Nguyễn Tiến Tường - Sự khốc liệt của nước

Lúc tôi vừa lớn, tảng sáng trong xóm tôi người người hớt hãi chạy báo tin một gia đình người con của làng đi định cư trên cao bị lũ cuốn. Đó là những cơn lũ ống thốc vào từng nhà ở triền đồi.

Nhiều ngày sau, gia đình bốn nhân mạng được tìm thấy ở hạ nguồn, xa nhà hàng chục cây số.

Người quê bị lũ ống bắt, vẫn nghe ở làng này xã nọ, vợ chồng con cái cố cột tay vào nhau để lỡ chết cũng được bên nhau, đừng sinh ly tử biệt.

Tìm người chết trong nước lụt cơ khổ không thể tả. Phải chờ nước vơi xăm xắp, dàn hàng ngang ngoài đồng “xăm” tìm, mò kim đáy bể.

Đó là con nước hẹn kỳ...

Con nước hẹn kỳ khốc liệt đó, nhưng không ma mị như bây giờ. Năm nào lũ lụt cũng có người mất, nhưng không nhiều như bây giờ.

Ngày xưa con nước hẹn kỳ, nhịp nhàng lên nhịp nhàng xuống, không đánh úp thôn làng như bây giờ. Ông tôi nhìn trời sấm động, nhìn cái cánh con mối, nhìn bầy kiến tha thức ăn... biết lụt to hay nhỏ.

Chiếc bàn chữ H lật ngửa dềnh dàng theo con nước, bếp lửa bập bùng, câu chuyện người già vỗ về trong nhà. Mùa lũ làm bè chuối, nổi mênh mông. Lũ không ác liệt như bây giờ.

Không thể hiểu chỉ trong một đêm, lũ nhấn chìm một tỉnh, không một ai kịp trở tay. Không chủ động, không cứu hộ, đến cả một chiếc bè chuối cũng không. Lửa còn có thể chạy, nước thì không! Con nước hỗn như vậy là rất hiếm. Tôi càng tin đó là nhân tai.

Đó là hệ lụy của cào núi phá rừng, đắp đập làm thủy điện. Bàn tay con người không chỉ cạo trọc rừng, mà còn xóa nhoà cả những tín hiệu mẹ thiên nhiên gửi đến qua muôn loài.

Khi rừng chết và núi mồ côi, đôi cánh con mối, cọng chân con kiến cũng tự xóa đi lời dự báo. Vả chăng, con người có thể đoán định thiên nhiên, nhưng không thể lường trước nhân quả từ bàn tay của mình.

Mẹ thiên nhiên đang sốc phản vệ sau khi hứng chịu những nhát rìu tai quái. Con đường nhân quả rất ngắn ngủi, hiển hiện và chóng vánh. Chỉ có điều, người hứng chịu trái ngang, mãi mãi là dân. Dân không xây hồ đắp đập, dân không đủ tiền dùng gỗ quý nhưng nhân quả thiên nhiên lại không có sàng lọc.

Buồn thay, cây đổ về nơi không vết rìu…

NGUYỄNTIẾN TƯỜNG 19.10.2020