Hồ sơ nguyên tử Iran khó đạt được thỏa thuận

Đăng ngày 27-09-2014 Sửa đổi ngày 27-09-2014 17:26 

Iran và các cường quốc hôm qua 26/09/2014 đã nhìn nhận viễn cảnh đạt được một thỏa thuận chung cuộc về chương trình nguyên tử của Teheran hãy còn xa, cho dù đã tiến hành thương lượng không ngơi nghỉ suốt tám ngày qua tại New York.

Nhóm các nước 5+1(gồm Hoa Kỳ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc cộng thêm Đức) cùng với Iran đã tiến hành liên tục các cuộc đàm phán bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, tăng cường nhiều cuộc đối thoại từ đa phương đến song phương để cố gắng tìm ra một lối thoát cho hồ sơ đã ám ảnh cộng đồng quốc tế từ hơn mười năm qua.

Các cường quốc 5+1 và Iran hồi tháng Bảy đã cùng đưa ra hạn định đến ngày 24/11 sẽ chốt được một thỏa thuận chung cuộc. Nhưng hôm qua, Pháp, Mỹ, Nga và Iran cùng nhìn nhận là vòng đàm phán ở New York đã không mang lại được tiến triển quan trọng nào.

Một viên chức cao cấp Mỹ sau hai ngày đàm phán căng thẳng cho biết : « Khoảng cách hiện rất đáng kể, còn có những điểm rất khó thỏa thuận được ». Ngay trước khi bước vào thương lượng tối qua, Tổng thống Iran Hassan Rohani đã tỏ ý tiếc vì không có được những đột phá. Ông nói : « Các tiến triển trong những ngày gần đây là hết sức chậm chạp, và còn rất ít thời gian để đạt đến thỏa thuận ».Trước đó, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã bày tỏ mối nghi hoặc khi không có tiến bộ ý nghĩa nào sau tám ngày thương thuyết.

Các cường quốc và Israel nghi ngờ Teheran muốn chế tạo vũ khí nguyên tử dưới danh nghĩa chương trình hạt nhân dân sự, mà Iran luôn chối cãi. Uranium làm giàu ở mức thấp là năng lượng cho các nhà máy điện, nhưng ở mức cao hơn có thể dùng để sản xuất bom nguyên tử.

Theo Ngoại trưởng Pháp, « mục đích của thỏa thuận là để đảm bảo Iran không thể sở hữu được bom hạt nhân trong bất kỳ tình huống nào. Chúng tôi sẽ phải thảo luận về lò phản ứng Arak, các máy ly tâm, vì nếu Iran từ chối hướng về vũ khí nguyên tử, thì không cần phải có một số vô tận các máy ly tâm như vậy ».

Về phía Nga, Ngoại trưởng Serguei Lavrov tuyên bố « lạc quan một cách thận trọng » về việc đạt đến một thỏa thuận chính thức trong hai tháng tới. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry thì cho biết « vẫn duy trì hy vọng trong những tuần tới sẽ có được thỏa thuận mang lại lợi ích cho toàn thế giới ».

Riêng Tổng thống Iran cam kết trên diễn đàn Liên Hiệp Quốc là Teheran « quyết tâm tiếp tục thương thảo với thiện chí ». Tuy nhiên ông Rohani không hề nhượng bộ về vấn đề làm giàu uranium, điểm mấu chốt của cuộc thương lượng ; lên án « các đòi hỏi quá đáng » áp đặt cho Iran và trừng phạt quốc tế đã bóp nghẹt kinh tế nước mình. Trong khi đó Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius đã cảnh báo : « Các biện pháp trừng phạt chỉ được dỡ bỏ một khi chúng tôi chắc chắn rằng phía Iran từ bỏ ý định chế tạo bom nguyên tử ».

Iran Châu Á Quốc tế Hoa Kỳ Nguyên tử   

http://vi.rfi.fr/chau-a/20140927-ho-so-nguyen-tu-iran-kho-dat-duoc-thoa-thuan/