Lưu Trọng Văn - Hãy chấm dứt loại tượng đài nghệ thuật xóm này lại!

Quảng Bình quê gã đã ra quyết định xây dựng tượng đài cụ Hồ với nhân dân Quảng Bình với số tiền 78 tỉ.

Gã tạm không bàn chuyện giữa lúc bà con quê gã còn nghèo đói, nhiều trường học vùng sâu vùng xa còn rách nát, nhiều đứa trẻ đến trường còn lội suối vì không có cầu mà các quan tỉnh hè nhau "học và làm việc theo tấm gương chủ tịch Hồ Chí Minh" lại nỡ lòng nào bỏ ra số tiền tấn để làm tượng đài dâng cụ.

Gã chỉ bàn đến giá trị nghệ thuật của tượng đài này thôi.

Nói cho nhanh: cũ kỹ và rất xóm.

Ở thế kỷ 21 này rồi mà tư duy nghệ thuật làm tượng đài vẫn bị chính trị hóa thô thiển theo kiểu hồng vệ binh maoist.

Cụ Hồ với nhân dân thì phải có đầy đủ công nông binh, trí, dân chài, trẻ con, bà con các dân tộc. Rồi lãnh tụ thì phải đứng thẳng, quần chúng thì vây quanh và ngước nhìn ngưỡng mộ lãnh tụ. Lãnh tụ thì phải cao hơn nhân dân cái đầu.

Gã cảm nhận tượng đài này như hình các người máy.

Gã không chống lại việc đất nước cần có những tượng đài lịch sử. Nhưng gã chống lại chuyện lấy tiền của dân làm những tượng đài theo tư duy chính trị xóm thiếu giá trị nghệ thuật.

Nếu quả thực nhân dân quê gã yêu kính cụ Hồ thì nên mời các nhà điêu khắc tài năng làm bức tượng cụ ngồi bên cửa sông Nhật Lệ đổ ra biển. Cụ ngồi một mình trầm tư. Tùy ai hiểu cụ trầm tư về cái gì: cái đẹp? Đất nước bị chia cắt? Dân còn quá nghèo? Một câu thơ?

Nơi đây cụ Nguyễn Du từng nhìn ra cửa bể này làm câu thơ:

Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa...
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Với thận phận nàng Kiều như thân phận dân tộc thì mần răng một người như cụ đã từng đến nơi này lại không trầm tư cho được?

Cụ Hồ với hình ảnh như thế gần dân quê bọ biết chừng nào.

Và... một tượng đài như thế chỉ tốn vài tỉ là hết đất.

Nhưng các quan quê bọ lấy chi mà ăn hè?

LƯU TRỌNG VĂN 12.12.2018