Phúc Lai - Nhận xét về thông tin hóng được sau ngày thứ 74 của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine (08/05/2022) và lễ duyệt binh mừng chiến thắng của Nga 09/05/2022

1. Các bác có còn nhớ không ạ, hôm 27/4 tui đã nhận xét trên cơ sở Bản tin sau ngày 26/04 của Bộ tổng tham mưu Ukraine:

• “Những nỗ lực chính của quân xâm lược tập trung vào hướng Izium. Kẻ thù đang cố gắng mở một cuộc tấn công theo các hướng Sulyhivka – Nova Dmytrivka…” và đến hôm nay – bản tin sau ngày 080/5 thì:

• “Trên hướng Izyum, các nỗ lực chủ yếu của địch tập trung vào chuẩn bị cho việc tiếp tục tấn công theo các hướng Sulyhivka – Nova Dmytrivka và Sulyhivka – Kurulka.”

Bình loạn: Hôm đó tui có vẽ một bản đồ biểu thị một mũi tấn công của cụm quân Nga trên hướng Sulyhivka – Nova Dmytrivka với chiều sâu của mũi đột phá yêu cầu đến 30 km. Nay thêm mũi Sulyhivka – Kurulka với chiều sâu hơn 10 km có vẻ sát thực tế hơn.

Thật kỳ lạ, từ hồi Quang Phan còn là tham mưu trưởng bây giờ lên đến tận Tư lệnh, đã thiếu 1 ngày tròn nửa tháng mà cụm quân Nga ở Izyum vẫn loay hoay với hướng… Sulyhivka – Nova Dmytrivka. Như vậy là họ chẳng đạt được chút kết quả nào hết trên hướng này, dù lực lượng của họ trội hơn phía Ukraine những hai lần. Hôm đó chúng ta bàn nhau là họ tổ chức hai mũi tấn công gọng kìm phải chăng để hợp vây một cụm quân Ukraine, mà đến nay thì lại tổ chức tấn công… tõe ra xa nhau.

Như báo chí nhà ta thể nào cũng giật tít “Hành động bất ngờ táo bạo của Putin.”

Về tình hình của cụm quân này, xin bàn thêm một chuyện: hôm trước tui lại đoán sai bét khi hóng được tin quân Ukraine “đánh” vào Vesele trên đường E40 ở phía bắc cách thành phố Izyum khoảng 20km “tiêu diệt đoàn xe hậu cần của Nga” và tỏ ra “lạc quan tếu” khi hy vọng rằng quân Ukraine sẽ chiếm đầu mối giao thông này. Đến tối hôm qua lại thấy video chia sẻ trên Twitter quân Ukraine pháo kích vào các vị trí của Nga ở đây.

The aftermath of a Ukrainian strike on a Russian position in Vesele, Kharkiv Oblast. Presumably ammunition storage. https://t.co/Lavvpdfyas pic.twitter.com/2it3ZJwOXk

— Rob Lee (@RALee85) May 9, 2022

Đến đây chỉ có thể kết luận là toàn bộ thành phố Izyum từ bắc xuống nam, thậm chí sang cả phía đông của nó đều nằm trong tầm trọng pháo của quân Ukraine và họ vẫn chưa chiếm thành phố.

• Theo tình báo Ukraine nghe được lính Nga gọi điện thoại về nhà: phải chờ đến đêm đoàn xe tiếp tế mới được chạy, mà vẫn sợ bị đánh. Nếu đi đường vòng thì xa mà xấu kinh khủng và vẫn sợ bị phục kích.

Bình loạn: Hôm trước chúng ta đã bàn với nhau khả năng đi đường vòng của hậu cần Nga tiếp tế cho cụm Izyum rồi, hóa ra là họ cũng không dùng. Nếu vẫn sử dụng tuyến đường từ Kupyansk đi qua Vesele để đến Izyum như hiện nay thì làm sao mà đảm bảo tiếp tế thông suốt được. Cụm quân Nga ở tây nam Izyum chưa bị vây chặt nhưng nếu như vậy thì cũng đã thiếu thốn hậu cần lắm rồi.

• Trên khu vực Kharkiv lực lượng Ukraine vẫn tiếp tục phản công có kết quả, chiếm từng vài điểm dân cư một và có thể chỉ vài ngày tới sẽ tiếp cận biên giới quốc gia với vùng Belgorod của Nga.

Bình loạn: Nếu đúng như ý kiến của bác Lê Hồng Anh đoán và tui tán thành, thì nhận định của bác KVC sẽ đúng: quân Ukraine tiếp cận đến sông Siverskyi Donets cũng như áp sát Kupyansk thì cụm quân Nga ở Izyum sẽ nằm trong một cái túi.

2. Trên hướng Donbas…

Đâu như quân Ukraine đã bỏ Propasna cho Nga, và hôm nay thêm 2 điểm dân cư nữa.

Bình loạn: Một ông Tây bảo là: Propasna hiện nay chỉ còn là đống gạch vụn, nên quân Ukraine chủ động bỏ lại để di chuyển đến một tuyến phòng ngự đã chuẩn bị sẵn. Còn tui nghĩ: Nga đánh đến 3 tuần mới chiếm được đống gạch, vậy thì làm thế nào để ẩn nấp nếu người ta dùng trọng pháo bắn vào đó?

Bản tin Bộ tổng tham mưu Ukraine: “Chúng đã tập trung tới 19 BTG (Cụm tác chiến cấp tiểu đoàn) trên lãnh thổ Liên bang Nga ở khu vực Belgorod.”

Bình loạn: Theo một nguồn tin khác, Nga sẽ tung số BTG này vào hỗ trợ cho lực lượng của mình đang có sẵn ở Donbas chứ không phải là vào cụm tây nam Izyum.

Tui thì nói chuyện với Quang Tư lệnh, rằng nếu tung cả số này vào hỗ trợ cụm tây nam Izyum thì ra ngô ra khoai đấy – nhưng nếu Bộ chỉ huy Nga lại cho vào hỗ trợ ở Donbas thì ắt hẳn họ vẫn coi đây là nhiệm vụ chính yếu, còn mũi Izyum chỉ là mũi phụ bổ trợ thôi.

Theo nhận xét của tui hôm qua dẫn con số, riêng Donbas (Luhansk và Donetsk) Nga có 46 BTG và sau 3 tuần, họ chiếm được các điểm dân cư như: Kreminna, Propasna và đâu như hai điểm nữa gần Serervodonetsk. Lại lảm nhảm nhắc lại chuyện trước cái gọi là The Battle of Donbas, lần này chúng ta xem video quân Ukraine sinh hoạt trong hệ thống hầm hào công sự phòng ngự ở Lysychansk, và bây giờ quân Nga vẫn chưa chiếm được cả điểm này lẫn Lyman.

Sau 3 tuần giao chiến đẫm máu, chắc chắn cả hai bên đều thiệt hại nhưng bên tấn công thì nghiêm trọng hơn bên phòng thủ, đó là điều chắc chắn. Do đó việc Nga bổ sung được thêm 19 BTG vào Donbas cũng là một cố gắng lớn đáng ghi nhận (bản thân việc chiếm được Propasna hôm kia cũng do Nga kéo thêm 2 BTG ở Mariupol về đây hỗ trợ).

Điều mà chính chúng ta nhận thấy là nếu Nga muốn thắng thì phải thực sự có sự thay đổi về CHẤT trong cách đánh, chứ nếu vẫn tiền pháo, hậu xa (xe tăng) và sau đó bộ binh tràn lên, không giải quyết được vấn đề. Đó là còn chưa nói đến điểm yếu chết người của mô hình BTG Nga đến nay không có cách gì khắc phục, ít nhất là cho đến hết cuộc chiến tranh này.

3. Về việc Nga rút quân ở Syria về: Quân số của đám đó là bao nhiêu?

• Trên Wiki (nguồn tin rất không đáng tin cậy vì ai sửa cũng được) thì bảo là Nga có 4.000 quân thường trực ở đây. Trong khi bác PCT thì bảo đâu như 60 hay 66.000 quân. Tây cũng bàn luận rôm rả về chuyện này, trong diễn đàn quân sự về hưu thì có một ông sĩ quan bảo: người ta đưa con số “bị tranh cãi” là từ 45.000 đến dưới 60.000 quân.

Bình loạn: Cũng cái ông đó tự hỏi: phải chăng đó là con số lượt luân chuyển? Tui thì tự hỏi: nếu mà Nga có nhiều quân đến thế, ví dụ con số 40.000 đi thì họ đã rờ đến cái tụi lính đó từ lâu rồi chứ không phải chờ đến lúc này. Ít nhất họ đã rút một nửa (20.000 quân) từ lúc bắt đầu The Battle of Donbas, và sau đó khoảng 10 ngày thì rút nốt nửa còn lại về mà dùng. Vì con số nó không ra tấm ra món nên bây giờ khó khăn quá mới nghĩ ra mà “à” với “ồ” – như thế thì hợp lý hơn. 

4. Lễ duyệt binh buồn thảm.

Chưa bao giờ từ 17 năm trở lại đây tính từ 2005, Nga lại có một lễ duyệt binh trên Quảng trường Đỏ buồn thảm như thế. Tui vì vướng họp online nên không xem được đoạn đầu, chỉ tranh thủ mở điện thoại cắm tai nghe lõm bõm thì thấy:

• Chỉ huy duyệt binh vẫn như năm ngoái, tư lệnh lục quân Nga, đại tướng Oleg Salyukov (1955). Ông này chỉ nhiều tuổi, nhưng về trình độ quân sự, kinh nghiệm và thành tích người ta đánh giá còn cao hơn Tham mưu trưởng V. Gerasimov nhiều.

• Duyệt binh vẫn là S. Shoigu. Năm nay Shoigu đi chào các khối diễu hành mặt già sọm, hốc hác và giọng yếu hẳn. Lúc đi lên lễ đài chào Putox, bước đi cũng không được hoành tráng vững chãi như năm ngoái.

• Tui không theo dõi được cặn kẽ bài phát biểu của Putox, nhưng thấy lão ta đã yếu hẳn so với 2021, phát biểu cũng không được hùng hồn: Chúc mừng những người lính của chúng ta đang chiến đấu ở Donbas, hiện nay đang có những mưu đồ thay đổi cơ cấu an ninh toàn cầu, chúng ta đã cố lên tiếng nhưng không ai muốn nghe chúng ta… họ đã phá vỡ các giá trị truyền thống và văn hóa… Ngày nay những người lính đang chiến đấu ở Donbas đang bảo vệ những giá trị đó và muốn nhắc nhở loài người về nguy cơ quay lại của chủ nghĩa phát-xít… (mặc niệm một lúc) Những người lính đang chiến đấu ở Donbas đang chống lại bọn khủng bố… Vì nước Nga, vì chiến thắng, Urah… (cố hô, hô xong hết cả hơi).

• Buồn cười nhất là khi Putox ngồi trên lễ đài, thì phải phủ một cái chăn lên đùi trong khi các cụ bô lão cựu chiến binh ngồi xung quanh không có chăn. Mặt sưng vù, phù thũng, nói khá ngắn và không có những tuyên bố để kích động theo hướng máu lửa.

• Lượng các khối diễu qua quảng trường chỉ bằng một nửa năm ngoái, làm cho thời gian của buổi duyệt binh ngắn đi trông thấy. Đi đầu vẫn là “huyền thoại” T-34-85, sau đó đến mấy cái T-90M mới nhất, rồi đến xe tăng hạng nhẹ của quân dù, giàn phản lực phóng loạt Grad trên xe KraZ mới và cuối cùng là ít tên lửa chiến lược, suýt quên có mấy giàn phòng không chở trên xe tạp-phoọc nữa chứ.

Không có màn phụt khói của không quân trên bầu trời và được các nhà chức trách Nga giải thích: do điều kiện thời tiết không cho phép. Chúng ta cùng xem lại: năm ngoái các cựu chiến binh còn được phát áo mưa ngồi trên khán đài mà vẫn có máy bay. Bác Lê Hồng Anh bảo có khi họ sợ ông mãnh phi công nào lại quẳng quả bom vào khán đài thì chí nguy.

Bình loạn: Trái ngược với dự đoán khắp nơi, và đúng như tui chém gió hú họa: đã không có lời kêu gọi tổng động viên và đe dọa “tiêu diệt Ukraine như một nhà nước” trong bài phát biểu của Putox. Thay vào đó, Putin chỉ nói về cuộc giao tranh ở Donbas, nhắc đi nhắc lại đến 3 – 4 lần. Thái độ này rất đáng chú ý, nếu như cần một giải thích gì đó cho sự xuống thang trong tương lai, thì đây là cú dọn đường rất ổn.

Trên một diễn biến khác:

• Một tòa nhà cao tầng ở gần Quảng trường Đỏ, cư dân bị yêu cầu phải đóng kín cửa sổ, bịt chặt các lỗ thông hơi thông gió cho đến 13 giờ, giờ Mátxcơva hôm nay.

• Trên một số thành phố của Nga ở nhiều vùng (oblast) từ tuần trước người ta đã phải cẩu những chiếc xe tăng T-34-85 trên bệ tưởng niệm chiến tranh xuống để tham dự các lễ kỷ niệm chiến thắng năm nay.

• Về phía Ukraine, không có hoạt động gì đáng chú ý ngoài những hoạt động tích cực ở đông bắc Kharkiv và du kích Kherson treo một bù nhìn (hình nộm) lính Nga mặc quân phục trong công viên trung tâm thành phố để giễu cợt buổi lễ kỷ niệm của Nga ở đây. Cuối cùng thì cũng không có trò duyệt binh nào ở Kherson cũng như Mariupol toàn là gạch vụn.

Bình loạn: Kết hợp với chuyện không có máy bay, rõ ràng là chóp bu của Putox sợ “củng bố” chết khiếp. Còn việc dùng xe tăng cũ, từ năm kia năm kìa Nga đã mua lại của Lào 18 chiếc T-34-85 còn dùng được cho các hoạt động kỷ niệm, nhưng năm nay nếu còn phải dùng nốt cả xe tăng trên bệ thì đúng là xe tăng hiện đang dùng đã bị lôi sang Ukraine hết sạch cả rồi.

Về ý kiến của một anh Tây nào đó đoán là không thấy Valery Gerasimov đâu, chắc là bị thương thật rồi. Thì tui phải nói rằng tham gia dự lễ duyệt binh không năm nào có Tổng tham mưu trưởng cả, chỉ có “Chỉ huy duyệt binh” và “người duyệt binh” cùng Putox thôi. Vì thế không nên suy ngay ra là lão ta bị thương, phải tội chết.

Lễ duyệt binh hết nhanh chưa từng. Vội vội vàng vàng kết thúc buổi họp để xem nó đã hết béng mất rồi. Căn cứ trên thái độ của Putox – tất nhiên không ai tuyên bố Nga tổng động viên vào buổi duyệt binh cả, nhưng nếu muốn kích động thì đây là cơ hội vàng, Putox đã không làm. Như vậy có thể dự đoán 90% là tối nay hoặc sáng mai Putox cũng sẽ không ký lệnh tổng động viên.

Về sức khỏe, cả Putox lẫn Shoigu đều còn khả dĩ, chưa có đe dọa gì trong thời gian gần sắp tới.

5. Đoán mò đê.

Như trước chúng ta đã bàn soạn: việc Ukraine phản công phải phụ thuộc vào việc Nga đã đưa hết cả lực lượng dự trữ vào The Battle of Donbas hay chưa. Đến đây thì lộ ra tui là tay thù dai: hồi Quang còn là Tham mưu trưởng hắn cứ khăng khăng: Nga chưa đưa hết lực lượng chuẩn bị cho “phase 2” này vào trận, nhưng tui thì nói là đưa rồi. Chỉ có một điều tui và hắn chưa biết, là Nga có thể chuẩn bị THÊM được lực lượng dự trữ làm thê đội 2 hay không thôi.

Và bây giờ thì Bộ tổng tham mưu Ukraine đã có thông tin cụ thể: ở Belgorod Nga tập trung 19 BTG. Với những gì quân đội Nga đã thể hiện từ đầu đến giờ thì tui cho rằng cả cái 19 BTG này lẫn mấy nghìn quân từ Syria về, không thể thay đổi cục diện cuộc chiến. Chỉ có mỗi một vấn đề đặt ra là bây giờ mục đích của họ là gì? 46 BTG đánh suốt 3 tuần, bây giờ thì lực lượng đã què quặt tương đối rồi, thì bổ sung thêm cũng có ý nghĩa gì khi đối phương cành về sau thì càng mạnh lên? Cứ như là chính giới chóp bu Nga lúc này cũng đang ở trong tình trạng “sương mù.”

Chúng ta cũng cần nhắc nhau một chút về chính quyền hai vùng ly khai. Nếu như “Chiến dịch quân sự đặc biệt” của Putox xuôi chèo mát mái trong mấy ngày, thì mọi thứ liên quan đến hai cái bù nhìn này cũng sẽ ổn thỏa theo. Nhưng sau cả cuộc chiến hơn hai tháng (và không biết đến bao giờ thì dừng này) thì không rõ hai yếu tố là lực lượng vũ trang và dân cư của họ, còn lại được bao nhiêu. Sau chiến tranh, dân cư Donbas vùng ly khai chắc chắn sẽ không còn được như thời gian từ 2014 đến trước ngày 24/02/2022 nữa – họ sẽ không còn biết với họ, cuộc sống nào sẽ là tốt hơn, và sẽ phải quyết định chạy về Nga hay sang phần lãnh thổ do Ukraine kiểm soát.

Chúng ta cũng lại bàn với nhau về việc nếu có lệnh tổng động viên ban hành, thời gian cần để Nga bước sang một giai đoạn mới của cuộc chiến sẽ là ngoài nửa năm, dẫn đến việc Ukraine vốn là một nước đang ở thế “ăn đong” phụ thuộc nước ngoài từng viên đạn và hạt gạo, sẽ phải giải quyết vấn đề trước thời điểm đó.

Sau lễ duyệt binh hôm nay, sẽ không có hòa bình về phía Nga, ít nhất là tui nhận ra như vậy. Nói đúng hơn là sẽ dẫn đến việc Ukraine sẽ phải tiếp tục chiến đấu nhưng về lâu dài, Nga sẽ mất Crimea và cả các khu vực phía đông đang chiếm.

Các chuyên gia quân sự phương Tây đánh giá, để quân Ukraine làm chủ được vũ khí nặng được viện trợ đạt chuẩn NATO, phải mất 6 tháng. Nhưng theo link này thì họ đã kéo ầm ầm M777 đến Odessa để chuẩn bị nện rồi:

#Ukraine: One of the M777A2 155mm howitzers supplied by Western states to Ukraine seen being towed somewhere in #Odessa Oblast.
These are very capable systems with range of 40 km when used with Excalibur GPS-guided projectiles- 100 of these howitzer were donated to UA in total. pic.twitter.com/cLdyvoNEfO

— 🇺🇦 Ukraine Weapons Tracker (@UAWeapons) May 8, 2022

Và đây là việc “khoe” rất tự hào là bọn tớ làm chủ khí tài của Tây nhanh trong vòng 2 nốt nhạc.

Vậy căn cứ vào việc Nga sử dụng 19 cái BTG kia như thế nào thì phía Ukraine cũng sẽ có đối sách phù hợp, nếu anh chậm thì tôi cũng chậm và nếu anh lui binh thì sao tôi phải đánh?

PHÚC LAI 09.05.2022