Phan Thúy Hà - Quản giáo và tù cải tạo

 

Mình đến thăm bác Vũ Thư Hiên. Khi mình đến thấy một người trước đây là quản giáo của bác ở trại Tân Lập đã đến trước đó.

Bác Hiên nói, cháu Hà được chứng kiến “một sự kiện lịch sử”. Quản giáo đến nhà thăm tù.

Chú từng công tác tại trại Tân Lập.

Trại Tân Lập, một cái tên quen thuộc với mình sau khi đọc nhiều cuốn hồi ký cải tạo của các sĩ quan Việt Nam Cộng Hòa.

Mình hỏi chú có nhiều kỷ niệm với các chú, bác sĩ quan đó không.

Vô cùng nhiều. Với cả đại tá Thọ. Hàng bao câu chuyện day dứt cháu ơi, kể chú lại khóc.

Ở trại Tân Lập có một nghĩa địa. Nếu cháu thích, khi nào chú sẽ dẫn cháu đến.

Lúc đó, một quả trứng gà có thể cứu một mạng người. Vợ chú cũng công tác tại trại Tân Lập, vợ chồng chú nuôi được mấy con gà, đẻ quả trứng nào vợ chú lại nhường cho tù bồi dưỡng.

Nhiều người chết vì bị kiết lỵ. Có lần các chú kiếm được mấy tấm ván, đóng thế nào mà khi đưa quan tài lên xe trâu, đường  núi, đi được một đoạn, các thanh ván bung, xác lăn ra. Chú phải lấy ván xuống, đóng lại quan tài. Khổ ơi là khổ. Khổ cả người chết khổ cả mình.

Ngồi bên cạnh chú là người em út của bác Hiên. Là một trong những người đã chép lại Miền thơ ấu từ các mẩu giấy đưa trong tù ra. Các cô chú cứ chép đi chép lại. Chép để giữ, chứ đâu nghĩ là sẽ có ngày thành sách.

Mình hỏi chú, cuốn sách in ra có đầy đủ như dạo đó các cô chú chép lại không. Có bị mất một phần cháu ạ.

Một lát sau có một cô giáo dạy toán đến. Cô mang một túi đựng những cuốn sách của bác Hiên, nhờ bác ký. Cô có gần hết các đầu sách của bác Hiên in trong và ngoài nước. Cô nói, chồng cô và các con cô là fan hâm mộ của nhà văn, cả nhà nói về bác và những điều bác viết thường ngày. Sáng nay nếu chồng cô không đi công tác thì hai người cùng đến. Họ dự định bay vào Saigon thăm bác nếu bác không ra Hà Nội. Các con cô đi nước ngoài học, trong vali đứa nào cũng có cuốn sách Miền thơ ấu.

Sức khỏe bác Hiên khá yếu. Hôm đó trời rất lạnh, bác lại mới trong Sài Gòn ra. Cô lấy một gói sâm mang từ nhà đến mời bác uống. Cầm ly nước sâm, bác Hiên nói một câu tình tứ: Em là sâm của anh.

Cô hơi ngượng, mọi người thì cười trêu.

Vâng, đúng như vậy ạ, bạn đọc là sâm của nhà văn.

PHAN THÚY HÀ 06.02.2023 (Tựa bài do Thụy My đặt)