Sáu năm trước,
luật sư Trần Văn Tạo, nguyên Phó giám đốc, Thủ trưởng cơ quan điều tra Công an
TP.HCM (giai đoạn 1992 – 1995), từng gọi điện xin Chủ tịch nước Trương Tấn Sang
cho lệnh tạm hoãn thi hành án tử hình vào phút 89 đối với Hồ Duy Hải.
Cuộc gọi điện
thoại của ông Tư Tạo (tên thường gọi của luật sư Trần Văn Tạo) và lệnh hoãn thi
hành án tử với Hồ Duy Hải của Văn phòng Chủ tịch nước đã khiến biết bao người
tin tưởng, mong chờ một trang mới mở ra cho vụ án ly kỳ trong lịch sử tư pháp
nước nhà.
...Tôi không biết
Hồ Duy Hải có oan hay không, nhưng đã không có chứng cứ chứng minh tội phạm, tố
tụng sai, mà mang một người đi tử hình, sau này nếu sai, chúng ta không sửa
được! Theo quan điểm của tôi, muốn định tội Hồ Duy Hải một cách thuyết phục,
bắt buộc phải điều tra lại từ đầu. Phải khắc phục ngay từng sai sót trong tố
tụng.
Tất cả đều phải làm đúng luật !
Tôi thấy thành
viên Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao trả lời báo chí: “Không phải sai phạm tố tụng nào cũng hủy án. Mà chỉ có những sai phạm
tố tụng nghiêm trọng, thay đổi bản chất mới hủy án, điều tra lại” – đó là
quan điểm Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao và cả Chánh án Tòa án Tối cao nữa đã
thể hiện rõ ràng trước phiên tòa.
Sẽ có nhiều người
chấp nhận, đồng tình quan điểm này. Nhưng với tôi, là người làm điều tra nên
mọi thứ phải theo luật. Bộ luật Tố tụng hình sự là bộ luật hình thức, Bộ luật
Hình sự là bộ luật nội dung. Bộ luật Tố tụng hình sự quy định hết sức chặt chẽ
và buộc phải tuân thủ hết sức nghiêm ngặt để không sai phạm trong quá trình
thực hiện nội dung.
Về thủ tục tố
tụng, việc thu thập chứng cứ, cũng buộc phải tuân thủ đúng quy định tố tụng
hình sự.
Trong đó, chứng
cứ phải là cái thật, là khách quan, là trực tiếp gây ra hành vi phạm tội thì
mới gọi là chứng cứ trực tiếp, chứng cứ có giá trị thật sự trong vụ án hình sự.
Chứng cứ gián tiếp cũng cần thu thập, nhưng đã nói là “gián tiếp” thì giá trị
nó nhẹ, nó chưa phản ánh đầy đủ tính chất hành vi. Chứng cứ trực tiếp mới là
cái phản ánh đầy đủ tính chất của hành vi.
Cơ quan điều tra
ban đầu đã bỏ hết chứng cứ trực tiếp mà vẫn đi đến kết luận và chỉ ra được bản
chất vụ án cứ như là chuyện không tưởng!
Sai sót của cơ quan điều tra đã được Tòa án Tối cao « dung
thứ » ?
Và thật kỳ lạ.
Sai sót của cơ quan điều tra đã được Tòa án Tối cao “dung thứ”!
Bản
chất bao giờ cũng gắn liền chứng cứ.
Nguyên tắc tố tụng hình sự, từ chứng cứ mới đánh giá bản chất, soi ra bản chất.
Không bao giờ từ bản chất lại sinh chứng cứ được. Tôi làm điều tra cũng soi tố
tụng mà làm. Ở vụ án này, tất cả những chứng cứ không thu thập từ đầu mà lại
nói về bản chất vụ án, cứ như trò đùa. Nhận định của tôi, đây là sự thất bại,
khiến người dân không tin tưởng vào kết quả phiên tòa.
Tôi lo là lo
phiên tòa đã khép lại nhưng vụ án chưa kết thúc. Dư chấn của phiên tòa sẽ còn
rất rộng, rất lâu. Nhiều người, dĩ nhiên trong đó có tôi chưa phục. Đây không
phải câu chuyện một phiên tòa mà là câu chuyện của nền tư pháp.
Nhiều người nhận
ra phán quyết của Hội đồng Thẩm phán hoàn toàn không thuyết phục. Tôi cũng
không hiểu tại sao lại tuyên án một cách dứt dạt như vậy khi vụ án còn bao
nhiêu thứ không giải đáp được. Hệ quả của việc tuyên án này sẽ dẫn ra bao nhiêu
câu hỏi nữa, câu chuyện nữa cho toàn ngành tư pháp…
Ta đang công khai một nền tư pháp lỏng lẻo, thiếu
thuyết phục
Người ta trông
chờ 17 vị ở hội đồng thảo luận như thế nào, phân vân ra sao, đặt vấn đề gì ra
nhưng không thấy. Chỉ nghe Chánh tòa hỏi, Viện Kiểm sát trả lời rồi giơ tay
phán quyết. Một phiên tòa được mong đợi, thế mà, chúng ta lại công khai một nền
tư pháp lỏng lẻo, thiếu thuyết phục, thậm chí làm mất lòng tin nơi nhân dân…
Ngày trước, việc
tôi gọi điện cho Chủ tịch nước Trương Tấn Sang để xin hoãn thi hành án tử với
Hồ Duy Hải không phải để kêu oan giùm anh ấy mà là nhận ra những sai sót trong
tố tụng ở vụ án này. Khi đó, tôi là người giữa đường thấy điều không phải rồi
làm vậy thôi.
Nhưng hôm nay,
sau nhiều năm suy nghĩ, phân tích thấu đáo về vụ án, dõi theo phán quyết của
phiên giám đốc thẩm, thông qua bài báo này, tôi gửi lời xin Ủy ban Thường vụ
Quốc hội thể hiện vai trò giám sát của mình với vụ án. Có thể, trong thời gian
đó, hoãn thi hành án tử hình với Hồ Duy Hải thêm lần nữa. Mọi người đang hy
vọng, tôi cũng đang hy vọng xem xét lại vụ án.
Không nên chấm
dứt mạng sống của Hồ Duy Hải trong tình trạng chưa thật rõ ràng như vậy!
QUANGVĨNH 14.05.2020
Ông Tạo thật đáng kính,ông thật công tâm, ông là người tôn trọng sự thật minh bạch, khách quan, cám ơn ông !!!
RépondreSupprimer