Chương 5: Chạy trốn

Chân dung Kim Il Sung tại một khu nhà ở Bình Nhưỡng. Ảnh chụp ngày 05/10/2011.

Bắc Triều Tiên, 9 năm để thoát khỏi địa ngục

Chương 5: Chạy trốn

Ngày hôm đó, mẹ tôi đã bước sang cái ngưỡng không thể lùi lại được nữa. Tôi nhớ lại cảnh bà đứng trong phòng khách, tia nhìn rực lên với một quyết tâm mới, tương phản hẳn với sự tuyệt vọng của hôm trước. Trước mắt tôi, bà làm cái điều mà tôi chưa bao giờ tin rằng có thể diễn ra.

Bà tiến lại gần bức tường chính với những bước chân cương quyết, nhón chân, vói tay lên để gỡ các bức chân dung Kim Il Sung và Kim Jong Il. Đó là những bức ảnh màu được lồng kính, bọc khung gỗ mạ vàng.

Hai nhà lãnh tụ dõi theo chúng tôi cả ngày lẫn đêm kể từ những ngày tháng trẻ thơ êm đềm của tôi, và hiện vẫn giám sát từng hộ gia đình trên đất nước. Người ta thấy chân dung lãnh tụ khắp nơi, hiện diện trong mỗi tòa nhà, cho đến từng toa tàu trong métro Bình Nhưỡng. Trong cái tôn giáo mới toàn trị do Kim Il Sung sáng lập, đó là những vật thiêng liêng.

Nay thì mẹ tôi không còn sợ hãi nữa. Bà cẩn thận rút ra tấm ảnh của hai vị lãnh tụ đã được thần thánh hóa. Sau đó bà tấn công đến khung ảnh, bẻ thành nhiều mảnh nhỏ. Đó là thứ cuối cùng chúng tôi có thể đem bán.

Mẹ vừa phạm một tội có thể bị án tử hình. Không thể để cho bất kỳ ai biết được mớ gỗ vụn này từ đâu đến. Và nếu hàng xóm trông thấy mấy tấm ảnh bị mất khung ấy, họ có thể tố cáo chúng tôi đã xúc phạm lãnh tụ. Để phòng ngừa, mẹ tôi quyết định đốt hai tấm ảnh.

Bà mang mớ gỗ ra chợ, và nhờ đó cuối cùng chúng tôi cũng mua được một bữa ăn. Lần đầu tiên từ ba ngày qua, tôi mới có chút gì bỏ vào bụng. Thức ăn mới ngon làm sao! Mẹ tôi dường như tìm lại được một chút nghị lực, có thể là nảy sinh từ tuyệt vọng. Bà quyết định bán chiếc tủ vách ngăn, món đồ cuối cùng mà chúng tôi sở hữu, ngoài chiếc bàn thấp mà tôi đã dùng để viết bản di chúc. Nhưng tại jangmadang, những người láng giềng nói rằng nó quá cũ kỹ, khó kiếm được người mua. Giải pháp duy nhất là chẻ ra làm củi đem bán, cầm hơi được thêm vài hôm nữa.

Nhưng sau đó thì sao, chẳng thể nào biết được. Làm thế nào để sống sót ? Mùa đông khắc nghiệt không hề để cho mẹ tôi được ngơi nghỉ, hơn nữa bà lại đổ bệnh. Mẹ không có khả năng nuôi ăn chúng tôi nữa, nên phải tạm gởi tôi ở nhà một bà bạn. Tôi rời nhà mà không biết rằng có dịp trở lại nữa hay không. Chị Keumsun đi xe lửa đến nhà dì tôi ở Chongjin. Mẹ cần lấy lại sức lực. Những người hàng xóm lo ngại thấy bà quá yếu ớt, trong khi nhiệt độ ngoài trời xuống đến âm 15 độ. Họ nói rằng bóng ma của ba tôi vẫn lẩn quẩn đâu đó, để mang bà đi theo. Phải cảnh giác với những hồn ma. Có nhiều ma lắm, hồi nhỏ tôi rất sợ ma.

***

Chính trong mấy tuần lễ cuối mùa đông 1997-1998 mà số phận tôi đã đảo lộn. Không còn biết bấu víu vào đâu, mẹ tôi dần trở nên táo bạo, nghĩ đến cái điều không thể tưởng tượng được: vượt biên. Chạy trốn khỏi Bắc Triều Tiên đến một nơi chốn vô định, để cứu sống các con. Khi tôi gặp lại mẹ vào đầu tháng Hai, tôi hiểu rằng bà đã có một quyết định đáng sợ: trốn sang Trung Quốc.

Eundeok chỉ cách biên giới có một tiếng đồng hồ, nhưng chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến việc mạo hiểm như thế. Vượt qua đường ranh giới được những người mặc quân phục, trang bị súng ống canh giữ, có vẻ là một dự tính điên khùng. Những bạn bè lần đầu tiên đã hạ giọng nói với chúng tôi sự đúng đắn của ý tưởng này. Họ bảo rằng chúng tôi không có cơ hội nào để sống sót ở đây. Những người láng giềng kể lại, có những người thân của họ đã sang đó và kiếm sống được.

Ban đầu mẹ tôi không tin, vì khi bà còn trẻ, đất nước chúng tôi giàu có hơn Trung Quốc. Vào thời đó, chính những người Trung Quốc mới mơ sang Bắc Triều Tiên để được no đủ. Thế giới thay đổi quá nhanh! Và cần nhắc lại là, ở đây người dân hoàn toàn không có thông tin gì về phần còn lại của thế giới, ngoài những luận điệu tuyên truyền được gieo rắc - tốt nhất là sống ở đây còn hơn là trong sự hỗn loạn của thế giới tư bản. Chúng tôi sống trong sự lừa dối thường trực, mà thời đó tôi không hề biết.

Cuối cùng mẹ tôi cũng thuận theo, vì không có cách nào tốt hơn. Nhưng một khi có ý định trong đầu, không thể nào làm cho bà thay đổi quyết định. Không hề nói với ai, bà âm thầm chuẩn bị. Chúng tôi sẽ trở thành những “kẻ đào tẩu”, những kẻ phản bội tổ quốc. Tuy nhiên vào lúc đó, chúng tôi không hề quan tâm đến chính trị. Đó chỉ là bản năng sinh tồn, chứ không phải là ý định nổi dậy chống lại chế độ. Mục đích là tìm được thức ăn, để không ngã rạp như rươi.

Tôi không có khả năng chỉ trích sự độc tài của Kim Jong Il, chỉ muốn không bị đói ăn. Chỉ sau đó, dần dà trong quá trình đào tẩu thảm hại để đến được Seoul, tôi mới được mở mắt về tình trạng nô lệ của chúng tôi, và hiểu được sự khủng khiếp của chế độ phi nhân này. Ngày nay, tôi có thể tố cáo những tội ác của chế độ, vì tôi đã được an toàn tại Hàn Quốc. Và bao tử tôi không còn trống rỗng.

***

Sông Đồ Môn, ranh giới Bắc Triều Tiên - Trung Quốc vào mùa đông.

Mười lăm năm đã trôi qua, nhưng tôi nhớ rõ từng chi tiết cái ngày cuối mùa đông ấy, khi cuộc đào thoát bắt đầu. Tôi không biết rằng nó kéo dài đến chín năm.

Màn đêm buông xuống Eundeok. Mùa xuân không còn xa nữa, nhưng tôi lạnh run, vì nhiệt độ xuống thấp từ khi bóng tối phủ lên thành phố. Trong bóng đêm chập choạng, chị Keumsun, mẹ và tôi nhẹ nhàng lách ra ngoài. Mẹ đóng vĩnh viễn cánh cửa căn hộ của chúng tôi. Tôi mang theo một chiếc túi ba lô nhỏ đựng những kỷ niệm quý báu nhất: đó là những tấm ảnh, đặc biệt là tấm chụp ba tôi đội chiếc mũ lông, đứng trước bức tượng Kim Il Sung ở Bình Nhưỡng. Đó là tấm hình tôi thích nhất.

Trên đường, những người khách bộ hành không biết rằng sẽ không bao giờ thấy lại chúng tôi. Lúc nãy mẹ tôi có đến gặp một người bạn, mượn rìu và cưa, nói rằng để đi kiếm củi. Bà không dám nói với ông ấy là chúng tôi sẽ mang đi luôn. Hai dụng cụ này bảo đảm chống lại cái đói, trong chuyến du hành vô định của chúng tôi. Mẹ tôi nghĩ, chỉ cần chặt củi dọc đường và bán khi nào cần mua đồ ăn. Mẹ luôn có những ý tưởng thực tiễn.

Trời tối đen như mực khi chúng tôi đến được ngôi làng biên giới, sau khoảng một tiếng đồng hồ đi đường. Lợi dụng bóng tối, chúng tôi tránh xa ngôi làng, băng qua cánh đồng bằng cách núp sau những lùm cây. Bỗng dưng đôi mắt đã quen với bóng tối của tôi phân biệt được một vũng sáng trong đêm. Dòng sông Đồ Môn! Phía sau đó là Trung Quốc. Tự do - và tôi hy vọng - cả gạo thóc cũng đợi chúng tôi ở bên ấy. Đêm nay chúng tôi sẽ đến được.

Địa điểm này quen thuộc với tôi vì cách đây vài tuần, chúng tôi đã thử lần đầu. Đó là hồi đầu tháng Ba. Theo những lời khuyên thu thập được từ những người đưa đường, chúng tôi định đi bộ qua dòng sông đang đóng băng. Nhưng cần phải nhìn nhận một thực tế: đã quá trễ. Những mảnh băng giá đã thấy trôi nổi trên dòng nước. Băng đã bắt đầu tan, cần phải đợi đến mùa đông năm sau. Một sự chờ đợi vô tận! Chúng tôi đã phải thất thểu quay lại Eundeok trong đêm. Nhưng mẹ tôi, không bao giờ chấp nhận bại trận, đã quyết định rằng chúng tôi sẽ trở lại vào mùa xuân để đi qua sông Đồ Môn – lần này thì lội trong nước, vì dòng sông có tiếng là nông.

***

Thế là giờ đây chúng tôi đã trở lại trong đêm. Nhẹ nhàng và thận trọng, chúng tôi tiến gần bờ sông Đồ Môn. Cách dòng sông vài mét, tôi dán chặt người trên cát. Từ đó, có thể bí mật quan sát những toán lính biên phòng đi tuần qua lại bên bờ sông. Chúng tôi nằm bất động nhiều giờ liền, trong im lặng. Mẹ tính toán thời gian và tần suất các vòng tuần tiễu của những người mặc quân phục.

Vào khoảng nửa đêm, khi một toán tuần tra đã đi qua, mẹ tôi phát tín hiệu - bà tiến lên trên bãi cát, nắm lấy tay hai chị em tôi kéo đi. Bất chợt bàn chân tôi chạm vào mặt nước. Thật là lạnh giá! Chúng tôi không biết bơi, nhưng mẹ nắm tay chị em tôi rất chặt. Nước nhanh chóng lên đến đầu gối tôi, dâng đến bụng rồi ngập lên đến cổ. Tôi cảm thấy mình sẽ bị chìm ngập trong nước. Tôi sợ hãi. Chị Keumsun và tôi cố níu mẹ lại, tuy bà vẫn rất kiên quyết. Cuối cùng mẹ cũng nhận ra là nước quá sâu đối với chúng tôi, và lùi về phía những đụn cát. Tôi thở ra nhẹ nhõm!

Nhưng mẹ rất bướng bỉnh. Bà yêu cầu chúng tôi phải ngoan ngoãn chờ đợi, để một mình bà cố tìm ra một lối thoát. Bóng dáng của mẹ từ từ chìm sâu vào dòng nước đen như mực, và càng lúc càng nhỏ dần đi.

Tôi run rẩy, hai hàm răng đánh vào nhau lập cập, thấy dáng hình mẹ tôi nhòa lẫn vào bóng tối. Bà sẽ chết chìm. Chúng tôi sẽ không bao giờ còn được nhìn thấy mẹ nữa. Và nếu bà thành công trong việc sang được đến bờ bên kia, thì chị Keumsun và tôi sẽ ra sao? Mẹ tôi đã biến mất, tim tôi đập loạn cả lên.

Bỗng dưng sau những phút giây dài dằng dặc, hình thù mẹ lại hiện ra bên bờ sông, nước chảy ròng ròng trên người bà. Mẹ run cầm cập, cố gắng lắm mới bước đi nổi. Tôi sợ rằng mẹ sẽ ngất xỉu, dòng nước giá băng đã làm cho bà kiệt sức. Chỉ còn cách bờ bên kia có ba mét, lòng sông bỗng sụt sâu xuống và mẹ tôi bị hụt chân. Chỉ còn có ba mét nữa là bà đặt chân lên được đất Trung Quốc!

Tôi hoảng loạn. Trong đêm đen, hai đứa bé gái đơn độc, cố gắng hỗ trợ một người mẹ bệnh hoạn, run rẩy. Biết làm gì bây giờ?

         - Đành chịu, mẹ con mình nộp mạng cho biên phòng vậy – Mẹ tôi quyết định một cách nhẫn nhục.

Mời đọc lại:

Tháng Chạp năm 1997 : Cái chết ở tuổi mười một

Chương 1 : Viết, như một chứng nhân

Chương 2 : Tôi từng là học sinh ngoan

Chương 3 : Ở vương quốc họ Kim

Chương 4 : « Chúng ta sẽ chết hết »