Phúc Lai - Viết dài trung bình về cuộc chiến tranh ở Ukraine ngày 17/07/2024

Cả chục ngày qua tôi không muốn viết, dù nhận được rất nhiều tin nhắn của quý vị bạn đọc thể hiện sự sốt ruột. Tôi cũng phải trình bày rõ rằng, tôi không phải như một số KOL nào đó thích chạy theo tin giật gân và thường xuyên bập vào fake-news. Việc của tôi là từ từ đi theo sự kiện, và ngẫm nghĩ xem ở đó có gì đáng nói.

Vì vậy trong thời gian qua, mặc dù trên chiến trường theo các báo cáo của Bộ tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine những chỉ số thiệt hại của Nga vẫn rất cao, nhưng thực sự đây lại là một thời gian “im ắng.” Cũng là một điều kỳ lạ. Tôi trả lời duy nhất một người bạn: Chiến trường không có gì nổi bật, phía Ukraine cũng cố tình im lặng và sôi nổi chỉ có tin giả của Bộ Quốc phòng Nga đưa ào ạt, vậy tôi viết làm gì cho nó nhàm?

1. Một vài con số

Tôi đính kèm theo bài này một số đồ thị phân tích số liệu theo báo cáo của Bộ Tổng tham mưu Ukraine. Tôi chú ý, trong suốt thời gian cuộc chiến tranh này diễn ra, riêng tháng 10/2023 là thời gian trận đánh giành Avdiivka của Nga lên đến đỉnh điểm, nhưng riêng với xe bọc thép tháng đó là cao nhất (hơn 500 chiếc, gần 550). Mà tháng 5/2024 là thời gian diễn ra chiến dịch tấn công vào phía bắc tỉnh Kharkiv của quân Nga cũng đuổi gần kịp với khoảng từ 400 đến 450 chiếc.

 

Sau đó chỉ số này của cả xe tăng và xe bọc thép đều tụt. Mọi người có thể phản đối tôi về vụ “đếm xe tăng” – chẳng hạn với lý do: nhỡ Ukraine người ta không diệt được nhiều xe tăng – xe bọc thép thì sao? Đây là một câu hỏi có tính logic: Cho đến nay phase tấn công vẫn do Nga nắm giữ, vì vậy chúng vẫn phải dùng nhiều xe tăng và xe bọc thép. Nếu hoạt động chiến đấu chống tăng của quân Ukraine kém hiệu quả, thì chiến trường không bao giờ có những thông tin báo cáo kiểu “các đường tiếp xúc ổn định” như vậy.

Do đó có căn cứ cho rằng, số lượng xe tăng – xe bọc thép bị diệt ít là do Nga bị thiếu những thứ này. Có lần tôi nói với bác NTT khi bác ấy băn khoăn: Liệu có phải là bọn Nga chúng… để dành cho các chiến dịch lớn hơn? Tôi trả lời: Hiện nay mùa hè là thời gian thuận lợi nhất cho tấn công ở Ukraine, hơi nóng một chút nhưng xe cộ không sa lầy. Nếu Nga không tấn công vào mùa này thì chẳng có lúc nào nữa cả. Từ tháng Chín trở đi là bắt đầu khó khăn rồi.

Hai tháng Năm và Sáu là hai tháng Nga đạt kỷ lục về số lượng “kiện hàng 200,” tháng Năm là gần 40.000 và tháng Sáu là 35.000. Một chỉ số đáng chú ý khác là tháng Sáu, số lượng pháo binh của Nga bị Ukraine tiêu diệt đạt kỷ lục hơn 1.400 cỗ. Ngày 06/07 vừa qua số lượng pháo bị hóa vàng là 66 cỗ và các ngày khác cũng rất cao. Quá trình bẻ gãy xương sống tấn công của quân đội Nga vẫn tiếp tục.

2. Scott Ritter là thằng nào?

Là một thằng mất dạy pro-Putox. Hắn là cựu thanh tra vũ khí của Liên hợp quốc, bị tòa án Hoa Kỳ kết án vì có quan hệ xác thịt với người vị thành niên. Sau khi sự nghiệp xuống dốc, hắn chuyển sang nghề… trả lời phỏng vấn nhưng với quan điểm “shit Putox thơm” rất rõ. Mới đây nhất, kênh Nghệ An TV sung sướng vồ lấy ý kiến của quân dâm tặc này cảnh báo về một cuộc chiến tranh tên lửa giữa Nga và Mỹ, trong trường hợp đó Nga sẽ thắng tuyệt đối vì tên lửa của Nga hiện đại hơn nhiều. Đồng thời các tổ hợp công nghiệp quốc phòng Hoa Kỳ không được thiết kế để phục vụ cho cuộc chiến tranh cường độ cao.

Mỗi tội cường độ cao của Nga là lính mặc quần thủng đít và mặc áo giáp chống đạn làm bằng gỗ.

3. Liên quan đến vụ ám sát hụt ứng cử viên Tổng thống Donald Trump – Liệu có ảnh hưởng gì đến cuộc chiến Ukraine hay không?

Hình như ông này có tuyên bố rằng nếu ông ta trở thành Tổng thống thì ông ta sẽ ra lệnh cho hai bên dừng chiến. Nếu có chuyện này thật, thì tôi cũng không rõ ông ta sẽ ra lệnh bằng cách nào – chí ít là với người Ukraine ra lệnh theo kiểu nhường đất cho Putox thì “hãy đợi đấy.” Nhưng sau khi kiểm tra lại thông tin, thì có chuyện như thế này:

“Keith Kellogg và Fred Fleitz, hai cố vấn chủ chốt của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã trình bày với ông một kế hoạch chấm dứt xung đột Nga – Ukraine nếu ông thắng cử tổng thống. Kế hoạch này bao gồm việc tuyên bố với Ukraine rằng họ sẽ chỉ nhận thêm vũ khí của Mỹ nếu tham gia đàm phán hòa bình.

Đồng thời, Mỹ sẽ cảnh báo Nga rằng bất kỳ sự từ chối đàm phán nào sẽ dẫn đến việc Washington tăng cường hỗ trợ cho Kiev, Trung tướng đã nghỉ hưu Keith Kellogg, một trong những cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, cho biết trong một cuộc phỏng vấn.”   

Đương nhiên với hoàn cảnh giả định như trong đoạn trích trên nếu nó diễn ra, chẳng đời nào Putox từ chối đàm phán. Vì vậy cái câu “bất kỳ sự từ chối đàm phán nào sẽ dẫn đến việc Washington tăng cường hỗ trợ cho Kiev” chỉ là một trò bịp bợm không hơn không kém.

Tôi không có xu hướng bài xích gì ông Trump này – vì chính xác là tôi không quan tâm đến chính trị nước Mỹ. Còn những ý kiến cho rằng “ông Trump chống Trung Quốc, nên ủng hộ ông Trump là ủng hộ… Việt Nam” và do đó “không yêu ông Trump là không yêu nước” tôi thấy kỳ dị, ngớ ngẩn nên càng… không quan tâm. Tuy nhiên với cái đoạn trích trên đây đủ thấy tính chất bịp bợm của cái ông này, do vậy chắc chắn đây là một nhân vật… không thể tin được.

Nhắc lại để bác nào mới theo dõi tôi nắm được: Tôi đã từng viết nhận xét rằng, ông này hoàn toàn không có chút khái niệm về (1) dân chủ và (2) địa chính trị. Do đó hành xử theo kiểu con buôn, mọi thứ đem cân nhắc dựa trên lợi nhuận, mà là lợi nhuận ngắn hạn. Thời gian qua, tôi đang ngờ rằng ông này còn đặc biệt dốt về lịch sử ,nhất là về lịch sử của các dân tộc trên thế giới. Vì vậy, ông ta chắc chắn sẽ coi thường ý thức lịch sử của dân tộc Ukraine và sẽ đưa ra những yêu cầu mà với người Ukraine sẽ là “không thể chấp nhận được.”

Quay lại với cái kế hoạch trên đây, tôi không rõ được cái chuyện “Ukraine rằng họ sẽ chỉ nhận thêm vũ khí của Mỹ nếu tham gia đàm phán hòa bình” có ảnh hưởng gì đến gói viện trợ quân sự 61 tỉ đôla hay không. Nhưng cái nội dung là “sẽ chỉ nhận thêm vũ khí nếu tham gia đàm phán hòa bình” thì hơi buồn cười, thậm chí phi logic. Vậy cứ ngồi vào đàm phán và không thành, thì số phận của các lô vũ khí sẽ ra sao, giao để đánh nhau tiếp hay không giao nữa?

Tất cả chỉ khẳng định tính bất định của một ứng cử viên Tổng thống, nó không chỉ đem lại bất lợi cho Ukraine mà cho toàn thế giới. Một tay ba vạ (bavardeur) làm Tổng thống Hoa Kỳ, cũng là người đứng đầu đại diện cho văn minh thế giới mà lúc nói gà khi nói vịt như thế này thì chết hết cả dân.

Có người bình luận với tôi rằng cú ám sát hụt vừa rồi làm cho Trump gần như chắc chắn sẽ trúng cử Tổng thống Hoa Kỳ. Tôi không đánh giá được chuyện này – kệ đi, nước Mỹ cũng có cái hỗn loạn của nước Mỹ, và do đó người Mỹ có cái điên khùng của họ khi lại bầu một tay ba lăng nhăng như vậy làm Tổng thống một lần nữa. Tuy nhiên nếu như vậy, thì người Ukraine lại phải nghiêm túc tính toán từ nay đến tháng Giêng năm 2025, phải làm gì để tránh cái tai họa này.

4. Có thể nhìn nhận gì về cuộc chiến?

Như trên đây tôi vừa nhận xét một cách rất thiếu rõ ràng về khả năng ông Trump làm Tổng thống sẽ ảnh hưởng như thế nào đến cuộc chiến tranh ở Ukraine – không phải do tôi, mà do tính bất định của nhân vật này. Chẳng hạn hồi hạ tuần tháng Tư vừa qua, chính ông này viết trên mạng xã hội Truth Social: “Mọi người đều đồng ý rằng sự sống còn và sức mạnh của Ukraine đối với châu Âu quan trọng hơn nhiều so với chúng tôi, nhưng nó cũng quan trọng đối với chúng tôi!” và kêu gọi viện trợ cho Ukraine. Đây có lẽ là lần hiếm hoi (duy nhất luôn) ông ta nói như vậy.

Do đó, khi đặt nhân vật này vào cuộc chiến tranh của Putox ở Ukraine, thì phải nói rằng… không thể tin được. Ông ta có thể ủng hộ một cách vừa tùy hứng, vừa vớ vẩn trong một hành động bất thường và chắc chắn là ngắn hạn nào đó, nhưng về nguyên tắc thì khả năng cao nhất, phá là chính, nghĩa là với Ukraine sẽ không hay ho gì.

Vậy, liệu có những diễn biến gì lớn xảy ra hay không, hay có một câu hỏi rằng “Có phải đến lúc người Ukraine tấn công hay không?” Về câu hỏi này, trong video mới nhất của mình, nhà phân tích quân sự Anders Puck Nielsen sau khi đưa ra một số ý kiến rằng, người Ukraine sau chiến dịch phản công không thành công năm 2023, sẽ phải thận trọng hơn. Và vì chiến dịch phản công (nếu có) năm 2024 sẽ tiêu tốn một lượng vũ khí lớn, do vậy họ sẽ phải cân nhắc, căn cứ vào kết quả của cuộc bầu cử Hoa Kỳ để quyết định. Vì nếu ông Donald Trump trúng cử, khả năng rất cao là viện trợ vũ khí của Hoa Kỳ cho Ukraine sẽ dừng lại.

Điều này là hợp lý với tư duy cho rằng người Ukraine sẽ cố gắng đưa cuộc chiến đi vào tình trạng kéo dài với vị thế không thua, và kiên trì chờ đợi cho đến khi có biến động trong chính trường nước Nga. Đây là một lựa chọn rất rủi ro, vì kéo dài đồng nghĩa với việc cho Nga cơ hội và thời gian để phục hồi.

Chúng ta đã chứng kiến chúng không phải là phục hồi số lượng xe tăng hay pháo binh quy ước.Mà chiến lược của chúng một mặt là sản xuất bom lượn để ném vào chiến hào của Ukraine và cả các thành phố gần mặt trận, mặt khác phục hồi sản xuất tên lửa để đánh phá hạ tầng, đến nay cả hai khía cạnh này chúng thi hành khá thành công. Trên chiến trường, chúng sẽ tiếp tục nướng quân với mức độ hiện nay và không cần phải nỗ lực để chiếm nhiều đất hay kiếm được những thành phố quan trọng nữa. Nếu rơi vào tình trạng này, Ukraine sẽ là bên thua trận.

Nhưng rút kinh nghiệm từ cuộc phản công năm ngoái của Ukraine, Anders Puck Nielsen cho rằng Ukraine vẫn sẽ không tấn công trong năm nay.

Tôi đồng ý – nhưng vẫn phản đối. Có thể là không – nhưng không là không thế nào mới là không ? Tôi đã từng nhiều lần viết, chúng ta sẽ không thấy kiểu tấn công của mùa hè năm ngoái, tức là tiền pháo hậu xe tăng tấn công ào ạt cùng bộ binh. Mà người ta sẽ “tấn công” nhưng chỉ khi nào quân Nga vỡ trận ở một khu vực nào đó. “Tấn công” như thế mang tính tiến lên và tiếp quản nhiều hơn là đánh chiếm.

Đồng thời người Ukraine không thủ tiêu khả năng đàm phán hòa bình, nhưng đàm phán trên điều kiện như thế nào lại là chuyện khác. Chẳng đời nào ngay ngày hôm nay khi Crimea, phần lớn Donbas vẫn do Nga chiếm mà họ đàm phán cả.

Vì vậy, còn có một khả năng nữa mà tôi cho rằng Anders Puck Nielsen tránh không nói tới, là phải giải quyết xong mọi chuyện trước tháng 11 năm nay là thời điểm bầu cử ở Mỹ diễn ra, vì việc ông Trump trở thành Tổng thống Mỹ sẽ là mối rủi ro quá lớn cho người Ukraine trong cuộc chiến tranh này. Những ngày gần đây, chúng ta đã thấy người Ukraine khá im lặng về chiến tranh, ngoài các báo cáo chính thức, trong khi Nga thì nổ om xòm với những tin tức rất buồn cười.

- Tiêu diệt một đến nhiều đoàn tàu hỏa của Ukraine chở vũ khí đạn dược, thậm chí cả một đoàn tàu đầy ắp… xe tăng của phương Tây viện trợ ở tây nam thành phố Kharkiv.

- Tiêu diệt cả kho đạn phản lực (ATACMS, HIMARS) của Ukraine bằng… pháo binh chính xác tầm xa.

- Một ngày, tiêu diệt của Ukraine 2.000 lính…

Nôm na là, cứ bị cái gì thì chúng sáng tác ra cái y hệt. Konashenkov đã tái xuất giang hồ có khác, các bổn cũ hắn cứ thế soạn lại chẳng cần thay đổi gì cả, và chắc chắn chúng không cần đếm xỉa gì đến logic, vì những sáng tác đó cho dân Nga và dân chúng xứ Cộng hòa Tây Phi đọc kia mà.

Ví dụ, chuyện đoàn tàu chở đạn dược bị bắn trúng, tôi có hỏi lại và được biết: Không bao giờ có, vì nó không đúng với cách vận hành hậu cần của người Ukraine hiện nay. Đạn pháo được chuyển đến Ukraine được đóng trong các kiện trên các palette, do đó phải dùng xe nâng để đưa xuống khỏi xe tải và vận chuyển thẳng về các đơn vị. Konashenkov sáng tác ra như vậy vì hắn tưởng tượng rằng, người Ukraine cũng cần một số lượng đạn pháo khổng lồ như chúng, do đó bắt buộc phải phụ thuộc tàu hỏa.

Chuyện chặn được đoàn tàu xe tăng cũng vậy. Chúng đang sáng tác ra một thần thoại rằng lính Nga ở Vovchansk đang chiến đấu với… biển xe tăng của phương Tây, do vậy mà đánh mãi không thắng. Ngày 14/07, sau khi đóng góp cho “hòa bình” đến 1.320 “kiện hàng 200” thì chúng tuyên bố tiêu diệt của Ukraine 2.000 lính, điều này được tờ báo ngáo đá của… Bộ Giáo dục một nước nào đó tung tin tại đây.

Mà không phải 2.000, chính xác là 2.075, thế mới kinh. Đánh nhau hiệu quả như thế mà mãi không giải quyết xong chiến tranh, lạ nhỉ. Với logic này thì lại phải bổ sung thêm là “vũ khí của Tây viện trợ quá nhiều” và “có quá nhiều lính đánh thuê phương Tây ở Ukraine…” thì mới hợp lý. Chưa có đất nước nào mà lãnh đạo ngày càng trở nên lố bịch như cái nước Nga La Tư này.

Trong một diễn biến khác, xe tăng T-55 tiếp tục được đưa ra chiến trường trong khi quân Ukraine túm được một cái T-90M “Provyv” mới cứng. Những chuyện này khẳng định chúng ta nói với nhau những thông tin khá sát sự thật: Chúng vẫn phải tiếp tục phục hồi những mẫu xe tăng rất cũ, hoặc sản xuất mới, còn những mẫu “dở chừng xuân” đã bắt đầu hết.

Có một bác dẫn bài báo về việc xe tăng T-72 của Nga không thể phục hồi vì hệ thống nạp đạn tự động của chúng hỏng hết. Tôi trả lời là khi chúng bắt đầu lôi xe tăng cũ trong kho ra, tôi hỏi một người Nga nào đó thì được biết là T-72 là thứ bị ăn cắp phụ tùng đem bán ra nước ngoài nhiều nhất, và chính các cơ phận của hệ thống nạp đạn tự động đó là đối tượng đầu tiên được nhắm tới.

Hôm qua tôi hỏi một sĩ quan quân đội nhà ta câu này: Sao nó không tháo béng cái hệ thống đó ra, rồi cho nạp đạn bằng cơm nhỉ – bổ sung một thằng lính vào? Anh này là chuyên gia hậu cần nên không trả lời được. Bù lại, anh ấy nói rằng: Nga chắc chắn sẽ không mở được bất cứ một cuộc tấn công lớn nào khác nữa từ nay đến… hết chiến tranh, chủ yếu là do không đảm bảo được hậu cần. Đến chiều hôm qua, câu hỏi đã được trả lời: Vẫn cái tờ báo ngáo đá của cái Bộ Giáo dục (không biết có ngáo đá không nữa) cũng của cái quốc gia… tỉnh táo nọ, chúng hí hửng với ý tưởng xe tăng tháo tháp pháo làm xe bọc thép chở quân.

Và bọn dở hơi này viết rằng: “Tại Omsk, Nhà máy Kỹ thuật Vận tải (thành viên của Uralvagonzavod thuộc Tập đoàn công nghệ nhà nước Rostec) gần đây đã nộp bằng sáng chế cho một chiếc xe như vậy, nó được công bố trên trang web của Viện Sở hữu Công nghiệp…”. Chúng ta nên biết rằng ý tưởng này không phải bây giờ mới có, vì những tấm ảnh chụp lính bộ binh ngồi trên băng ghế sau lộ thiên lắp trên động cơ của T-72 là được chụp từ năm 2012.

Thật ra đây là một “cải lùi” vì xe tăng không thể dùng để chở quân, ngoài ý tưởng bắt lính xe tăng bị trừng phạt phải ngồi trên động cơ xe tăng T-34 để theo đoàn quân tấn công – mà Hồng quân Liên Xô hồi Chiến tranh Vệ quốc gọi là “bộ binh đổ bộ bằng xe tăng”. Cái trò ngồi lộ thiên này rất khốn khổ cho lính bộ binh, họ kêu là phần mông đít quá nóng, trong khi trời cực lạnh và may, khi đó không quân Đức đã suy giảm rất nhiều năng lực nếu không thì bộ binh Liên Xô chết vô số kể.

“Sáng kiến” lần này của Nga (nếu có) sẽ cho ra một sản phẩm còn tệ hơn cả xe bọc thép chở quân thì xe bọc thép của Nga tiêu chuẩn hiện nay có pháo 30 mm bắn nhanh, trong khi cái thổ tả này chỉ còn khẩu 12 ly 7. Tên gọi chính thức của nó là BMO-T, là phương tiện vận chuyển chuyên dụng cho các đội được trang bị súng phun lửa bộ binh di động dòng RPO-A. Xe được thiết kế để hỗ trợ đội hình bộ binh và xe tăng và mục tiêu chính của nó là các công sự hạng nặng. BMO-T được Quân đội Nga đưa vào sử dụng vào năm 2001, tuy nhiên nó không được sản xuất với số lượng lớn. Cho đến nay chỉ có một số lượng nhỏ những chiếc xe này được sản xuất.

Có vẻ như với T-72, không tháo được riêng hệ thống nạp đạn tự động để dùng cái tháp pháo của nó, mà phải tháo luôn cả tháp pháo và dùng cho mục đích khác. Tôi cho rằng với những người ủng hộ Ukraine thì đây lại là tin đáng mong chờ nhất.

Tại sao tôi lại mở đầu bài hôm nay bằng các đồ thị? Vì chắc chắn người Ukraine với các thông tin tình báo, cũng sẽ phân tích các số liệu thiệt hại của Nga để biết được lúc nào thì chúng đạt đỉnh và từ đó là quá trình đi xuống. Năm đồ thị trên đây đều cho thấy tháng Bảy mới đi được một nửa, nhưng khả năng cao là tất cả các chỉ số của tháng Bảy đều không thể bằng được tháng Năm và cả tháng Sáu trước đó – mà nếu như vậy cũng đồng nghĩa với việc cạn dự trữ. Chúng ta cần chờ các số liệu báo cáo từ nay đến hết tháng để khẳng định điều này.

Nếu như cái sự cạn dự trữ rơi vào tháng Tám – tức là tháng vẫn còn để thi hành các hoạt động quân sự có tính cơ động thuận lợi, thì đúng là… như cậu với mợ, và các dự đoán của tôi vẫn tỏ ra là đúng. Chúng ta cần đặt thêm một thông tin nữa vào đây: Hôm trước tôi có viết một status ngắn nói rằng, Putox đang rất sốt ruột vì chiến tranh không thắng mà đang cạn tiền, do vậy muốn tấn công mạnh ít nhất một trận nữa. Nếu chúng tổ chức được vào tháng sau, cũng lại đem lại cho người Ukraine cơ hội để đánh bại nó và phản công.

Tuy nhiên các nguồn tin của tôi cho thấy rằng, khả năng này không cao, vì Putox phải chờ đợt động viên mùa thu vào tháng Chín, như vậy muốn tấn công lại phải chờ mùa đông (tháng Mười một). Thực tế, mốc thời gian này không tệ, vì chúng ta còn chưa biết khả năng ông Biden có còn là ứng cử viên Dân chủ hay không. Vì vậy với người Ukraine thì chuyện bầu cử không quá quan trọng, miễn là giải quyết xong trước tháng Giêng năm 2025.

Còn một chuyện nữa chúng ta phải nhắc nhau: thời gian qua Ukraine bắt đầu nhận vũ khí đạn dược của các lô mới, có thể chưa nhiều nhưng đặc biệt là chúng còn nguyên. Vì vậy, việc có sự kiện lớn vào tháng Tám có thể là gấp quá nếu quá trình tích lũy là chưa đủ. Nhưng yếu tố còn nguyên, thì vẫn… còn nguyên đó. Với bọn Nga, đây mới là điều đáng sợ. Chúng hô hét chẳng qua chỉ là cho đỡ sợ mà thôi.

PHÚC LAI 17.07.2024