Trùm kiểm duyệt internet Trung Quốc bị «đả hổ»

Lỗ Vĩ trong văn phòng của Mark Zuckenberg, chủ tập đoàn Facebook.

(Cyrille Pluyette, LeFigaro 22/11/2017) Lỗ Vĩ (Lu Wei), cựu giám đốc Cơ quan Tuyên truyền, chuyên quản lý không gian mạng Trung Quốc, vốn là bàn tay sắt kiểm duyệt internet, đã bị điều tra tham nhũng.

Đó là « con hổ » đầu tiên bị tóm trong nhiệm kỳ thứ hai của Tập Cận Bình. Lỗ Vĩ, 57 tuổi, thủ trưởng đầy quyền lực của cơ quan an ninh mạng, biểu tượng cho ám ảnh kiểm soát internet của Bắc Kinh, đã bị đặt trong vòng điều tra vì « vi phạm kỷ luật nghiêm trọng », theo thông báo của chính quyền hôm 22/11/2017. Không có chi tiết cụ thể nào được đưa ra, nhưng cụm từ trên thường dùng trong trường hợp tham nhũng.

Vụ rơi đài này đầy kịch tính, đối với nhân vật được bổ nhiệm làm người đứng đầu cơ quan kiểm duyệt internet năm 2013, và phải rời ghế vào giữa năm 2016, nhường chỗ cho một người thân tín của Tập Cận Bình. Phụ trách giám sát các nội dung trên mạng, Lỗ Vĩ nổi tiếng cả trong lẫn ngoài nước : tạp chí Mỹ Time xếp ông ta trong số 100 nhân vật ảnh hưởng nhất thế giới năm 2015.

Ở ngoại quốc, Lỗ Vĩ được các tập đoàn công nghệ mới của Mỹ ve vãn, mong tìm một chỗ đứng trong thị trường trên 700 triệu cư dân mạng Trung Quốc. Năm 2014, ông được ông chủ Facebook là Mark Zuckenberg tiếp đón tại trụ sở tập đoàn ở California. Nhà tỉ phú Mỹ giới thiệu văn phòng làm việc của mình, trên đó có bản dịch một tác phẩm của Tập Cận Bình. Trùm kiểm duyệt internet Trung Quốc còn được Tim Cook, lãnh đạo tập đoàn Apple hay Jeff Bezos của Amazon tiếp đón nồng hậu.

Người kiên quyết bảo vệ « chủ quyền quốc gia » trên mạng

Lỗ Vĩ, từng là giám đốc Tân Hoa Xã và trưởng ban tuyên huấn Bắc Kinh, nổi tiếng là người kiên quyết bảo vệ « chủ quyền quốc gia » trên internet. Ông ta tìm cách tăng cường ảnh hưởng của đảng Cộng Sản trên web, biến Trung Quốc thành một « siêu cường mạng ». Được mô tả là một con người khôn khéo và độc đoán, năm 2015 ông khẳng định sẽ không cho những trang tìm kiếm lợi nhuận ở Trung Quốc nhưng lại « vu khống » Bắc Kinh, được hoạt động.

Chế độ đã chặn các trang web bị cho là đe dọa đến quyền lực Bắc Kinh, như Facebook, Google, Twitter. Nhiều tờ báo nước ngoài cũng không còn truy cập được tại Trung Quốc, từ khi Lỗ Vĩ lên nắm quyền. Đặc biệt ông ta cấm cản các blogger nổi tiếng bị coi là hay phê phán Đảng.

Bác bỏ những chỉ trích là internet Trung Quốc bị kiểm duyệt quá gắt, cách đây hai năm Lỗ Vĩ biện minh « không có tự do không theo kỷ luật ». Tuy nhiên sự thất sủng của ông ta không có nghĩa là chính sách đã thay đổi : kiểm duyệt lại còn gắt gao hơn từ khi người kế nhiệm Từ Lân (Xu Lin) lên nắm quyền, nhất là đối với các mạng xã hội.

Ủy ban Kỷ luật Trung ương Đảng cho biết việc điều tra quan chức cao cấp này chứng tỏ quyết tâm của chế độ, gởi đi một thông điệp mạnh. Chủ tịch Trung Quốc trong Đại hội Đảng 19 hồi tháng 10 đã nhấn mạnh quyết định tiếp tục chiến dịch « đả hổ diệt ruồi » đại quy mô. Cuộc thập tự chinh đã đánh gục trên 200 quan chức cao cấp và trừng phạt hàng trăm ngàn cán bộ, còn giúp cho ông chủ Bắc Kinh thanh trừng được các địch thủ - theo một số nhà quan sát.