Nga : Khủng bố tấn công ngay trung tâm Saint Petersbourg (video)

Một nạn nhân ở trạm Sennaya được chuyển đi cấp cứu.

(Libération 04/04/2017) Một vụ nổ trong tàu điện ngầm của thành phố lớn thứ nhì nước Nga hôm thứ Hai 03/04/2017 đã làm hơn một chục người chết và vài chục người bị thương, trong đó có nhiều trẻ em. Một cuộc điều tra về « hành động khủng bố » đã được mở ra, cho dù không giả thiết nào bị loại trừ. Theo hãng tin Interfax, một quả bom thủ công tìm thấy trong một trạm métro khác đã được tháo gỡ đúng lúc.

Những hình ảnh đầu tiên trên các mạng xã hội và các kênh truyền hình Nga cho thấy một toa tàu điện ngầm bị vỡ toác, nhiều hành khách cố gắng đưa các nạn nhân ra khỏi đống đổ nát. Những khuôn mặt đờ đẫn, một số người dùng điện thoại quay lại cảnh tượng trong đám khói mù. Một vụ nổ đã xảy ra vào lúc 14 giờ 40 địa phương thứ Hai, trong métro Saint Petersbourg, thành phố lớn thứ nhì của nước Nga. Con số hiện nay là 10 người chết và vài chục người bị thương trong đó có những trẻ em, theo bộ Y tế.

Toa tàu đang ở giữa hai trạm Place-Sennaya và Institut-Technologique, trên một tuyến đường rất đông khách. Thông cáo của Ủy ban điều tra Nga cho biết : « Người lái tàu đã có quyết định đúng đắn là tiếp tục cho chạy đến trạm, nhờ đó có thể nhanh chóng sơ tán hành khách, cứu chữa các nạn nhân ». Hãng tin Interfax dẫn một nguồn ẩn danh nói rằng vụ nổ do một quả bom chứa đầy vật liệu làm vỡ tung ra vô số mảnh nhỏ khi nổ. Một hành khách nữ kể với AFP : « Tôi thấy người ta khi chạy ra giống như là bị điếc, nhiều người ôm lấy đầu. Các nhân viên cấp cứu nhanh chóng trợ giúp ».

🇷🇺 #SaintPetersbourg Premières images d'un wagon, déformé par l'explosion. https://t.co/WgsSt132RZ #Russie pic.twitter.com/eNyEmnzBSK

— Actu17 (@Actu17) 3 avril 2017

Quả bom trong một chiếc cặp

Thống đốc Saint Petersbourg loan báo quốc tang ba ngày kể từ thứ Ba. Chính quyền Nga không loại trừ khả năng bị khủng bố. Vào cuối ngày, viện kiểm sát mở điều tra về « hành động khủng bố ». Trước đó ông Vladimir Putin tuyên bố : « Chúng tôi xem xét mọi khả năng : tai nạn, hình sự và nhất là khủng bố ». Đang có mặt tại cố đô của các Sa hoàng để gặp gỡ người đồng nhiệm Belarus, Alexandre Loukachenko, ông Putin không nói gì thêm về tình huống và nguyên nhân sự kiện.

Theo Interfax, « hình ảnh của nghi can gây ra vụ nổ đã được các caméra của métro ghi lại ». Quả bom có thể được giấu trong một chiếc cặp để trong toa tàu. Trang web tin tức Fontanka vào buổi tối đăng ảnh một người đàn ông trung niên « mà chính quyền đang truy tìm ». Hắn ta có thể đã đi vào trạm métro Institut-Technologique « 20 phút trước vụ nổ ». Theo Ủy ban điều tra, chỉ có một vụ nổ chứ không phải hai như một số báo chí Nga đã đưa trước đó.

Ủy ban quốc gia chống khủng bố loan báo tìm thấy một quả bom tự tạo tại một trạm xe điện ngầm khác là Place-Vosstaniya, sau đó ít lâu cũng trong buổi chiều. Quả bom này chứa 1 kg chất TNT, giấu dưới một bình chữa lửa. Nga cho biết « các cơ quan tình báo đã có mặt tại hiện trường ». Trạm métro này cũng rất đông hành khách, vì từ đó có thể đi vào nhà ga Moskovski, gần Nevski, con đường huyết mạch của thành phố. 

Một viên chức an ninh được Interfax dẫn lời cho biết « chính quyền đang truy lùng hai đối tượng vì vai trò trong vụ tấn công. Một đối tượng do đã đặt chất nổ trong métro, kẻ kia do đã để lại quả bom trong trạm métro thứ hai ». Hệ thống xe điện ngầm bị đóng cửa, các phương tiện vận chuyển công cộng khác được miễn phí trong ngày. Tối thứ Hai, giao thông đường bộ gần như tê liệt.

Lực lượng cấp cứu bên ngoài trạm métro Sennaya.

Bất ổn

Vụ nổ này xảy ra trong bối cảnh tổ chức Nhà nước Hồi giáo (Daech, IS) nhiều lần kêu gọi tấn công Nga, sau khi Matxcơva bắt đầu can thiệp vào Syria để yểm trợ lực lượng Bachar Al Assad cuối tháng 9/2015. Nga lo ngại bị tấn công khủng bố, với khả năng quân nổi dậy Tchechenya cực đoan, quay về từ Syria sau khi chiến đấu trong hàng ngũ IS. Những năm gần đây Nga đã bị tấn công nhiều lần, nhưng tất cả đều tại các nước cộng hòa Kapkaz vốn bất ổn. 

Cơ quan an ninh nhiều lần loan báo đã phá vỡ các cơ sở thánh chiến đang chuẩn bị đánh vào Matxcơva và Saint Petersbourg. Dù vậy hệ thống giao thông công cộng của Nga cũng thường xuyên bị đe dọa. Năm 2013, hai vụ tấn công tự sát tại Volgograd làm cho 34 người chết, vài tuần trước Thế vận hội Sotchi. Trước đó vào năm 2010, có 40 người bị thiệt mạng trong vụ hai phụ nữ đánh bom ở métro Matxcơva. Cuối 2015, một chiếc phi cơ bay tuyến Charm El Cheikh (Ai Cập) – Saint Petersbourg bị rơi ở Sinai làm 224 người chết, hầu hết là người Nga. Đúng hôm máy bay rơi, IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm.