Hữu Phú - Cái gốc của vấn đề

 

Nhiều người tỏ ra phẫn nộ khi biết giá kit test bị đẩy lên quá cao trong mùa dịch cúm tàu, và hả hê khi thấy có người bị bắt giữ khi cơ quan chức năng phanh phui vụ việc… Tôi cũng vậy.

Tuy nhiên, với riêng tôi thì việc vụ kit test bị phanh phui còn kèm theo nỗi buồn, rất buồn!

Vụ kit test, về bản chất chỉ là một thương vụ “thuận mua vừa bán”. Hành vi vi phạm ở đây là có bằng chứng về chuyện móc ngoặc, đưa – nhận hối lộ để nâng khống giá. Và tiền bị thất thoát ở đây là tiền Nhà nước – cũng chính là tiền ngân sách, tiền của nhân dân.

Nếu đối tác mua kit test của Công ty Việt Á là một đơn vị tư nhân thì sao? Thì… không có chuyện gì xảy ra cả. Vì nếu đối tác thỏa thuận mua kit test của Công ty Việt Á biết công ty này bán giá cao mà vẫn mua thì… ráng chịu, ai biểu ngu?

Mà, cũng chẳng có công ty tư nhân nào “ngu” như vậy, tự mình lấy đá ghè chân mình, tự làm cho mình thiệt hại. Chuyện này chỉ có thể xảy ra khi người có quyền hạn và quản lý tiền của đơn vị đang quản lý và quyết định chi tiêu tiền… không phải của mình.

Và, vấn đề ở đây lại quy về “tinh thần trách nhiệm”. Ai là người thực sự có trách nhiệm, không động lòng tham khi quản lý, chi tiêu tài sản không phải của mình. Cơ chế nào để quản lý, giám sát chặt chẽ, hiệu quả, chế tài những con người ấy?

Mở rộng vấn đề thêm một chút: Nếu không có việc các cơ quan có thẩm quyền buộc người dân phải xét nghiệm cúm tàu trên diện rộng, xét nghiệm liên tục, chỉ định này nọ… thì vụ đại án này cũng không xảy ra.

Bởi Công ty Việt Á có quyền mua nguyên vật liệu sản xuất bộ kit test với giá cao, sản xuất ra sản phẩm có giá thành cao, số lượng nhiều, rồi bán… không ai mua do xã hội không có nhu cầu bức thiết. Không bị ép mua, người dân và các đơn vị có nhu cầu có nhiều quyền lựa chọn… lỗ ráng chịu!

Tóm lại, vụ việc trở thành vụ án vì những nguyên nhân sâu xa nằm ngoài vụ án, sẽ không bao giờ được đem ra xem xét trong vụ án này. Một lần nữa, chúng ta lại đang xử lý phần ngọn của vấn đề.

Để bối cảnh, môi trường thuận lợi cho sai phạm có cơ hội phát triển, rồi trông chờ lương tâm một cách tự giác? Thật vô lý, hoang đường!

Ở những quốc gia có nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh, minh bạch, sẽ khó có khả năng xảy ra các vụ án tương tự.

HỮU PHÚ 19.12.2021