(NgườiViệt 31/12/2019) Ngày 16 Tháng Mười Hai, 1978, James Carter và
Đặng Tiểu Bình ra tuyên cáo chung thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Trung
Quốc. Hai ngày sau, Trung Ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc họp quyết định thay đổi
chính sách kinh tế, đưa nước Tàu bây giờ lên hàng thứ nhì sau nước Mỹ và không
bao lâu nữa sẽ lên hàng đầu.
Nếu
không mở cửa bang giao với Mỹ thì Trung Quốc không thể tiến nhanh như vậy. Cuộc
giao thương có lợi cho cả hai bên, nhưng Trung Quốc được lợi về căn bản khi
phát triển thị trường và tiếp nhận các kỹ thuật công nghiệp mới. Dân Mỹ thì chỉ
được mua những quần áo cho đến máy giặt, cho tới điện thoại cầm tay giá rẻ vì
“made in China.”
Nhưng
Tổng Thống Donald Trump đã mở đầu cuộc chiến tranh mậu dịch, thay đổi cục diện.
Từ năm 2020, cuộc đối đầu sẽ biến thành một cuộc chiến tranh lạnh, dù ai sẽ lên
làm tổng thống Mỹ sau cuộc bầu cử. Cuộc chiến sẽ không chỉ giới hạn trong phạm
vi kinh tế mà còn lan sang chính trị, ngoại giao, và rất có thể có xung đột
quân sự.
Hai
bên sắp ký một thỏa hiệp hưu chiến, một hành động gỡ thể diện cho cả Donald
Trump lẫn Tập Cận Bình. Theo những lời hứa hẹn, trong hai năm tới Trung Quốc sẽ
nhập cảng hàng hóa của Mỹ lên con số cao gấp đôi số thương vụ $188 tỉ năm 2017.
Cũng trong năm 2017, nước Tàu nhập cảng $1,840 tỉ và nay còn nhiều hơn, cho nên
nếu tăng lên cũng không khó gì. Nhưng cuộc chiến đã thay đổi từ căn bản, không
chỉ là vấn đề mua bán hàng hóa nữa.
Khi
ông Trump tuyên chiến bằng thuế quan đánh trên hàng hóa Trung Quốc, mục tiêu của
ông là muốn giảm bớt khiếm hụt thương mại với nước Tàu. Lúc đó không ai nói đến
tên công ty Huawei. Nhưng trong hơn một năm qua Huawei trở thành một biểu tượng
của cuộc tranh chấp. Chính phủ Mỹ đã đặt công ty viễn thông này và 100 công ty
nhỏ phụ thuộc vào sổ đen, với lý do an ninh quốc gia. Cuộc chiến mậu dịch đổi
thành cuộc chiến xem nước nào chiếm thế thượng phong trong cuộc chạy đua công
nghiệp tương lai.
Trong
khi cuộc khẩu chiến giữa Washington và Bắc Kinh về mậu dịch có lúc nóng lúc lạnh,
dân chúng Mỹ càng ngày càng mất cảm tình với chính quyền Trung Cộng.
Trong
Tháng Mười Hai, 2019, Pew Research Centre ghi nhận tỉ số người Mỹ mất thiện cảm
với nước Tàu đã tăng lên tới 60% so với 47% vào năm ngoái. Người dân nghi ngờ
và chính phủ đã hạn chế hoạt động của sinh viên và giáo sư Trung Quốc vì lo rằng,
cũng như Huawei, họ đều phải theo lệnh đảng Công Nhân Trung Quốc.
Trong
năm 2019 đã có 8 Viện Khổng Tử đóng cửa, ba viện khác sắp chấm dứt trong tháng
đầu năm 2020. Năm 2017 có 103 Viện Khổng Tử hoạt động trong các đại học ở Mỹ, sẽ
chỉ còn 85 viện.
Bang
giao Trung-Mỹ đã thay đổi trên nhiều bình diện.
Những
mặt trận mới mở ra ngoài phạm vi kinh tế khi các đại biểu Quốc Hội Mỹ thông qua
các đạo luật về Hồng Kông và quyền làm người của dân thiểu số Uygur Hồi Giáo ở
Tân Cương. Các vấn đề Đài Loan, Biển Đông trong vùng Đông Nam Á cũng được giới
tướng lãnh Mỹ và Ngũ Giác Đài làm cho nóng hơn.
Cuộc
chiến thương mại đã lan qua các lãnh vực có tính cách căn bản như cuộc chạy đua
tiến bộ công nghiệp khi Mỹ ngưng hoặc đe dọa ngưng cung cấp hàng hóa thuộc loại
kỹ thuật cao mà nước Tàu đang rất cần. Sau đó các vấn đề an ninh và chính trị
toàn cầu đã nổi lên. Và cuối cùng, phải công nhận hai nước Mỹ và Trung Quốc
khác nhau trên căn bản chính trị, một nước theo chế độ tự do dân chủ và một nước
độc tài độc đảng. Do đó, cuộc ganh đua sẽ không phải chỉ để coi nước nào mạnh
hơn, mà trở thành một cuộc chạy đua để quyết định ý thức hệ nào sẽ ảnh hưởng
trong thế giới trong tương lai.
Trong
năm 2019, người ta thấy những xung đột cơ bản đó hiện rõ trong những cuộc thảo
luận về mậu dịch, khi các thỏa thuận được hai bên đồng ý đã phải rút lại vì
phía Trung Quốc nhìn ra rằng chịu nhượng bộ tức là chấp nhận thay đổi nền tảng
chính trị của chế độ cộng sản.
Tổng
Thống Donald Trump không phải một mình gây ra cuộc chiến này, ông chỉ là người
đến đúng lúc nước Mỹ phải thay đổi cách ứng đối với Cộng Sản Trung Quốc. Bởi vì
chính họ đã thay đổi trước.
Từ năm
1979, trong cuộc bang giao Trung-Mỹ, giới chính trị Mỹ giả thiết rằng quan hệ
thương mại sẽ giúp nước Tàu giàu mạnh hơn mà hậu quả là, khi giới trung lưu khá
giả hơn, đông hơn, chiếm đa số, thì chế độ cộng sản sẽ phải thay đổi. Trung Quốc
sẽ hội nhập vào một thế giới một cách hòa bình mà không làm thay đổi trật tự có
sẵn, với kinh tế thị trường và chế độ tự do dân chủ lan rộng khắp nơi.
Nhưng
Chủ Tịch Tập Cận Bình đã buộc người Mỹ phải thay đổi.
Trong
nước, ông Tập Cận Bình đã nắm giữ tất cả các chức quan trọng nhất trong đảng và
nhà nước, nhiệm kỳ không còn bị giới hạn để ông ta có thể trị vì suốt đời với
các danh hiệu không kém gì ông Mao Trạch Đông. Mới cuối Tháng Mười Hai, Trung
Ương Đảng họp còn tặng cho ông ta thêm danh hiệu “Lãnh Tụ Nhân Dân.”
Từ khi
lên nắm quyền, mục tiêu của ông Tập Cận Bình là bảo vệ quyền hành của đảng và
do đó vẫn củng cố các doanh nghiệp nhà nước. Chính sách của Trung Cộng đối với
những người có ý kiến độc lập, hô hào dân chủ, nhân quyền đã khắc nghiệt hơn.
Dân thiểu số ở Tân Cương, Tây Tạng bị đàn áp tàn bạo hơn.
Bên
ngoài, họ Tập bành trướng thế lực nước Tàu ra khắp thế giới, không phải bằng
giao thương bình đẳng mà bằng cách đe dọa, mua chuộc, lũng đoạn, theo lối các đế
quốc những thế kỷ trước.
Cả thế
giới nhìn thấy không có hy vọng Trung Quốc sẽ trở thành một phần tử bình thường
trong cộng đồng thế giới.
Cuộc
chiến tranh lạnh không thể nào tránh khỏi. Đúng vào lúc kinh tế Trung Quốc đang
bắt đầu trì trệ, lý do chính là cơ cấu chỉ huy đến lúc hết khả năng, không thể
nào kích thích phát triển được nữa.
Tuy sản
lượng kinh tế có sẽ vượt qua nước Mỹ nhưng Trung Quốc còn đi sau nước Mỹ rất xa
về nhiều mặt, quan trọng nhất là lợi tức bình quân mà mỗi người dân được hưởng.
Nước Tàu còn chưa có một hệ thống an sinh xã hội như các nước tiên tiến. Trong
khi Trung Quốc càng ngày càng nhiều già hơn và dân số bắt đầu giảm.
Trung
Cộng cuối cùng sẽ đuối sức trong cuộc chiến tranh lạnh mới. Đảng Cộng Sản sẽ phải
thay đổi chính sách kinh tế và chế độ chính trị. Đó là một điều may cho dân
chúng Trung Hoa.
NGÔ
NHÂN DỤNG
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire
Remarque : Seul un membre de ce blog est autorisé à enregistrer un commentaire.