi vào khủng hoảng và Donald Trump bước vào Nhà Trắng.
Theo các con số chính thức được công bố tuần này, trong năm 2016, tổng sản phẩm nội địa Cuba bị giảm mất 0,9% - lần đầu tiên ở mức báo động kể từ 23 năm qua, chấm dứt đột ngột với mức tăng trưởng 4,4% của năm 2015. Bộ trưởng Kinh tế Ricardo Cabrisas cảnh báo, tình hình này khiến « Cuba bị kẹt trong một kịch bản khó thể đảo ngược trong ngắn hạn », kèm theo « những hạn chế nghiêm trọng ».

Trả đũa tin tặc Nga hay không ? Câu hỏi khó cho Mỹ

Barack Obama (trái) et Vladimir Putin hôm 20/11/2016 bên lề thượng đỉnh APEC ở Lima.

Washington sau khi trừng phạt Matxcơva hôm thứ Năm 29/12/2016 vì tin tặc Nga xâm nhập phá hoại bầu cử Mỹ, có thể bổ sung thêm biện pháp trả đũa về tin học. Đây sẽ là một quyết định chưa từng thấy và có thể gặp rủi ro.
Các biện pháp do tổng thống Barack Obama loan báo vào thời điểm chưa đầy một tháng nữa là mãn nhiệm : trục xuất 35 người bị cáo buộc là gián điệp Nga, đóng cửa hai cơ sở ở đông bắc Hoa Kỳ bị cho là căn cứ để tình báo Nga liên lạc. Thêm vào đó, GRU (tình báo quân đội Nga) và FSB (tình báo liên bang Nga, tức KGB cũ) cũng bị trừng phạt kinh tế cùng với bốn lãnh đạo GRU trong đó có giám đốc Igor Korobov.

Và ông Barack Obama tuyên bố không có ý định dừng lại ở đây.

Matxcơva tuyển mộ đội quân tin tặc như thế nào ?



Nga rất quan tâm đến việc sở hữu những tin tặc tài giỏi nhất để có thể làm mưa làm gió trong cuộc chiến tranh mạng.

Tìm kiếm tin tặc để làm công tác nhà nước…Trong vài năm qua, Nga tuyển mộ các hacker để mở rộng lực lượng phòng vệ trên mạng. Các ê-kíp ưu tú phụ trách bảo vệ không gian mạng Nga là những ai ?

dimanche 1 janvier 2017

Phương Tây tiếp tục bối rối trước Nga



(Lược dịch bình luận của Le Figaro 31/12/2016) Cung cách mà ông Barack Obama kết thúc nhiệm kỳ : trục xuất 35 nhà ngoại giao Nga ra khỏi nước Mỹ, là biểu tượng rõ rệt cho thất bại.

Từ khi Chiến tranh lạnh chấm dứt, « vấn đề Nga » thường xuyên làm phương Tây phải nhức đầu. Làm gì đây với nước Nga, vốn luôn là tù nhân của những cơn lốc xoáy và tinh thần phản dân chủ thời hậu cộng sản, cũng như những chấn thương do đế quốc Nga tan rã một cách thô bạo ?

Những phận đời miền Trung trôi dạt vì mưa lũ, biển chết


Cảnh lụt lội tại Quảng Nam, 04/12/2016.

(FB Nga Thi Bich Nguyen 31/12/2016) Tối qua, ra ngoài về muộn, đói, ghé hủ tiếu lề đường ăn tô hủ tiếu chống đói. Cụ ngoài 80 tuổi, 1 giờ khuya vẫn lụm cụm đi mời khách mua vé số. Mình mua một tờ, đưa cụ tờ 50 ngàn và bảo, "Con mời bác uống nước." Cụ cảm ơn rối rít. Mình tiếp, "Bác ngồi đây với con, bác ăn tô hủ tiếu hay bò kho đi, cho đỡ đói, đỡ lạnh." Cụ kéo ghế ngồi, nước mắt rịn ra từ khoé mắt nhăn nheo. "Tui xin đem về nghen cô." "Dạ. Bác đem về ăn sau cũng được ạ. Bác thích ăn gì cứ nói chị chủ làm cho bác đem về."