Trong một bài báo lâu rồi (7 năm), thầy Nguyễn Kim Hồng (người được cử vào tiếp quản Đại học Sư Phạm Sài Gòn) kể lại là bị sốc vì phẩm hạnh của sinh viên miền Nam và cơ sở vật chất giáo dục trong Nam [1].
Sau ngày 30/04/1975 có nhiều người từ miền Bắc được cử vào « tiếp quản » các thiết chế giáo dục và hành chánh ở miền Nam. Nhiều người trong số đó tỏ ra ngạo mạn và khinh thị. Học giả Nguyễn Hiến Lê, trong cuốn hồi ký (bị kiểm duyệt) viết :
« Người Bắc coi người Nam là ngụy, đối xử với người Nam như thực dân da trắng đối với dân 'bản xứ', tự cao tự đại, tự cho rằng về điểm nào cũng giỏi hơn người Nam, đã thắng được Mỹ thì cái gì cũng làm được. Chỉ cho họ chỗ sai lầm trong công việc thì họ bịt miệng người ta bằng câu : 'Tôi là kháng chiến, anh là ngụy thì tôi mới có lý, anh đừng nói nữa' ».
Nhưng không phải ai cũng như vậy, mà cũng có người đàng hoàng và tử tế. Thầy Nguyễn Kim Hồng được giới có học trong Nam coi là người tử tế và đàng hoàng. Trong một bài phỏng vấn trên Vietnamnet ngày 30/04/2018, thầy Hồng nói nhiều ý đáng ghi nhận. Tôi tóm tắt như sau :
Vào Sài Gòn, thầy cảm thấy sốc vì không ngờ Sài Gòn lớn. Ông nói : « Cảm giác đầu tiên là rất lạ, mà nói thật là cú sốc. Tôi không nghĩ là Sài Gòn lại lớn và đẹp đến như vậy ». Ông cảm thấy ngạc nhiên khi sinh viên mặc áo dài đi học và họ tỏ ra lễ phép. Thầy Hồng nói :
« Hình ảnh ấn tượng đầu tiên là sinh viên nữ mặc áo dài đi học, điều chỉ được thấy ở các hội diễn văn nghệ của sinh viên miền Bắc. Sinh viên Sài Gòn rất lễ phép. Đa phần sinh viên Sài Gòn thời điểm đó đều xưng con với tôi, mặc dù tôi chỉ hơn họ 3-4 tuổi thôi. Việc khoanh tay để chào khách, chào thầy, cô ở miền Bắc được coi là hiếm nhưng ở Sài Gòn lại như một điều tất nhiên. Tôi cảm giác nhà trường và các gia đình Nam Bộ chú ý nhiều hơn đến việc dạy lễ cho con em mình ».
Nhận xét về giới trí thức Sài Gòn, thầy Hồng không như cụ Đào Duy Anh (người từng lớn tiếng phê bình giới có học miền Nam như một bọn trụy lạc, hư hỏng, điếm đàng, v.v…), mà có sự công tâm. Thầy nói :
« Phần lớn trí thức ở Sài Gòn trước năm 1975 mà tôi gặp đều được đào tạo hoặc tu nghiệp ở Anh, Mỹ, Pháp... nói chung là ở các nước phát triển. Trong lĩnh vực khoa học xã hội, theo tôi những giảng viên trước 1975 ở miền Nam được đào tạo tốt hơn ». Và « Có tình trạng thâm hụt khá lớn trong giới trí trức khoa học xã hội có trình độ cao ở miền Nam lúc đó khi nhiều người đã rời bỏ đất nước ».
Nói về cơ sở vật chất, thầy Hồng nhận xét : « Khi vào làm việc, sự khác biệt đầu tiên mà tôi thấy là cơ sở vật chất. Ở Hà Nội, nơi tôi học, phòng thực hành địa chất nhỏ và ít mẫu vật hơn nhiều so với tại ĐH Sư phạm TPHCM. Giảng đường với các camera truyền hình ảnh trực tiếp với tôi cũng là điều chưa có ở miền Bắc thời điểm đó ».
Về cuộc sống hàng ngày, thầy Hồng kể, điều ông thích nhất là con người Nam Bộ không can thiệp vào chuyện cá nhân. Họ không đưa chuyện cá nhân, cuộc sống mưu sinh vào công việc, chính trị...đó là điểm rất khác đối với người miền Bắc.
Những nhận xét trên của thầy Nguyễn Kim Hồng rất khác với các vị tuyên giáo. Trong cuốn “Nọc độc văn hóa nô dịch” (NXB TPHCM), tác giả Chính Nghĩa cho rằng hệ thống giáo dục ở miền Nam là nhằm mục tiêu ngu dân. Tác giả Chính Nghĩa viết :
« Mỹ ngụy đề ra ba phương châm giáo dục là 'Nhân bản, dân tộc, khai phóng !'. Sau này, chúng đề thêm hai phương châm nữa là 'đại chúng' và 'thực dụng'. »
Hơn thế nữa, Chính Nghĩa cho rằng học ngoại ngữ là ngu dân : « Thực hiện giáo dục ngu dân bằng cách ép học ngoại ngữ ».
Còn các giáo sư ? Chính Nghĩa viết : « Các giáo sư làm cao thủ, giáo sư dồn mọi sức lực, tài năng để cạnh tranh nhau và đề chính phục học trò. Giáo sư dần dần trở thành kịch sĩ, ca sĩ trước đám học trò lúc đó đã trở thành khán giả ».
Chuyện đã nhuốm màu thời gian, nhắc lại để biết chúng ta đã đi một quãng đường dài, và giác ngộ nhiều rồi.
Nhạc sĩ Vũ Thành An đã đúng khi viết « Lời anh nói sẽ còn mãi đấy ». Những từ ngữ công tâm như của thầy Nguyễn Kim Hồng sẽ có sức lan tỏa lớn và tích cực. Người sống hạnh phúc không dành thời gian để hậm hực ; họ hiểu rõ sức mạnh và giá trị của từng con chữ.
NGUYỄN VĂN TUẤN 02.05.2025
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.