Lưu Trọng Văn - Cụ Hồ từng nói nhường ngôi cho cụ Bảo Đại

 

Trước khi cụ Bảo Đại qua đời (1997), nhà sử học trẻ Frédéric Mitterand – cháu của Tổng thống Mitterand đã có cuộc phỏng vấn trực tiếp cựu hoàng tại nhà riêng (tầng trệt cao ốc 29 Presnel, quận 16 – Paris). Trong trả nhời phỏng vấn này cụ Bảo Đại hết lời ca ngợi cụ Hồ và dành cho cụ Hồ những tình cảm tốt đẹp nhất.

Gã xin trích nhõn câu hỏi này của F. Mitterand, cùng câu trả nhời của cụ Bảo Đại.

- Một sự kiện lạ lùng. Có lúc cụ Hồ đã nghĩ đến việc trao lại quyền hành cho ngài?

- Một hôm cụ Hồ đến gặp tôi. Trước đó, cụ đã gọi điện thoại, cụ nói sẽ đến gặp tôi. Tôi tưởng cụ ấy ốm.

Cụ nói với tôi: “Không có, tôi muốn ngài nắm lại chính quyền”.

Tôi hỏi : “Tại sao?”.

Cụ nói : “Tôi bị để ý quá, tôi quá đỏ, tôi cảm thấy không được Đồng minh tín nhiệm”.

Tôi tưởng cụ đùa.

Cụ nói : ‘Không có, ngài hãy trình diện một chính phủ vào cuối ngày hôm nay”.

Trong ngày tôi đã có nhiều cuộc tiếp xúc, cho đến chiều thì cụ Hồ gọi lại cho tôi.

Cụ nói : “Sau khi đã suy nghĩ kỹ lại, xin ngài bỏ qua cho tôi chuyện vừa qua. Trước cái khó khăn của hoàn cảnh này, tôi không có quyền đào nhiệm”.

Tôi nói : “Vậy thì xin cụ hãy tiếp tục”.

Hôm nay 19.5 ngày theo ý của cụ Hồ là sinh nhật của cụ. Gã ngồi ngó biển Phú Quốc trong mưa, nghe từng con sóng vỗ, ngẫm nghĩ về cuộc đối thoại trên của cụ Hồ và cụ Bảo Đại.

Ai đó sẽ bảo, nghĩ làm gì, không ra đâu. Nhưng gã vẫn nghĩ để tìm câu trả lời cho hiện tại và tương lai Đất nước Việt mà cả hai cụ đều rất yêu- tất nhiên theo cái cách của mỗi người.

Đúng là không thể ra câu trả nhời chính xác được, mà chỉ có thể ra bao câu hỏi "phải chăng" khác mà thôi.

1.

Phải chăng, cụ Hồ vì quyền lợi quốc gia, dân tộc thật lòng muốn nhường ngôi?

2.

Nhưng, phải chăng khi về với các đồng chí của mình, cụ đã bị phản ứng gay gắt và cụ đành phải thay đổi quyết định, nếu nó được thực hiện thì đó chính là "Quyết định Lịch sử vĩ đại chưa từng có của Việt Nam và Nhân loại" ?

3.

Cụ diễn?

Khi cụ đề xuất trao quyền cho cụ Bảo Đại, cụ tin cụ Bảo Đại từ chối, cụ sẽ nói với các nước đồng minh và quốc dân đồng bào rằng, tôi đã trao quyền cho Bảo Đại, nhưng Bảo Đại không nhận, nên tôi đành... Nhưng cụ không ngờ cụ Bảo Đại lại tin là cụ thật lòng nên đã đồng ý nhận. Ngay sau đó cụ Bảo Đại tiếp xúc các cộng sự của mình để thành lập chính phủ thì...

Biển Phú Quốc vẫn đang động. Mưa càng lúc càng nặng hạt. Không xa chỗ gã ngồi, chùa Hộ Quốc không hiểu sao các sư thầy, các đại đức khoác áo cà sa lại đặt bên tượng Phật mấy ông thần hộ pháp mắt trợn dữ tợn, tay cầm gươm đao?

LƯU TRỌNG VĂN 19.05.2022