Nhiều nước châu Âu công nhận Juan Guaido là tổng thống lâm thời Venezuela

Thủ lãnh đối lập Juan Guaido trong cuộc biểu tình chống Nicolas Maduro tại Caracas ngày 02/02/2019.

(AFP, Le Monde 04/02/2019) Sáng nay 04/02/2019 Pháp, Đức, Anh, Tây Ban Nha, Thụy Điển đã chính thức công nhận thủ lãnh đối lập Juan Guaido là tổng thống lâm thời Venezuela.

Tối hậu thư 8 ngày do bảy nước châu Âu (Pháp, Đức, Anh, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Áo) đưa ra đã bị tổng thống Venezuela hiện tại là Nicolas Maduro bác bỏ. Trong cuộc nói chuyện với kênh truyền hình Tây Ban Nha La Sexta tối Chủ nhật 3/2, ông Maduro khẳng định « sẽ không hèn nhát trước áp lực » để tổ chức một cuộc bầu cử tổng thống mới.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian sáng thứ Hai 4/2 tuyên bố : « Chủ tịch Quốc hội Juan Guaido, với tư cách là nguyên thủ lâm thời, có quyền chính đáng để tổ chức bầu cử tổng thống ». Ngay sau đó trên Twitter tổng thống Emmanuel Macron xác nhận quan điểm của Pháp, công nhận ông Juan Guaido « là tổng thống chịu trách nhiệm tiến trình bầu cử ».

Les Vénézuéliens ont le droit de s’exprimer librement et démocratiquement. La France reconnaît @jguaido comme « président en charge » pour mettre en œuvre un processus électoral. Nous soutenons le Groupe de contact, créé avec l’UE, dans cette période de transition.

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) 4 février 2019

Đến trưa, gần như đồng thời, Tây Ban Nha, Anh, Đức, Thụy Điển chính thức công nhận ông Juan Guaido. Lập tức Nga tố cáo các nước châu Âu « can thiệp trực tiếp » vào Venezuela, nhưng Pháp thẳng thừng bác bỏ.

Bảy nước châu Âu theo chân Hoa Kỳ, Canada và nhiều nước châu Mỹ la-tinh, đã công nhận ông Juan Guaido từ ngày 23/1. Nghị viện Châu Âu ngày 31/1 đã kêu gọi toàn bộ các nước Liên hiệp Châu Âu (EU) có động thái tương tự. Tuy nhiên 28 nước EU khó thể đồng thuận về một quan điểm mạnh mẽ. Vài nước như Hungary và Hy Lạp vẫn muốn để Maduro tại vị, còn liên minh cầm quyền Ý chia rẽ sâu sắc : Liên đoàn (cực hữu) của Salvini ủng hộ quan điểm của Mỹ, nhưng Phong trào 5 sao (cực tả) của Di Maio đồng ý với Hy Lạp.

Ngoại trưởng châu Âu Federica Mogherini cho biết mục tiêu của EU là để Nicolas Maduro rời quyền lực một cách êm ái. Một nhóm tiếp xúc sẽ được thành lập để cùng với các nước châu Mỹ la-tinh trung lập tìm ra một giải pháp trong vòng ba tháng, và hội nghị đầu tiên sẽ diễn ra vào ngày 7/2 tại Uruguay.

Theo bà Mogherini, thời hạn 90 ngày này không phải là tối hậu thư. Trong khi đó sáu nước có ảnh hưởng lớn mà đứng đầu là Pháp nhấn mạnh thời gian không còn nhiều nữa. 

Nhà nghiên cứu Paula Vasquez của CNRS nhận định, Châu Âu có thể đóng một vai trò quan trọng « vì Hoa Kỳ dường như muốn đi thật nhanh, nêu ra việc can thiệp mà dù chỉ chớp nhoáng cũng sẽ để lại hậu quả nặng nề. Paris, Madrid và Berlin hoàn toàn ý thức được tính chất từ nay không thể đảo ngược của phong trào chống lại Maduro ».