Trần Quốc Quân - Cảm ơn "tội đồ" làm đổ vỡ Liên Xô Gorbachev!

 

Ngày này 31 năm trước (25/12/1991), tôi ngẫu nhiên trở thành nhân chứng lịch sử chứng kiến sự sụp đổ của Liên bang Xô viết.

Tôi quan tâm chính trị từ rất sớm, viết ra điều này có thể ít ai tin. Nhưng đó là sự thật.

Tôi còn nhớ như in năm 1968 khi còn là cậu bé 10 tuổi, tôi với 3 người bạn cùng trại trẻ quân đội C12 đã xé tờ họa báo Trung Quốc, bôi cứt gà lên ảnh Mao Trạch Đông để phản đối Cách mạng Văn hóa và ủng hộ Lưu Thiếu Kỳ. Hành động này của chúng tôi đã bị cô giáo Đỗ Bích Vân (mấy năm sau là phát thanh viên đầu tiên của chương trình truyền hình quân đội) phạt úp mặt vào tường.

Tất nhiên nhận thức của lũ trẻ chúng tôi lúc đó chỉ là do nghe lỏm chuyện người lớn, những người bố, sĩ quan chỉ huy của Cục Tuyên huấn, Tổng cục Chính trị QĐNDVN nói chuyện với nhau.

Năm 1973 mới 15 tuổi, tôi suýt rơi nước mắt khi được nghe kể về tổng thống Chile Salvador Allende với khẩu súng AK47 (quà tặng của Phidel Castro) trong tay chống lại cuộc tấn công đảo chính vào dinh tổng thống của quân đội tướng Pinochet và đã hi sinh anh dũng.

Năm 1983 tôi trở thành đảng viên cộng sản khi mới 25 tuổi. Thú thật, việc vào đảng của tôi trước hết 50% do cơ hội. Lúc đó tôi công tác tại một cơ quan kinh tế đầu não chính phủ, muốn thăng tiến dứt khoát phải là đảng viên. Nhưng bên cạnh đó tôi có 50% là do say mê lý tưởng. Nếu không xuất ngoại năm 1988 và được mở mắt, dám chắc bây giờ tôi là một trong những dư luận viên kiên trung của đảng. Kẻ nào động đến đảng tôi đập chết mẹ.

Năm 1989 khi Ba Lan tiến hành Hội nghị Bàn tròn, hiệp thương giữa chính quyền cộng sản và Công đoàn Đoàn kết và sau đó là cuộc bầu cử quốc hội dân chủ đầu tiên, tôi vẫn một lòng chống lại phe đối lập dân chủ, ủng hộ đảng "anh em". Chỉ đến khi kết quả bầu 100 ghế thượng nghị viện, phái cộng sản cầm quyền không được ghế nào tôi mới bắt đầu hồ nghi. Và đến cuộc bầu cử tổng thống năm 1990, Walesa lãnh tụ Công đoàn Đoàn kết thắng lợi vang dội thay tướng Jaruzelski lên làm tổng thống Ba Lan thì tôi hoang mang thực sự.

Chứng kiến những thay đổi kỳ diệu trên đất nước Ba Lan từ khi chuyển sang thể chế mới, tôi dần thay đổi quan điểm chính trị.

Ngày 19/08/1991 tôi đang ở Việt Nam thực hiện phi vụ đánh áo gió sang Ba Lan. Cả nhà đang quây quần quanh mâm cơm chào đón tôi, thì đài truyền hình thông báo tin thời sự đặc biệt "Ủy ban tình trạng khẩn cấp Liên Xô thay thế tổng thống Gorbachev tạm thời quản lý đất nước". Sáu đảng viên trong gia đình tôi gồm ba má và bốn người anh trai reo hò ủng hộ phái đảo chính, một mình tôi là út, đảng viên trẻ nhất ủng hộ Gorbachev và Elshin. Cuột xung đột tư tưởng với phần thắng đương nhiên thuộc về đa số gần như tuyệt đối.

Tuy say sưa lý tưởng cộng sản từ khi còn trẻ nhưng tôi luôn thuộc phái cấp tiến, cổ vũ nhân tố mới. Chính vì thế tôi ủng hộ Gorbachev từ khi ông ta còn là Ủy viên Bộ Chính trị dẫn đầu đoàn đại biểu đảng Cộng sản Liên Xô sang dự đại hội đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 5 năm 1982.

Khi tổng bí thư Andropov chết tôi nhiệt thành ủng hộ Gorbachev lên thay, nhưng tôi ghét cay ghét đắng Chernenko khi ông được chọn chứ không phải Gorbachev. May mà trị vì chỉ 2 năm thì lão già này lăn ra chết để nhường cơ hội đổi mới cho Gorbachev.

Có lẽ vì quá sùng bái tư tưởng Perestroika mà tôi luôn ủng hộ Gorbachev, kể từ việc nhỏ và có vẻ phi lý như cấm rượu trở đi.

Ngày 23/12/1991 phải đưa một xe tir áo gió sang Dom 5 cũ trên phố Ulianova Dmitria, Mockva tiêu thụ, tôi ký hợp đồng với hãng vận tải Ba Lan. Với dân nước này ngày Giáng sinh rất thiêng liêng nên người lái xe tir bày ra kế hỏng cái gạt nước (trời mưa tuyết) để tới sau lễ mới chịu đi. Nhưng vì có khách hàng đặt trước nên tôi không nhượng bộ, chủ hãng xe sợ mất khách quen nên cũng gây sức ép bắt lái xe phải đi ngay trong ngày. Đến bây giờ tôi vẫn ân hận mãi về điều này.

Chiều tối ngày 24/12 xe tir gồm lái xe và một người áp tải (sau này là VIP ngoại giao của Việt Nam) tới Mockva. Tôi ngồi tàu hỏa sang sau. Ngày 25/12 Gorbachev đọc thông điệp tuyên bố giải thể Liên Xô. Tôi vẫn còn nhớ cái chỉ tay của Elshin vào tờ giấy và ánh mắt bất bình của Gorbachev lúc đó.

Chính quyền tan rã, bộ máy nhà nước tê liệt cộng với Giáng sinh đạo Chính thống và Năm mới nước Nga muộn hơn lịch Công giáo, khiến ba chúng tôi phải vật vờ nằm chờ suốt hai tuần trong một căn hộ heo hút gần vành đai 2 Mockva. Nước Nga thời gian đó rất khó khăn, thiếu thốn.

Có lần thèm thuốc lá, tôi phải lội tuyết dày tới nửa mét rồi ngồi tàu điện ngầm vào tận trung tâm mới mua được một tút Stolichnyje. Có tiền, muốn được ăn thịt, ăn cá chúng tôi chỉ có cách đi chợ nông trường. Vào cửa hàng trên phố tôi chỉ thấy các gương mặt lam lũ xếp hàng. Vào các quán ăn, bến tàu, bến xe tôi chỉ thấy dân say rượu vật vờ. Ra khỏi thành phố tôi thấy các nông trang tập thể với tên rất kêu "Con đường sáng" leo lét ánh đèn, xập xệ nếp nhà nhỏ run rẩy trong mưa tuyết.

Thành trì của cách mạng thế giới đây ư? Chủ nghĩa xã hội với tôi lúc đó thật tăm tối. Niềm tin vào lý tưởng cộng sản của tôi sụp đổ từ đó. Và chính từ sự được chứng kiến tận mắt cái gọi là xây dựng xong chủ nghĩa xã hội phát triển đang trên đường xây dựng chủ nghĩa cộng sản khiến tôi quyết định từ bỏ đội ngũ.

Cảm ơn "tội đồ" làm đổ vỡ Liên Xô Gorbachev! Nhờ ông mà Việt Nam chấp nhận "Đổi mới", từ bỏ nền kinh tế tập trung, quan liêu bao cấp chuyển sang nền kinh tế thị trường thị trường, mặc dù vẫn còn cái đuôi quái thai "định hướng xã hội chủ nghĩa".

Nhờ ông mà Ba Lan, Đức và các nước Đông Âu có được cuộc sống dân chủ và thịnh vượng như ngày hôm nay. Nhờ ông mà Chiến tranh lạnh kết thúc. Nhờ ông mà đầu đạn hạt nhân nóng chĩa vào nhau được tháo ngòi dù chỉ là tạm thời. Nhờ ông mà bản đồ thế giới được vẽ lại bằng các nét bút tích cực.

R.I.P ông!

TRẦN QUỐC QUÂN 01.09.2022 (Tựa bài do Thụy My đặt)