Mai Quốc Ấn - Bức tử Cửu Long

Tiến sĩ Lê Anh Tuấn, chuyên gia về biến đổi khí hậu gửi cho tôi Báo cái sơ thảo phiên bản 23/40/2024 về "Một số vấn đề cần quan tâm các tác động dự án Funan TLes Echos ở Cambodia đến vùng Đồng bằng sông Cửu Long".

Đọc báo cáo của anh mà rùng mình!

Khi nước của kênh đào Phù Nam (Funan) lấy đi 50 % nước Mêkông g đổ vào Đồng bằng sông Cửu Long thì vùng đất này coi như bị bức tử. Rất đơn giản, với việc mặn xâm nhập sâu nội đồng và hạn hán kéo dài như hiện nay thì mất thêm 50 % nước nghĩa là cái đói chính thức về châu thổ.

Mười bốn năm trước tôi đã viết cảnh báo về một viễn cảnh Đồng bằng sông Cửu Long sẽ… đói. Các số liệu khoa học cho thấy đến 2050, sản lượng lúa có nơi sẽ giảm thậm chí đến… 100 % (bạn không đọc lầm đâu). Lời cảnh báo ấy rơi vào vô vọng và nhà báo với nhà khoa học gặp nhau, uống mấy ly đỡ buồn kèm cái lắc đầu ngao ngán.

Kênh đào Funan sẽ thúc đẩy câu chuyện châu thổ sẽ khô cằn và vựa lúa có ngày xin cứu đói. Đây không còn là vấn đề mơ hồ bởi các quan trắc mực nước và nhiễm mặn suốt 20 năm qua cho thấy sự thực ấy ngày càng đến gần hơn.

Nhưng bức tử Cửu Long không chỉ có Funan. Nó là vô số thủy điện dọc Mêkông của Tàu, của Lào, của Campuchia và của chính… Việt Nam. Nó là việc đắp đập nhân danh ngăn lũ (miền Tây chỉ có nước nổi, không có lũ) để làm lúa vụ 3 khiến miền Tây không đón được phù sa và tôm cá. Nó là cả việc khoan giếng sâu xuống từ ban đầu là vài mét đến bây giờ là hàng trăm mét rút cạn nước ngầm v.v…

Cửu Long bị bức tử vì có không ít quan chức tôi gặp cười to trước nỗi lo về biến đổi khí hậu. Họ cho rằng dân vực lúa mà đói là điều hoang tưởng. Đây là vấn đề tư duy mang tính hệ thống. Và Cửu Long bị bức tử vì những cảnh báo trung ngôn và khoa học nhất lại bị xếp xó hay thậm chí bị quy chụp là “chống phá”.

Hiện trạng tệ hại của hôm nay và sắp tới của châu thổ, Tây Nguyên hay bất cứ nơi nào, thì mỗi chúng ta đều là nạn nhân lẫn thủ phạm.

Vì thực tế xã hội tệ hại thường bắt đầu từ sự hình thành và phát triển của đám đông nhung nhúc những kẻ vô cảm!

MAI QUỐC ẤN 24.04.2024