Trần Đăng Khoa - Nhân 30-4 nhắc lại việc ông Thệ ông Tùng

Chuyện này tôi bàn đã lâu rồi. Nhiều người lại điện cho tôi hỏi chuyện ông Thệ ông Tùng, nhất là khi biết ông Tùng không được tuyên dương anh hùng trong khi ông Thệ thành anh hùng từ rất lâu rồi. Ông Bùi Quang Thận cắm cờ cũng đã được tuyên dương. 

Tôi nghĩ ông Tùng có đóng góp rất lớn, người thảo thư đầu hàng cho Tổng thống Dương Văn Mimh, thảo thư chấp nhận đầu hàng và trực tiếp đọc lời chấp nhận đầu hàng thay mặt Quân giải phóng. Tất cả đã rõ. Ông Tùng có được là anh hùng hay không giờ không còn quan trọng nữa. Vì ông đã thực sự là người anh hùng trong lòng dân rồi. Ông Tùng đã thành tượng đài bất tử trong lòng dân từ rất lâu rồi. Bây giờ ông lại càng được dân yêu hơn, thương hơn. Điều ấy mới khó. Tôi xin đưa lại bài đã in mà rất nhiều người đã chia sẻ.

HẦU CHUYỆN ÔNG THỆ

Ông Thệ là ông Phạm Xuân Thệ, Trung tướng, cựu Tư lệnh Quân khu I, anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân. Sở dĩ tôi muốn được hầu chuyện ông, cũng vì cách đây ít ngày, ông có tìm đến gặp nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, đưa đơn kiến nghị về việc “ông Trần Đăng Khoa đã viết bài Sự thật về người viết bản đầu hàng cho Dương Văn Minh”.

Cũng theo lời ông thì: “Tôi không hiểu ông Khoa lấy tư liệu ở đâu mà viết bài nói giữa tôi và ông Bùi Tùng. Trong bài viết của ông Khoa có nhiều đoạn đã xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm của tôi và Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam – Bộ Quốc phòng, cho rằng cuốn “Tiến vào Dinh Độc Lập” của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam viết không khách quan, bóp méo sự thật, bênh vực tôi”.

Thế là thành chuyện tày trời, có thể đưa ra tòa được rồi đấy!

Thực tình, tôi không bàn về cuốn “Tiến vào Đinh Độc Lập” của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam. Tôi chỉ quan tâm đến việc ai là người đã thảo thư đầu hàng cho Tổng thống Dương Văn Minh thôi. Việc này thực ra cũng đã rất cũ rồi, chuyện xảy ra cách đây gần nửa thế kỷ. Sự thật cũng đã sáng tỏ, sáng tỏ đến nỗi người ta không cần phải nói đến nữa. Nhưng bữa nay, tôi lại phải bàn thêm. 

Sở dĩ tôi phải trở lại vấn đề đã cũ này, cũng vì ông Phạm Xuân Thệ vẫn một mực khẳng định vai trò lịch sử của mình, chứ không phải Đại tá Bùi Tùng. Và để bác bỏ ý kiến của tôi, ông lại chuyển đến nhà thơ Hữu Thỉnh bản Thông báo cuộc tọa đàm khoa học về một số vấn đề xung quanh sự kiện đánh chiếm Dinh Độc Lập ngày 30-4-1975 của Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam ngày 17-1-2006. 

Bản thông báo kết luận này đã quá cũ. Chúng ta cũng thông cảm với Viện Lịch sử Quân sự, vì hồi đó Viện không có đủ tư liệu, nên chỉ căn cứ theo lời kể của ông Thệ. Bây giờ thì mọi việc đã rõ ràng rồi. 

Trong đơn kiến nghị, ông Thệ cũng chất vấn “Căn cứ vào tài liệu nào mà ông Khoa viết bài “Sự thật người viết bản đầu hàng cho Dương Văn Minh”? (in trên Tuổi trẻ & Đời sống cách đây 6 tháng). Xin thưa rằng, tư liệu mà tôi khẳng định người thảo thư đầu hàng chính là ở nhân chứng thứ ba, theo tôi, đây mới là tư liệu đáng tin cậy nhất về sự kiện lịch sử này. Bởi đó là người trong cuộc. Một phóng viên nước ngoài, nhà báo Đức Borries Gallasch, người đã cho quân giải phóng mượn chiếc máy ghi âm để ghi lời đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh. 

Ông là người chứng kiến toàn bộ sự việc. Ông cũng đã viết cả một cuốn sách về sự kiện này. Cuốn sách ấy cũng đã được dịch sang tiếng Việt rồi. Vậy mà chúng ta vẫn cứ tranh luận, thậm chí cãi nhau, bất phân thắng bại về người thảo lời đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh. Cuộc tranh luận kéo dài suốt mấy chục năm qua. 

Tôi cũng đã viết về anh Bùi Quang Thận, người cắm cờ ở Dinh Độc Lập và anh Ngô Văn Nhỡ, đại úy xe tăng, người đã hy sinh trước của ngõ Sài Gòn đúng buổi trưa ngày 30-4-1975. Có lẽ cũng vì ông Phạm Xuân Thệ vẫn khẳng định mình thảo văn bản đầu hàng cho Dương Văn Minh nên hãng phim Tài liệu của Đài Truyền hình Việt Nam VTV1 và Hãng phim Tài liệu Giải phóng đều làm phim về nhân chứng thứ ba này. 

Trong phim còn có nhiều người Việt từng chứng kiến giây khắc lịch sử đó, như nhà báo Kỳ Nhân, ông Nguyễn Hữu Thái, nguyên Chủ tịch Hội Sinh viên Sài Gòn, nhà báo Lý Quý Chung, nhà báo Huỳnh Ngọc Chênh, Luật sư Hà Huy Đỉnh…Họ đều khẳng định đúng như những gì nhà báo Đức Borries Gallasch đã nói. Và điều này, bạn đọc có thể kiểm tra qua Google hai thước phim “Chuyện kể 30/4 – Nhân chứng thứ ba”, và “Người thảo văn bản tuyên bố đầu hàng cho Dương Văn Minh”.

Khi chưa có tư liệu này, ngay từ năm 1996, tôi về Quân đoàn II lấy thông tin viết một loạt bài ký thì ở Quân đoàn vừa diễn ra Hội thảo lịch sử về người thảo thư đầu hàng cho Tổng thống Dương Văn Minh. Lúc đó, ông Phạm Xuân Thệ đang là Trung tướng, Tư lệnh Quân đoàn. Ông cũng nói với tôi và nhà thơ Vương Trọng, đúng như ông đã nói trong nhiều cuốn phim về sự kiện lịch sử buổi trưa 30-4 -1975. Nhưng ngay từ dạo đó, chúng tôi cũng đã không tin. 

Không tin vì hai lý do. Một: Văn bản đầu hàng cho Dương Văn Minh rất chặt chẽ, kín kẽ, khó có thể là văn của một anh Đại úy, chỉ huy quân sự, giỏi chiến đấu, chứ không kín cạnh như một nhà chính trị. Tất nhiên đấy cũng chỉ là suy luận thôi, và điều đó cũng không mấy chắc chắn, vì không ít anh chỉ huy quân sự mà cũng rất giỏi “chính trị”. 

Và điều thứ hai, điều này mới quan trọng hơn: Ông Thệ chỉ làm những điều như ông nói, khi không có ông Bùi Văn Tùng. Khi ông Bùi Văn Tùng đã có mặt thì ông Thệ không thể “trèo lên đầu” ông Tùng được, vì ông Tùng là cấp trên, là chỉ huy cao nhất, Trung tá, Chính ủy Lữ đoàn, còn ông Thệ mới chỉ là Đại úy, Trung đoàn phó, chức vụ và cấp bậc cách xa ông Tùng lắm, nên ông Thệ không thể “chơi trội” được. Trừ khi ông Tùng giao cho ông Thệ làm việc đó. Kỷ luật quân đội, đâu có đùa. Chỉ chênh nhau một cấp đã khác rồi, ở đây chênh đến mấy cấp, nên không có chuyện đó được. 

Sau này, khi Hội thảo, ông Thệ lại là Trung Tướng, Tư lệnh Quân đoàn, còn ông Bùi Văn Tùng chỉ là anh Đại tá đã về hưu, lại là cấp dưới anh Thệ rất xa, vì thế mới có sự nhập nhèm, nên Viện Lịch sử Quân sự (LSQS) mới có kết luận theo kiểu vui vẻ cả, như chia xôi chia thịt trong mâm cỗ làng: Ông Thệ thảo thư đầu hàng, ông Tùng thảo thư chấp nhận đầu hàng, hoặc lằng nhằng hơn, cả hai người cùng soạn thảo. 

Lằng nhằng đến mức thế này: “Đồng chí Phạm Xuân Thệ cùng các cán bộ chiến sĩ Trung đoàn 66 tổ chức soạn thảo lời Tuyên bố đầu hàng cho Dương Văn Minh. Văn bản đang được soạn thảo thì trung tá Bùi Văn Tùng, chính ủy lữ đoàn xe tăng 203 xuất hiện. Từ đó bộ phận cán bộ chiến sĩ trung đoàn 66 dưới sự chỉ đạo của đồng chí Bùi Văn Tùng tiếp tục soạn thảo và hoàn chỉnh lời Tuyên bố đầu hàng cho Dương Văn Minh đọc vào máy ghi âm để phát trên Đài phát thanh. Riêng Lời tuyên bố chấp nhận đầu hàng của Tổng thống Dương Văn Minh do đồng chí Bùi Văn Tùng soạn thảo và trực tiếp đọc trên Đài phát thanh”.

Điều này không đúng. Qua các nhân chứng, chúng ta thấy ông Thệ không liên quan gì đến mấy văn bản soạn thảo này. Cần trả lại sự thật cho lịch sử. Sự thật là ông Thận cắm cờ trên nóc Dinh Độc Lập, ông Tùng thảo văn bản đầu hàng của Dương Văn Minh và văn bản chấp nhận đầu hàng của Quân Giải phóng. Ông Thệ có mặt trong dinh rất sớm và dẫn Tổng thống Dương Văn Minh ra xe và áp tải Dương Văn Minh sang Đài phát thanh. Thế thôi. Tất cả chỉ có thế. Và thế cũng vinh hạnh lắm rồi. 

Đời một người lính trận, có được kỳ tích như vậy, lại lên được đến Trung tướng, được tuyên dương Anh hùng Lực lượng Vũ trang là quá vinh quang rồi, đừng nhận những gì không phải của minh. Điều đó rất không hay. Nếu người ta không biết, thì có thể nhận nhằng, dù là “tạo nghiệp”, chẳng hay ho gì, nhưng mọi người đều biết cả, người ta còn đưa ra những bằng cớ rất rõ ràng, mà vẫn cứ cãi lấy được thì không thể chịu nổi. 

Mà thôi, kẻ tranh công theo kiểu Lý Thông thì thời nào cũng có, chẳng bàn làm gì, nhưng Viện Lịch sử Quân sự thì phải khách quan. Chính vì thiếu sự khách quan mới có chuyện lùm xùm. 

Anh Nguyễn Khắc Nguyệt, một người lính trận, lính xe tăng, có mặt tại Dinh Độc Lập vào chính giây phút ấy đã phải lên tiếng trong Facebook của mình: “Sự kiện 30.4.1975, lịch sử không bao giờ chấp nhận sự ngoắt ngoéo, mù mờ. Mặc dù cuộc Hội thảo đã đưa ra kết luận song cái kết luận này lại gây ra phản ứng dữ dội từ một số nhân chứng và sự không đồng tình, không “tâm phục, khẩu phục” trong dư luận chung. Cuộc bút chiến, tranh luận vẫn tiếp tục. Ngay sau khi báo chí đưa tin nội dung kết luận của Viện LSQS, từ TP.HCM, đại tá Bùi Văn Tùng đã lập tức phản ứng. Ông cho rằng “kết luận” đó không khách quan, nghiêng về phía Trung tướng tư lệnh Quân đoàn Phạm Xuân Thệ và yêu cầu phải tiếp tục làm sáng tỏ sự thật lịch sử”. 

Và nhà báo Đức, ông Borries Gallasch đã phải lên tiếng. Đây là nhân chứng quan trọng nhất. Ta hãy nghe tiếng nói của ông. Cứ như lời ông thì “Ông Thệ vào Dinh trước ông Bùi Văn Tùng. Nhưng khi đó trong Dinh rất hỗn loạn. Chẳng ai bảo được ai. Trật tự chỉ được thiết lập khi ông Bùi Văn Tùng xuất hiện sau đó ít phút”.

 

Và rồi sau đó: “Ông Dương Văn Minh, ông Vũ Văn Mẫu và ông Bùi Văn Tùng đã rời khỏi phòng, theo sau là những người đã có mặt tại đây để sang đài phát thanh. Chúng tôi bước xuống cầu thang ra bãi cỏ, đến ngang chỗ vòi phun nước, tổng thống Dương Văn Minh và thủ tướng Vũ Văn Mẫu leo lên một chiếc xe jeep được bảo vệ bởi hai chiến sĩ giải phóng. Đại úy Phạm Xuân Thệ đi xe này. Chính ủy Bùi Văn Tùng và một người lính khác lên chiếc xe thứ hai. Tôi đang đứng ngay cạnh chiếc xe jeep nói chuyện với ông Bùi Văn Tùng bằng tiếng Pháp, cố gắng xin ông ta để được lên xe. Ông Tùng gật đầu đồng ý. Luật sư Đỉnh với bộ râu dài cũng leo lên chiếc xe jeep này và tôi lái đi. 

Chỉ có hai chiếc xe này của chúng tôi chạy giữa thành phố lúc ấy - một thành phố đã từng sôi sục mà nay sự sợ hãi bỗng nhiên được làm dịu đi - qua tòa đại sứ Mỹ trống hoác, đến đài phát thanh nằm trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm. Chúng tôi đi vào phòng thu nhỏ trên lầu một. Những kỹ thuật viên của chính đài này đang tháo chân dung của Nguyễn Văn Thiệu từ trên tường xuống và ném qua cửa sổ ra sân. Chúng tôi ngồi bất động một lát. Ông Mẫu quạt mặt mình bằng một quyển sách. Tổng thống Dương Văn Minh và chính ủy xe tăng Bùi Văn Tùng ngồi trên hai chiếc ghế và tôi ngồi giữa họ tại một chiếc bàn nhỏ. 

Ông Tùng thảo văn kiện đầu hàng cho ông Minh trên một mảnh giấy màu xanh. Ông viết khá vất vả. Có lúc ngồi bất động trong khi thảo ra được một vài từ rồi đến từ nữa, rồi lại thay thế bằng những từ khác. Sau 30 năm chiến đấu cho một mục đích, thật là khó để biết phải viết như thế nào. Nhưng rồi cũng viết xong. Cuối cùng mọi người đã sẵn sàng, nhưng không ai trong số người này biết sử dụng máy ghi âm. 

Chính ủy Tùng hướng dẫn rất rõ ràng những việc phải làm: ông Minh cần phải đọc lại bản tuyên bố vào máy ghi âm của tôi, việc này được lặp đi lặp lại đến ba lần. Lần đầu tiên ông Minh chần chừ vì được yêu cầu phải đọc là: “Tôi, Dương Văn Minh, tổng thống chính quyền Sài Gòn”, nhưng ông ấy chỉ muốn nói: “Tôi, đại tướng Dương Văn Minh...”. Họ tranh luận qua lại và cuối cùng đi đến thỏa thuận: không nhượng bộ ông Minh. Ông Minh phải nói: “Tôi, đại tướng Dương Văn Minh, tổng thống của chính quyền Sài Gòn”. Nhưng ông Minh không đọc được bản viết tay của chính ủy Tùng và nói sai nhiều lần. Tất cả mọi thứ lại phải được đọc lại từ đầu. Chật vật mãi cuối cùng cũng đã xong…”

Như vậy, mọi việc đã quá rõ ràng. Người thảo Văn bản đầu hàng cho Tổng thống Dương Văn Minh và văn bản Chấp nhận đầu hàng của Quân Giải phóng là ông Bùi Văn Tùng chứ không phải ông Phạm Xuân Thệ. Đấy là chứng nhận của một nhân chứng, một người trong cuộc, lại là một nhà báo nổi tiếng quốc tế. 

Trong hai cuốn phim tư liệu của VTV1 và Hãng phim Giải phóng, hiện cũng có ở trên mạng, nhiều nhân chứng người Việt cũng nói chính xác như vậy. Trong phim ông Nguyễn Hữu Thái, cũng nói rõ ông Tùng thảo thư đầu hàng cho Dương Văn Minh. Ông Thệ ôm súng đứng phía sau. Vậy thì còn tranh cãi gì nữa. Chuyện này đã có thể khép lại được rồi. Hy vọng đây là bài viết cuối cùng nói về một sự thật hiển nhiên, không có gì còn phải bàn cãi nữa. 

Tuy nhiên, vẫn chưa thấy Viện Lịch sử Quân sự có động thái gì phản ứng lại trước sự thật lịch sử này! Tôi rất mong Viện Lịch sử Quân sự cần phải kết luận lại. Vì đó là khoa học. Nếu nhập nhèm, người ta sẽ không còn tin vào những trang sử khác cũng rất vinh quang của quân đội chúng ta. Điều đó mới thật sự nguy hại. Hy vọng tôi không còn phải trở lại vấn đề đáng tiếc này nữa.

MỜI BẠN NGHE TRỰC TIẾP NHÂN CHỨNG THỨ BA ĐÂY :

TRẦN ĐĂNG KHOA 01.05.2020