Phúc Lai - Nhận xét về thông tin hóng được sau ngày thứ 78 của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine (12/05/2022)

 

1. Theo bản tin chiến sự của Bộ Tổng tham mưu Ukraine, với tui quan trọng nhất là điểm này:

• Chúng đã không tấn công theo hướng Kharkiv. Các nỗ lực chính tập trung vào việc ngăn chặn bước tiến của quân ta trong khu dân cư Vesele.

Bình loạn: Đó, chúng ta đã ngờ chán ra với nhau là trước sau, Vesele cũng nằm trong tầm ngắm của lực lượng Ukraine và bây giờ thì nó đã bị tiến đánh. Nếu đọc bản tin Bộ Tổng tham mưu Ukraine có kinh nghiệm sẽ thấy, nếu hôm nay đọc với nội dung trên đây, thì có thể ngày mai sẽ có tin họ chiếm điểm đó rồi. Thường cách đưa tin rất sơ sài.

Xin nhắc lại cho các bác đỡ phải tìm: Vesele nằm ở phía bắc của Izyum, cùng trên trục đường E40/M03 cách Izyum 25 km. Quân Nga ở Izyum muốn rút về Nga thì phải qua điểm này, nếu như không muốn rẽ sang bên kia sông Oskil theo đường P79. Bản đồ cũ tui vẽ tại đây:

Nếu Vesele bị quân Ukraine chiếm, thì chúng ta ắt hẳn sẽ được đặt vào hoàn cảnh với câu hỏi, mà tư lệnh Phan Quang cũng đã hỏi hộ chúng ta từ sáng sớm hôm nay:

2. “22 BTG Nga ở Izyum sẽ đi về đâu?”

Theo bài của Tư lệnh Quang có một số điểm đáng chú ý:

• “Theo tin từ CNN thì Nga đang công kích mãnh liệt vào Sloviansk, Lima, Rubizhne – Sieverodonetsk.”

• “Những nỗ lực như vậy sẽ đem lại lợi ích gì? Ở điểm gần nhất là Slovyansk quân Nga vẫn cách tiền quân của 22 BTG ở Izium lên tới 50 km?”

Về gạch đầu dòng thứ nhất trên đây, chút nữa điểm đến chiến trường Donbas ta sẽ nói kỹ. Về gạch đầu dòng thứ hai, thì phải nói là ngay bản tin của Nga cũng đưa hôm qua:

• “Lực lượng Ukraine đã củng cố tuyến phòng ngự giữa/từ Kramatorsk đến Slovyansk với khoảng cách 17 km dày đặc công sự và nhiều khả năng họ lại sử dụng cả dân thường làm lá chắn để cản bước tiến quân ta.”

Như vậy hiện nay, nói chính xác là Nga trên hướng Donbas để có thể hỗ trợ trực tiếp cho quân Nga ở hướng Izyum chỉ có nhóm đang ở Kreminna thôi, nhưng vấn đề ở đây là giữa Kreminna và Izyum có thị trấn… Lyman cùng nằm trên trục đường E40 / M03.

Cũng tin hôm qua có đoạn đáng chú ý:

• Các lực lượng Nga đã tấn công không thành công vào Oleksandrivka và Novoselivka, cách Izyum lần lượt 20 và 30 km về phía đông, để giành được chỗ đứng trên bờ phía đông của sông Seversky Donets.

Bình loạn: Oleksandrivka và Novoselivka đều thuộc Luhansk Oblast, cũng nằm trên trục đường E40 / M03 và cách nhau 10 km. Bản tin hôm qua cho biết Nga đã điều lực lượng từ Izyum đến tấn công hai điểm dân cư này nhưng không thành công. Như vậy nằm trên trục đường để rút cụm quân Nga ở Izyum sang Donbas, còn ít nhất 3 cứ điểm cần giải quyết: Oleksandrivka, Novoselivka và Lyman, trong đó Oleksandrivka và Novoselivka nhiệm vụ được giao cho cụm quân 22 BTG ở Izyum và Lyman giao cho cụm quân Nga ở Kreminna.

Hiện nay tiền quân của cụm tây nam Izyum của Nga ở Sulyhivka. Hôm trước 09/05 chúng ta đã điểm qua tin về các mũi tấn công của họ, bản đồ ở đây: 

Hôm đó họ tổ chức tấn công thành 2 mũi Sulyhivka xuống Nova Dmytrivka (theo hướng Barvenkove) và Kurunka. Theo nhận xét của các chuyên gia quân sự nước ngoài thì quân Nga tổ chức tấn công như vậy hòng bao vây một cụm quân lớn của Ukraine ở đây, nhưng không thành công. Việc này đã diễn ra từ 4 – 5 hôm trước và đến nay thì đã thấy những dấu hiệu mệt mỏi rõ ràng của cụm quân này.

Chúng ta thật ra từ trước đến nay vẫn đinh ninh là nhiệm vụ chính của cụm 22 BTG Nga ở tây nam Izyum là tấn công Slovyansk để “tập hậu” thành phố. Tuy nhiên lúc này, tiền quân của họ vẫn còn ở Sulyhivka có nghĩa là còn cách Slovyansk đến 45 km và dọc đường dày đặc quân Ukraine phòng thủ.

Như vậy ở đây có thể nhận xét: Do nhiệm vụ đặt ra quá tham vọng (Slovyansk) nhưng lại vấp phải quá nhiều lực lượng của Ukraine bố phòng, như tư lệnh Quang nhắc: bắt đầu chiếm Izyum từ 24/03, sau đó phải đẩy lùi quân Ukraine từ Topol's'ke đến Sulyhivka, khoảng 16km trong… 50 ngày. Vậy quãng đường gấp 3 lần như thế, trong điều kiện các BTG của Nga thì yếu đi và cạn kiệt hậu cần, trong khi quân Ukraine thì mạnh lên và có thêm pháo lớn, liệu 22 cái BTG này muốn tiến đến Slovyansk sẽ đi hết bao nhiêu lâu? Tết Công-gô có đến nơi được không?

Quay lại với hai điểm Nga tấn công hôm qua – Oleksandrivka và Novoselivka, cả hai điểm đều có quân Ukraine bảo vệ có thể nói là nhô ra xa nhất trên chỗ lồi của phòng tuyến Ukraine. Cần nói thêm, đây là hai điểm dân cư rất nhỏ (cỡ làng hay thị tứ) mà quân Nga từ Izyum không chiếm được chúng trong hành tiến, lại phải rút về thì đúng là… quá chán.

Chúng ta có thể liệt kê ra lực lượng chính của Nga: các đơn vị từ Tập đoàn quân thiết giáp 1 và Tập đoàn quân 20 hợp thành của Quân khu miền Tây, các Tập đoàn quân hợp thành số 29, 35, 36 và Tập đoàn quân 68 của Quân khu miền Đông và cả quân của lực lượng Nhảy dù, thế mà không chiếm được hai cái làng con con.

Đến đây chúng ta có thể hình dung ra được câu trả lời cho tư lệnh Quang, thực sự hắn ta đang bế tắc: Oleksandrivka và Novoselivka vẫn do Ukraine chiếm giữ, cũng có nghĩa là khoảng đất giữa Slovyansk và sông Seversky Donets, chỗ lồi đó vẫn do lực lượng Ukraine chiếm giữ và họ muốn bố trí pháo binh trong đó lúc nào cũng được.

Nếu xem bản đồ tui vẽ kèm theo thì đúng là bế tắc thực sự, nhưng căn cứ trên bản đồ của Tây họ cung cấp (cũng kèm theo đây) thì lực lượng Nga ở tây nam Izyum chỉ cần rút về thành phố này và từ đó dốc toàn lực tấn công Oleksandrivka, nếu chiếm được nó thì Novoselivka cũng sẽ chiếm được, từ đó tái bố trí ở khu vực Vườn quốc gia Sviati Hory là đã đủ hình thành một cụm quân lớn và rất mạnh rồi.

Tuy nhiên hiện nay của các địa danh chúng ta đang kể đến: Izyum, Oleksandrivka và Novoselivka đều đã ở trong tầm pháo của lực lượng Ukraine, thì quả thực đã là rất khó khăn cho quân Nga để thực hiện được các mục tiêu trên.

3. Trên mặt trận Donbas.

• Lực lượng Nga được cho là có thể đã chiếm giữ Rubizhne và tiến đến Voevodivka. Người đứng đầu Cục quản lý Luhansk, Serhiy Haidai nói rằng các lực lượng Ukraine kiểm soát một phần Rubizhne, nhưng phía quân đội Ukraine thì thông báo họ vẫn kiểm soát phần lớn thị trấn. Nhìn chung là thông tin khá nhiễu loạn, ví dụ như chính người đứng đầu Severodonetsk, ông Oleksandr Stryuk xác nhận rằng các lực lượng Nga đã chiếm giữ Voevodivka vào ngày 12 tháng 5, trái ngược với khẳng định của Bộ Tổng tham mưu Ukraine rằng cuộc tấn công của Nga đã không thành công.

• Quân Nga cũng tổ chức một mũi tấn công từ thành phố lớn Donetsk lên Avdiivka và  Bakhmut về phía Kramatorsk như một mũi bổ trợ.

Bình loạn: Rubizhne chúng ta đã nghe tin đánh đi đánh lại mãi rồi, mà nay Nga vẫn chưa chiếm được. Còn Voevodivka chính là điểm tiếp giáp của phòng tuyến giữa hai thị trấn, như chúng ta đã thể hiện hôm qua trên bản đồ:

Nếu chúng ta để ý thì sẽ thấy từ sau ngày 09/05 rõ ràng là quân Nga đánh ở khu vực này (tuyến Rubizhne – Severodonetsk – Lysychansk) mạnh hẳn lên. Điều đó cho thấy điều chúng ta đề nghị và sau đó, tình báo phương Tây xác nhận là Nga sẽ cố gắng “khoanh tròn” nhóm mục tiêu của mình bên bờ đông của sông Seversky Donets của vùng Luhansk, còn vùng Donetsk coi như chiếm được cả một phần bờ tây nữa, đã rất rõ ràng rồi.

Hiện nay trong cụm này, thì Rubizhne là nguy ngập nhất, nếu bị chiếm thì Severodonetsk cũng sẽ khó tránh khỏi số phận. Còn Lysychansk, quân Nga vẫn đang nhiều lần muốn sang sông để tấn công nhưng cũng nhiều lần bị phá cầu phao, coi như chưa biết thế nào để mà tính. Nếu như họ đạt được chiến quả chiếm cặp Rubizhne và Severodonetsk sau cỡ cả tuần nữa, thì khả năng phải dừng và trụ lại trên tuyến sông cũng là rất cao. Sau đó muốn giữ tuyến sông này, Nga phải đưa thêm lực lượng dự bị vào để rút các đơn vị đã chiến đấu kiệt sức ra nghỉ.

Riêng mũi bổ trợ từ Donetsk lên Avdiivka và Bakhmut, do quân Ukraine đã bố trí được trọng pháo ở đây bắn dọc theo các tuyến đường, nên quân Nga tấn công không có kết quả.

4. Putin “treo giò” Valery Gerasimov

• Hôm qua đã nghe phong thanh tin đồn, hôm nay thì tin đã rõ ràng hơn về việc Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, V. Gerasimov bị “treo giò” để chờ quyết định cách chức, thậm chí có thể bị bắt.

Bình loạn: Như chúng ta đã biết,  V. Gerasimov là tác giả của kế hoạch cải tổ quân đội Nga và mô hình các BTG cũng chính là ý tưởng của ông ta. Việc V. Gerasimov bị treo giò và có thể phải chịu trách nhiệm, đem lại nhiều đồn đoán tiếp theo (lý do thứ nhất).

• Trước V. Gerasimov, còn có một số tướng tá cũng đã bị kỷ luật rồi, thậm chí còn bị bắt như FSB bắt trung tướng Roman Gavrilov, Phó tư lệnh, chỉ huy của lực lượng Vệ binh quốc gia Nga ở Ukraine; Sergei Kisel trung tướng, tư lệnh Tập đoàn quân xe tăng cận vệ số 1; Trung tướng Vladislav Ershov, tư lệnh Tập đoàn quân số 6; Đô đốc Igor sipov, tư lệnh Hạm đội Hắc Hải; Thiếu tướng Arkady arzoev, quân đoàn trưởng quân đoàn 22 của Quân khu miền Tây.

Bình loạn: Chúng ta cần chú ý là các vị tướng lĩnh kể trên đều bị kỷ luật hoặc bắt bớ từ trước, nghĩa là thua đến đâu, chịu trách nhiệm đến đó, và bây giờ mới đến lượt V. Gerasimov. Nếu giải thích một cách ra vẻ ta đây khoa học nhất, thì đó là thất bại của mô hình Cụm tác chiến cấp tiểu đoàn (BTG) của V. Gerasimov mà đến nay, không thể có phương pháp khắc phục.

Như một người bạn hôm trước comment rất chí lý: thà cứ đánh tràn lên theo chiến thuật biển người của Hồng quân ngày xưa có khi còn khả thi hơn. Hiện nay với mật độ hỏa lực của Nga càng ngày càng giảm do đạn pháo dần cạn, mô hình xe tăng làm xung kích bảo vệ bộ binh trở nên khó khăn trước các vũ khí chống tăng hiện đại khiến bộ binh phải quay trở lại bảo vệ xe tăng, làm cho mô hình BTG bộc lộ điểm yếu rõ ràng. Đó là chưa kể đến một ý kiến xác đáng của bạn Phùng Ngọc Khoa về việc các BTG Nga không đủ số lượng xe bọc thép chở quân chạy theo sau.

Hiện tại, Nga đang cố gắng khắc phục bằng bổ sung bộ binh (nhất là lực lượng mới tuyển ở vùng ly khai Donbas) để bảo vệ hai bên sườn các BTG nhưng có vẻ chưa thực sự mang lại hiệu quả.

Lý do thứ hai, như Tư lệnh Quang nhận định: V. Gerasimov đến Izyum chưa làm nên trò trống gì, chưa có quyết định nào lại bị Ukraine tập kích phi pháo hoảng sợ chạy tóe khói về Mátxcơva. Lời giải cho Izyum chưa có  nhiệm vụ không hoàn thành, Putox điên máu cách chức.

Lý do nữa theo thuyết âm mưu của tui: Như hôm trước tui đoán là V. Gerasimov sẽ tìm phương án đánh để rút nhưng điều đó trái ngược với tính cách, mong ước và tính toán của Putox, kết hợp với mấy yếu tố trên nên ông ta bị cách chức.

Dù lý do nào chăng nữa, nhưng chúng ta có thể nhận thấy:

- Một, Putox đã tìm thấy kẻ phải chịu trách nhiệm cao nhất cho thất bại của chiến dịch.

- Hai, Putox đã bắt đầu giống như Hitler trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai, đổ lỗi cho thuộc cấp. Nếu như tui nhớ không nhầm thì Guderian cũng hai lần bị cách chức, một lần vào năm 1941 do những thất bại ở Mátxcơva và một lần vào 3/1945. Hitler còn cách chức nhiều bác nữa như sau các trận đánh Stalingrad, Kursk và nhất là ở giai đoạn năm 1944 khi Đồng minh đổ bộ lên Normandie. 

Bình loạn: Bản thân việc cách chức thuộc cấp để thay thế bằng một người khác trong chiến tranh, không bao giờ là giải pháp tốt, thậm chí chỉ có tệ hơn. Còn trong trường hợp của ông V. Gerasimov là cách chức Tổng tham mưu trưởng, thì cực kỳ nghiêm trọng. Bản thân Bộ trưởng Quốc phòng Nga S. Shoigu không phải là nhà quân sự, do đó Gerasimov là người có chuyên môn cao nhất, là người hiểu tường tận nhất những vấn đề của quân đội Nga.

Tuy nhiên cái gì cũng có hai mặt của nó, chúng ta cũng chẳng nghi ngờ rằng Gerasimov cũng lại là tội đồ tham gia vào quá trình “cải cách đểu” của quân đội Nga để bây giờ đất nước nhận được thứ hàng rởm. Putox thì đương nhiên không bao giờ nhận sai, do đó việc tìm cho được kẻ chịu trách nhiệm là tất yếu và bây giờ người đó là Gerasimov.

Bây giờ dù là có kiếm được ai thay, những vấn đề của quân đội Nga đang gặp phải, vẫn còn nguyên: mô hình BTG coi như vứt đi nhưng không thể thay đổi được một sớm một chiều, tổ chức bộ máy quân đội cồng kềnh nhưng không có hiệu quả, công nghệ lạc hậu và phụ thuộc hoàn toàn công nghệ lõi của nước ngoài, trình độ quân nhân thấp kém và cuối cùng là hậu cần cực kỳ yếu kém. Do đó, dù có thay ai vào vị trí đó chăng nữa, họ cũng vẫn gặp đúng những vấn đề đó và lại tiếp tục sa lầy.

Chúng ta không lạc quan tếu, nhưng cũng không nên coi việc này như một giải pháp để kéo dài chiến tranh (với ý nghĩa là vài tháng nữa trở lên), đó là một điều gần như không thể vì càng ngày dự trữ của Nga càng cạn kiệt, đó là điều chắc chắn. Do vậy hoàn toàn nên cho rằng, nếu việc Gerasimov bị cách chức là chính thức, thì cũng rất có thể là một sự kiện tích cực cho triển vọng hòa bình.

PHÚC LAI 13.05.2022