Irak : Ramadi hoàn toàn được giải phóng khỏi tay IS

Lực lượng an ninh Irak vui mừng trước chiến thắng Ramadi ngày 27/12/2015.

(LeMonde 28/12/2015) Từ Bagdad đến Kerbala, hàng trăm người Irak ăn mừng chiến thắng của quân đội trước tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) hôm Chủ nhật 27/12 ở Ramadi. Sau nhiều ngày chiến đấu ác liệt tại thủ phủ tỉnh Anbar theo hệ phái Sunni, cách thủ đô 130 km về phía tây, quân thánh chiến đã rút khỏi khu trụ sở chính quyền, vị trí chính của chúng ở trung tâm thành phố.

« Kiểm soát được khu vực này có nghĩa là đã chiến thắng » - Sabah Al Noumari, phát ngôn viên lực lượng chống khủng bố đã lãnh đạo cuộc tấn công, thông báo. Trong các khu phố hầu như bị phá hủy toàn bộ sau các trận đánh và chất nổ do quân IS gài lại, các toán quân chính phủ tiến một cách thận trọng, tìm kiếm những tên thánh chiến cuối cùng. « Giai đoạn sắp tới là quét sạch những ổ kháng cự có thể còn nằm đâu đó trong thành phố ».

Không chờ đợi việc giải phóng được chính thức loan báo, chủ tịch Quốc hội và là đại biểu phái Sunni, Salim Al Joubouri, đã chào mừng « Những anh hùng của lực lượng an ninh đã làm nên chiến thắng tuyệt vời, giải phóng thành phố Ramadi khỏi quân khủng bố ».

Cờ Irak tung bay tại thành phố Ramadi.

Thành công này « là kết quả những tháng trời cực nhọc của quân đội Irak, của đơn vị chống khủng bố, lực lượng không quân Irak, cảnh sát địa phương và liên bang cũng như các chiến binh từ các bộ tộc, tất cả được hỗ trợ bởi trên 600 cuộc không kích của đồng minh từ tháng Bảy ». Đại tá Steve Warren, phát ngôn viên liên minh quốc tế chống IS do Hoa Kỳ chỉ huy, nhấn mạnh.

Sau khi bị IS đánh bại, chiếm mất một phần ba lãnh thổ hồi tháng 6/2014, lại bị lăng nhục thêm khi Ramadi thất thủ hôm 17/05/2015, quân đội liên bang đã quyết đáp trả. Đây là thành công đầu tiên của quân đội Irak mà không có sự hỗ trợ của dân quân Shia mạnh mẽ được Iran ủng hộ.

Các dân quân này tập hợp thành các đơn vị cơ động đã từng đóng vai trò trung tâm trong việc giải phóng Tikrit ở miền bắc Irak hồi tháng Tư. Họ đã bị Thủ tướng Haider Al Abadi và liên minh quốc tế cho đứng ngoài cuộc chiến ở Ramadi, vì sợ căng thẳng với dân cư theo hệ phái Sunni.

Ramadi hoang tàn sau trận đánh.

Gài bẫy chất nổ

Cuộc phản công của quân chính phủ được tung ra từ tháng Năm, đã bị sức nóng hết sức gay gắt của vùng sa mạc làm chậm lại, cùng với các vụ tấn công tự sát và chất nổ của IS gài khắp nơi, cũng như sự thiếu chuẩn bị của lực lượng Irak. 

Quân đội Mỹ đã đào tạo và trang bị cho ba đạo quân với 5.000 hỏa tiễn chống tăng, và 8.500 chiến binh bộ tộc Sunni để giữ an ninh cho những vùng mới giải phóng. Sau khi cắt hết những tuyến đường tiếp tế và bao vây Ramadi hồi cuối tháng 11, lực lượng chính phủ hôm 22/12 đã tấn công vào trung tâm thành phố, với sự yểm trợ của các máy bay đồng minh, tiến hành 31 vụ không kích trong sáu ngày.

Khoảng 300 quân thánh chiến cố thủ ở trung tâm thành phố cùng với từ 4.000 đến 10.000 dân, đã tập trung bảo vệ xung quanh khu văn phòng chính phủ. Có ít nhất năm thành viên lực lượng an ninh đã tử trận kể từ hôm thứ Sáu. Các nguồn tin y tế ở Bagdad cho biết 93 lính Irak bị thương và nhập viện chỉ nội trong ngày Chủ nhật 27/12. Trên 50 quân thánh chiến bị tiêu diệt trong vòng 48 tiếng đồng hồ qua.

Quân chính phủ Irak thận trọng tiến vào trung tâm thành phố.

Trong cuộc tấn công, gần 250 gia đình đã trốn được khỏi thành phố, đến các trại tị nạn ở Anbar, Bagdad hay ở vùng Kurdistan – vốn đã tiếp đón 3,2 triệu người tị nạn Irak. Các gia đình khác bị kẹt trong các trận đánh, hay bị quân thánh chiến dùng làm lá chắn sống. 

Ali Dawoud, một người có trách nhiệm ở khu phố Khadiya khẳng định : « Quân thánh chiến IS đã buộc tất cả các gia đình sống gần khu văn phòng chính phủ phải đi cùng với chúng để trốn được sang ngoại ô phía đông Ramadi ».

Các tay súng IS cuối cùng có thể ẩn núp tại vùng này. Patrick Martin thuộc Institute of Study of War đặt tại Washington phỏng đoán: « Vẫn còn những khu phố mà quân chính phủ Irak vẫn chưa đặt chân đến. Những nơi này phải được giữ an ninh, gỡ mìn và đưa quân đến để bảo vệ các vùng giải phóng ». Chính quyền Abadi cho biết sau khi khu vực trở nên an toàn, sẽ được giao lại cho cảnh sát địa phương và một đơn vị bộ tộc Sunni – một cách để liên kết cộng đồng Sunni chống lại IS.

Ramadi giải phóng, tinh thần binh sĩ được nâng cao.

Mossoul, mục tiêu sắp tới

Ramadi không phải là thất bại chiến lược đối với IS, theo ông Martin. Tại tỉnh Anbar giáp ranh Syria, Jordani và Ả Rập Xê Út, tổ chức thánh chiến này vẫn kiểm soát đa số các thành phố nằm dọc theo dòng sông Euphrate. Những thành phố này có thể được dùng làm hậu cứ cho các cuộc tấn công mới của IS vào Ramadi.

Trong khi các đơn vị dân quân cơ động tiến rất chậm xung quanh Falouja, thành trì thánh chiến ở cách Ramadi 45 km về hướng đông ; chính quyền Bagdad đang nhắm đến Mossoul, thành phố miền bắc lớn thứ nhì của cả nước đang là đại bản doanh của IS ở  Irak.

Ông Abadi thông báo từ hôm thứ Sáu 25/12: « Việc giải phóng thành phố Mossoul yêu dấu sẽ thực hiện được nhờ sự hợp tác và đoàn kết của mọi người dân Irak sau chiến thắng Ramadi ». Chủ yếu là việc phối hợp giữa Bagdad và lực lượng Kurdistan tại Irak, để hy vọng tập hợp được 80.000 quân cần thiết cho trận đánh này, đã được loan báo từ tháng 9/2014 và liên tục bị hoãn lại.

Bài viết liên quan:

Chống IS : Irak cố chiếm lại Ramadi